Ομιλία του Προέδρου της Βουλής κ. Δημήτρη Συλλούρη στο συνέδριο «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση: Επιβαλλόμενες Δράσεις»
Διανύουμε ήδη την εποχή της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, αυτού του συγκερασμού του ψηφιακού, του φυσικού και του βιολογικού κόσμου, που αλλάζει συθέμελα και με εκθετικούς ρυθμούς όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας, την οικονομία, την εργασία, την εκπαίδευση, την υγεία, τη Δημόσια Διοίκηση, τα συστήματα παραγωγής και διακυβέρνησης, την πολιτικοκοινωνική τάξη πραγμάτων.
Στον τομέα της απασχόλησης τόσο η φύση όσο και οι όροι της εργασίας θα τροποποιηθούν δραστικά, αφού η εφαρμογή της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης θα καταργήσουν τα πλείστα χειρωνακτικά επαγγέλματα. Επιπλέον, έγκυρη έρευνα κατέδειξε ότι σε δέκα με δεκαπέντε χρόνια το 60% των σημερινών παιδιών θα εργοδοτηθεί σε επαγγέλματα που δεν υφίστανται καν σήμερα. Είναι ακόμα αδιαμφισβήτητο πως η εξάπλωση της πλατφόρμας του blockchain, της δημόσιας ψηφιακής λογιστικής βιβλιοθήκης, θα μειώσει κατακόρυφα τις ανάγκες για επαγγέλματα που λειτουργούν ως μεσάζοντες στις οικονομικές συναλλαγές.
Παράλληλα όμως, θα δημιουργηθούν νέου τύπου επαγγέλματα και θα αναβαθμιστούν αυτά που απαιτούν δημιουργικότητα, επιτελικότητα, πρωτοβουλία, κοινωνική επαφή και συναισθηματική νοημοσύνη.
Στον τομέα της υγείας η γονιδιωματική, η ρομποτική, η τηλεϊατρική και άλλες νέες τεχνολογίες έχουν ήδη δώσει ελπιδοφόρα αποτελέσματα ως προς την έγκαιρη διάγνωση ασθενειών, την ιατρική περίθαλψη και την φαρμακευτική αγωγή. Ταυτόχρονα, η ανάλυση σε ελάχιστο χρόνο, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, χιλιάδων εγκεφαλογραφημάτων και ο εντοπισμός καρκινικών όγκων με μεγαλύτερη ακρίβεια από αυτή που διαθέτουν οι καλύτεροι ακτινολόγοι και ογκολόγοι θα δώσουν την ευχέρεια στους γιατρούς να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στη θεραπεία των ασθενειών παρά στη διάγνωσή τους.
Στον τομέα της εκπαίδευσης οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η ρομποτική και η επαυξημένη πραγματικότητα, δημιουργούν τις συνθήκες για ανάπτυξη της δημιουργικής, αλλά και της κριτικής σκέψης των παιδιών και των νέων. Παράλληλα, καινοτόμες δυνατότητες, όπως η αυτόματη διόρθωση και βαθμολόγηση γραπτών σε δευτερόλεπτα, θα προσφέρουν στους εκπαιδευτικούς περισσότερο χρόνο για πιο ουσιαστική και εξατομικευμένη διδασκαλία.
Στον τομέα των γραμμάτων και των τεχνών είναι πλέον εφικτή η διάσωση σε ψηφιακή μορφή της πολιτισμικής κληρονομιάς και η απρόσκοπτη, από γεωγραφικούς και γλωσσικούς περιορισμούς, διάχυση των πολιτισμικών αγαθών σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας η έγκαιρη ανάλυση των μαζικών δεδομένων προσφέρει δυνατότητα για έγκαιρη πρόγνωση νέων ευκαιριών, αλλά και για εντοπισμό τυχόν προβλημάτων.
