Ανακοίνωση Βουλής των Αντιπροσώπων
Αναφορά Αρ. 1/2023 και Αναφορά Αρ. 4/2022
Το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε στις 27 Ιουνίου 2023 δύο γνωματεύσεις σε αντίστοιχες Aναφορές του Προέδρου της Δημοκρατίας, βάσει του Άρθρου 140 του Συντάγματος αναφορικά με τους πιο κάτω ψηφισθέντες από τη Βουλή Νόμους-
(α) Ο περί Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης (Υποχρεωτική Φοίτηση και Παροχή Δωρεάν Παιδείας) (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2022 (Ψηφίστηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2022), (Αναφορά 1/2023)
(β) Ο περί Ελέγχου της Ανάληψης Εργασίας στον Ιδιωτικό Τομέα από Πρώην Κρατικούς Αξιωματούχους και Ορισμένους Πρώην Υπαλλήλους του Δημοσίου και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022
(Ψηφίστηκε στις 3 Νοεμβρίου 2022), (Αναφορά 4/2022)
Σύμφωνα με ομόφωνη γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπ’ αριθμό 1/2023 Αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο πρώτος ψηφισθείς νόμος, σκοπός του οποίου είναι η εφαρμογή καθολικής φοίτησης παιδιών τεσσάρων (4) έως έξι (6) ετών σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα δημόσιου, κοινοτικού ή ιδιωτικού νηπιαγωγείου συνεπάγεται αύξηση των δαπανών του κράτους, κατά παράβαση του Άρθρου 80.2 του Συντάγματος, προσκρούει δε και στο Άρθρο 179 του Συντάγματος.
Σημειώνεται ότι οι επιπρόσθετες δαπάνες επέρχονται ως αποτέλεσμα της υπό της ιδίας της Βουλής προσθήκης μεταβατικών διατάξεων, με τις οποίες τροποποιήθηκε ο τρόπος εφαρμογής του υπό αναφορά Νόμου όσον αφορά τη στέγαση των παιδιών και τη λειτουργία επιπρόσθετων τμημάτων σε δημόσια νηπιαγωγεία. Πιο συγκεκριμένα, με τροπολογίες της Βουλής, η φοίτηση παιδιών στην υποχρεωτική προδημοτική εκπαίδευση σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία εγγεγραμμένα στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας από τη σχολική χρονιά 2026-2027, αποκλείσθηκε.
Στη βάση των πιο πάνω, το Δικαστήριο δεν προχώρησε στην εξέταση των υπόλοιπων λόγων που προτάθηκαν από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε σχέση με πιθανή αντισυνταγματικότητα άλλων διατάξεων του ιδίου νόμου.
Σύμφωνα με ομόφωνη γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπ’ αριθμόν 4/2022 Αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο δεύτερος ψηφισθείς νόμος με τον οποίο οι αφυπηρετήσαντες Δικαστές, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας θα έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν αίτηση στην προβλεπόμενη από τις διατάξεις του βασικού νόμου «Ειδική Επιτροπή», σε περίπτωση κατά την οποία προτίθενται να αναλάβουν οποιαδήποτε εργασία σε συγκεκριμένο εργοδότη του ιδιωτικού τομέα εντός των δύο (2) πρώτων ετών από την ημερομηνία αφυπηρέτησης ή τερματισμού της υπηρεσίας ή λήξης της θητείας της, δύναται να εκδοθεί καθότι δεν είναι αντίθετος ή ασύμφωνος με τα συγκεκριμένα Άρθρα του Συντάγματος, ήτοι το Άρθρο 158.3 και το Άρθρο 112.4.
Συναφώς, κρίθηκε ότι ο ψηφισθείς Νόμος δεν αλλοιώνει κανένα από τους όρους υπηρεσίας των Δικαστών, ούτε πλήττει οποιαδήποτε αρχή που εγγενώς ανήκει στο λειτούργημα του Δικαστή, ήτοι την αρχή της ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και ισοβιότητας. Αντιθέτως, δημιουργεί ένα πρόσθετο εχέγγυο προς περαιτέρω διασφάλιση της δικαστικής ακεραιότητας και συνάδει με τη δικαστική δεοντολογία, η οποία συμπεριλαμβάνει και τους αφυπηρετήσαντες δικαστές.
Τα ως άνω, σύμφωνα με τη σχετική γνωμάτευση ισχύουν και για τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Για τη Βουλή (καθ’ ης η Αίτηση) στην υπ’ αριθμόν 1/2023 Αναφορά εμφανίστηκε η Ν. Κλεάνθους (κα) για Χρίστο Μ. Τριανταφυλλίδη.
Για τη Βουλή (καθ’ ής η Αίτηση) στην υπ’ αριθμόν 4/2022 Αναφορά εμφανίστηκε ο Α. Σ. Αγγελίδης με τον Σ. Α. Αγγελίδη.
