Ερωτήσεις – Απαντήσεις
από τη συνέντευξη Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη
, στις
7 Απριλίου, με θέμα
την έξοδο
από την κρίση, την οικονομία και την
ανάπτυξη
Ερώτηση : Όλου αυτού του κόσμου
που κουρεύτηκαν οι καταθέσεις στις τράπεζες το 2013, οι μέτοχοι κυρίως της
Τράπεζας Κύπρου, η οποία δεν είχε το πρόβλημα που αντιμετώπιζε η Λαϊκή Τράπεζα,
η Κυβέρνησή σας θα τους αποζημιώσει τώρα που τα πράγματα, όπως τα έχετε
περιγράψει, πάνε ήδη πάρα πολύ καλά. Ουσιαστικά η Κυβέρνησή σας επέβαλε το
κούρεμα κατόπιν των αποφάσεων του Eurogroup με τις οποίες έχετε συναινέσει και
υπήρξε θυματοποίηση κυρίως των καταθετών. Και θα ήθελα να σας ρωτήσω αν δεν το
νιώθετε να είναι και ηθικό χρέος της Κυβέρνησής σας, αλλά και εσάς προσωπικά, να
τους αποκαταστήσετε έστω και εν μέρει.
Απάντηση : Όσον αφορά τους
καταθέτες της Τράπεζας Κύπρου θέλω να σας υπενθυμίσω ότι για την απομείωση των
καταθέσεών τους έλαβαν αριθμό μετοχών που αποτελεί μέρος εν τη ουσία αποζημίωσης
ή κάλυψης - μιλάτε για τους πρώτους καταθέτες - γενικότερα οι απομειώσεις
καταθέσεων έχουν αποδοθεί ή επιστραφεί μέσα από την έκδοση ή την απόδοση
μετοχών. Αυτό που πρέπει να πούμε είναι να είμαστε ειλικρινείς και να μη
δίδονται υποσχέσεις, οι οποίες πιθανότατα να μην είναι δυνατόν να υλοποιηθούν,
και συνεπώς αυτό που λέω είναι ότι η Κυβέρνηση, εάν και εφόσον το επιτρέπουν οι
συνθήκες, θα εξετάσει το ενδεχόμενο πότε και πώς μπορεί να αποδώσει, και πόσο
μέρος ή ποιο ποσοστό από τις ζημιές που υπέστησαν είτε οι καταθέτες της Τράπεζας
Κύπρου είτε οι μέτοχοι της Λαϊκής. Επαναλαμβάνω, δεν δίνω υποσχέσεις, απλά είναι
κάτι που οπωσδήποτε είναι και παραμένει πάντοτε στις σκέψεις μας.
Ερώτηση : Η Κύπρος μόλις έχει
βγει από μνημόνιο, εντούτοις κάποιοι λένε πως ενδεχομένως να οδηγηθεί σε νέο
μνημόνιο σε μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. Επικαλούνται το κόστος της λύσης,
ότι θα αγγίξει τα €25 δις, σύμφωνα με κάποια στοιχεία, ενώ το ΑΕΠ της Κυπριακής
Δημοκρατίας δεν ξεπερνά τα €20 δις. Πώς απαντάτε σε αυτό;
Απάντηση : Πρώτον να ευχηθώ να
βρεθεί η λύση και να ευχηθούμε να υπάρξει μια τέτοια συνεργασία και από άλλη την
πλευρά έτσι ώστε να οδηγηθούμε σε λύση. Δεύτερο, το οποιοδήποτε κόστος με
ακρίβεια δεν έχει ακόμη υπολογιστεί. Αναμένεται, για πρώτη φορά γίνεται τούτο,
από τις εκθέσεις που θα μας παραχωρήσει η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές
Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) που έχουν αναλάβει την αξιολόγηση, την εκτίμηση κατά
κύριο λόγο, του κόστους είτε σε αποζημιώσεις περιουσιών, εφόσον αυτή θα είναι η
επιλεγόμενη θεραπεία ή η επιδικαζόμενη θεραπεία, αλλά και του κόστους
λειτουργίας, κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό. Ένα άλλο στοιχείο είναι οι
επενδύσεις, που μέσα από τη λύση και τη σταθεροποίηση, εφόσον βρεθεί μια τέτοια
βιώσιμη και διαρκής λύση, τα οφέλη δηλαδή από τη λύση που θα είναι τεράστια, και
συνεπώς δεν βλέπω πώς θα ήταν δυνατόν να οδηγηθούμε σε ένα νέο μνημόνιο, αν
λάβετε ιδιαίτερα υπόψη ότι θα υπάρξουν και μεταβατικές διατάξεις ή και τέτοιες
ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην υπάρξει η οποιαδήποτε οικονομική διαταραχή.
Ούτως ή άλλως από την πρώτη μέρα της λύσης, που εύχομαι να επισυμβεί το
συντομότερο, κοινό νόμισμα θα είναι το ευρώ.
Ερώτηση : Καθημερινά οι πολίτες
παρακολουθούν από τα δελτία ειδήσεων αλλά και από τις εφημερίδες νέα επεισόδια
στα σκάνδαλα. Επεισόδια και σκάνδαλα που αγγίζουν και το πολιτικό σκηνικό,
πολιτειακούς αξιωματούχους, δημόσιους λειτουργούς, ακόμη και πολιτικά πρόσωπα.
Αυτά τα βλέπουν και έξω και διερωτώμαι αν αυτός είναι ένας από τους λόγους που,
παρά το γεγονός ότι κάποιες επενδύσεις από το εξωτερικό ήρθαν και μας τις
είπατε, δεν ήρθαν αυτές οι στρατηγικές επενδύσεις που θα αλλάξουν το τοπίο, θα
δημιουργήσουν χιλιάδες θέσεις εργασίας ή ίσως να είναι και εδώ ότι δεν
ομαλοποιήσαμε ακόμη τη διαδικασία, απλοποιήσαμε ακόμη τη διαδικασία για τις
επενδύσεις, παρά το ότι έγινε μια προσπάθεια στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης.
Απάντηση : Πρώτον να αναφέρω ότι
οπωσδήποτε η πάταξη των σκανδάλων είναι ένας πρόσθετος λόγος για να προσελκύσεις
επενδύσεις διότι θα συνειδητοποιήσουν όλοι ότι δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενο
ή υποκείμενα εκβιασμού από οποιουσδήποτε. Δεύτερο, μόλις έχουμε εξέλθει του
μνημονίου και έχουμε με τα πιστοποιητικά πλέον των διεθνών δανειστών την
πιστοποίηση της αποκατάστασης της αξιοπιστίας του κράτους αλλά και του
χρηματοπιστωτικού τομέα. Και τρίτο, θέλω να σας αναφέρω ότι εντός των ημερών θα
εξαγγελθούν και οι μεταρρυθμίσεις όσον αφορά τη στρατηγική επενδύσεων και τις
διαδικασίες που θα πατάσσουν τη γραφειοκρατία. Εξάλλου, θα πρέπει να σας αναφέρω
ότι ήδη με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου υιοθετήθηκαν διαδικασίες επίσπευσης
όσον αφορά τις μεγάλες επενδύσεις. Μια υποσημείωση: Δεν θεωρώ ότι, μέσα από τις
συνθήκες που περάσαμε τα τρία τελευταία χρόνια, οι επενδύσεις ήταν ασήμαντες.
Ήταν αυτές που μας οδήγησαν στην αναθέρμανση της οικονομίας, στη μείωση της
ανεργίας και στην ανάπτυξη. Αν αναλογιστείτε ότι ο ρυθμός ήταν αρνητικός όσον
αφορά την ανάπτυξη κατά 6,5 μονάδες και σήμερα έχουμε αύξηση κατά 1,5, σημαίνει
καλύψαμε μια απόσταση 8%. Έφυγες από την αρνητική επίδοση και κάλυψες το κενό
φθάνοντας επιπλέον και στην ανάπτυξη που θεωρείται σταθερή, ύστερα από τις
δοκιμασίες των μηνών που έχουν παρέλθει, τη σταθερότητα δηλαδή.
Ερώτηση : Στην ομιλία σας
αναφερθήκατε στις θυσίες του κυπριακού λαού, και κυρίως του ιδιωτικού τομέα
περισσότερο, που σήκωσε το μεγάλο βάρος για να βρει η Κύπρος τα πόδια της, το
είπατε και εσείς για τους αριθμούς. Κάποιοι και διαχρονικά και στις μέρες μας
εκμεταλλεύονται ένα σύστημα για ίδιον όφελος. Και η ερώτησή μου είναι, είστε
αποφασισμένος να πάτε κόντρα σε αυτό το, σε μικρό αριθμό, αλλά σαθρό σύστημα που
εκμεταλλεύεται καταστάσεις για ίδιον όφελος; Είστε αποφασισμένος να κτυπήσετε το
χέρι σε εκείνους που ανήκουν σε κάποιο σύστημα εκμετάλλευσης του δημόσιου
χρήματος ή του δημόσιου πλούτου και, επίσης, σε κάποιους από αυτούς που
επιλέγουν προεκλογικές περιόδους για να υποβάλουν δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα
αιτήματα, όμως το κόστος το πληρώνει ο πολίτης, και εννοώ για την υγεία είτε για
άλλους τομείς.