Στον τομέα της επικοινωνίας του πολίτη με το δημόσιο ο ψηφιακός μετασχηματισμός των προσφερόμενων υπηρεσιών μπορεί να οδηγήσει στην εξάλειψη της γραφειοκρατίας και στην προσφορά άριστης εξυπηρέτησης των πολιτών, των επισκεπτών και των επιχειρήσεων από τη Δημόσια Διοίκηση.
Τέλος, αξίζει, πιστεύουμε, να σημειωθεί ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία νέες δυνατότητες, που μέχρι χθες παρουσιάζονταν σε ταινίες και συγγράμματα επιστημονικής φαντασίας ή σε εξειδικευμένα επιστημονικά συνέδρια, θα αποτελούν πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας:
- αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα και λεωφορεία,
- έξυπνες πόλεις, έξυπνα τουριστικά καταλύματα και σπίτια,
- πρόβλεψη φθοράς μηχανημάτων, πριν ακόμα αρχίσουν να κάνουν λάθη,
- αυτόματη μετάφραση κειμένου, αυτόματη παραγωγή τίτλων, περιλήψεων ή και ολόκληρου κειμένου,
- δυνατότητα μετατροπής της φωτογραφίας σε κείμενο ή ακόμα και ακριβής αντιγραφή ή μετάφραση ήχου σε γραπτό κείμενο, έτσι ώστε κάποιος να μπορεί να παρακολουθήσει μια διάλεξη που γίνεται σε γλώσσα που δε γνωρίζει.
Φίλες και φίλοι,
Καθεμιά από αυτές τις θαυμαστές εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά εμπεριέχει και κινδύνους, έχει πλεονεκτήματα αλλά και αρνητικές παρενέργειες, ιδιαίτερα στο πεδίο της απασχόλησης, της ασφάλειας των προσωπικών δεδομένων, της διεύρυνσης των ανισοτήτων, της προστασίας των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Έχουν εκφραστεί ακόμα και ανησυχίες ως προς τη μακρινή, αλλά όχι τελείως ανέφικτη, πιθανότητα η τεχνητή νοημοσύνη να μπορεί να λαμβάνει αυτόνομες αποφάσεις.
Τα όποια όμως μειονεκτήματα είναι δυνατόν να ελαχιστοποιηθούν με σωστή και συνεχή πληροφόρηση, ορθολογιστικό και ορθά αναπροσαρμοζόμενο σχεδιασμό της όποιας ψηφιακής στρατηγικής, με προληπτικές δράσεις και κανονιστικές ρυθμίσεις. Στη βάση αυτή το δίλημμα «νέες τεχνολογίες ή θέσεις εργασίας» αποτελεί ουσιαστικά ψευτοδίλημμα, αφού με μικρότερο χρόνο εργασίας και δικαιότερη κατανομή του πλούτου δεν υφίσταται τέτοιο ζήτημα.
Κυρίες και κύριοι,
Η Βουλή των Αντιπροσώπων στο πρώτο συνέδριο που διοργάνωσε πέρυσι για την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση επικεντρώθηκε τόσο στις υποσχέσεις και προκλήσεις της νέας αυτής εποχής όσο και στους κινδύνους που ελλοχεύουν για την ανθρωπότητα. Φέτος υλοποιούμε την υπόσχεσή μας να υπάρξει συνέχεια του διαλόγου που ξεκίνησε, εστιάζοντας αυτή τη φορά σε δράσεις και πρωτοβουλίες που επιβάλλεται να αναληφθούν στον τόπο μας.
