Επιμνημόσυνος λόγος του Υπουργού Δικαιοσύνης
στο ετήσιο εθνικό μνημόσυνο του ήρωα της ΕΟΚΑ, Μιχαήλ
Ολύμπιου
Κατακλυσμένοι με αισθήματα
ευλάβειας και εθνικής υπερηφάνειας, τελούμε και εφέτος το εθνικό και θρησκευτικό
μνημόσυνο, του ηρωικού αγωνιστή των Λυμπιών και της ιδιαίτερης μας πατρίδας
Μιχαήλ Ολύμπιου. Του αδικοχαμένου παλικαριού της ΕΟΚΑ, ο οποίος με την προσφορά
του, συνέβαλε τα μέγιστα στην ευόδωση του μεγάλου, εθνικοαπελευθερωτικού μας
αγώνα.
Απονέμουμε καταρχάς τα εύσημα, στο
Αθλητικό Σωματείο ΑΠΟΛΛΩΝ ΛΥΜΠΙΩΝ, στην προσφιλή οικογένεια του ήρωα, καθώς και
στο Αθλητικό και Πολιτιστικό Σωματείο Ιδαλίου «Μιχαήλ Ολύμπιος», για την
καθιέρωση της αξιέπαινης, πατριωτικής τους πρωτοβουλίας. Μιας πρωτοβουλίας που
μας παρέχει την ευκαιρία, να αντλήσουμε μέσα από το σημερινό μνημόσυνο διδάγματα
που θα μας ενισχύσουν ηθικά και θα μας καθοδηγήσουν αξιακά στις δύσκολες ώρες
που διάγει η πατρίδα μας.
Η θύμηση σήμερα στρέφεται πίσω,
στα χρόνια της λεβεντιάς και του ηρωισμού. Εύνοια μοίρας αγαθής, προνόμιο μέγα,
για όσους έζησαν την εποχή του απελευθερωτικού μας αγώνα. Για όσους αισθάνθηκαν
την 1 η του Απρίλη του ‘55, τον κόσμο του ονείρου και του παραμυθιού
να ζωντανεύει. Για όσους, ψάχνοντας για την Λευτεριά, συμπορεύτηκαν με τον
Αρχηγό Διγενή σε ανηφοριές και μονοπάτια, σε βουνά και ρεματιές.
Πρώτη από όλους ανταποκρίθηκε στο
εθνικό προσκλητήριο, στο νέο «Ίτε παίδες Ελλήνων…», η κυπριακή νεολαία. Οι
υπέροχοι νέοι και νέες που δεν ναρκώθηκαν από το βόλεμα. Που δεν έμαθαν ύμνους
ξένους και δεν συμβιβάστηκαν στη θέα καμιάς άλλης σημαίας, παρά μόνο της
γαλανόλευκης.
Κάτω από το πρόσταγμα του Γεώργιου
Γρίβα, οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ θα αποδειχθούν πανελεύθεροι. Θα επαναβεβαιώσουν
στους συγγραφείς της παγκόσμιας ιστορίας ότι οι Έλληνες δεν γνωρίζουν μόνο πώς
να πολεμούν. Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν.
Ένας από αυτούς τους φλογερούς
νέους, υπήρξε και ο Μιχάλης Ολύμπιος. Δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά, της
αγροτικής οικογένειας του Χαμπή και της Αννούς Μακρυκώστα, ο Μιχάλης αντικρίζει
το πρώτο φως της ζωής, στην κοινότητα Λυμπιών το 1937. Αδέρφια του η Μαρία, η
Ειρήνη και η Κατίνα.
Μεγαλωμένος σε ατμόσφαιρά βαθιάς
χριστιανική ευσέβειας και ελληνικής αρετής, ο Μιχαλάκης κλείνει από ενωρίς στην
καρδιά του, την αγάπη για το Χριστό και την πατρίδα. Η εξαετής του φοίτηση στο
δημοτικό, αποκαλύπτει ταυτόχρονα την κλίση του στα γράμματα. Παρά το γεγονός ότι
επιτυγχάνει στις εισαγωγικές εξετάσεις του Γυμνασίου Λάρνακας, η δεινή
οικονομική κατάσταση της οικογένειας και τα ανύπαρκτα μέσα μεταφοράς δεν του
επιτρέπουν τη συνέχιση των σπουδών του.
