Χαιρετισμός του Προέδρου της Βουλής κ. Δημήτρη Συλλούρη στο Συνέδριο με θέμα «Ασφάλεια Ασθενών»
Η πολυτιμότερη περιουσία του ατόμου είναι τα ανθρώπινα δικαιώματά του, τα οποία προασπίζουν και διασφαλίζουν την ομαλή διαβίωσή του, την αξιοπρέπεια, την ηθική του ακεραιότητα, καθώς και την ισότητα μεταξύ όλων των ανθρώπων.
Πρόκειται για αναπαλλοτρίωτα θεμελιώδη δικαιώματα, που ισχύουν για κάθε άτομο από τη στιγμή της γέννησής του και προστατεύονται ως νομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα κατά το εθνικό και διεθνές δίκαιο.
Ανάμεσα στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα – όπως το δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης, την ισότητα ενώπιον του νόμου, την εργασία, την κατοικία και την εκπαίδευση – συμπεριλαμβάνεται και το δικαίωμα στην υγεία και την ιατρική περίθαλψη. Ως απόρροια αυτού, γεννάται και το δικαίωμα των πολιτών για ασφάλεια στον τομέα της υγείας και ειδικότερα για προστασία των ασθενών από προβλήματα ή βλάβες που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη, διατηρώντας το δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες και θεραπείες υψηλών προδιαγραφών.
Σύμφωνα με ορισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η έννοια «ασφάλεια των ασθενών» σχετίζεται με το δικαίωμά τους να μην υφίστανται αναίτια ή δυνητική βλάβη συνδεόμενη με υγειονομική περίθαλψη. Οι βλάβες αυτές μπορεί να οφείλονται σε ποικίλες ενέργειες – εκούσιες ή ακούσιες – όπως για παράδειγμα παραβιάσεις κάποιων κανόνων ή και άλλα ολισθήματα λόγω ανεπάρκειας δεξιοτήτων, ελλιπούς προσοχής ή αμέλειας. Μεταξύ άλλων, περιστατικά λοιμώξεων που συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη, χειρουργικά σφάλματα, λανθασμένη φαρμακευτική αγωγή, διαγνωστικά σφάλματα, καθώς και ελαττωματικές ιατρικές συσκευές, είναι πρόσθετοι παράγοντες που επηρεάζουν και κλονίζουν την ασφάλεια των ασθενών.
Η ασφάλεια των ασθενών είναι ένα ζήτημα που απασχολεί σε μεγάλο βαθμό την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθότι παρατηρούνται κάθε χρόνο αρκετές περιπτώσεις ασθενών που πέφτουν θύματα σφαλμάτων που συνδέονται με την παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Ως εκ τούτου, προωθούνται σημαντικές κατευθυντήριες γραμμές και πρωτοβουλίες, ενώ ενθαρρύνονται και παρακινούνται παράλληλα τα κράτη μέλη της Ένωσης να ασχοληθούν διεξοδικότερα με τον εν λόγω τομέα. Τον Ιούνιο του 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε δεύτερη έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την υλοποίηση της σύστασης του 2009, σχετικά με την ασφάλεια των ασθενών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης και της καταπολέμησης που συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη.
Σε εθνικό επίπεδο, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κατοχυρώσει ένα πλέγμα νομοθεσιών που ενισχύουν την ασφάλεια των ασθενών. Το 2005 ψηφίστηκε νομοθεσία σχετικά με την κατοχύρωση και την προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών, διασφαλίζοντας μεταξύ άλλων το δικαίωμα σε καλής ποιότητας φροντίδα και θεραπεία, σε αξιοπρεπή μεταχείριση και απαγόρευση δυσμενούς διάκρισης, το δικαίωμα πληροφόρησης, καθώς και την ύπαρξη σε κάθε κρατικό νοσοκομείο Λειτουργού Δικαιωμάτων των Ασθενών, ο οποίος να είναι σε θέση να παρέχει συμβουλές και βοήθεια σε ασθενείς και να χειρίζεται παράπονα.
Το 2013 ψηφίστηκε νομοθεσία σχετικά με την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης, θεσπίζοντας νομικό πλαίσιο και μηχανισμούς. Με νομοθεσία που ψηφίστηκε το 2016, κατοχυρώθηκε η υποχρέωση των κρατικών και άλλων υπηρεσιών για διαβούλευση με την Παγκύπρια Ομοσπονδία Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων, πριν από τη λήψη απόφασης που αφορά ομάδες ασθενών. Κοντά σε αυτά, η νομοθεσία περί του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), όπως τροποποιήθηκε από το 2001 μέχρι και σήμερα, περιλαμβάνει άρθρα σχετικά με διορισμό Επιτρόπου εποπτείας και εξέτασης παραπόνων, σύσταση ιατροσυμβουλίων, καθώς και σύσταση Επιτροπής Ελέγχου για τη διασφάλιση της παροχής υψηλού επιπέδου υπηρεσιών φροντίδας υγείας και τη λήψη των κατάλληλων μέτρων σχετικά με περιστατικά, όπου δεν επεδείχθη εύλογη επιδεξιότητα και προσοχή από παροχέα υπηρεσιών φροντίδας υγείας.
Η υγεία αποτελεί έναν από τους κυριότερους πυλώνες της πολιτείας μας, ο οποίος χρήζει συνεχούς αναβάθμισης και βελτίωσης, με τη συμβολή όλων των αρμόδιων και εμπλεκόμενων φορέων.
Δια του θεσμικού της ρόλου, η Βουλή των Αντιπροσώπων καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή. Ειδικότερα, η καθ’ ύλην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας μελετά και επεξεργάζεται σχέδια νόμων και εξετάζει αυτεπάγγελτα θέματα, αναφορικά με την προστασία των ασθενών και την προάσπιση της ασφάλειάς τους.
Ολοκληρώνοντας, να ευχηθώ κάθε επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου σας, αποβλέποντας στην εξαγωγή εποικοδομητικών και χρήσιμων συμπερασμάτων.
