Ομιλία του Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου κ. Θ. Τσιόλα

Ομιλία του Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου κ. Θ. Τσιόλα

στην κηδεία του ήρωα του 1974 Λάμπρου Βαρδάκη, Δασάκι Άχνας

 

Με αισθήματα δέους και βαθειάς συγκίνησης κηδεύουμε σήμερα ακόμη ένα ήρωα μας, τον Λάμπρο Βαρδάκη, που με απαράμιλλο θάρρος και μεγάλη αγάπη για την πατρίδα του ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμα για απόκρουση του Τούρκου εισβολέα και κατακτητή.

 

Ο Λάμπρος Βαρδάκης, όπως και πολλοί άλλοι νέοι που επέδειξαν το ίδιο σθένος και τον ίδιο ηρωισμό, πρόσφερε τον εαυτό του θυσία στο βωμό της Κυπριακής ελευθερίας γράφοντας με ανεξίτηλα γράμματα το όνομα του στο πάνθεο των αθανάτων. Μετά από 41 πικρά χρόνια, με μεγάλο τμήμα της πατρίδας μας να συνεχίζει να βρίσκεται υπό κατοχή, του απευθύνουμε τον ύστατο χαιρετισμό τιμής και αναγνώρισης της προσφοράς και της θυσίας του. 

 

Ο Λάμπρος ήταν άγαμος και πριν από την τουρκική εισβολή διέμενε στην Άχνα με τους γονείς του, τον Δημήτρη που έφυγε από τη ζωή χωρίς να μάθει νέα για την τύχη του παιδιού του και την Άννα, που είναι μαζί μας μεταφέροντας στους ώμους της όλο το φορτίο με το δράμα και την αγωνία που έζησε. Ο Λάμπρος ήταν νέος με λαμπρό μέλλον. Ήταν φοιτητής ιατρικής στην Αθήνα. Στην Εθνική Φρουρά κατατάγηκε το 1968 και η μονάδα στην οποία υπηρέτησε τη θητεία του, ήταν η 32 Μοίρα Καταδρομών. 

 

Με την έναρξη της τουρκικής εισβολής στις 20 Ιουλίου 1974 κατατάγηκε έφεδρος στη μονάδα του, η βάση της οποίας ήταν στον Άγιο Χρυσόστομο, στις παρυφές του Πενταδακτύλου. Την ίδια μέρα, οι άνδρες της Μοίρας εκτέλεσαν διάφορες αποστολές κατά των Τούρκων στην περιοχή της Άσπρης Μούττης. Στη συνέχεια, και με το πέρας της πρώτης φάσης της εισβολής, όλοι οι άνδρες της Μοίρας μεταφέρθηκαν πίσω στο στρατόπεδο τους.

 Στις 9 Αυγούστου εστάλησαν στην περιοχή του Παχύαμμου Κερύνειας. Η περιοχή αυτή είχε προσλάβει μεγάλη στρατιωτική σημασία μετά την λήξη της πρώτης φάσης της εισβολής και την κατάληψη της πόλης της Κερύνειας. Στο στρατόπεδο της Μοίρας είχε παραμείνει μόνο μια μικρή ομάδα στρατιωτών.

 

Με την έναρξη της δεύτερης φάσης, οι άνδρες της Μοίρας, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν την περιοχή, συνήψαν σκληρές μάχες με τους εισβολείς. Η υπεροπλία όμως του εχθρού ήταν συντριπτική. Τα πολυάριθμα στρατεύματα του Αττίλα υποστηρίζονταν από μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης, άλλα βαρέα όπλα, καθώς και από την Τουρκική πολεμική αεροπορία.

 

Όταν οι άνδρες της Μοίρας πήραν οδηγίες για οπισθοχώρηση και ανασύνταξη τους στην περιοχή Χαλεύκας, ο Λάμπρος συνενώθηκε με στρατιώτες του 361 Τάγματος Πεζικού οι οποίοι οπισθοχωρούσαν από τον Άγιο Επίκτητο επίσης προς τη Χαλεύκα. Το βράδυ της ιδίας ημέρας διανυκτέρευσαν έξω από τον Άγιο Αμβρόσιο και το πρωί της επόμενης ημέρας, στις 15 Αυγούστου, μπήκαν μέσα στο χωριό προς αναζήτηση οχημάτων για να μεταβούν στον προορισμό τους, σύμφωνα με τις οδηγίες που είχαν.

 

Ωστόσο, η Χαλεύκα είχε ήδη αποκοπεί από τις ελεύθερες περιοχές με την κατάληψη της την προηγούμενη ημέρα, όταν διασπάστηκε η αμυντική γραμμή της Εθνικής Φρουράς από την Μια Μηλιά μέχρι τον Παχύαμμο και είχε δοθεί σε όλες τις μονάδες διαταγή για οπισθοχώρηση. Έτσι όσοι κατευθύνονταν προς τη Χαλεύκα μέσα στο χάος της οπισθοχώρησης, έπεφταν μοιραία στα χέρια των Τούρκων που είχαν αποκόψει, εν τω μεταξύ, και το δρόμο Λευκωσίας – Αμμοχώστου.