Ταυτόχρονα με την βοήθεια που
παρέχει στις γεωργικές ασχολίες των γονιών του, αναγκάζεται στην πρώιμη εφηβεία
του να μαθητεύσει σε μάστρο στο κοντινό Δάλι. Έτσι, αντί το πρωί να ξεκινά για
το σχολείο που τόσο αγαπούσε, οδεύει με το ποδήλατο του στο ραφείο του Χαρίτου
Λευκαρίτη. Στο Δάλι έμελλε επίσης να γνωρίσει και τη πολυαγαπημένη του Ανδρούλα
Χαρίτου Λευκαρίτη, επίσης επαναστάτρια, με την οποία θα ενωθεί στη συνέχεια με
τα δεσμά του γάμου.
Αυτό όμως που πυρπολεί την καρδιά
του ήρωα, δεν ήταν τίποτα άλλο από το όραμα της απελευθέρωσης. Ήδη, η
προπαρασκευή του Αγώνα δίνει υπόσταση στον πόθο του για Ένωση με την Ελλάδα και
η φλόγα της επανάστασης, σιγοκαίει στη ψυχή του.
Με το ξέσπασμα του Αγώνα, ο
Μιχάλης δίνει τον όρκο της τιμής και κατατάσσεται από τους πρώτους στον μυστικό
στρατό της ΕΟΚΑ. Μαζί με άλλους συγχωριανούς του, όπως τον Αβραάμ Ολύμπιο, τον
Ανδρέα Παναγή, τον Αβραάμ Θωμά και άλλους, με επικεφαλής τον Γιάννη Παπαδόπουλο,
συγκροτούν την πρώτη ομάδα της ΕΟΚΑ στα Λύμπια και ξεδιπλώνει την πολυσχιδή
επαναστατική του δράση.
Ο χρόνος κυλά και ήδη ο Αγώνας
εισέρχεται στον δεύτερο χρόνο από την έναρξη του. Οι επιτυχίες των παλικαριών
του Διγενή διαδέχονται η μία την άλλη και εκθέτουν ανεπανόρθωτα την πολυθρύλητη
βρετανική αποικιοκρατία τόσο σε συμβολικό όσο και σε ουσιαστικό επίπεδο.
Αδυνατώντας να εξαρθρώσουν το δίκτυο της Οργάνωσης, οι Βρετανοί αναγκάζονται
μέχρι το τέλος του ‘56 να συγκεντρώσουν στο νησί περισσότερους από 17 χιλιάδες
στρατιώτες.
Η αντίδραση της ΕΟΚΑ στα
καταπιεστικά μέτρα των Άγγλων υπήρξε άμεση και αποφασιστική. Οι Τομεάρχες
λαμβάνουν διαταγή να κλιμακώσουν την αντίσταση καθώς και τις επιθέσεις εναντίον
του στρατοκρατικού καθεστώτος. Σε αυτό το πλαίσιο και με πρωτεργάτη τον Τομεάρχη
της περιοχής Ανδρέα Σιεηττάνη, ο Μιχάλης εντείνει μαζί με τους συναγωνιστές του,
την αγωνιστική τους δράση.
Η κοινότητα καθώς και η ευρύτερη
περιοχή των Λυμπιών αποτελούν κατά τη διάρκεια του Αγώνα έναν από τους βασικούς
διαμετακομιστικούς σταθμούς της Οργάνωσης τόσο προς τις ορεινές περιοχές
Λάρνακας όσο και της Λευκωσίας. Προς αυτόν τον σκοπό, διατηρούνταν στην περιοχή
μεταξύ των χωριών Ψευδά και Λυμπιών ένα από τα μεγαλύτερα κρησφύγετα της ΕΟΚΑ.
Βασικός άξονας δράσης των αγωνιστών, ήταν η μεταφορά οπλισμού και ανταρτών, η
φιλοξενία και τροφοδοσία των καταζητούμενων αγωνιστών και ανταρτών, όπως τον Άθω
Πετρίδη, τον Ανδρέα Καγιά, τον Βάσο Καλλένο, τον Παναγιώτη Νικολαϊδη και άλλους.
Υπήρξε περίοδος που στη περιοχή φιλοξενούντα μέχρι και 15 αντάρτες.