Απάντηση : Να διαχωρίσουμε τα δύο:
Το πρώτο είναι κατά πόσον είμαστε αποφασισμένοι να πατάξουμε την όποια διαφθορά,
τα όποια κυκλώματα δημιούργησαν και δημιουργούν προβλήματα. Το έχουμε έμπρακτα
αποδείξει και θα κάνω σαφείς αναφορές στις 14 Απριλίου για τα μέτρα που πήραμε
και πώς ενισχύσαμε τους ανεξάρτητους θεσμούς και με ποιο τρόπο είμαστε
αποφασισμένοι να μην ανεχθούμε το οποιοδήποτε νέο σκάνδαλο ή την απόκρυψη, αν
θέλετε, του οποιουδήποτε νέου ή και παλαιού. Γι’ αυτό και παρακολουθείτε αυτά
που παρακολουθείτε. Δεν είναι τυχαίο, θέλω να το πω, που για πρώτη φορά από την
εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας τόσοι συσσωρευμένα επώνυμοι όχι απλώς
παραπέμπονται στα δικαστήρια αλλά και στις Κεντρικές Φυλακές. Το θέμα του
δικαιώματος της απεργίας είναι ιερό και απαραβίαστο, αρκεί να ασκείται πάντοτε
με μέτρο και ιδιαίτερα να μην δίνεται η εικόνα καμιά φορά του εκβιασμού,
ιδιαίτερα των υπηρετούντων σε ουσιώδεις Υπηρεσίες. Όμως, νομίζω ότι μέσα από τον
διάλογο και την υπευθυνότητα του συνδικαλιστικού κινήματος αποφεύγονται ακραίες
καταστάσεις, έτσι θα έλεγα ότι η ρύθμιση που έγινε μέσα από τις συμβάσεις μεταξύ
των συντεχνιών και της Κυβέρνησης το 2004 νομίζω, αν βρεθεί τρόπος να επεκταθεί
διά νόμου, εννοώ οι συμβάσεις εκείνες, και σε όλες τις συνδικαλιστικές
οργανώσεις, θα είναι μια από τις καλύτερες απαντήσεις στα προβλήματα που
δημιουργούνται μέσα από καμιά φορά βεβιασμένες κινήσεις προς την πλευρά, εννοώ,
των απεργιών κ.λπ.
Ερώτηση : Είναι παραδεκτό ότι η
μεσαία τάξη έχει δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα από την οικονομική κρίση των τριών
και πλέον χρόνων. Ποια είναι τα μέτρα που προτίθεται να λάβει η Κυβέρνηση για να
βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους; Είδαμε ότι έχετε αναπτύξει στην πρότασή σας αλλά
και στα τεκταινόμενα τις προσπάθειες που έχουν γίνει για τους
μεγαλοεπιχειρηματίες, γνωρίζουμε για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ), η
μεσαία τάξη η οποία έχει υποστεί…
Απάντηση : Μιλάτε για τις μικρές
και μικρομεσαίες επιχειρήσεις για τις οποίες, όπως σας έχω αναφέρει, έχει ήδη
εγκριθεί ένα ποσό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Αναπτύξεως και από την Ευρωπαϊκή
Τράπεζα Αναπτύξεως και Ανασυγκρότησης ύψους €805 εκ. Διατέθηκαν τα €217 εκ.,
δόθηκαν υπό μορφή δανείων σε δέκα τράπεζες της χώρας και τα σχέδια βρίσκονται
ήδη εν εξελίξει. Είναι μια σημαντική προσπάθεια ενίσχυσης αλλά, πέραν των άλλων,
τα όσα έχω προαναφέρει, τα μέτρα αναθέρμανσης, τα κίνητρα και ούτω καθ’ εξής, θα
πρέπει να ξέρουμε ότι με την οικονομία είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Θα ωφεληθούν
οπωσδήποτε και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή οι μικρομεσαίοι των μισθωτών.
Ερώτηση : Για να φθάσουμε στο
χείλος της οικονομικής καταστροφής μεγάλη ευθύνη έφεραν και οι τράπεζες, και
συγκεκριμένα η Λαϊκή. Όπως είπατε στην εισαγωγική σας ομιλία, την κρατούσαν στον
αναπνευστήρα. Για να κρατηθεί όμως η τράπεζα στον αναπνευστήρα κάποιοι
παραχωρούσαν ELA, μάλιστα οι πληροφορίες λένε για 70 αιτήματα παραχώρησης ELA
που ενέκρινε η Κεντρική Τράπεζα με το πράσινο φως της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας (ΕΚΤ). Δεν είδαμε στα τρία χρόνια διακυβέρνησής σας να στραφείτε προς
την ΕΚΤ και να την θέσετε ενώπιον των δικών της ευθυνών. Και δεύτερο, τον
Σεπτέμβριο του 2014 σε μια σύσκεψη των ανακριτών είχατε εκφράσει την πεποίθηση
ότι μέχρι το τέλος εκείνου του έτους θα δούμε κάποιους πίσω από τα σίδερα της
φυλακής. Είναι Απρίλης του 2016 και δυστυχώς ακόμη να τιμωρηθούν αυτοί που θα
πρέπει να τιμωρηθούν για την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας.
Απάντηση : Το πρώτο όσον αφορά την
ΕΚΤ, όχι μόνο ήγειρα ανάλογο θέμα προς τον κ. Ντράγκι, σε δύο συναντήσεις που
είχαμε τον Ιούνιο του 2013 και τον Ιούνιο του 2014, επισημαίνοντας του ότι ήταν
αδιανόητο για μια τράπεζα – γι’ αυτό και η αναφορά μου ήταν έντονη - να δοθούν
€9,6 δις όταν για ένα ολόκληρο κράτος μου επέβαλαν ή μας επέβαλαν τις γνωστές
αποφάσεις για να δοθούν €10 δις. Και τον ρώτησα: Πώς είναι δυνατόν να διαθέσατε
τόσο μεγάλη ή σημαντική οικονομική βοήθεια για μια τράπεζα η οποία ήταν στα
πρόθυρα χρεοκοπίας; Με βάση το μέγεθος και την άντληση της έκτακτης οικονομικής
βοήθειας δεν επιτρεπόταν.
Η απάντηση
ήταν ότι ήταν κατόπιν αιτήματος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου που
διαβεβαίωνε ότι ήταν βιώσιμη. Αυτό, θα πρέπει να πω, αναφέρεται και σε επιστολή
που είχα αποστείλει και προς τον Πρόεδρο της ΕΚΤ και τους ηγέτες των χωρών του
Eurogroup. Το δεύτερο αναφέρεται στα όσα αφορούν την πάταξη των αδικημάτων που
διεπράχθησαν στον τραπεζικό τομέα. Θα πρέπει να σας υπενθυμίσω ότι ακόμα και οι
συσκέψεις οι πολλές που έγιναν για συντονισμό των ερευνών ήταν κατά παράβαση του
Συντάγματος. Αρμόδιος για δίωξη δεν είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά ο
Γενικός Εισαγγελέας και βεβαίως οι ανακριτικές Αρχές. Θέλω, όμως, να επισημάνω
κάτι για να μην αποδοθεί ευθύνη στον Γενικό Εισαγγελέα. Οικονομικά εγκλήματα ή
τα εγκλήματα του λευκού κολάρου και ιδιαίτερα εγκλήματα που έχουν να κάνουν με
παραβιάσεις των νόμων που άπτονται τραπεζικών συστημάτων κ.λπ, είναι τόσο
δαιδαλώδη και πολύπλοκα, και προς αυτή την κατεύθυνση θέλω να σας υπενθυμίσω –
παρά το γεγονός ότι θα είναι αντικείμενο της επόμενης συνέντευξης Τύπου αλλά
θέλω να το ξεκαθαρίσω αυτό – έχουμε πληρώσει σημαντικά ποσά για την αγορά
υπηρεσιών από εξειδικευμένους οίκους για να ενισχύσουμε το έργο των ανακριτών.
Έχουμε αυξήσει τον αριθμό των ανακριτών από 15 σε 30, έχουμε ενισχύσει τον
Γενικό Εισαγγελέα με έγκριση 26 νέων θέσεων, έχουμε διαθέσει 800 τόσες χιλιάδες
για την αγορά εξειδικευμένου server που θα μπορεί να διευκολύνει το ανακριτικό
έργο. Γνωρίζετε καλά ότι έχουν γίνει διαβήματα προς τις ελληνικές Αρχές των
οποίων τη συνδρομή αναμένουμε προκειμένου να διευκολυνθούν οι ανακρίσεις. Και,
βεβαίως, οι ποινικές διώξεις. Ήδη έχουν προχωρήσει κάποιες των ποινικών διώξεων
στα δικαστήρια, εννοώ κάποιοι που φέρονται ως έχοντες ευθύνη, και βεβαίως δεν
έχω καμιά αμφιβολία πως με την αποφασιστικότητα που διακρίνει τον Γενικό
Εισαγγελέα θα προχωρήσουν οι υποθέσεις, εφόσον τουλάχιστον όμως υπάρξουν τα
αναγκαία στοιχεία, τεκμήρια, προκειμένου να σταθεί η υπόθεση στο δικαστήριο. Και
πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί βεβαίως διότι με βάση το Σύνταγμα όλοι είναι
αθώοι μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου, για να μην αφήνουμε αιχμές σε βάρος του
οποιουδήποτε. Βεβαίως οι ανακρίσεις καταδεικνύουν κάποιους που φέρουν ευθύνη και
θα κατηγορηθούν. Το αν αποδειχθεί ή όχι η ευθύνη τους είναι θέμα βεβαίως
αποδεικτικών στοιχείων, επαναλαμβάνω, που θα προσκομίσουν οι ανακριτικές Αρχές
και ο Γενικός Εισαγγελέας θα αξιολογήσει.
Ερώτηση : Θα ήθελα την εκτίμησή
σας δεδομένου ότι η Κύπρος έχει εξέλθει αλλά δεν έχει πιάσει όμως τον στόχο της
επενδυτικής βαθμίδας των οίκων αξιολόγησης. Θα ήθελα, λοιπόν, την εκτίμησή σας
για το πότε πιστεύετε εσείς ότι θα γίνει αυτό δεδομένου ότι εκκρεμούν και
σοβαρές μεταρρυθμίσεις που μέχρι στιγμής δεν έχουν υλοποιηθεί και ακόμη και
σήμερα υπάρχει αναφορά στην έκθεση της Κομισιόν για την ιδιωτικοποίηση της CΥΤΑ.
