Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στη δεξίωση για την ημέρα της Ευρώπης, στο Προεδρικό Μέγαρο
09/05/2010
Να μη μεταδοθεί πριν τις 7.30 μ.μ.
Σας καλωσορίζω με μεγάλη χαρά στο Προεδρικό Μέγαρο για να γιορτάσουμε μαζί την Ημέρα της Ευρώπης. Για να γιορτάσουμε μαζί την εξηκοστή επέτειο της Διακήρυξης του Robert Schuman για την Ευρωπαϊκή συνεργασία. Αυτή είναι η πρώτη φορά που ο επίσημος εορτασμός της Ημέρας της Ευρώπης πραγματοποιείται στο Προεδρικό Μέγαρο. Η Κύπρος, ως αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμμετέχει ενεργά στους γιορτασμούς της Ημέρας της Ευρώπης, που είναι φέτος αφιερωμένοι στον αγώνα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Η 9η Μαΐου 1950 συμβολίζει τη δέσμευση των ευρωπαϊκών κρατών να αφήσουν πίσω τους τις καταστροφικές συγκρούσεις και τον πόλεμο και να οικοδομήσουν ένα κοινό μέλλον ειρήνης, ευημερίας και ανάπτυξης. Η πρόταση του Robert Schuman για μια κοινή ανώτατη αρχή για τη διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα σηματοδότησε την έναρξη της προσπάθειας για τη σύσταση της οντότητας που εξελίχθηκε στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην ιστορική πορεία αυτών των 60 χρόνων, τα ευρωπαϊκά κράτη προχώρησαν προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αφού αντιλήφθηκαν ότι το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στη συνεργασία, τη συνεννόηση και την ενότητα. Με στόχο τη δημιουργία συνθηκών ειρήνης, σταθερότητας, ανάπτυξης και ευημερίας, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο, σφυρηλατείται μια κοινή βάση αξιών πάνω στην οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση θεμελιώνει τη δική της ενότητα, το μέλλον της αλλά και το ρόλο της στη διεθνή σκηνή. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση εξελίχθηκε στην πορεία του χρόνου, όχι απλά σε οικονομική συνεργασία, αλλά σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση που άπτεται και αγγίζει σχεδόν κάθε πτυχή της προσωπικής, επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής των Ευρωπαίων πολιτών.
Η λειτουργία των θεσμών αλλά και οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διεθνή σκηνή, οφείλουν να οικοδομούνται πάνω στις αρχές της Δημοκρατίας, του Κράτους Δικαίου, της αλληλεγγύης, της ισότητας, του σεβασμού της διαφορετικότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συναίνεσης και της συνεργασίας μεταξύ ισότιμων κρατών μελών.
Αυτές οι αρχές αποτελούν τα σταθερά κριτήρια μας για την οικοδόμηση μιας ανθρωποκεντρικής Ενωμένης Ευρώπης. Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, θα πρέπει να μας προβληματίσει το ερώτημα αν, εφαρμόζοντας αυτές τις αρχές, έχουμε ανταποκριθεί στις προσδοκίες των Ευρωπαίων πολιτών. Τα ποσοστά συμμετοχής στις ευρωεκλογές του προηγούμενου χρόνου υποδεικνύουν και επιβεβαιώνουν ότι μια μεγάλη μερίδα των Ευρωπαίων πολιτών δεν έχει ακόμα πεισθεί. Γι’ αυτό και επιβάλλεται να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, να πείσουμε ότι μπορούμε να δώσουμε αποτελεσματικές λύσεις στα προβλήματα και να σχεδιάσουμε ένα καλύτερο αύριο.
Οι πολίτες, αγαπητοί φίλοι, ζητούν και αναμένουν πολύ περισσότερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ζητούν μια ανοικτή Ευρώπη με έντονο κοινωνικό πρόσωπο. Μια Ευρώπη κοντά στον πολίτη, η οποία θα αφουγκράζεται και θα κατανοεί τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες του, θα προωθεί το δημόσιο διάλογο με την εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών και θα μπορεί έτσι να καταλήξει στις σωστές νομοθετικές και πολιτικές αποφάσεις. Το αίτημα είναι για μια Ευρώπη των πολιτών και των λαών και όχι των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και των λίγων. Μια Ευρώπη που στο κέντρο της προσοχής της θα είναι πάντοτε ο άνθρωπος.
Η κορύφωση της οικονομικής κρίσης με την ένταση των κερδοσκοπικών επιθέσεων σε βάρος ολόκληρων χωρών, όπως αυτές συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα, φέρνει στο προσκήνιο, για ακόμα μια φορά, τα προβλήματα προστασίας των λαών αυτών των χωρών από παρόμοιες ενέργειες. Αναδεικνύει η κρίση με τον πιο έντονο τρόπο την ανάγκη δημιουργίας μηχανισμών αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών στην Ευρώπη. Η Κύπρος συμπαρίσταται με όλες της τις δυνάμεις στον αδελφό ελληνικό λαό σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Αναλαμβάνουμε πλήρως τις ευθύνες που μας αναλογούν για οικονομική στήριξη της ελληνικής οικονομίας συνεισφέροντας στον αναγκαίο δανεισμό της Ελλάδας.
Είναι ακριβώς μέσα από αυτό το πρίσμα που η Κύπρος, ως πλήρες και ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμετωπίζει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η Κυπριακή Δημοκρατία, σεβόμενη τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμμετέχει ενεργά στην ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων έχοντας πάντοτε κατά νου το καλώς νοούμενο συμφέρον των Ευρωπαίων πολιτών περιλαμβανομένων και των Κυπρίων πολιτών.