Πολλοί ήταν οι χωριανοί που
μετείχαν στον αγώνα, όπως ο καταζητούμενος Γιώργος Ολύμπιος, ο ομαδάρχης
Παναγιώτης Ολύμπιος, πολλοί ήταν αυτοί που φιλοξένησαν στα σπίτια τους αντάρτες
της ΕΟΚΑ. Για αυτό, στο σημερινό μνημόσυνο, τιμούμε επίσης την προσφορά των
αγωνιστών της κοινότητας, καθώς και των απλών κατοίκων των Λυμπιών που
προσέφεραν στον ανεπανάληπτο αγώνα της ΕΟΚΑ.
Τον Μάρτιο του ‘57, ο ήρωας
συλλαμβάνεται από τις δυνάμεις ασφαλείας και οδηγείται στα κρατητήρια της
Κοκκινοτριμιθιάς και στη συνέχεια της Πύλας. Εκεί υποβάλλεται σε πολύωρες και
εξαντλητικές ανακρίσεις. Ανακρίσεις που σύντομα καθίστανται άκαρπες και
αναγκάζουν τους Βρετανούς να ανασύρουν από τον Μεσαίωνα τις πιο απάνθρωπες
μεθόδους βασανισμού.
Παρά την άγρια κακοποίηση την
οποία υφίσταται, ο Ολύμπιος παραμένει πιστός στον όρκο της σιωπής. Ταυτόχρονα,
αφήνει κενή τη ματαιοδοξία των βασανιστών του ότι θα μπορούσαν να του αποσπάσουν
πληροφορίες. Η θέληση και το αγωνιστικό του φρόνημα παραμένουν ακλόνητα. Θα
κλονιστεί όμως το σώμα του και κάπου εκεί ξεκινά ο Γολγοθάς του Μιχάλη.
Οι ανθρωπόμορφοι βασανιστές τον
αναγκάζουν να ανοίξει την παλάμη του δεξιού του χεριού, το τοποθετούν κάτω από
ένα σιδερένιο κρεβάτι και ανεβαίνουν σε αυτό χοροπηδώντας και καγχάζοντας για
τους αφόρητους πόνους που προκαλούν στον ελληνόψυχο νέο. Οι εκκλήσεις για
μεταφορά του στο Νοσοκομείο απορρίπτονται και ο ήρωας υπομένει την κτηνώδη
μεταχείριση σχεδόν μέχρι το τέλος του Αγώνα.
Το 1959, οι πολιτικές
διαπραγματεύσεις τελεσφορούν και η ένοπλη δράση της ΕΟΚΑ ολοκληρώνεται. Με την
υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου και την σύσταση του νέου κράτους,
πολλοί αγωνιστές λαμβάνουν πολιτειακά αξιώματα και θέσεις ευθύνης. Ο Μιχάλης
συνειδητά επιλέγει να απέχει από το προσκήνιο. Του αρκεί η θέση που αποκτά στο
Τμήμα Διαβατηρίων. Του αρκεί η εκτίμηση και ο σεβασμός που τυγχάνει στο
εργασιακό και προσωπικό του περιβάλλον.
Υπήρξες Μιχάλη από αυτούς τους
λίγους, τους εξαίρετους, που δεν «μήδισαν». Που δεν αλληθώρισαν προς την αίγλη
της εξουσίας και τις «σατραπείες» που σχηματίστηκαν αυτό το διάστημα. Μας
απέδειξες ότι η προσφορά σου στον Αγώνα υπήρξε ανιδιοτελής, κινούμενη μόνο από
το χρέος. Σε αντίθεση με το σήμερα, ένιωσες ότι εσύ όφειλες στην πατρίδα και όχι
το αντίθετο.
Και όταν ακόμα η πατρίδα βρέθηκε
εκ νέου σε περιπέτειες με την τουρκανταρσία του ‘63, παρότι κωλυόμενος, φώναξες
Ολύμπιε, ξανά παρών. Ανάγκασες ακόμα και τον Γεώργιο Γρίβα, τον παλαίμαχο τόσων
συρράξεων, να σου εκφράσει τον θαυμασμό του, όταν σε συνάντησε στον Πενταδάκτυλο
να λαμβάνεις μέρος στις επιχειρήσεις, με πρωτοφανή αυταπάρνηση.
Η κατάσταση όμως της υγείας του
αγωνιστή καθίσταται ολοένα και πιο επιβαρυμένη. Το ανοικτό κάταγμα στο δείκτη
του δεξιού του χεριού του προκαλεί χρόνια οστεομυελίτιδα και μεταπλασία σε
οστεοσάρκωμα. Οι χειρουργικές επεμβάσεις, στις οποίες υποβάλλεται σε Κύπρο,
Ελλάδα και Γερμανία, οδηγούν στον ακρωτηριασμό του δακτύλου και στη συνέχεια του
χεριού του.
