Προσφώνηση
του Προέδρου της Βουλής
κ.
Γ. Λ. Ομήρου
σε ειδική συνεδρία με την ευκαιρία της επίσκεψης
του
Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jean-Claude Juncker
Σας
καλωσορίζω θερμά στην Κύπρο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η παρουσία σας σήμερα
στην Ολομέλεια του Σώματος, κύριε Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποτελεί για
μας ιδιαίτερη τιμή, αφού βρίσκεστε εδώ για να μοιραστείτε μαζί μας σκέψεις για
το μέλλον της Ευρωπαϊκή Ένωσης, αλλά και για τις προκλήσεις που, από κοινού,
καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Βεβαίως, είναι ιδιαίτερη επίσης τιμή, γιατί ως
υπήκοος και έμπειρος πολιτικός ενός εκ των μικρότερων κρατών μελών, μας
υπενθυμίζετε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει χώρος και ρόλος για όλους,
ανεξαρτήτως μεγέθους του κράτους, οικονομικής δύναμης, γεωγραφικής θέσης και
αρχαιότητας συμμετοχής.
Αυτές
ακριβώς οι ιδέες της ισότητας και της συλλογικότητας αποτέλεσαν σημείο εκκίνησης
για τους οραματιστές των τότε Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, στοχεύοντας στη δημιουργία
συνθηκών συνεργασίας και εμβάθυνσης της εταιρικής σχέσης, αποκλείοντας κάθε
πιθανότητα νέας σύρραξης στο έδαφος της ευρωπαϊκής ηπείρου. Για ανάπτυξη και ευημερία προς όφελος όλων
των ευρωπαίων πολιτών, με απώτερο στόχο τη διασφάλιση της ειρήνης, της αρμονικής
συμβίωσης και δημοκρατίας. Σ’ αυτό πίστεψαν οι λαοί και τα κράτη, όπως η Κύπρος,
που κατά καιρούς ζήτησαν ή ζητούν σήμερα να ενταχθούν στην Ευρώπη. Όμως, η
Ευρωπαϊκή Ένωση διέρχεται σήμερα μια περίοδο κλονισμού της αξιοπιστίας των
θεσμών της ως υπηρετών των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών, καθώς και της εικόνας της
ως αποτελεσματικού παράγοντα εξεύρεσης αμοιβαία επωφελών λύσεων, προς
εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος και κυρίως των πολιτών.
Κύριε
Πρόεδρε,
Αρκετοί
μίλησαν αυτές τις μέρες για την ανάγκη να οικοδομηθούν γέφυρες. Σε αυτήν την
κρίσιμη περίοδο, αυτό αποτελεί όσο ποτέ επίκαιρο και ευρύτερο στόχο: να
οικοδομηθούν γέφυρες μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ των κρατών και των θεσμών,
μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης και των πολιτών, μεταξύ των
ευρωπαϊκών αρχών και αξιών και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Να οικοδομηθούν
γέφυρες, οι οποίες θα επιτρέψουν να μεταβούμε από την Ευρώπη που έχουμε στην
Ευρώπη που θέλουμε. Έφτασε η ώρα για νέα στροφή στην ευρωπαϊκή πορεία. Να δοθεί
έμφαση στην Ευρώπη της σταθερότητας και της ανάπτυξης, των καινοτόμων και
δημιουργικών λύσεων. Στροφή προς την Ευρώπη της πολυμορφίας, τονίζοντας την
επιθυμία μας να συνεργαστούμε ισότιμα, για την ειρήνη και την ευημερία των
ευρωπαϊκών λαών, με αλληλοσεβασμό και αλληλεγγύη, οικοδομώντας την ευρωπαϊκή
ιδέα αντιλαμβανόμενοι ότι αυτή ακριβώς η πολυμορφία αποτελεί τον πλούτο της
Ένωσης.
Πιστεύοντας
σε αυτά τα ευρωπαϊκά ιδεώδη, η Κυπριακή Δημοκρατία έθεσε, μερικές δεκαετίας
πριν, ως στρατηγικό στόχο την ένταξή της στην Ένωση της δημοκρατίας, των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της αλληλεγγύης και του αμοιβαίου σεβασμού.