Επισημαίνω ιδιαίτερα ότι η φετινή χρονιά έχει κηρυχθεί ως «Ευρωπαϊκό Έτος Καταπολέμησης της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού». Θέλω να τονίσω ότι θεωρούμε το γεγονός αυτό σημαντικό ιδιαίτερα ενόψει της συζήτησης που διεξάγεται αυτή τη στιγμή για τη χάραξη της Νέας Στρατηγικής που θα καθορίσει τις κατευθυντήριες γραμμές για την Ευρώπη της επόμενης δεκαετίας. Η Κυβέρνηση και εγώ προσωπικά έχουμε μια ιδιαίτερη ευαισθησία για τα θέματα αυτά, τα οποία έχουμε τοποθετήσει πολύ ψηλά στις προτεραιότητες μας.
Ως Ευρωπαίοι ηγέτες έχουμε υποχρέωση να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών, αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα στη ρίζα τους και διαμορφώνοντας μια ουσιαστική στρατηγική οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης σε διαρκή διάλογο με τις κοινωνίες μας. Μέσα απ’ αυτή τη Νέα Στρατηγική πρέπει να δημιουργήσουμε τη βάση για να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα οι προκλήσεις που έχουμε ενώπιον μας.
Πρέπει να είμαστε αποφασιστικοί και να ενσωματώσουμε τα απαραίτητα εργαλεία ώστε να διεκδικήσουμε μια δυνατή, ισορροπημένη, αειφόρο και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή οικονομία με κοινωνικό πρόσωπο και σεβασμό στο περιβάλλον. Μια Ευρώπη κοινωνικά ευαίσθητη που θα προωθεί την ευημερία των πολιτών, θα περιφρουρεί τα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων και των αδυνάτων και θα επιδιώκει τη συνοχή των κοινωνιών της.
Πρέπει να στοχεύσουμε σε μια Ευρώπη που θα επιδιώκει πέρα από την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης και την αύξηση της απασχόλησης, τον ευρύτερο στόχο της επίτευξης υψηλότερου βιοτικού επιπέδου και την ενδυνάμωση της οικονομικής, κοινωνικής και γεωγραφικής συνοχής. Η Κύπρος κατά τη διάρκεια της επικείμενης Προεδρίας της το 2012 θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε προτεραιότητες με κοινωνική διάσταση, με ευαισθησία στον πολίτη-άνθρωπο.
Είναι εξίσου κρίσιμο να παραμείνουμε αποφασιστικοί και σταθεροί και να κάνουμε τα απαραίτητα βήματα, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που μας έπληξε, αλλά και να μειώσουμε και αν είναι δυνατόν να αποκλείσουμε τις πιθανότητες επανάληψης της. Για να το πετύχουμε πρέπει να αντιληφθούμε κατά πρώτον και κύριο λόγο ότι η οικονομία δεν μπορεί να περιφρονεί τις ανάγκες της κοινωνίας. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε πως αν θέλουμε να προστατεύσουμε τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας θα πρέπει να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες θεσμικές, ασφαλιστικές δικλείδες ρύθμισης και εποπτείας. Η ασυδοσία των χρηματοπιστωτικών οργανισμών δεν μπορεί να καθορίζει το μέλλον της Ευρώπης και των λαών της.
Σε αυτή την κρίσιμη καμπή η Κύπρος είναι παρούσα και συμβάλλει ώστε μέσα από γόνιμο διάλογο και συναίνεση να ληφθούν αποφάσεις και να οριοθετηθούν πολιτικές οι οποίες θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα, θα ανταποκρίνονται στο όραμα και θα αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και τις ανησυχίες των Ευρωπαίων πολιτών.
Την ίδια στιγμή εξακολουθούμε να είμαστε προσηλωμένοι και αποφασισμένοι να αγωνιστούμε για την επίτευξη του πρώτιστου στόχου: Την επίτευξη λύσης του κυπριακού προβλήματος. Ο στόχος αυτός, ο οποίος οδήγησε καθολικά την πολιτική ηγεσία να υποστηρίξει τη στρατηγική επιλογή για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχει, δυστυχώς, ακόμη επιτευχθεί. Διαβεβαιώνω ότι, παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν, ο στόχος της επανένωσης παραμένει αμετάθετος. Επιδίωξη μας είναι να πετύχουμε ένα αύριο ειρήνης και ευημερίας, μέσα σε μια επανενωμένη Κύπρο, ώστε απαλλαγμένοι από την κατοχή, να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη και να συμμετέχουμε πιο ενεργά στη διαμόρφωση της ενωμένης Ευρώπης του μέλλοντος. Σε αυτή μας την προσπάθεια προσβλέπουμε στην υποστήριξη και αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εταίρων μας, ώστε να πετύχουμε λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Για ένα κράτος με μια και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη ιθαγένεια και μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα. Λύση που θα είναι συμβατή και με τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος, εκφράζω ξανά τη δέσμευση μου ότι η Κύπρος θα παλέψει για μια Ευρώπη με σαφείς ανθρωποκεντρικούς προσανατολισμούς, παρούσα στη διεθνή σκηνή και πρωταγωνίστρια στην προσπάθεια για εδραίωση των αρχών της δημοκρατίας, της ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για μια Ευρώπη που θα αγωνιστεί για την εμπέδωση μιας νέας αντίληψης για την αντιμετώπιση των διεθνών προβλημάτων και θα προσβλέπει στην ειρηνική επίλυση τους μέσα από το διάλογο, την αλληλοκατανόηση, το σεβασμό της διαφορετικότητας και τη συναίνεση.