 

Στη Χαλεύκα είχαν αιχμαλωτιστεί στρατιώτες από διάφορες μονάδες, μεταξύ τους και καταδρομείς. Πολλούς από αυτούς, τους οδήγησαν στο τουρκοκυπριακό χωριό Τζιάος που είχε μετατραπεί σε τόπο συγκεντρώσεως και, δυστυχώς, εκτελέσεων. 

 

Τα λείψανα του Λάμπρου Βαρδάκη βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο που εντοπίστηκε σε περιοχή του Τζιάους, στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους. Τα οστά άλλων 29 εθνοφρουρών που συνελήφθησαν στην Χαλεύκα, εντοπίστηκαν σε περιοχή του χωριού Κορνόκηπος. Όλοι εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τους βάρβαρους του Αττίλα και εξτρεμιστές Τουρκοκύπριους που ποτίζονταν για χρόνια με το μίσος του διαχωρισμού. 

 

Η σκέψη μας σήμερα είναι μαζί με τις εκατοντάδες εκείνες οικογένειες που έχασαν δικούς τους στη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, σε όσους αντιστάθηκαν με ηρωισμό στον Αττίλα και σε όλους γενικά που έπεσαν θύματα της τουρκικής επιθετικότητας και βαρβαρότητας. Πριν από μερικές μέρες ανακοινώθηκε πως ο τουρκικός στρατός θα ανοίξει για τα συνεργεία εκταφών 30 σημεία που βρίσκονται μέσα στις λεγόμενες στρατιωτικές ζώνες.

 

Χωρίς αμφιβολία πρόκειται για θετική εξέλιξη. Θα πρέπει όμως παράλληλα η Τουρκία να επιτρέψει και την απρόσκοπτη πρόσβαση στα αρχεία του Τουρκικού στρατού ώστε να υπάρξουν οι απαραίτητες πληροφορίες για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων. Και, ακόμη, να δοθούν απαντήσεις και για το τεράστιο θέμα της μετακίνησης λειψάνων από τους αρχικούς χώρους ταφής, όπως έγινε στις περιπτώσεις των 70 αγνοουμένων της Άσσιας και των 29 εθνοφρουρών στην περιοχή του Κορνόκηπου.

 

Σε όλους τους ήρωες και μάρτυρες μας, οφείλουμε ένα τεράστιο χρέος που πρέπει δίχως άλλο να εκπληρώσουμε.

 

Θα συνεχίσουμε μέχρι την τελική δικαίωση τον αγώνα μας για απαλλαγή από τη ξένη στρατιωτική κατοχή και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας, μέσω μιας λύσης η οποία θα διασφαλίζει την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, μια λύση μόνιμη, διαρκή και λειτουργική που θα εγγυάται την ασφάλεια και την ευημερία όλων των νόμιμων κατοίκων της και θα είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο, καθώς και τις αρχές, τις αξίες και το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Επιμένουμε στα δίκαια μας χωρίς να αγνοούμε τα λάθη που διαπράξαμε στην πορεία μας, λάθη από διχόνοιες, εγωισμούς και εμμονές που επηρέασαν την κρίση μας και μας απομάκρυναν από το στόχο της επίτευξης μιας λύσης που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μας, χωρίς όμως να παραγνωρίζει και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.

Μπορούμε να επιτύχουμε σε αυτή την προσπάθεια φθάνοντας σε ένα σωστό και βιώσιμο συμβιβασμό με σεβασμό στα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των πολιτών. Εξακολουθούμε όμως να αναμένουμε από την Τουρκία να μετατρέψει σε πράξεις τις διακηρύξεις της για επίλυση του Κυπριακού αποδεικνύοντας τις πραγματικές της προθέσεις. Άλλο τα λόγια και άλλο οι πράξεις. Σε ό,τι αφορά τη δική μας πλευρά, θα συνεχίσουμε την προσπάθεια μας με υπευθυνότητα και επιμονή, έχοντας όλη τη βούληση και τη διάθεση να φθάσουμε σε μια κοινώς αποδεκτή λύση, φτάνει να πάρει και η Τουρκία τις αποφάσεις που είναι απαραίτητες από πλευράς της.   

Η Κύπρος μπορεί να ανταποκριθεί στα οράματα όλων των πολιτών της. Ενωμένη, ελεύθερη και δημοκρατική μπορεί να προσφέρει σε όλους τους κατοίκους της συνθήκες ειρήνης, αξιοπρέπειας και ευημερίας. Έτσι θα μπορέσουμε να δικαιώσουμε και τη θυσία όλων των ηρώων μας διασφαλίζοντας παράλληλα και το μέλλον των επόμενων γενεών.

Απευθύνοντας το ύστατο χαίρε στον καταδρομέα Λάμπρο Βαρδάκη έχουμε την πίστη πως η μ νήμη του θα παραμείνει ζωντανή, ως υπενθύμιση των οδυνηρών στιγμών της ιστορικής μας πορείας αλλά και ως ανεξάντλητη πηγή δύναμης, εγκαρτέρησης και επιμονής. 

 

Προς την μητέρα του Άννα, τις δυο αδελφές του Κυριακή και Ελένη και τον αδελφό του Γιώργο, καθώς και τους άλλους συγγενείς, μαζί με τη μεγάλη μας εκτίμηση και το θαυμασμό για την προσφορά και τη θυσία του, εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.