Η υπομονή που επιδεικνύει απέναντι
στη θανάσιμη ασθένεια αποδεικνύεται ιώβεια. Αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες με
ήθος και αξιοπρέπεια. Οι ατέλειωτοι πόνοι μετριάζονται από την αγνή του πίστη
προς το Θεό. Η αρρώστια κλονίζει το σώμα του, τον καθηλώνει στο κρεβάτι του
πόνου, εξαγνίζει όμως παράλληλα την ψυχή του.
Το επερχόμενο τέλος αναδεικνύει τα
μοναδικά γνωρίσματα του ακεραίου χαρακτήρα του. Η πίστη του στα εθνικά ιδανικά
και τις χριστιανικές αξίες, τον εξοπλίζουν με δύναμη ζωής, με απαράμιλλο σθένος.
Αντέχει και θα κρατηθεί στον άνισο αγώνα που του έλαχε, περισσότερο από μία
δεκαετία.
Σαράντα έξι χρόνια σαν σήμερα, σε
ηλικία 32 ετών, ο Μιχάλης Ολύμπιος υποκύπτει στο μοιραίο και αφήνει
απαρηγόρητους την πολυαγαπημένη του σύζυγο Ανδρούλα και τους δύο μικρούς γιους
του, Χαράλαμπο και Χαρίτο.
Τους αφήνει όμως με ένα τιμημένο
όνομα. Τους εντέλλει να πορευτούν στη ζωή, με οδηγό την πίστη, την υπομονή και
την αγάπη προς την πατρίδα. Όπως και πράττουν. Παρά τις κακουχίες της ζωής, η
κυρά Ανδρούλα μεταμορφώνεται σε Μάνα Σουλιώτισσα. Μετατρέπει τον πόνο της σε
περηφάνια, την περηφάνια της σε αγώνα και μεγαλώνει τους γιους της με εντιμότητα
και αξιοπρέπεια.
Το αδιόρατο κακό, η σκληρή και
αδυσώπητη Μοίρα κτυπά για δεύτερη φορά και πάλι πρόωρα, την πόρτα της
οικογένειας. Πριν από δέκα περίπου χρόνια, ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας,
προδίδεται από την καρδιά του και εγκαταλείπει τα εγκόσμια για να γίνει πολίτης
του Παραδείσου.
Πολυαγαπημένε μου φίλε και
συμμαθητή στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, αγαπητέ μου Πάμπο, είμαι βέβαιος ότι αγκαλιά
με τον πατέρα σου, θα καμαρώνεις από τους ουρανούς την πρόοδο της αξιολάτρευτης
σου οικογένειας.
Σεβαστοί μου κυρία Ανδρούλα, φίλε
Χαρίτο και αγαπητοί συγγενείς, η επίσημη πολιτεία υποκλίνεται στο ήθος και στην
προσφορά της οικογένειάς σας. Υποκλίνεται στο μεγαλείο της προσφοράς και του
αγώνα του Μιχάλη Ολύμπιου.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Σε αντιδιαστολή με τις περιπτώσεις
άλλων λαών, η κατάκτηση της ανεξαρτησίας μας από τον αποικιακό ζυγό, δεν υπήρξε
ούτε ρόδινη, ούτε βελούδινη. Σφυρηλατήθηκε μέσα από τον ιδρώτα και το αίμα,
χαλυβουργήθηκε μέσα από τους αγώνες και τις θυσίες σύσσωμης της κυπριακής
κοινωνίας.
Σε αντιδιαστολή με την Κύπρο του
σήμερα, αυτή η γενιά αρνήθηκε να συμβιβαστεί με τα τετελεσμένα της τότε κατοχής
και υποδούλωσης. Άντλησαν δύναμη από τον Θεό και από τα ιδανικά του Γένους.