Απάντηση : Όπως σταδιακά εξήλθαμε
του μνημονίου με επτά θετικές αξιολογήσεις, με σημαντικές αναβαθμίσεις, πέντε
στον αριθμό, από τους οίκους αξιολόγησης ως κυπριακή οικονομία, αλλά και ως
τραπεζικό σύστημα, έτσι θα επιτύχουμε και τον στόχο μέσα από τη σταθερότητα στην
ανάπτυξη. Θα επιτύχουμε την αναβάθμιση – έχετε απόλυτο δίκαιο - στον επενδυτικό
τομέα, δηλαδή και αυτό πιστεύω θα έρθει μέσα από τη σταθερότητα, μέσα από τη
σταθερότητα στην ανάπτυξη, αλλά και γενικότερα τις συνθήκες που καταγράφονται
ευνοϊκές και μέσα από μέτρα που θα ληφθούν έτσι ώστε να υλοποιηθούν κάποιες
μεταρρυθμίσεις που θεωρούνται αναγκαίες για τον εξορθολογισμό, αλλά και τον
εκσυγχρονισμό γενικότερα της οικονομίας του κράτους, μεταξύ των οποίων και η
ΑΤΗΚ για την οποία οπωσδήποτε φαίνεται να υπάρχει μια πολιτική συναίνεση.
Τουλάχιστον έτσι αντιλαμβάνομαι τις θέσεις των δυνάμεων, για εξεύρεση
στρατηγικού επενδυτή. Αυτό οπωσδήποτε θα συζητηθεί με τη νέα Βουλή.
Ερώτηση: Αναφέρατε ότι μειώσατε
μεταξύ άλλων τον ΦΠΑ για ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών. Ωστόσο
οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού αδυνατούν να προβούν σε αυτές τις ενέργειες.
Κάνετε οποιεσδήποτε σκέψεις εντός του 2016 για μείωση φορολογίας που θα αφορά
τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως σε είδη πρώτης ανάγκης;
Απάντηση: Τα είδη πρώτης ανάγκης
βρίσκονται ήδη σε μια βαθμίδα χαμηλού ΦΠΑ. Έχουμε πάρει μια σειρά από άλλα
μετρά. Αναφορά εκτεταμένη θα κάνω στις 14 του μήνα. Ας μην εξαντληθούμε από τώρα
για αυτά τα ζητήματα που αφορούν το δεύτερο μέρος της συνέντευξης Τύπου όπου θα
μιλήσουμε για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, τις βελτιώσεις που έγιναν, πολλά
άλλα σημαντικά που έγιναν ή θα γίνουν και επομένως επιφυλάσσομαι για τις 14 του
μήνα. Θέλω όμως να πω ότι για τα είδη πρώτης ανάγκης ήδη ο ΦΠΑ είναι χαμηλός και
μπορεί να το επιβεβαιώσει ο Υπουργός Οικονομικών.
Ερώτηση: Να μου επιτρέψετε κύριε
Πρόεδρε επειδή δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία να συνδυάσω δύο ερωτήματα. Το ένα
αφορά κατοίκους της ευρύτερης περιοχής του Τροόδους που είδα την περασμένη
Κυριακή και στους οποίους είχα πει ότι θα παρακολουθήσω τη διάσκεψη και μου
είπαν να σας μεταφέρω κάτι. Είχατε πει στην εισαγωγική σας ομιλία ότι στ
o πλαίσι o της ανάπτυξης της
ευρύτερης περιοχής Τροόδους είναι και το τελεφερίκ και θα ήθελα να υποβάλω το
ερώτημα εκ μέρους τους και το συνδυάζω με την ανεργία γιατί μου είπαν ότι θα
ανοίξουν θέσεις εργασίας. Η αντιπολίτευση στο επιχείρημά σας ότι μειώνεται η
ανεργία υποστηρίζουν ότι μειώνονται μόνο οι αριθμοί γιατί οι νέοι μας
μεταναστεύουν αναζητώντας την τύχη τους σε άλλες χώρες.
Απάντηση: Καταρχάς να πω ότι με
την κατασκευή ή μη του τελεφερίκ, γιατί υπό τύπο αστεϊσμού ήθελα να επαναλάβω
την πρόθεση μας για αξιοποίηση της περιοχής του Τροόδους. Έγινε το πρώτο βήμα
της καταγραφής των κυβερνητικών οικιών και όχι μόνο. Για πρώτη φορά κατεγράφη το
σύνολο της κρατικής περιουσίας για να γνωρίζουμε τι ανήκει στο κράτος και τι
όχι. Και βεβαίως και ενδεχόμενη αξιοποίηση κάποιων σημαντικών περιοχών. Μέσα στα
πλάνα επομένως ανάπτυξης για τις ορεινές κοινότητες και ιδιαίτερα της περιοχής
Τροόδους ήταν η καταγραφή, και ήδη υπήρξε η πρόσληψη συμβούλων για να μας δώσουν
τις καλύτερες πιθανές εισηγήσεις, έτσι ώστε να προχωρήσουμε σε προκήρυξη
ενδιαφέροντος για να επιτύχουμε αυτό που θέλουμε. Την ανάπτυξη δηλαδή του
Τροόδους και αναφέρομαι στις κοινότητες που περιβάλλουν το Τρόοδος. Ταυτόχρονα
ήδη με συγκεκριμένες αποφάσεις αναβαθμίζεται το νοσοκομείο της Κυπερουντας, κάτι
πάρα πολύ σημαντικό, καθώς επίσης και κάποια άλλα περιφερειακά νοσοκομεία και
πυροσβεστικοί σταθμοί και ούτω καθεξής για να υπάρξει ένα συνεχές ενδιαφέρον
αναζωογόνησης και μέσα και από τις πολιτικές του αγροτουρισμού κ.ά. Έρχομαι τώρα
στο ζήτημα της ανεργίας, ιδιαίτερα δε στον ισχυρισμό ότι υπάρχει μετανάστευση
των νέων, για αυτό και μειώθηκε τάχα η ανεργία. Το 2013 είχαμε ένα αριθμό
μετανάστευσης που ανήρχετο στις 25,227. Από αυτούς οι 3,579 ήσαν Κύπριοι
πολίτες, 8,745 ήσαν πολίτες της ΕΕ και 12,903 από τρίτες χώρες. Δεν λέω ότι ο
αριθμός των 3,579 είναι μικρός αλλά όταν αναφέρονται σε 25 χιλιάδες η ακόμη και
34 χιλιάδες - που άκουσα - να έχουμε κατά νου ποιο είναι το ποσοστό των Κυπριών
πολιτών. Το 2014 η μετανάστευση από 25 χιλιάδες μειώθηκε σε 24,154 χιλιάδες εκ
των οποίων μόλις 2,106 ήσαν Κύπριοι, 7,101 οι Ευρωπαίοι πολίτες και 14,947 οι
κάτοικοι από τρίτες χώρες. Να υπενθυμίσω ότι σε κάποια φάση η Κύπρος
χρησιμοποιείτο ως παράδεισος άσκησης του δικαιώματος του πολιτικού ασύλου μέσα
από τα όσα επισυνέβαιναν, τα αστόχευτα μέτρα και επιδόματα που δίνονταν. Ήταν
χώρα προσέλκυσης μεταναστών. Με την καθιέρωση μιας νέας πολιτικής από την
παρούσα Κυβέρνηση την καθιέρωση αντί των χρηματικών επιδομάτων, των επιδομάτων
διά δελτίων σε ό,τι αφορά την σίτιση την ένδυση και την απευθείας πληρωμή του
ενοικίου, κατορθώσαμε σταδιακά όλους αυτούς που εν τη ουσία επιβίωναν εις βάρος
του Κύπριου φορολογουμένου να απαλλαγούμε από την παρουσία τους.
Ερώτηση: Πριν αναφερθήκαμε στο
θέμα των αναβαθμίσεων που χρειάζεται η κυπριακή οικονομία. Υπάρχουν δύο είδη
θεμάτων που χρειάζονται για αυτήν την εξέλιξη. Το πρώτο αφορά τις μεταρρυθμίσεις
με κύρια τις αποκρατικοποιήσεις και τη CYTA και το δεύτερο κομμάτι αφορά τα μη
εξυπηρετούμενα δάνεια, Πρακτικά αυτό περιμένουν οι Οίκοι να δουν δηλαδή μια
αισθητή μείωση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια για να προχωρήσουν σε αναβαθμίσεις.
Πώς σκέφτεστε να βοηθήσετε αυτήν τη διαδικασία και συγκεκριμένα ρωτώ αν το θέμα
της κακής τράπεζας, η μιας άλλης δομής ανάλογου περιεχομένου, παραμένει στα
χαρτιά γιατί και ο Υπουργός Οικονομικών δεν έχει αποκλείσει μια τέτοια λύση.
Απάντηση: Εμπιστεύομαι την κρίση
του Υπουργού Οικονομικών και αν υπάρχει ανάλογη πρόθεση θα την φέρει στο
Υπουργικό Συμβούλιο, και αφού μας αναπτύξει τα επιχειρήματα, οπωσδήποτε εάν και
εφόσον αύτη είναι η πρόθεσή του, θα υιοθετηθεί. Σε ό,τι αφορά το τι πράττουμε
για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, θα πρέπει να πω ότι είναι μεγαλύτερος ο αριθμός
των διευθετήσεων που έχουν γίνει, πλην όμως για να θεωρείται επιτυχής η
αναδιάρθρωση κάποιου δανείου πρέπει να περάσουν 12 μήνες. Συνεπώς, ενώ έχουν
επιτευχθεί πολλά και μέσα και από τα κίνητρα που δώσαμε, παρά ταύτα δεν μπορούν
να ανακοινωθούν. Συνεπώς χρειάζεται κάποια υπομονή και αυτό θα γίνει. Όσον αφορά
τις προσωπικές ενέργειες νομίζω ότι είστε μάρτυρες της κατ’ επανάληψη πρόσκλησης
των προέδρων, των τραπεζιτών και των Γενικών Διευθυντών και είτε αυτό αφορούσε
σε κοινή σύσκεψη με την Κεντρική Τράπεζα είτε αυτό αφορούσε τη μείωση των
επιτοκίων, είτε και τις αναδιαρθρώσεις ή την ελαστικότητα για την οποία έκανα
και δημόσια έκκληση, νομίζω τα αποτελέσματα είναι γνωστά μέσα και απ’ όσα
καταγράφονται.
