Ομιλία του Κυβερνητικού Εκπροσώπου κ. Στέφανου Στεφάνου στα αποκαλυπτήρια του Μνημείου για τους πεσόντες της κοινότητας Δευτεράς στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου, στην Πάνω Δευτερά
18/07/2010
Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες οι μνήμες επιστρέφουν στο μαύρο εκείνο καλοκαίρι του 1974, όταν η Τουρκία πατούσε το πόδι της στην Κύπρο. Ήταν το πρωινό της 20ης Ιουλίου, όταν η τουρκική πολεμική μηχανή έπαιρνε μπρος. Αποβατικά πλοία αποβίβαζαν στις ακτές της Κερύνειας στρατιώτες, άρματα, πολεμικό υλικό. Τουρκικά αεροπλάνα έσπερναν φωτιά και σίδερο σκορπώντας το θάνατο και την καταστροφή.
Η Τουρκία για χρόνια καραδοκούσε να εισβάλει στην Κύπρο και οι σχεδιασμοί της ήταν πολύ γνωστοί. Άλλωστε δύο φορές, το 1964 και το 1967, η εισβολή της απετράπη την τελευταία στιγμή. Κι ενώ οι σχεδιασμοί και οι προθέσεις της ήταν γνωστές, εντούτοις κάποιοι σε Κύπρο και Ελλάδα έπαιζαν με τη φωτιά.
Η Χούντα των Αθηνών και τα εδώ πειθήνια όργανά της στην ΕΟΚΑ Β’ με τη δράση τους υπέσκαπταν το κυπριακό κράτος και τη λαοπρόβλητη κυβέρνηση του Προέδρου Μακαρίου. Συνεχώς επισημαίνετο στις εφημερίδες της εποχής ότι η ανατροπή της συνταγματικής τάξης θα οδηγούσε στην τουρκική εισβολή. Δυστυχώς, όμως, Χούντα και ΕΟΚΑ Β’ προχώρησαν στα άνομα και καταστροφικά σχέδια τους και στις 15 Ιουλίου διενήργησαν το προδοτικό, φασιστικό πραξικόπημα.
Το πραξικόπημα δεν ήταν εμφύλιος σπαραγμός. Ήταν η προσπάθεια των λίγων να επιβάλουν δια πυρός και σιδήρου την πολιτική τους στους πολλούς. Το αποτέλεσμα ήταν να φέρουν την Τουρκία στην Κύπρο και από τότε αυτή παράνομα κατέχει μεγάλο μέρος του εδάφους της κυπριακής επικράτειας. Έκτοτε οι πρόσφυγες που με τη βία των όπλων εγκατέλειψαν τις πατρογονικές τους εστίες περιμένουν την ευλογημένη εκείνη μέρα που θα επιστρέψουν στα μέρη τους. Οι συγγενείς των αγνοουμένων αναμένουν με αγωνία να μάθουν τι απέγιναν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Και οι εγκλωβισμένοι περιμένουν να αναπνεύσουν επιτέλους αέρα ελευθερίας. Έκτοτε ο λαός μας και οι νεκροί του περιμένουν δικαίωση.
Δικαίωση που θα επιτευχθεί με τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας στα πλαίσια μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Δικαίωση που θα επιτευχθεί με την επίλυση του Κυπριακού η οποία θα αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, θα δημιουργεί συνθήκες μόνιμης ειρήνης και ασφάλειας και οι δύο κοινότητες θα μπορούν με αμοιβαία ευθύνη να συνδιαχειρίζονται τις υποθέσεις του κοινού τους κράτους.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο προκάλεσε πολλά θύματα και νεκρούς. Ανάμεσά τους οι πέντε πεσόντες της κοινότητας Δευτεράς. Ο Ανδρέας Ζίττης, ο Νίκος Λακαταμίτης, ο Κωστάκης Ξενοφώντος, ο Στέλιος Κυπριανού και ο Αργυρός Αχιλλέως. Η κοινότητα τους, τους τιμά και δεν τους ξεχνά. Το μνημείο του οποίου σε λίγο θα τελέσουμε τα αποκαλυπτήρια είναι έκφραση της άσβεστης μνήμης και τιμής των κατοίκων της Δευτεράς για τους πέντε νέους που έπεσαν κατά τη διάρκεια της εισβολής.
