Οι
συντονισμένες δράσεις, η αύξηση των επιχειρησιακών ελέγχων που
επιφέρουν αυξημένες διώξεις και οι συνολικές προσπάθειες που
καταβάλλονται στο πλαίσιο συγκεκριμένης στρατηγικής που ακολουθεί η
Κυβέρνηση με στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση του φαινομένου της
εμπορίας προσώπων, έχουν οδηγήσει στην τοποθέτηση της Κύπρου σε
αναβαθμισμένη κατηγορία στην ετήσια έκθεση του Αμερικανικού Υπουργείου
Εξωτερικών για την εμπορία προσώπων, η οποία δημοσιεύτηκε στις
28/7/2015. Όπως είναι γνωστό, το Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών
κατηγοριοποιεί 188 χώρες με κριτήριο τις προσπάθειες που καταβάλλουν για
την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων. Η Κύπρος, που έλαβε φέτος την
πιο ευμενή έκθεση που έχει λάβει από το 2000, έχει αναβαθμιστεί για το
έτος 2014 στην κατηγορία 2, ως χώρα που κάνει σημαντικές προσπάθειες για
να ανταποκριθεί στα κριτήρια.
Είναι γεγονός ότι μέσα από την αύξηση των
επιχειρησιακών ελέγχων της Αστυνομίας, καταγράφονται αυξημένες διώξεις
για αδικήματα που σχετίζονται με την εμπορία προσώπων, όπου το 2013
κατηγορήθηκαν 34 πρόσωπα, το 2014 κατηγορήθηκαν 50 πρόσωπα και με βάση
τα σημερινά αποτελέσματα, αναμένεται ότι ο αριθμός των προσώπων που
εμπλέκονταν σε τέτοιου είδους υποθέσεις θα τριπλασιαστεί μέχρι το τέλος
του 2015. Συγκεκριμένα, μέχρι στιγμής φέτος, διερευνήθηκαν δέκα υποθέσεις από την Αστυνομία και μέσα από 153 συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν από το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων
εντοπίστηκαν 35 θύματα. Πρέπει να σημειωθεί ότι μόνο σε μια εκ των πιο
πρόσφατων υποθέσεων έχουμε 12 κατηγορούμενα πρόσωπα με αναγνώριση οκτώ
θυμάτων, γεγονός που καταδεικνύει τη στόχευσή μας στην καταπολέμηση της
οργανωμένης δράσης των σωματεμπόρων.
Στην Έκθεση αναφέρονται τα θετικά σημεία,
τα οποία έχουν οδηγήσει στην αναβάθμιση της χώρας μας σε κατηγορία που
συνοψίζονται ως εξής: Στην καταδίκη τριών διακινητών και την τιμωρία
τους με τις αυστηρότερες μέχρι τώρα ποινές που έχουν επιβληθεί από το
2000, τη διερεύνηση περισσότερων υποθέσεων σε σχέση με το 2013, την
επίτευξη των δύο πρώτων καταδικαστικών αποφάσεων για την εμπορία παιδιών, τον διπλασιασμό του αριθμού των θυμάτων που έχουν αναγνωριστεί και τη μη περικοπή κονδυλίων όσον αφορά τη λειτουργία του κρατικού καταφυγίου για τα θύματα.
Συγκεκριμένα, οι
θετικές αναφορές που γίνονται για την Αστυνομία στην Έκθεση
επικεντρώνονται στην αύξηση του αριθμού των υποθέσεων που διερευνήθηκαν, των
θυμάτων που αναγνωρίστηκαν, την επίβλεψη των υποθέσεων και την
τοποθέτηση μηχανογραφημένου προγράμματος στο Γραφείο Καταπολέμησης
Εμπορίας Προσώπων, την πραγματοποίηση της αξιολόγησης κινδύνου πριν τον
επαναπατρισμό των θυμάτων και γενικά την αύξηση των προσπαθειών εκ
μέρους της Αστυνομίας. Επίσης, αναφέρεται ότι η πλειοψηφία των θυμάτων σεξουαλικής
εκμετάλλευσης που αναγνωρίστηκαν ήταν αποτέλεσμα επιχειρήσεων που
έγιναν από την Αστυνομία, ενώ τα περισσότερα θύματα εργασιακής
εκμετάλλευσης παραπέμφθηκαν στην Αστυνομία από Μη Κυβερνητικές
Οργανώσεις. Όσον
αφορά στην πραγματοποίηση της αξιολόγησης κινδύνου αναφέρεται
συγκεκριμένα σε άδειες παραμονής που δόθηκαν για ανθρωπιστικούς λόγους, όταν αξιολογήθηκε ότι τα άτομα αυτά κινδυνεύουν.
Περαιτέρω, θετικές αναφορές γίνονται για τις
καταδικαστικές αποφάσεις, για το δικαίωμα των θυμάτων για μη απέλαση,
για τη μη ποινικοποίηση των θυμάτων για αδικήματα που πραγματοποίησαν
υπό το καθεστώς τους ως θύματα. Επίσης, σημειώνονται οι άδειες που
δόθηκαν για ανθρωπιστικούς λόγους και η ακύρωση των αδειών πρακτορείων
εξευρέσεως εργασίας, ως αποτέλεσμα της εμπλοκής τους σε υποθέσεις εμπορίας προσώπων.