Ερώτηση: Η ομιλία σας ήταν
περίπου 14 σελίδες εκ των οποίων στις 13 αναφερθήκατε σε αυτό που πιστεύετε ότι
κάνατε για να μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση. Εγώ θα ήθελα να πάω στην
ανάπτυξη. Θα ήθελα να μάθω, κύριε Πρόεδρε, ποιο είναι το πλάνο ανάπτυξης της
χώρας που έχετε για τα επόμενα δύο χρόνια ώστε μέχρι το 2018 που θα ολοκληρωθεί
η θητεία σας, να βρισκόμαστε σε τέτοια βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης ώστε
να μπορούμε να καλύψουμε τα ομολόγα, που θα είναι πολλά εκείνη την περίοδο, και
τα 2,5 δις που πρέπει να πληρώσουμε στη Ρωσία;
Απάντηση: Καταρχήν ανάλογες
αρνητικές προβλέψεις έκαναν διάφοροι εμπειρογνώμονες για τη δυνατότητα της
Κύπρου να επιτύχει σε μια τριετία ή με το μνημόνιο που υπεγράφη τότε να μπορέσει
να αντεπεξέλθει. Κάποιοι προέβλεπαν την επανάληψη συνεχών μνημονίων, κάποιες
Κασσάνδρες έλεγαν για ολική καταστροφή και κατάρρευση, και, όμως, έχουμε
διαψεύσει και τις καλύτερες προβλέψεις και των δανειστών μας αλλά και
διακεκριμένων εμπειρογνώμων. Το πλάνο μας είναι να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε
συστηματικά, πέρα και πάνω από τη σοβαρότητα που πρέπει να επιδεικνύεται στη
διαχείριση των οικονομικών, και με περαιτέρω κίνητρα, περαιτέρω σταθερότητα, με
εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου που αφορά την ανάπτυξη του τουρισμού. Δεν
χρειάζεται να επαναλάβω ότι το να αναστρέψεις κατά 8 μονάδες τους ρυθμούς
ανάπτυξης και από αρνητικούς να τους φέρεις σε 1,6 θετικούς και να συνεχίζουν,
θα υπάρχει και η αναβάθμιση από την πλευρά των διεθνών οίκων αξιολόγησης.
Υπάρχει τέτοιο ενδιαφέρον για επενδύσεις, αλλά έχω περιοριστεί γιατί ένα είναι
το ενδιαφέρον και άλλο οι επενδύσεις. Υπάρχει, όμως, αυξημένο ενδιαφέρον.
Δεν έκαμα
καμία αναφορά στις προοπτικές από τα έσοδα του Γ´ γύρου αδειοδότησης των
ενεργειακών πηγών. Και προτιμώ να κρατούμε χαμηλούς τόνους, αλλά να έχουμε
καλύτερα αποτελέσματα. Όσον αφορά τα μέχρι στιγμής πεπραγμένα, απλά θέλω να πω
ότι απόφασή μας είναι να υλοποιήσουμε το προεκλογικό πρόγραμμα, το οποίο είναι
βεβαίως πενταετίας και όχι τριετίας. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, θέλω να
ελπίζω και πιστεύω, γνωρίζοντας τους συνεργάτες μου στην Κυβέρνηση, ότι θα
συνεχίσουν να είναι θετικά και η τελική απολογία μου να αποτιμηθεί θετικά από
τον κυπριακό λαό.
Ερώτηση: Έχετε αναφερθεί σε μια
σειρά μέτρων και μια σειρά επιτυχιών που έχουν οδηγήσει την κυπριακή οικονομία
σε έξοδο από το Μνημόνιο. Η αντίληψη που υπάρχει ωστόσο στην κοινωνία, στον μέσο
πολίτη είναι ότι δεν βλέπει στην καθημερινότητά του αυτήν την επιτυχία.
Επεξεργάζεστε οποιαδήποτε μέτρα που θα ωφελήσουν τον μέσο πολίτη να το δει στην
καθημερινότητά του αυτό το όφελος;
Απάντηση: Οπωσδήποτε ναι.
Προσπαθούμε μέσα από την όλη δημιουργία θετικού επενδυτικού περιβάλλοντος και τα
όσα έχουν διαδραματιστεί μέχρι στιγμής, να υπάρξει μια πιο έντονη, αν θέλετε,
αίσθηση της ανάπτυξης που παρατηρείται. Αλλά αν δείτε, για παράδειγμα, τους
δείκτες λιανικού εμπορίου, παρουσιάζουν αύξηση κατά 3%, αν δείτε τις αναπτύξεις
θα δείτε αύξηση, αν δείτε τις πωλήσεις υλικών οικοδομής θα δείτε αύξηση, αν
δείτε τις πωλήσεις αυτοκινήτων θα δείτε αύξηση. Όμως θα ήθελα να κάνω
συγκεκριμένη αναφορά στις ευάλωτες ομάδες και στο τι έχει γίνει, διότι είναι ένα
να βομβαρδίζεται ο λαός και γενικότερα όλοι μας από κάποιες αρνητικές εκτιμήσεις
που γίνονται συστηματικά – και είναι δικαίωμα της αντιπολίτευσης να το πράττει –
και είναι άλλο αυτό που βιώνει πραγματικά ο λαός. Και δεν λέω ότι δεν έχει
προβλήματα. Θα ήμουν ξένος προς την πραγματικότητα. Αλλά όχι στον βαθμό που
κάποιοι θέλουν να τα παρουσιάσουν, ότι «δεν έγινε τίποτε, δεν παρατηρείται
ανάπτυξη». Δεν βλέπουν να υπάρχουν ενδεχομένως οι συμπεριφορές του παρελθόντος.
Καλό είναι να μην υπάρξουν ξανά οι εποχές που νομίζαμε ότι μέσα από τον δανεισμό
μπορούσαμε να ζούμε ζωή που δεν μας επέτρεπαν τα οικονομικά μας. Με αποτέλεσμα
να φτάσουμε σε απαγορευτικά, μια διόγκωση του τραπεζικού τομέα που ήταν στο 750%
του ΑΕΠ. Σήμερα έχει μειωθεί στο 450%. Όλος αυτός ο υπερδανεισμός των 64 δις
έδινε την εικόνα ευημερίας. Κάποια στιγμή όμως έρχεται η ώρα της
πραγματικότητας. Ανάλογη ζωή θέλω να πιστεύω ότι δεν θα επιδιώξει κανένας. Όμως
παρακολουθώ ότι αρχίζει να νιώθει ο κόσμος ότι υπάρχει πρόοδος. Αλλά θέλω να το
επαναλάβω και να το υπογραμμίζω, όποιος αγνοεί τα προβλήματα δεν μπορεί ούτε να
τα αντιμετωπίσει. Και υπάρχουν προβλήματα, υπάρχουν ευάλωτες ομάδες, υπάρχει
ακόμη φτώχεια την οποία θέλουμε να καταπολεμήσουμε. Αλλά θα δώσω στοιχεία για να
δείτε ότι και εκεί, παρά τα όσα λέγονται, έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο. Από
την εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος – και είναι η τελευταία
αναφορά που κάνω γιατί δεν θα έχετε ενδιαφέρον την άλλη βδομάδα – οι 14 χιλιάδες
δικαιούχοι των κοινωνικών παντοπωλείων έχουν περιοριστεί στις τέσσερις και κάτι
χιλιάδες, εκ των οποίων μόλις οι δύο χιλιάδες είναι Κύπριοι.
Ερώτηση : Ανέμενα σήμερα
ομολογουμένως ότι, με τα όσα συμβαίνουν έξω στην κοινωνία, σε αυτήν την πρώτη
συνέντευξη Τύπου για τα τρία χρόνια θα κάνατε αναφορά στα σκάνδαλα, τις μίζες,
τη διαφθορά, την καταρράκωση των θεσμών, σε θέματα πολιτειακά, τη σύγκρουση
θεσμών, στη δική σας σύγκρουση με τη Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας...
Απάντηση: Να σας παρακαλέσω να
αναμένετε μέχρι την ερχόμενη βδομάδα για να μου υποβάλετε αυτήν την ερώτηση; Δεν
θα ήθελα να εξαντλήσω σήμερα τα θέματα. Μπορεί βάσει των δικών σας
προσανατολισμών/σχεδιασμών να έπρεπε να ακολουθήσω τον άλφα τρόπο απολογισμού
του έργου. Εγώ επέλεξα αυτόν τον τρόπο. Πρώτα την αποκατάσταση της αξιοπιστίας
του κράτους και του χρηματοπιστωτικού συστήματος και εν συνεχεία τα της
εσωτερικής διακυβέρνησης, που θα αναφέρονται είτε στην κοινωνική πολιτική είτε
στην πολιτική ενέργειας είτε στην πολιτική γεωργίας είτε στην πολιτική
δικαιοσύνης είτε στις μεταρρυθμίσεις είτε στην πάταξη της διαφθοράς, των
σκανδάλων κ.ο.κ.
Ερώτηση: Θα ήθελα να θέσω ένα
ερώτημα. επειδή κάτι θα μεσολαβήσει μέχρι την επόμενη συνέντευξη Τύπου.