Ο καθένας από τους πέντε νέους έχει και μια διαφορετική ιστορία. Ο Νίκος Λακαταμίτης σκοτώθηκε από βομβαρδισμούς της τουρκικής αεροπορίας καθώς, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του καθήκοντος και της πατρίδας, βρισκόταν στην περιοχή της Αθαλάσσας για να καταταχθεί στη μονάδα πυροβολικού όπου ανήκε. Άφησε πίσω του την αρραβωνιαστικιά του Νίκη Λαζάρου, με την οποία είχε προγραμματίσει το γάμο τους το Σεπτέμβριο. Ο Νίκος Λακαταμίτης ήταν είκοσι τεσσάρων χρόνων.
Ο Κωστάκης Ξενοφώντος επίσης σκοτώθηκε στην περιοχή Αθαλάσσας από τους βομβαρδισμούς της τουρκικής αεροπορίας. Εργαζόταν ως νοσοκόμος στο ψυχιατρείο Αθαλάσσας, στο οποίο μερικές μέρες πριν την εισβολή είχε εργοδοτηθεί ανοίγοντας στην ηλικία των είκοσι πέντε χρόνων ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή του. Είχε αναχωρήσει μαζί με τον καλό του φίλο και συμποδοσφαιριστή στην ομάδα της «Δόξας Δευτεράς» Νίκο Λακαταμίτη για την Αθαλάσσα. Ο ένας για τη μονάδα του και ο άλλος για την εργασία του. Σκοτώθηκαν μαζί στο δρόμο για εκτέλεση του καθήκοντος.
Ο Κωστάκης Ξενοφώντος καταγόταν από την Κάτω Λακατάμια και είχε παντρευτεί το 1973 την Κούλα Χριστοδούλου στην Πάνω Δευτερά. Με την Κούλα απέκτησε ένα κοριτσάκι, την Κωνσταντία, που ποτέ δεν έμελλε να γνωρίσει τον πατέρα της. Ήταν μόνο σαράντα ημερών όταν ο πατέρας της σκοτώθηκε.
Ο Ανδρέας Ζίττης, όταν εκδηλώθηκε η εισβολή υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία στη Μύρτου. Προερχόμενος από πολυμελή οικογένεια, περίμενε πώς και πώς να ολοκληρώσει τη στρατιωτική του θητεία για να εισέλθει στο στίβο της ζωής έχοντας ως εφόδιο το απολυτήριο της Σχολής Παλλαρή. Τον πρόλαβαν, όμως, τα τραγικά γεγονότα και το νήμα της ζωής του κόπηκε στα δεκαεννιά του χρόνια. Έπεσε στο Αγριδάκι υπερασπιζόμενος την πατρίδα από τους εισβολείς. Ο Ανδρέας Ζίττης ήταν ποδοσφαιριστής στην ομάδα του «Εθνικού Δευτεράς».
Ο Στέλιος Ανδρέου Κυπριανού γεννήθηκε στην Πάνω Δευτερά το 1948. Μέλος κι αυτός πολυμελούς οικογένειας. Στα είκοσι τέσσερα του χρόνια, το 1972, παντρεύτηκε με την Χρυστάλλα Πιερή από την Ανάγυια με την οποία απέκτησε μια κόρη, τη Μαργαρίτα. Η Μαργαρίτα ήταν μόλις οκτώ μηνών όταν ο πατέρας της με το άκουσμα της επιστράτευσης έτρεξε να καταταγεί στη μονάδα του που έδρευε στη Μύρτου. Την τελευταία φορά που ο Στέλιος είχε θεαθεί, ήταν στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας όπου έγιναν φονικές μάχες μεταξύ της Εθνικής Φρουράς και των Τούρκων εισβολέων. Του Στέλιου είχαν από τότε χαθεί τα ίχνη του, μέχρι που τα οστά του ανευρέθηκαν στους βοτανικούς κήπους Κερύνειας το 2007 και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του γενετικού υλικού. Η κηδεία του ήρωα έγινε στις 28 Μαρτίου 2010, μαζί με άλλα δύο παλικάρια από την Ανάγυια.