Ποίησαν, όπως υπενθύμισε ο Μάτσης
στον Χάρτιγκ, τον αγώνα της αρετής και όχι της κενοδοξίας. Ο απλός κόσμος της
τότε εποχής δεν θαμπωνόταν από τα αργύρια, δεν απέβλεπε σε αξιώματα και δόξα. Σε
αντίθεση με εμάς σήμερα, αυτή η γενιά συναισθάνθηκε το δικό της χρέος,
διεκδίκησε ενωμένη, πάλεψε και τα κατάφερε.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Μπροστά στις συσσωρευμένες
πολιτικές και οικονομικές αντιξοότητες, οφείλει σήμερα ο καθένας από εμάς να
προσμετρήσει τις δικές του ευθύνες. Οφείλουμε σήμερα όσο ποτέ άλλοτε να
ρωτήσουμε τους εαυτούς μας, όχι το τι μπορεί να δώσει η πατρίδα σε εμάς, αλλά τι
μπορούμε εμείς να προσφέρουμε στην πατρίδα.
Ήρθε η ώρα να γυρίσουμε σελίδα. Να
απαλλαγούμε από τα ατομικά και κομματικά μας σύνδρομα, τα σύνδρομα του
εγωκεντρισμού και της αντιπαράθεσης. Να περάσουμε από το ρουσφέτι και την
επιδίωξη της εύνοιας, στην αξιοκρατία και στην αποκατάσταση τους κράτους
δικαίου. Σε αυτήν τη νέα σελίδα, ο νόμος είναι και θα παραμείνει υπεράνω των
αρχόντων. Σε καμία περίπτωση το αντίστροφο, όπως δηλαδή συνέβαινε μέχρι
πρόσφατα.
Ήρθε η ώρα, τα κόμματα να
αντισταθούν στις Σειρήνες του λαϊκισμού και οι πολίτες να απορρίψουν τη «θωπεία
των ώτων». Να αντικαταστήσουμε τους κομματικούς, με τους εθνικούς μας φακούς.
Αντί την αύξηση των ποσοστών του κόμματος, να επιδιώξουμε μονιασμένα να
αυξήσουμε τα ποσοστά ελευθερίας του τόπου μας. Να απελευθερώσουμε την πατρίδα
μας, από τα δεσμά της κατοχής.
Η απροθυμία του ξένου παράγοντα να
αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να στηλιτεύσει την τουρκική προκλητικότητα
,που καταπατά και συνεχίζει να αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της
Δημοκρατίας, είναι τουλάχιστον το ίδιο προκλητική.
Όπως διπλά προκλητική είναι η
θεώρηση ότι οι συνομιλίες μπορούν να επαναρχίσουν υπό το καθεστώς της απειλής ή
του ωμού εκβιασμού της δικής μας πλευράς. Δυστυχώς, αυτή η λογική, αντί να
συντελεί, αποθαρρύνει της προοπτικές επανέναρξης του διαλόγου. Αυτή η προσέγγιση
αποδομεί αντί να επενδύει στις δυνατότητες αξιοποίησης του κινήτρου που
προσφέρει ο φυσικός πλούτος. Τα έσοδα από την εκμετάλλευση του οποίου θα
κατανεμηθούν ισότιμα και δίκαια προς όφελος όλων των νόμιμων πολιτών στην
περίπτωση και μόνον επανένωσης της πατρίδας μας. Όταν, δηλαδή, η Τουρκία άρει
κάθε είδους παρανομία στο νησί και αποφασίσει να συμμορφωθεί με τους κανόνες της
διεθνούς νομιμότητας.
Ευελπιστούμε ότι αυτή μας η
προσπάθεια θα πλαισιωθεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Αυτές τις
δύσκολες ώρες, η εθνική ενότητα και συνεννόηση είναι περισσότερο επιβεβλημένες
από ποτέ. Τα παραδείγματα από τα τραυματικά αποτελέσματα του διχασμού, από την
ιστορία μας, είναι πολλά. Ας πρυτανεύσει λοιπόν, το εθνικό καλό έναντι κάθε
σκοπιμότητας, στενά προσωπικής ή παραταξιακής.
Αυτό είναι το ιστορικό μας χρέος
έναντι στις απελθούσες και επερχόμενες γενεές των Ελλήνων της Κύπρου. Και σε
αυτή μας την οφειλή, ας έχουμε αείποτε φάρο αγωνιστικότητας και έμπνευσης τη ζωή
και το παράδειγμα που μας καταλείπει ο τιμώμενος σήμερα ήρωας. Με την ευχή και
την υπόσχεση ότι αυτό το μνημόσυνο θα
τελείται σύντομα στο ξωκλήσι του Τιμίου Σταυρού, τιμούμε σήμερα την μνήμη
του.
Αιωνία θα είναι η μνήμη σου,
αθάνατε νεκρέ, Έλληνα Ήρωα, Μιχάλη Ολύμπιε.