Ακούγεται ότι θα οδηγηθείτε στο δικαστήριο για να καταθέσετε ως μάρτυρας
υπεράσπισης του κ. Ερωτοκρίτου. Θα θέλαμε το σχόλιό σας. Θα παραμείνω όμως στα
θέματα της οικονομίας. Έχετε παρουσιάσει μια κατάσταση με αριθμούς και έχετε
αναφέρει ότι το καλύτερο για σας δεν θα είναι μόνο οι αριθμοί αλλά και τα
αποτελέσματα των αριθμών. Και εδώ φαίνεται ότι τόσο τα αποτελέσματα, αλλά και η
πραγματική εικόνα που ζει ο Κύπριος πολίτης δεν είναι αυτή που μας έχετε
παρουσιάσει. Από τα στατιστικά στοιχεία φαίνεται ότι υπάρχει η μεγαλύτερη
κοινωνική ανισότητα. Το 90% του πληθυσμού είδε τα εισοδήματά του να μειώνονται ή
να εξανεμίζονται, ενώ το 10% του πληθυσμού έχει επωφεληθεί και από τα μέτρα τα
οποία έχετε αναφέρει σήμερα και έχει δει τα εισοδήματά του να αυξάνονται και να
συσσωρεύονται. Θα ήθελα να μας δώσετε απαντήσεις. Ο συνταξιούχος αναμένει
απάντηση για την κουτσουρεμένη σύνταξη και που δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα
σήμερα. Ο πολύτεκνος, ο οικογενειάρχης ο οποίος δεν έχει δουλειά και δεν μπορεί
να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και στα δάνεια, δεν μπορεί να σπουδάσει τα
παιδιά του, ο νέος που μεταναστεύει, ο νέος των 500 ευρώ. Όλα αυτά είναι
προβλήματα και θα θέλαμε τη δική σας τοποθέτηση, επειδή απ’ ό,τι αντιληφθήκαμε
σήμερα από τους αριθμούς τους οποίους μας παρουσιάσατε, μάς εισηγείστε να
συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο στον οποίο παραμένουν αυτά τα προβλήματα.
Απάντηση: Θέλω να σας βεβαιώσω
ότι θα συνεχίσουμε με την ίδια αυστηρότητα τις πολιτικές που ακολουθούμε για να
βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο όχι τους αριθμούς, αλλά τη ζωή των πολιτών. Και
όταν λέμε ότι παρατηρούνται ρυθμοί ανάπτυξης, αυτό δεν είναι απλώς αριθμοί. Οι
αριθμοί μεταφράζονται σε εισοδήματα των εργαζομένων. Και δεν θα ήθελα,
επαναλαμβάνω, να μπω στη λογική της αντιπαράθεσης ή της απόδοσης ευθυνών, αλλά
θα ήθελα να σας ρωτήσω, γνωρίζοντας και τις απόψεις σας τις οποίες και σέβομαι
απόλυτα, πότε άρχισαν τα εισοδήματα των εργαζομένων να μειώνονται; Πότε λήφθηκαν
τα μέτρα μείωσης μισθών και συντάξεων, ΆΤΑ κ.ο.κ.; Επί των ημερών της προεδρίας
μου ή εξ ανάγκης επί των ημερών άλλης προεδρίας; Θέλω να είμαι πάρα πολύ
προσεκτικός στο πώς απαντώ, εξ ου και δεν θα δείτε συχνά αντιπαραθέσεις από
πλευράς Κυβέρνησης, ακόμα και σε αστήριχτη κριτική που δεχόμαστε. Αυτό όμως που
θέλω να σας βεβαιώσω είναι ότι σε όλα αυτά, τα οποία έχετε θέσει, θα δοθούν
απαντήσεις, για να διαφανεί με βάση τις στατιστικές, όπως είπατε, την ερχόμενη
Πέμπτη. Θα ήθελα να σας παρακαλέσω για ελάχιστη υπομονή. Τρία χρόνια υπομένω,
δεν ομιλώ και ακούω κριτική. Θα διαφανεί μέσα από τα όσα καταγράφονται, και
είναι κάτι που μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας, διότι μιλούμε για μια ευρωπαϊκή
χώρα και συνεπώς δεν μπορεί απλώς να απαριθμείς ορισμένα γεγονότα, έργα,
αποφάσεις που δεν έχουν παρθεί. Συνεπώς, έγνοια μου είναι όσο και η δική σας να
δω να αναστρέφεται πραγματικά το αρνητικό κλίμα που ακόμα υπάρχει σε κάποιες
τάξεις συμπολιτών μας.
Ερώτηση: Ερχόμενος από το
παρελθόν διαπιστώνουμε, με βάση τα όσα μας έχετε πει, ότι «ο τιτανικός βυθιζόταν
και η ορχήστρα συνέχιζε να παίζει μουσική για πάρα πολλά χρόνια». Δεύτερον, θα
ηχεί στα αυτιά μας η συνεχιζόμενη κραυγή απόγνωσης χιλιάδων συμπατριωτών μας και
υπάρχει μια ρήξη στις σχέσεις πολίτη – πολιτείας, όχι επί προεδρίας σας αλλά από
πολύ παλιά. Έχετε πάρει μέτρα, όμως απέχουμε πολύ ακόμη από την ημέρα εκείνη που
ο Κύπριος πολίτης θα ξανανιώσει την εμπιστοσύνη στον τόπο και το κράτος του.
Πότε βλέπετε επιτέλους ότι οι νέες γενιές και οι νέες φουρνιές των νέων
επιστημόνων μας και γενικά του πληθυσμού μας θα νιώσουν αυτήν την εμπιστοσύνη
στον τόπο και στο κράτος μας;
Απάντηση: Βεβαίως δεν θα μπορούσα
να προβλέψω ποίος θα είναι ο χρόνος αποκατάστασης της τρωθείσας εμπιστοσύνης
προς το σύνολο του πολιτικού συστήματος από τους πολίτες. Αλλά πιστεύω ότι μέσα
από τα μέτρα που παίρνουμε και μέσα από τα μέτρα που προγραμματίζονται να
ληφθούν, περισσότερα μέτρα που θα ληφθούν, σταδιακά και αν όλο το πολιτικό
σύστημα εγκαταλείψει ιδιαίτερα τις σκοπιμότητες που πολλές φορές οδηγούν στο
λαϊκισμό, ή και στην παραβίαση της εμπιστοσύνης ή στην παραβίαση των κανόνων
χρηστής διοίκησης, μπορεί να γίνει κατορθωτό να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη.
Στόχος μας είναι αυτό να γίνει κατορθωτό το συντομότερο. Και θα δείτε ότι μέσα
από τις πολιτικές που εφαρμόζουμε εκεί στοχεύουμε. Όμως χρειαζόμαστε τη
συνεργασία όλων ανεξαίρετα. Όλοι όσοι ανήκουμε στο πολιτικό σύστημα θα πρέπει να
συνειδητοποιήσουμε ότι απαιτείται πλέον να τηρούμε τους κανόνες τους οποίους η
κοινωνία των πολιτών ζητά, δηλαδή σεβασμό στους πολίτες, σεβασμό στη χρηστή
διοίκηση, σεβασμό του δημόσιου χρήματος, σεβασμό στον φορολογούμενο.
Ερώτηση: Ναι μεν έχουμε 1,6%
ρυθμό ανάπτυξης, αλλά έχουμε και 1,6% αποπληθωρισμό, άρα η ονομαστική ανάπτυξη
ουσιαστικά είναι 0% και τα προηγούμενα δύο χρόνια είχαμε πέραν του 10% ύφεση.
Υιοθετείτε τον όρο του success story, εάν δεν τον υιοθετείτε πότε θα ήσασταν
ικανοποιημένος για να τον υιοθετήσετε;
Απάντηση: Το success story δεν
είναι η Κυβέρνηση που το προέβαλε, αλλά οπωσδήποτε οι δανειστές μας, η
αξιολόγηση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι θεσμοί γενικότερα της ΕΕ, και δεν
αισθάνομαι την ανάγκη να νιώθω ντροπή γιατί κάποιοι θεωρούν ότι επιτύχαμε παρά
τις προβλέψεις τους, αυτά που ενδεχόμενα εκείνοι να μην πετύχαιναν στις χώρες
τους. Όμως, να μην είμαστε αυτάρεσκοι. Επαναλαμβάνω ότι, και θα το έχετε
προσέξει, ότι και στην αναφορά μου είπα «υπαρκτά προβλήματα μεταξύ των οποίων
και ο αποπληθωρισμός». Γι’ αυτό είπαμε ότι χρειάζεται σοβαρότητα, συνέχιση της
ίδιας νοικοκυρεμένης πολιτικής – όχι πολιτικής λιτότητας, αλλά νοικοκυρεμένης
πολιτικής. Δηλαδή, να μην αρχίσουμε, επειδή την 31η Μαρτίου εξήλθαμε από το
μνημόνιο, τις αξιώσεις για επάνοδο σε καθεστώτα του παρελθόντος με επιδόματα. Να
μην τα αναφέρω εν πάση περιπτώσει, τα έχουμε κατά καιρούς συζητήσει και έχουν
γίνει αντικείμενο δημοσίου διαλόγου, όπως για παράδειγμα εάν οδηγείς αυτοκίνητο
παίρνεις επίδομα, κυβερνητικό αυτοκίνητο, για να πας στη δουλειά σου και να
εκτελέσεις την αποστολή σου, κ.ο.κ. Εάν πάμε στο παρελθόν και επαναλάβουμε τους
εαυτούς μας, βεβαίως δεν έχουμε καμία προοπτική και ίσως η φτωχοποίηση είναι
τότε που θα οξυνθεί και θα είναι πραγματικότητα.