Παρόμοια είναι η ιστορία ενός άλλου ήρωα, του Αργυρού Αχιλλέως. Ο Αργυρός Αχιλλέως γεννήθηκε στην Αυλώνα το 1952. Κατά το 1974 διέμενε στην Πάνω Δευτερά με την οικογένειά του, τη σύζυγό του Χρυστάλλα και το μικρό του γιο Μάριο. Είχε αναπτύξει αθλητική δραστηριότητα ως ποδοσφαιριστής του σωματείου «Δόξα Δευτεράς». Στις 20 Ιουλίου 1974, με την έναρξη της τουρκικής εισβολής, κατατάγηκε ως έφεδρος στο 306 Τάγμα Πεζικού, το οποίο είχε έδρα το Νέο Χωρίο Κυθρέας. Συμμετείχε στις μάχες του Αγίου Γεωργίου και κατόπιν στις μάχες στην περιοχή του σταδίου του Γυμναστικού Συλλόγου Πράξανδρος, όπου και είχαν χαθεί τα ίχνη του στις 22 Ιουλίου. Τα οστά του ανευρέθηκαν στην Κερύνεια το 2007. Ο ήρωας κηδεύτηκε στις 27 Ιουνίου 2010 και ετάφη στο Τύμβο Μακεδονίτισσας. Είχα την τιμή να εκφωνήσω τον επικήδειο.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Το μνημείο που η κοινότητα Δευτεράς έχει ανεγείρει για τους πεσόντες της είναι η ελάχιστη τιμή που μπορεί να αποδοθεί στους νεκρούς μας. Το μνημείο αποτελεί την κατάθεση της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας σε όλους όσοι αγωνίστηκαν, αντιστάθηκαν, πολέμησαν και έκαναν στο ακέραιο το καθήκον τους για να σωθεί η Κύπρος από τη λαίλαπα της τουρκικής εισβολής. Δυστυχώς, παρ’ όλες τις θυσίες και τον ηρωισμό, η Κύπρος δεν κατάφερε να αντικόψει τον εισβολέα, γιατί ο αγώνας του λαού μας ήταν προδομένος και ο πόλεμος άνισος.
Τιμώντας τη μνήμη των ηρώων μας δίνουμε την υπόσχεση ότι, όσα χρόνια κι αν περάσουν, εμείς δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε τους αγώνες και τις προσπάθειες για να φτάσουμε σε λύση που να τερματίζει την κατοχή και να επανενώνει το έδαφος και το λαό της Κύπρου μας. Αυτός είναι ο στόχος μας. Γι’ αυτό εργάζεται και προσπαθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πάντοτε στηριζόμενος σε αρχές, επιδεικνύοντας παράλληλα τον αναγκαίο ρεαλισμό που επιβάλλουν οι συνθήκες και τα δεδομένα.
Οι καιροί δεν προσφέρονται σε κανένα για να κάνει κομματικούς ή άλλους λογαριασμούς. Όλοι πρέπει να σταθούμε στο πλευρό του Προέδρου που είναι και ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς, να τον ενισχύουμε και να τον στηρίζουμε για να μπορέσουμε να φτάσουμε σε αμοιβαία συμφωνημένη λύση. Η ενότητα επιβάλλεται στο εσωτερικό μέτωπο και αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί αν συνεχώς προβάλλουμε τις διαφωνίες μας και όχι αυτά στα οποία συμφωνούμε. Κι αυτά είναι πάρα πολλά.
Ας αφήσουμε λοιπόν στο περιθώριο τις μεμψιμοιρίες και τις συνεχείς επικρίσεις και ας αγωνιστούμε όλοι μαζί για να φτάσουμε στην Ιθάκη μας.
Για να βρουν ανάπαυση οι νεκροί μας.
Για να βρει «δροσιάν τζιαι ποσπασιάν» ο λαός μας.
Αιωνία η μνήμη στους ήρωες μας.
Τιμή και δόξα στο λαό μας.