Συμπληρώνοντας σήμερα 11 χρόνια συμμετοχής στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, η χώρα μας
ασκεί επιτυχώς, πιστεύουμε, τον ρόλο του κράτους μέλους, επισφραγίζοντάς τον με
την εξίσου επιτυχή άσκηση της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το
δεύτερο εξάμηνο του 2012. Επιτεύχθηκε, τότε, σημαντική πρόοδος σε διάφορους
τομείς πολιτικής και δόθηκε παράλληλα η ευκαιρία στους Κύπριους πολίτες να
νιώσουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αποτελεί μακρινή και αφηρημένη έννοια, αλλά
αντιθέτως, ότι βρίσκεται στην καθημερινότητά τους και τους επηρεάζει. Ως Βουλή
των Αντιπροσώπων, μεριμνούμε για τη συνεχή προσέγγιση θεσμών και πολιτών,
αξιοποιώντας όλες τις ευκαιρίες που οι Συνθήκες προσφέρουν στα Εθνικά
Κοινοβούλια για συμμετοχή στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Στο
πλαίσιο αυτό επιτρέψτε μου να εκφράσω την ικανοποίησή μου, για τη συνεχή επαφή
Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Βουλής των Αντιπροσώπων. Είχαμε ήδη την τιμή να
φιλοξενήσουμε μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που ενημέρωσαν το Σώμα, σε επίπεδο
Ολομέλειας ή σε επιμέρους σχηματισμούς, για τους τομείς αρμοδιότητάς τους και με
τους οποίους διαβουλευτήκαμε για τους πιθανούς τρόπους περαιτέρω συμβολής της
χώρας μας στην επίτευξη κοινών στόχων.
Ενημερωθήκαμε
από τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιο για θέματα Απασχόλησης,
Ανάπτυξης, Επενδύσεων και Ανταγωνιστικότητας, κ. Katainen, για
το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη.
Μέσω της πρωτοβουλίας σας αυτής, κύριε Πρόεδρε, ορθώς θέσατε την ανάπτυξη
και την προσέλκυση επενδύσεων στο επίκεντρο των προσπαθειών για άμβλυνση της
οικονομική κρίσης, εγκαταλείποντας τις πολιτικές στείρας λιτότητας και
ισοπεδωτικής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η ενίσχυση και στήριξη της κυπριακής
οικονομίας και των επιχειρήσεων, δίνοντας έμφαση και νέα προοπτική στον
τουρισμό, τις υπηρεσίες και τον τομέα της ενέργειας, είναι ιδιαίτερα σημαντική,
δεδομένου του τεράστιου πλήγματος που η χώρα μας υπέστη μετά τις σχετικές
αποφάσεις του Eurogroup, τον Μάρτιο του 2013. Αποφάσεις, που κατέστησαν την
Κύπρο πειραματόζωο, με καταστροφικές συνέπειες. Συνέπειες, τις οποίες βιώνουν
ακόμα οι πολίτες μας και οι κυπριακές επιχειρήσεις, πολλές εκ των οποίων
έκλεισαν, ενώ η όποια προσπάθεια επανεκκίνησης προσκρούει ακόμα στην αδυναμία
χρηματοδότησης νέων επενδύσεων. Η Κύπρος επικροτείται για τα άλματα που
σημείωσε, πετυχαίνοντας θετικό ρυθμό ανάπτυξης, χάρη στις θυσίες του κυπριακού
λαού. Όμως δεν εφησυχάζουμε, λόγω του υψηλού δείκτη ανεργίας, ιδιαίτερα στους
νέους, και της αδυναμίας του κράτους να παράσχει αποτελεσματικό δίκτυ κοινωνικής
προστασίας και αλληλεγγύης στους δυσπραγούντες.
Συζητήσαμε,
επίσης, με τον Επίτροπο για τη Μετανάστευση, τα Εσωτερικά Θέματα και την
Ιθαγένεια, κ. Αβραμόπουλο, στο πλαίσιο εγγεγραμμένου στην Ολομέλεια θέματος για
τη μετανάστευση και τα μέτρα αντιμετώπισης της μεταναστευτικής κρίσης στη
Μεσόγειο. Υπό το φως του τραγικού απολογισμού των θαλάσσιων τραγωδιών που
συντελούνται με αυξανόμενη συχνότητα, είναι επιτακτική η ανάγκη προληπτικής και
συλλογικής δράσης, με πνεύμα αλληλεγγύης και ισοβαρούς ευθύνης, όπως προνοεί η
Συνθήκη της Λισαβόνας. Κυρίως, όμως, επιβάλλεται η εφαρμογή μιας πραγματικά
σφαιρικής προσέγγισης, με κύριο γνώμονα την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτιών
της μετανάστευσης, μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής όλων των εργαλείων που η
Ένωση διαθέτει, ως διεθνής παράγοντας ανάπτυξης και παροχέας ασφάλειας.