Ερώτηση: Το θεωρείτε απαραίτητο
να υπάρξει ρύθμιση απεργιών σε κρίσιμες Υπηρεσίες, όπως είναι τα νοσοκομεία, η
ΑΗΚ και θα περάσετε νομοσχέδιο σύντομα; Δεν το θεωρείτε κάπως αναχρονιστικό να
μην μπορεί ο Κύπριος πολίτης να ψωνίζει το σαββατοκύριακο όποτε θέλει και
οποιαδήποτε ώρα; Δεν θα έπρεπε το κράτος να ρυθμίσει πλέον και αυτόν τον τομέα
τελείως;
Απάντηση : Όσον αφορά τις
απεργίες έχω ήδη απαντήσει και πιστεύω ότι μια νομοθετική ρύθμιση που θα
επέκτεινε τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί, να επέκτεινε δηλαδή την αποδοχή ή
την υποχρεωτική αποδοχή και από συντεχνίες που δεν συμμετείχαν, θα ήταν μια
επαρκής ρύθμιση, χωρίς ποινικοποίηση δηλαδή. Διότι θα ακολουθούνται κάποιες
διαδικασίες πριν από την άσκηση του δικαιώματος. Είναι ρύθμιση του δικαιώματος,
εν τη ουσία, που επιτεύχθηκε μέσα από τις συμφωνίες, το 2004, κράτους και
συντεχνιών. Αυτό υιοθετούμε και θέλω να ελπίζω ότι θα γίνει κατορθωτό να
θεσπιστεί. Θα πρέπει, βεβαίως, και θέλω να το επαναλάβω, χωρίς να παραγνωρίζουμε
την ιερότητα του δικαιώματος, οι συντεχνίες να τηρήσουν την ίδια υπεύθυνη στάση
που τήρησαν και στο παρελθόν και να μην παρασύρονται από άλλες σκοπιμότητες,
πολλές φορές, που να οδηγούν σε περιπέτειες ή να βάζουν σε περιπέτειες την
οικονομία.
Όσον αφορά
το δεύτερό σας ερώτημα, ακολουθούμε πολιτικές που ακολουθούνται και στην Ευρώπη.
Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξει ρύθμιση, γιατί όπως είναι σήμερα τα πράγματα είναι
εντελώς ελεύθερα στη βούληση του καθενός, αλλά αυτό μπορεί να γίνει και να
επιτευχθεί με την εκλογή της νέας Βουλής, οπότε θα μπορεί να εξεταστεί το
ενδεχόμενο μιας νομοθετικής ρύθμισης που να μην απομακρύνει από πολιτικές που
μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της ανεργίας.
Ερώτηση: Ένα μεγάλο και φιλόδοξο
πλάνο αποκρατικοποιήσεων που περιλάμβανε την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για
τη CYTA αναβάλλεται τουλάχιστον αυτήν τη στιγμή, την ίδια ώρα εκτός πλάνου έχει
μείνει η ΑΗΚ, ενώ ήταν και θέμα πολιτικής για αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά
ενέργειας, για να έρθουν νέες τεχνολογίες και νέες επενδύσεις και για σειρά
άλλων λόγων, που περιλαμβάνονται σε πρώτο πλάνο στους δύο μεγάλους ημικρατικούς
οργανισμούς, ενώ και για μικρότερης κλίμακας αποκρατικοποιήσεις όπως το ΧΑΚ ή το
Κρατικό Λαχείο ή η αποξένωση κρατικής γης φαίνεται να έχουν μείνει πίσω σε σχέση
με τα χρονοδιαγράμματα που είχαν τεθεί σε σχέση με το μνημόνιο. Την ίδια ώρα δεν
κάνατε καθόλου αναφορά στο ενεργειακό πλάνο που έχει η Κυβέρνηση και ποια οδό
τελικά θα ακολουθήσει το κυπριακό φυσικό αέριο και εάν συνδυάζεται αυτή η οδός
με πιθανή λύση του Κυπριακού και για αυτό κολλούν οι σχεδιασμοί.
Απάντηση: Όσον αφορά τα θέματα
και τις πολιτικές ενέργειας, θα γίνει αναφορά στις 14 Απριλίου. Είναι ένας
ολόκληρος ξεχωριστός τομέας και οι σχεδιασμοί, και οι συμπράξεις και οι
συνεργασίες με τρίτες χώρες, κλπ. Επομένως, αναφορά θα γίνει την επόμενη
βδομάδα. Θέλω μόνο να επαναλάβω πως δεν είναι θέμα που ετέθη ή μπορεί να τεθεί
στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού. Αποτελούν κυριαρχικά
δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και το έχω πει κατ’ επανάληψη ότι ο φυσικός
πλούτος ανήκει στο σύνολο του λαού και μετά τη λύση όλοι θα καρπωθούν από τα
προϊόντα οπωσδήποτε και τα οφέλη που θα έχουμε από την αξιοποίηση του φυσικού
πλούτου.
Όσον αφορά
το θέμα των αποκρατικοποιήσεων, έχουμε ήδη προχωρήσει με την κατάργηση πέντε
ημικρατικών οργανισμών, οι οποίοι είχαν κλείσει τον κύκλο εργασιών τους για τον
σκοπό για τον οποίο έχουν συσταθεί, ενώ την ίδια ώρα γνωρίζετε ότι έχει
διοριστεί Επίτροπος Αποκρατικοποιήσεων, ο οποίος επεξεργάζεται τα θέματα της
διάθεσης κρατικής γης, τα θέματα της αποξένωσης του Κρατικού Λαχείου. Οι
σχεδιασμοί υπάρχουν και θα προχωρήσουμε πάντοτε, και θέλω να το υπογραμμίσω
αυτό, διασφαλίζοντας τα κεκτημένα των υπηρετούντων υπαλλήλων. Όσον αφορά τη
CYTA, δεν έπαψε να είναι στόχος μας η διάθεση ενός ποσοστού μετοχών, με την
εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή. Αυτό θα συζητηθεί με τη νέα Βουλή, αφού οι
προθέσεις ήταν εμφανείς λόγω και των εκλογών, απόρριψης του σχετικού
νομοσχεδίου. Έτσι, ενεργώντας πολύ ορθά ο Υπουργός Οικονομικών απέσυρε το
νομοσχέδιο. Όμως ορθά επισημάνατε ότι χωρίς στρατηγικό επενδυτή, χωρίς αλλαγές,
χωρίς εκσυγχρονισμό, ιδιαίτερα σε έναν τομέα τεχνολογίας που κάθε μέρα τρέχει με
ρυθμούς που κανένας δεν υπολόγιζε, είναι απολύτως αναγκαία η εξεύρεση
στρατηγικού επενδυτή. Όσον αφορά την ΑΗΚ, προχωράμε όπως έχουμε αποφασίσει,
δηλαδή με την αποφυγή αποκρατικοποίησης, αλλά με το διοικητικό και λειτουργικό
διαχωρισμό, για να δούμε πώς είναι δυνατόν μέσα από αυτό το διαχωρισμό να
επιτύχουμε και την ελευθέρωση της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας. Και ανάλογα,
βεβαίως, όπως έχουμε πει και με τις συντεχνίες, μετά δύο ή τρία χρόνια όταν αυτό
δοκιμαστεί θα επανεξεταστεί το όλο θέμα, έτσι ώστε να επιτύχουμε το
σημαντικότερο: την απελευθέρωση της αγοράς για να δημιουργηθούν οι συνθήκες
ανταγωνισμού κλπ, παρά το γεγονός ότι αυτήν την ώρα και ένα μέτρο αναστολής
είναι και οι τιμές των καυσίμων που ευνοούν. Ήδη την τελευταία τριετία
παρατηρείται μια κάθετη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος περίπου 45%
είτε με μέτρα που πήραμε και λόγω της τιμής των καυσίμων.
Ερώτηση: Πώς νιώθετε που ηγείστε
ενός κράτους, όπου ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία, τουλάχιστον στην επικαιρότητα
των ημερών, είναι η μίζα και η κλοπή του δημοσίου, όπου οι πολιτικοί βρίσκονται
σε πλήρη ανυποληψία, όπου η αξιοπιστία του κράτους βλέπουμε να είναι πεταμένη
στα ΧΥΤΥ και στα ΧΥΤΑ και όπου τη συνεννόηση και την επικοινωνία μεταξύ των
πολιτικών δυνάμεων την ψάχνουν με το μικροσκόπιο; Πώς νιώθετε για αυτά ως ηγέτης
του κράτους; Σκέφτεστε ή προγραμματίζετε κάποιες πρωτοβουλίες, ίσως μετά τις
εκλογές, οι οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ακόμα και ως μέτρα οικοδόμησης
εμπιστοσύνης για το εσωτερικό μέτωπο, ώστε να υπάρχει μια συνεννόηση για να
μπορέσει να υπάρξει και μια ενιαία ανάπτυξη που να υποστηρίζεται απ’ όλους.
Απάντηση: Θα αισθανόμουν ντροπή
εάν ηγούμουν ενός κράτους που θα κουκούλωνε το ΧΥΤΥ και το ΧΥΤΑ και τα όσα
σκάνδαλα. Αλλά να αισθάνομαι και ενοχές γιατί πατάσσουμε τη διαφθορά που
διεπράχθη όχι επί των ημερών μας, αλλά επί άλλων ημερών; Δεν θέλω να αποδώσω
ευθύνες αλλά διαχρονικά δυστυχώς υπήρχε απλά μια να ανοχή και μια συγκάλυψη.
Αυτή την ώρα είναι μηδενική η ανοχή, μηδενική η συγκάλυψη. Επομένως, δεν βλέπω
γιατί θα έπρεπε να αισθάνομαι ντροπή. Όχι ντροπή, αλλά περηφάνια αισθάνομαι
γιατί επί των ημερών αυτής της διακυβέρνησης, επιτέλους υπάρχει αυτό που ζητούσε
για δεκαετίες ο λαός: πάταξη της διαφθοράς. Και αυτό θα πάει μέχρι τέλους, από
όποιον και εάν διαπράττεται, όπου πολιτικά και ιδεολογικά και εάν ανήκει. Και
είμαι απόλυτος και ίσως υψώνω τον τόνο της φωνής μου για να το ακούσουν όσοι
ακόμα δεν πήραν χαμπάρι ότι αυτή η Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να πατάξει τα
σκάνδαλα είτε παρόντα εάν διανοηθεί κάποιος να τα διαπράξει, είτε παρελθόντα.