Σημειώνεται ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ που
βρίσκονται σήμερα στην ίδια κατηγορία με την Κύπρο, είναι η Εσθονία, η
Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ρουμανία και η Σλοβενία. Η
αναβάθμιση της χώρας μας σε κατηγορία, μάς ενδυναμώνει και πρέπει να
αποτελέσει κίνητρο για την εντατικοποίηση των προσπαθειών όλων των
εμπλεκομένων Υπηρεσιών,
ώστε να κατευθυνθούμε προς περαιτέρω αναβάθμιση και να ενισχύσουμε
περισσότερο τον συλλογικό αγώνα για πάταξη της σωματεμπορίας.
Η Κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος της εμπορίας προσώπων,
ενισχύει διαρκώς τις δράσεις της και έχει προχωρήσει στη λήψη σειράς
μέτρων και πολιτικών, με στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση του
φαινομένου, καθώς και την προστασία των θυμάτων.
Στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής,
πρόθεσή μας είναι να προχωρήσουμε σε ρυθμίσεις που απορρέουν από τη
ψήφιση του Νόμου που διέπει την πρόληψη, την καταπολέμηση της εμπορίας
και της εκμετάλλευσης προσώπων και την προστασία θυμάτων [60(Ι)/2014], που τέθηκε σε ισχύ στις 15.4.2014. Η ψήφιση της Νομοθεσίας, η οποία είναι εναρμονισμένη με τη σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία και σύμφωνη με τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, γιατί αφορά τα αδικήματα της εμπορίας και εκμετάλλευσης ενηλίκων, παιδιών, ανθρωπίνων οργάνων, καθώς και τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την εκμετάλλευση στην εργασία και,
επίσης, ποινικοποιεί τη χρήση υπηρεσιών, αν υπάρχει εύλογη υποψία ότι
το άτομο που παρέχει την υπηρεσία είναι θύμα εμπορίας προσώπων.
Ταυτόχρονα, μέσα από πρόσθετα μέτρα στοχεύουμε στην πρόληψη και την καταπολέμηση του φαινομένου της εμπορίας προσώπων, καθώς και στην προστασία των θυμάτων. Σημειώνεται η σύσταση της Πολυθεματικής Συντονιστικής
Ομάδας κατά της Εμπορίας Προσώπων, η οποία παρακολουθεί την εφαρμογή
του νόμου και των πολιτικών που εφαρμόζονται στον τομέα αυτό, στην οποία μετέχουν ,πέραν των αρμόδιων Υπουργείων και Υπηρεσιών, και τέσσερις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Για σκοπούς καλύτερου συντονισμού,
τόσο όσον αφορά την πρόληψη όσο και την πάταξη του φαινομένου, έχει
πρόσφατα ενισχυθεί αριθμητικά σε ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και με
εξειδικευμένο προσωπικό, το Γραφείο Καταπολέμησης
Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας. Συγκεκριμένα, ο ρόλος του Γραφείου
είναι ο συντονισμός όλων των Επαρχιακών Αστυνομικών Διευθύνσεων σε
θέματα πάταξης της εμπορίας προσώπων, καθώς και η διερεύνηση των
υποθέσεων αυτών παγκύπρια. Επιπρόσθετα, η Αστυνομία έχει πλέον μια
συνεχή, ολοένα αυξανόμενη, στενή
συνεργασία ανταλλαγής πληροφοριών, μέσω των καναλιών επικοινωνίας της
Europol και της Interpol, καθώς και νομική συνεργασία μέσω της Eurojust,
οι οποίες παρέχουν, ταυτόχρονα, τη δυνατότητα δημιουργίας κοινών ομάδων
έρευνας για σκοπούς εντοπισμού των θυμάτων σωματεμπορίας. Σημαντική
είναι και η ενίσχυση της εξειδικευμένης εκπαίδευσης μελών της Αστυνομίας
σε θέματα διερεύνησης υποθέσεων εμπορίας προσώπων και αναγνώρισης των
θυμάτων, καθώς επίσης και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, μέτρα τα
οποία παραμένουν ψηλά στις προτεραιότητες της Κυβέρνησής μας.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι και
μέσα από την υπογραφή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης στις 16
Ιουνίου 2015, της πρώτης διεθνούς Συνθήκης, η οποία καλύπτει τους τομείς
της πρόληψης, της προστασίας των θυμάτων και της δίωξης των δραστών,
για όλες τις μορφές βίας κατά των γυναικών, περιλαμβανομένης της
σεξουαλικής, της σωματικής και της ψυχολογικής βίας, η Κύπρος προωθεί
την ουσιαστική αναβάθμιση του νομοθετικού πλαισίου αντιμετώπισης του
προβλήματος της βίας εναντίον των γυναικών, υλοποιώντας μια ακόμη
κυβερνητική πολιτική για ενδυνάμωση των γυναικών και εξάλειψη των
διακρίσεων σε βάρος τους. Στη βάση της υλοποίησης των διατάξεων της
Σύμβασης, προτεραιότητα δίδεται στην επέκταση των ποινικών διατάξεων,
ώστε να καλύπτουν κάθε μορφή βίας, τα μέτρα δίωξης των δραστών, τα
οποία να διασφαλίζουν ότι η βία κατά των γυναικών ποινικοποιείται και
τιμωρείται δεόντως, την προστασία, τα δικαιώματα και υποστήριξη των
θυμάτων βίας, καθώς και τη συστηματική εκπαίδευση των μελών της
Αστυνομίας σε θέματα αναγνώρισης πιθανών θυμάτων βίας. |