Γιατί η Κύπρος πρέπει και μπορεί να μπει στην καρδιά της ψηφιακής παγκόσμιας οικονομίας:
- αν ενδυναμώσει ψηφιακά τους ανταγωνιστικούς της τομείς, όπως ο τουρισμός, και αν τους συνδυάσει με άλλους όχι τόσο ανταγωνιστικούς, όπως η υγεία και η παιδεία,
- αν επενδύσει σε καινοτόμες ιδέες και καινούργια προϊόντα,
- αν αξιοποιήσει τα Ανοικτά Δεδομένα, με μετρήσιμο στόχο τη θετική τους συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας,
- αν επιδιώξει στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης να έχει κέντρο εφαρμογών στην ευρύτερη περιοχή,
- αν υιοθετήσει γρήγορα τα δίκτυα νέας γενιάς (5G), που προσφέρουν την τεχνολογική πλατφόρμα και τις απαραίτητες υψηλές ταχύτητες, για να λειτουργήσουν αξιόπιστα εφαρμογές όπως η αυτόνομη οδήγηση, οι έξυπνες πόλεις και η προηγμένη ηλεκτρονική υγεία,
- αν σε νέους τομείς, όπως το Blockchain, προσπαθήσει να εξελιχθεί σε περιφερειακό κέντρο αριστείας στην Ανατολική Μεσόγειο,
- αν υιοθετήσει τον ψηφιακό κόσμο στο σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης και αν ενθαρρύνει την υιοθέτησή του από το σύνολο των πολιτών και των δραστηριοτήτων τους,
- αν ενθαρρύνει τη στροφή των νέων και δη των γυναικών στην απόκτηση των κατάλληλων νέων δεξιοτήτων ή προς τις ακαδημαϊκές κατευθύνσεις της Επιστήμης, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών, του αποκαλούμενου STEM,
- αν θεσπίσει το κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο για τον έλεγχο των αλγορίθμων και του αντίκτυπού τους, ώστε να αποσοβηθούν πιθανοί κίνδυνοι για την ιδιωτική ζωή και την αυτονομία του ανθρώπου.
Φίλες και φίλοι,
Η χώρα μας δυστυχώς βρίσκεται σήμερα στις τελευταίες χώρες όσον αφορά στην ψηφιακή ωριμότητα. Μπορεί όμως να εισχωρήσει στον πυρήνα της ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας. Γιατί διαθέτει πλούσια αποθέματα τεχνογνωσίας, επιστημοσύνης, αποφασιστικότητας και εργατικότητας, που την καθιστούν ικανή όχι μόνο να εκσυγχρονιστεί, για να συμβαδίσει με τη νέα έξυπνη εποχή, αλλά και να πρωτοπορήσει. Το μικρό μέγεθος της χώρας μας δεν αποτελεί τροχοπέδη. Αντιθέτως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αφού προσφέρει εύκολη και γρήγορη διάχυση της πληροφορίας και απρόσκοπτη μεταλαμπάδευση του σκοπού και του γενικότερου οράματος.
Χρέος όλων εμάς των πολιτικών και ειδικότερα της Βουλής των Αντιπροσώπων να ενημερωνόμαστε και να ενημερώνουμε για όλες τις νέες εξελίξεις, να αναλύουμε, να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε με τις ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις, να ενθαρρύνουμε δράσεις, να προωθούμε συνέργειες με οργανωμένα σύνολα και ιδιωτικούς φορείς και συνεργασίες με άλλες χώρες, εν τέλει να διαμορφώσουμε το όραμά μας για τη νέα εποχή και να το μετασχηματίσουμε σε εφαρμόσιμο σχέδιο.
Για το λόγο αυτό θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι απώτερός μας στόχος είναι η δημιουργία ενός Δικτύου για την Καινοτομία και την Έξυπνη Ανάπτυξη, στο οποίο θα καλέσουμε να συμμετέχουν, με πολλαπλές δράσεις και συνέργειες, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα του τόπου μας, αλλά και ακαδημαϊκούς και ερευνητές μας που διαπρέπουν στο εξωτερικό, τον επιχειρηματικό και συνδικαλιστικό κόσμο, αρμόδιους φορείς και οργανώσεις, εκπροσώπους των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Γιατί η επιταγή για ανάληψη έγκαιρων και συντονισμένων δράσεων για εκσυγχρονισμό και έξυπνη ανάπτυξη αφορά όλους μας.