Βεβαίως έχετε απόλυτο δίκιο ότι μέσα από τις ενέργειες και τις συμπεριφορές μας,
μάς έχει απαξιώσει ο λαός. Το είχα πει και προηγουμένως για το ευρύτερο πολιτικό
σύστημα. Πρέπει να γίνει απ’ όλους μας, συνείδηση ότι η κοινωνία των πολιτών, τα
ΜΜΕ, οι ιστοσελίδες σήμερα, ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ τους είναι τέτοιος που
έχει αφυπνιστεί και δεν ανέχεται πλέον αυτά που στο παρελθόν μπορούσε κακώς
πληροφορημένος να τα αγνοούσε ή να τα άφηνε στο πλευρό.
Ερώτηση: Θα ήθελα να αναφερθώ
στις αποκαλύψεις που έχουν γίνει στο Wikileaks στην Ελλάδα και τις φήμες που
έχουν ενταθεί για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Πώς θα επηρεάσει την
κυπριακή οικονομία αν γίνει αυτό το πράγμα;
Απάντηση: Δεν βλέπω ότι με τα
σημερινά δεδομένα υπάρχει ο κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας. Υπάρχει ένας διάλογος
και είμαι βέβαιος ότι δεν συμφέρει ούτε την Ευρώπη ούτε κανέναν η έξοδος της
Ελλάδας. Δεύτερο, έχουμε σταδιακά απεξαρτηθεί και συνεπώς οι οικονομικές
συνέπειες έχουν δυστυχώς πληρωθεί ακριβά στο παρελθόν από, είτε λέγεται, κούρεμα
ομολόγων είτε αλλιώς. Συνεπώς δεν βλέπω ότι θα ήταν δυνατόν να επηρεάσει την
κυπριακή οικονομία η όποια περιπέτεια σε όποιαν άλλη χώρα της ΕΕ.
Ερώτηση: Όπως χαρακτηριστικά
αναφέρατε βγήκαμε από το μνημόνιο. αλλά όχι από την κρίση. Για τους απλούς
πολίτες η καθημερινότητά τους είναι η ίδια, αυτό φαίνεται να βγαίνει προς τα έξω
από τις αντιδράσεις τους και επειδή μπαίνουμε σε μια διαδικασία ανάλυσης των
αριθμών, χωρίς να δίνουμε το νόημα απλά στον πολίτη, τί σηματοδοτεί η έξοδος από
το μνημόνιο με απλά λόγια; Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους πολίτες, αφού
όπως αναφέραμε οι επιπτώσεις της κρίσης είναι ακόμα αισθητές στον κυπριακό
λαό;
Απάντηση: Θα πρέπει να
κατανοήσετε ότι μια τόσο βαθιά οικονομική κρίση που είχε επηρεάσει την ευρύτερη
κοινωνία σε τέτοιο βαθμό δεν διορθώνεται από τη μια ημέρα στην άλλη. Έχω δώσει
τα στοιχεία γιατί μέσα από τα στοιχεία συνάγεται η ορθότητα ή το εσφαλμένο,
πολιτικών που ακολουθήθηκαν. Αυτό που σηματοδοτεί η έξοδος από το μνημόνιο είναι
ότι για να αποδεχτούν εκείνοι που σου δάνεισαν την έξοδό σου από το μνημόνιο
σημαίνει ότι πληροίς τις προϋποθέσεις. Δηλαδή ότι έχεις επιτύχει στους
συγκεκριμένους όρους της δανειακής σύβασης, ότι έχεις υλοποιήσει τομές που
επιτρέπουν πλέον τη βιωσιμότητα της οικονομίας και του κράτους. Το γεγονός ότι
παρουσιάζεται ανάπτυξη έστω λόγω αποπληθωρισμού όπου πιθανόν να υπάρχει μια
αλληλοεπίδραση, όμως τα σημάδια της θετικής πορείας έχουν καταγραφεί. Τα πιο
σημαντικά όμως από την έξοδο στο μνημόνιο από τη μη ανάγκη διεθνών δανειστών,
από την κηδεμονία, αν θέλετε, αποδεικνύονται και από την τελευταία σύνοδο του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όταν απαλλαγμένοι πια από όποιες τυχόν πιέσεις ή
εκβιασμούς, αν ήταν ποτέ δυνατόν να ασκηθούν, δώσαμε την απάντηση ως κυρίαρχο
κράτος, ως πλήρες μέλος με πλήρη δικαιώματα χωρίς να βρισκόμαστε στη δύσκολη
θέση που βρεθήκαμε το Μάρτη του 2013. Είναι πολλαπλές οι θετικές συνέπειες από
τον τερματισμό. Τώρα για τον απλό πολίτη, επαναλαμβάνω, ότι με τη συνέχιση της
ανάπτυξης θα υπάρξει και ανακούφιση των χαμηλότερων στρωμάτων με τις στοχευμένες
κοινωνικές πολιτικές που χαράσσει το κράτος θα υπάρξει ανακούφιση μέχρις ότου
επανέλθουμε μέσα από μια περίοδο χρόνου που απαιτείται σε ρυθμούς, όπως και στο
παρελθόν πριν από τη διεθνή οικονομική κρίση.
Ερώτηση: Οι αριθμοί είναι
ενθαρρυντικοί και υποθέτω και για επικοινωνιακούς λόγους και επειδή είστε
αισιόδοξος άνθρωπος μάς παρουσιάσατε τη θετική πλευρά των όσων έγιναν αυτά τα
τελευταία τρία χρόνια. Θέλω όμως να ρωτήσω ποιες αποφάσεις που πήρατε για την
οικονομία θα αναθεωρούσατε γιατί στην πράξη αποδείχτηκαν ότι δεν ήταν τόσο
επιτυχημένες και τι σκοπεύετε να κάνετε για να τις αποκαταστήσετε, με μια δόση
αυτοκριτικής δηλαδή.
Απάντηση: Επανορθώνεις πράξεις
που παίρνεις όταν διαπιστώνεις ότι οδηγούν σε εσφαλμένα αποτελέσματα. Όταν έχεις
επιτυχή αποτελέσματα προς τι να αλλοιώσεις πολιτικές αποφάσεις που πήρες. Διότι
αν εννοείται να κάνω αυτοκριτική για το θέμα του Eurogroup ή την απόφαση τότε,
είναι εντελώς διαφορετικό διότι δεν πήραμε την απόφαση, μάς επεβλήθη, λόγω της
στενότητας της κρίσης της οικονομικής που διερχόμασταν. Όπως έχω αναφέρει τα
ρευστά διαθέσιμα του κράτους αρκούσαν για ένα μήνα, όταν οι ανάγκες του κράτους
ανέρχονταν στα 3,3 δισεκατομμύρια, για το 2013 μιλώ, για τους αμέσως των
επομένων μηνών. Χωρίς να υπολογίζεται το 1,88 δισεκατομμυρίων που απαιτείτο για
τη διάσωση του Συνεργατισμού, το ομόλογο για το Συνεργατισμό. Να μην ξεχνούμε το
ότι η μια μετά την άλλη οι επιχειρήσεις έκλειναν. Δηλαδή βρεθήκαμε σε ένα
στάδιο, αν μιλάμε για την απόφαση εκείνη, που το κράτος ήταν έτοιμο να
καταρρεύσει, να οδηγηθεί σε άτακτη χρεοκοπία. Και αν αναλογιστεί κανένας την
πρώτη απόφαση, αν δηλαδή υιοθετείτο από την Βουλή η πρώτη απόφαση, το κόστος
είτε στους καταθέτες είτε στους όποιους άλλους δεν θα υπερέβαινε τους τόκους, τα
επιτόκια δύο χρόνων. Συνεπώς αν μιλάμε για αποφάσεις που με ελευθέρα βούληση
λαμβάνονται θέλω να επαναλάβω πως τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Αλλά και
πάλι θέλω να πω κάτι. Δεν πιστώνω την Κυβέρνηση μόνο. Εάν δεν υπήρχαν οι
πολιτικές δυνάμεις που να στήριζαν τις πολιτικές της Κυβέρνησης δηλαδή να μας
ενισχύσουν να ψηφιστούν νομοθετήματα, ενδεχόμενα ναι, να είχαμε αντί πρόοδο
οπισθοδρόμηση. Γι’ αυτό και ευχαρίστησα και θέλω να επαναλάβω τις θερμές μου
ευχαριστίες στη συνδρομή που είχαμε από τις πολιτικές δυνάμεις, την υπευθυνότητα
των συντεχνιών, την υπομονή και την αντοχή του κυπριακού λαού ο οποίος μας
βοήθησε να υλοποιήσουμε το πρόγραμμα και να τιμήσουμε τις υποχρεώσεις μας, όπως
προέκυπταν από το μνημόνιο.
Ερώτηση: Πίσω στα μη
εξυπηρετούμενα δάνεια. Είναι το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα της κυπριακής
οικονομίας αυτή τη στιγμή. Έχετε περάσει νόμο για εκποιήσεις και για
αφερεγγυότητα, έχετε περάσει νόμο και για πώληση και πακετοποίηση, δεν περάσατε
νόμο για τιτλοποίηση, δηλαδή για έκδοση τιτλοποιημένων ομολόγων που να
βασίζονται σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, όμως έχετε καλέσει σε διάλογο τις
εμπορικές τράπεζες και την Κεντρική Τράπεζα, έχτε κάνει έκκληση για να βρεθεί
μια λύση. Περιμένουμε να βρεθεί μια λύση; Άρα, η παρεμβατικότητα της Κυβέρνησης
σε αυτό το θέμα έχει εξαντληθεί;
Απάντηση: Όπως ξέρετε είναι
ανεξάρτητοι οι θεσμοί έτσι και οι παρεμβάσεις γίνονται λόγω εκτάκτων
καταστάσεων. Όμως θα παρακαλούσε επειδή είναι πάρα πολύ εξειδικευμένο το θέμα
και δεν φημίζομαι για τη δεινότητα των οικονομικών μου γνώσεων, η αυτογνωσία
είναι καλό ξέρετε, παντογνώστες σήμερα δεν υπάρχουν, θα παρακαλούσα τον Υπουργό
Οικονομικών που επιτυχώς έχει διαχειριστεί με τη βοήθεια και του Υπουργικού
Συμβουλίου, τη συνδρομή δηλαδή στην υιοθέτηση των αποφάσεων που λαμβάνονταν, να
μας απαντήσει στην εξειδικευμένη ερώτηση.