Όπως
τονίστηκε επανειλημμένα κατά την εδώ παρουσία του Επιτρόπου Ανθρωπιστικής
Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας, κ. Στυλιανίδη -τον οποίο καλωσορίζω εκ νέου
θερμά- ο περιφερειακός ρόλος που αναλογεί στην Κύπρο, ως κράτος μέλος της
Ένωσης, πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος των ευρωπαϊκών πολιτικών. Η Κύπρος,
λόγω της γεωγραφικής της θέσης και των άριστων σχέσεων φιλίας και συνεργασίας
που διατηρεί με τον αραβικό κόσμο και το Ισραήλ, δρα ως γεφυροποιός μεταξύ της
Ένωσης και της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, συμβάλλοντας ως
παράγοντας περιφερειακής συνεργασίας, στον στόχο της διασφάλισης της ειρήνης,
της σταθερότητας και της ασφάλειας στην ταλανιζόμενη περιοχή. Η καθοριστική
συμβολή της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή ασφάλεια, εκτείνεται εξάλλου και στον τομέα
της ενέργειας. Με την ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική
Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη συνεργασία που οικοδομείται με
κράτη της περιοχής, η Κύπρος μπορεί να συμβάλει θετικά στην ενεργειακή
τροφοδοσία της Ένωσης. Θα έχουμε, ασφαλώς, την ευκαιρία να συζητήσουμε τα θέματα
αυτά εκτενέστερα και με την Ύπατη Εκπρόσωπο για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και
Πολιτικής Ασφάλειας, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Federica
Mogherini, κατά την επικείμενη επίσκεψή της.
Κύριε
Πρόεδρε,
Κατά
τη διάρκεια της παρούσας επίσκεψής σας, θα έχετε διακριβώσει την εποικοδομητική
στάση που η Κύπρος τηρεί σε ό,τι αφορά στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης -
Τουρκίας. Η Κύπρος δεν ενίσταται στην
ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονος χώρας στην Ένωση, νοουμένου βέβαια ότι η
Τουρκία θα σεβαστεί πλήρως το κοινοτικό κεκτημένο, τις ευρωπαϊκές αρχές και
αξίες, εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις της έναντι της Ένωσης και όλων ανεξαιρέτως
των κρατών μελών της. Η στάση της Τουρκίας είναι που θα καθορίσει την πορεία των
ενταξιακών διαπραγματεύσεων και το άνοιγμα νέων διαπραγματευτικών κεφαλαίων.
Είναι
όμως επιτέλους καιρός η Τουρκία να επιτρέψει και την επίλυση του κυπριακού
προβλήματος. Κάθε διαπραγμάτευση, για να πετύχει, απαιτεί καλή θέληση,
διορατικότητα και ικανότητα εντοπισμού του κοινού οφέλους από τη λύση.
Συμπληρώνονται, όπως γνωρίζετε, φέτος, 41 χρόνια τουρκικής κατοχής. Τέσσερις
δεκαετίες κατάφορης παραβίασης του διεθνούς δικαίου και καταπάτησης των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κυπρίων. Οι προσπάθειές μας, που ουδέποτε έπαυσαν,
εξακολουθούν να στοχεύουν στην εξεύρεση μιας συμφωνημένης, δίκαιης, βιώσιμης και
λειτουργικής λύσης στο Κυπριακό, βάσει των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των
αρχών της ίδιας της Ένωσης, που θα διασφαλίζει επιπλέον τον σεβασμό και την
τήρηση του κοινοτικού κεκτημένου. Η λύση δεν μπορεί να αποτελέσει πρωτογενές
δίκαιο. Αυτό αντίκειται στο Πρωτόκολλο
10 της Συνθήκης Προσχώρησης. Ούτε βέβαια είναι δυνατόν να υπάρξουν μόνιμες
παρεκκλίσεις. Η λύση πρέπει να
αποκαθιστά την ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Κυπριακής
Δημοκρατίας, όπου όλοι οι Κύπριοι, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες,
Αρμένιοι και Λατίνοι, θα απολαμβάνουν πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις
βασικές ελευθερίες τους. Αυτό θα συμβάλει, εξάλλου, στη δυνατότητά τους να
εργάζονται από κοινού για την ευημερία και την ανάπτυξη μιας ενωμένης Κύπρου,
αξιοποιώντας και τους κοινούς πόρους.
Κύριε
Πρόεδρε,
Ολοκληρώνω,
χαιρετίζοντας τη χθεσινή σας εξαγγελία για ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής
Ένωσης στη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού προβλήματος, με τον διορισμό
προσωπικού σας εκπροσώπου, ώστε να διασφαλιστεί η συμβατότητα της λύσης με τις
ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Το
Κυπριακό, ως πρόβλημα εισβολής, κατοχής και παραβίασης του διεθνούς δικαίου,
είναι ασφαλώς διεθνές και πρέπει να παραμείνει στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Είναι όμως ταυτόχρονα και ευρωπαϊκό
πρόβλημα, ιδιαίτερα μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Συνεπώς, η επικουρική συνδρομή της ΕΕ. είναι
απαραίτητη, προκειμένου η λύση να συνάδει με ένα δίκτυο κανόνων δικαίου, όπως
αυτοί ισχύουν και εφαρμόζονται στην ΕΕ.
Κύριε
Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Σας
καλώ στο βήμα για να απευθύνετε τον λόγο στην Ολομέλεια της Βουλής των
Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