Υπουργός
Οικονομικών: Ο ρόλος του κράτους ή
το τι η Κυβέρνηση θα μπορούσε να πράξει έχει σε ένα μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί και
είναι το πλαίσιο αφερεγγυότητας, είναι οι νομοθεσίες των εκποιήσεων, είναι η
πώληση των δανείων, είναι η ενεργοποίηση του ρόλου του τραπεζικού διαμεσολαβητή,
είναι η ρύθμιση του πολύ σοβαρού προβλήματος με τους τίτλους ιδιοκτησίας που δεν
είχαν εκδοθεί, συνεπώς, ναι, η εργαλειοθήκη είναι ουσιαστικά συμπληρωμένη. Και
αν υπάρχουν κάποιες επιμέρους ακόμα ρυθμίσεις, όπως το ενδεχόμενο της
τιτλοποίησης, που είναι ένα ζήτημα που η Κεντρική Τράπεζα χειρίζεται, βεβαίως θα
το εξετάσουμε. Αλλά μπορώ να σας πω ότι αναμένουμε ως Υπουργείο Οικονομικών πως
θα φανεί, θα καταγραφεί σημαντική μείωση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, λόγω
ακριβώς της περιόδου αναφοράς της δωδεκάμηνης, στην οποία ο Πρόεδρος έχει ήδη
αναφερθεί, αν όμως κάποιος εξετάσει τον ψηλό ρυθμό βιώσιμων αναδιαρθρώσεων που
ήδη πραγματοποιούνται αυτό μας επιτρέπει να είμαστε βάσιμα αισιόδοξοι ότι και η
εργαλειοθήκη έχει αρχίσει να αποδίδει και οι αναδιαρθρώσεις το ίδιο και ότι αυτό
θα φανεί στους επόμενους μήνες.
Ερώτηση: Πριν τρία χρόνια από
τον ίδιο χώρο που βρισκόμαστε σήμερα είχατε πει ότι θα άλλαζε το δημόσιο, είχατε
τονίσει ότι θα είχατε αναδιαρθρώσει τους ημικρατικούς οργανισμούς. Θα
λειτουργούσε ένα Γενικό Σχέδιο Υγείας, ότι δηλαδή ο μέσος πολίτης θα τύγχανε
καλύτερων δημόσιων υπηρεσιών για τους φόρους που πληρώνει. Τι έχει αλλάξει μέχρι
σήμερα; Τι έχει αλλάξει από αυτό το οποίο έχετε παραλάβει; Τόσο στο δημόσιο όσο
και στους ημικρατικούς;
Απάντηση: Αυτή είναι απάντηση που
θα δοθεί στις 14. Να σας πω τι έχει αλλάξει και τι θα αλλάξει, αλλά και πόσο
εύκολα μπορούν να αλλάξουν παθογένειες δεκαετιών. Όμως ορθότερο είναι να
μιλήσουμε στις 14 Απριλίου.
Ερώτηση: Πήραμε τα εύσημα για
την έξοδο από το μνημόνιο, καλώς. Παίρνουμε εύσημα για τη βελτίωση των
δημοσιονομικών, καλώς. Χάρη στο συνδικαλιστικό κίνημα και τις εργοδοτικές
οργανώσεις αποφεύχθηκαν οι ακρότητες, επικράτησε εργατική ειρήνη, οι θυσίες του
κυπριακού λαού. Όμως κ. Πρόεδρε η κοινωνία σας καλεί να κερδίσετε το δεύτερο
στοίχημα που είναι το πιο καίριο, το πιο σοβαρό, την ανάπτυξη. Ανάκαμψη της
πραγματικής οικονομίας. Ξέρετε ότι η κοινωνία, τα νοικοκυριά δεν έχουν
ανεξάντλητες αντοχές. Έχετε ακόμα 24 μήνες για να εξαντλήσετε τη θητεία σας.
Πέστε μας τί θα πράξετε για να κερδίσετε το μεγάλο στοίχημα και να λάβετε τα
εύσημα από τον κυπριακό λαό που είναι πιο σημαντικά από τα διεθνή εύσημα. Αν μου
επιτρέπετε δεν θα αφήσω απαρατήρητη μια παρέμβασή σας. Έχετε αφήσει ανοικτό το
ενδεχόμενο να ικανοποιηθεί το αίτημα, ενδεχομένως, των κουρεμένων καταθετών. Σας
εύχομαι να το πετύχετε, άραγε με ποια λεφτά;
Απάντηση: Φαίνεται δεν έγινα
απόλυτα κατανοητός. Υπεβλήθη η ερώτηση και είπα αν και εφόσον τα οικονομικά του
κράτους το επιτρέπουν θα δούμε, εάν μπορεί να επανεξεταστεί, τι ποσοστό μπορεί
να αποδοθεί, εάν και πότε μπορεί να υλοποιηθεί. Είναι μια, είπα, σκέψη που μας
απασχολεί. Δεν έδωσα ούτε υποσχέσεις ούτε ανέλαβα δεσμεύσεις. Όσον αφορά τα
θέματα του τι έχουμε πράξει τα τρία χρόνια νομίζω ο ίδιος είπατε ότι έχουμε
πάρει τα εύσημα από τους δανειστές μας, από τους διεθνείς Οίκους που αξιολογούν
εξίσου καλά και πολύ πιο αυστηρά μάλιστα τις διάφορες οικονομίες, αλλά εγώ δεν
θα βασιστώ στο τι λένε οι ξένοι. Είπα ότι δεν παραγνωρίζω το γεγονός ότι
υπάρχουν προβλήματα. Όμως δεν παραγνωρίζω το γεγονός ότι από τον κίνδυνο της
άτακτης χρεοκοπίας έχουμε φτάσει σε τρία χρόνια να παρουσιάζουμε, και είναι
γεγονότα που εκφράζονται σε αριθμούς, όταν έχεις 253 εκατομμύρια αποθέματα που
σε αρκούν για ένα μήνα, την ίδια περίοδο μετά τρία χρόνια να έχεις ένα
δισεκατομμύριο 112 εκατομμύρια αποθέματα. Ποια ήταν η κατάσταση τότε, ποια είναι
η κατάσταση σήμερα; Πού οδηγούμασταν μέσα από το χάος που επικρατούσε, την
ανασφάλεια για τις επενδύσεις, τη διαδρομή που ακολουθούσαν οι επιχειρήσεις την
πτωτική, που η μια μετά την άλλη χρεοκοπούσαν, και ποια είναι σήμερα; Σταδιακά
θα υπάρξει, βεβαίως, και η αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχει ακόμα μια
τάξη πολιτών που τη βιώνει. Δεν το αρνήθηκα και θα ήμουν ξένος προς τη
πραγματικότητα και επειδή η απόφασή μου είναι να υλοποιήσω και να ικανοποιήσω
αυτήν την κατάσταση που παρέλαβα και θέλω να τη διορθώσω να είστε απόλυτα
βέβαιος ότι με την ίδια αποφασιστικότητα θα πολιτευτώ και τα επόμενα δυο χρόνια
για να νιώθω τουλάχιστον όταν θα απολογούμαι στη λήξη της πενταετίας ότι
υλοποίησα τις προεκλογικές μου υποσχέσεις και υποχρεώσεις.
Απάντηση: Μιλάμε για μερικά
δισεκατομμύρια βεβαίως, 3,8 από κάθε τράπεζα.
Ερώτηση: Τρία χρόνια μετά από
την ανάληψη εξουσίας από την Κυβέρνησή σας, οι πολίτες ακόμα θυμούνται το
περιβόητο «δεσμεύομαι» και αναρωτιούνται αν η απόφαση η οποία είχε ληφθεί ήταν
προειλημμένη ή όχι από τους Ευρωπαίους εταίρους. Το δεύτερο ερώτημα έχει να
κάνει με το αν προτίθεται η σημερινή Κυβέρνηση και έχει την πολιτική βούληση να
βρει όσους είχαν βγάλει τα λεφτά τους έξω την περίοδο που οι τράπεζες ήταν
κλειστές.
Απάντηση: Η απόφαση αν εννοείτε
προειλημμένη από το Eurogroup είναι κάτι το οποίο φαίνεται να ήταν στους
προβληματισμούς, και δεδομένου του μη συστημικού χαρακτήρα και του μικρού
μεγέθους της οικονομίας της Κύπρου θεωρήθηκε η Κύπρος, το είχα πει κατ’
επανάληψη, ως μια περίπτωση δοκιμασίας του συστήματος που σήμερα έχει υιοθετηθεί
για όλες τις τράπεζες που θα απαιτούν ανακεφαλαιοποίηση. Είναι καλά γνωστό, δεν
μιλούμε μόνο για της Κύπρου αλλά για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Όσον αφορά
το δεύτερο ερώτημα έχουν δοθεί κατ’ επανάληψη και από τη Βουλή, αλλά ιδιαίτερα
και από την Κυβέρνηση, οδηγίες, έτσι ώστε η Κεντρική Τράπεζα να διερευνήσει και
αν ήταν δυνατόν να δίνονταν στη δημοσιότητα, δυστυχώς υπάρχει η εμπιστευτικότητα
και δεν δίδονται. Εκεί και όπου παρατηρείται βεβαίως, θα πρέπει να το επισημάνω
αυτό, αν είναι νόμιμη η εξαγωγή συναλλάγματος είναι ένα, αν είναι για αποφυγή
φορολογίας, δηλαδή Panama papers, είναι εντελώς διαφορετικό και σε αυτό δεν
νομίζω να υστερήσαμε. Μετά και από αξίωση και του Υπουργού Οικονομικών η λίστα
Λαγκάρντ βρίσκεται υπό έλεγχο των εφοριακών έχουν ήδη επιβληθεί κάποιες
κυρώσεις, εννοώ πέραν της επιβολή φορολογίας, και διοικητικά πρόστιμα.
