κ. Ν. Κουγιάλη
στην παρουσίαση “ Children of the Sea
”
Η
μέρα αυτή είναι πολύ σημαντική γιατί σφραγίζει τη δέσμευσή μας για μια νέα
πορεία. Μια πορεία συνεχών προσπαθειών για επίτευξη του στόχου μας που δεν είναι
άλλος από την ανάκαμψη της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και των αλιευτικών
αποθεμάτων, ώστε να έχουμε σε βάθος χρόνου υγιή
και παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα, τα οποία ταυτόχρονα θα είναι σε θέση να
παρέχουν στον άνθρωπο υπηρεσίες και να χρησιμοποιούνται με τρόπο ώστε να προάγεται η αειφόρος ανάπτυξη και η
δημιουργία θέσεων εργασίας στις παράκτιες κοινωνίες.
Κυρίες και Κύριοι,
Τα τελευταία
χρόνια η θαλάσσια βιοποικιλότητα παγκοσμίως μειώνεται ραγδαία, τα θαλάσσια
οικοσυστήματα απειλούνται με υποβάθμιση από διάφορες πιέσεις και τα αλιευτικά
αποθέματα χρόνο με το χρόνο λιγοστεύουν. Αυτό προκύπτει από σειρά σημαντικών επιστημονικών ερευνών και η
κατάσταση είναι όντως ιδιαίτερα ανησυχητική.
Επομένως, πρέπει όλοι μας
να δράσουμε και να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αντιστρέψουμε την
πορεία αυτή. Η προστασία της βιοποικιλότητας, η ανάκαμψη των οικοσυστημάτων και
του αλιευτικού πλούτου δεν είναι σημαντικά μόνο για την επίτευξη της καλής
περιβαλλοντικής κατάστασης του θαλασσίου περιβάλλοντος μέχρι το 2020, αλλά και
για την ευημερία του συνόλου των πολιτών και ειδικότερα των παράκτιων κοινωνιών.
Για την αντιμετώπιση αυτών των περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών
προβλημάτων, έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα
στοχευμένο πακέτο νομοθετημάτων που επικεντρώνεται:
1. στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υπεραλίευσης,
2. στην εφαρμογή της οικοσυστημικής προσέγγισης για τη διαχείριση των
ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον,
3. στη δημιουργία προοπτικών για βιώσιμη αλιεία, και
4. στην εφαρμογή μέτρων:
α.
για την επίτευξη ή/και διατήρηση της
καλής περιβαλλοντικής κατάστασης του θαλασσίου περιβάλλοντος, και
β. για την προστασία ειδών και
οικοτόπων που κινδυνεύουν, μέσω της εγκαθίδρυσης ενός οικολογικού και συνεκτικού
δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών.
Παρά το γεγονός ότι εφαρμόζονται διάφορα διαχειριστικά μέτρα, είναι σήμερα φανερό ότι τα μέτρα αυτά από μόνα τους
δεν είναι αρκετά. Τα ιχθυοαποθέματα συνεχίζουν να δέχονται αυξημένη αλιευτική
πίεση, η οποία καθιστά την αλιεία τους μη βιώσιμη.
Κυρίες και κύριοι,
Το
Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος έχει καθορίσει ως ένα από
τους στρατηγικούς του στόχους, την ανάπτυξη μιας γαλάζιας και αποδοτικής στη
χρήση των πόρων οικονομίας, καθώς και μια πιο ανταγωνιστική και βιώσιμη αλιεία
που θα συμβάλλει στην τόνωση της οικονομίας μας. Εντός του πλαισίου αυτού,
έχουμε θέσει ως στρατηγική επιδίωξη, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος
και την προώθηση μιας αειφόρου διαχείρισης της αλιείας. Επιδιώξεις που
συνδυάζουν τα οφέλη τόσο της διατήρησης του ιχθυοαποθέματος, της στήριξης των
αλιέων, όσο και της δημιουργίας νέων προοπτικών βιώσιμης ανάπτυξης, όπως είναι ο
γαλάζιος οικοτουρισμός, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της οικονομίας των
παράκτιων περιοχών.
Στόχος μας, λοιπόν, είναι η δημιουργία ενός εθνικού δικτύου Θαλάσσιων
Προστατευόμενων Περιοχών, τόσο φυσικών όσο και με τεχνητούς υφάλους, το οποίο θα
συμβάλλει συνεργιστικά με τα διάφορα άλλα διαχειριστικά μέτρα της αλιευτικής
προσπάθειας, στην αύξηση της τοπικής βιοποικιλότητας, στον εμπλουτισμό των
ιχθυαποθεμάτων και στην προσέλκυση καταδυτικού ενδιαφέροντος.
Η ίδρυση και η ορθή
διαχείριση των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών μπορούν να συμβάλλουν στην
αύξηση της αλιείας, αφού οι περιοχές αυτές μπορούν μέσα σε λίγα χρόνια να
μεταμορφωθούν σε ιχθυότοπους, όπου τα αλιευτικά αποθέματα θα πολλαπλασιάζονται
και θα εμπλουτίζουν τις γειτνιάζουσες περιοχές. Ουσιαστικά, οι περιοχές αυτές θα
ενεργούν ως πυρήνες ανάπτυξης βιοποικιλότητας και ως δεξαμενές αναπαραγωγής των
ιχθυοαποθεμάτων.
Παράλληλα με την προώθηση
της γαλάζιας ανάπτυξης, η δημιουργία τέτοιων περιοχών προστασίας είναι
εξαιρετικά επωφελής για τη διαφοροποίηση και ενίσχυση της οικονομικής
δραστηριότητας στις παράκτιες περιοχές.
Είμαι πεπεισμένος ότι οι
Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές μπορούν να αποτελέσουν πόλο προσέλκυσης νέων
μορφών εξειδικευμένου τουρισμού, του γαλάζιου οικο-τουρισμού, όπως ο αλιευτικός
τουρισμός, ο καταδυτικός τουρισμός και άλλες συναφείς δραστηριότητες ήπιας
εκμετάλλευσης του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Για τον λόγο αυτό, στο νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΘΑΛΑΣΣΑ 2014-2020, το
οποίο συγχρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο
Θάλασσας και Αλιείας, έχουμε δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις προτάσεις μας για την
προστασία των θαλάσσιων πόρων, όπου συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, δράσεις όπως:
1. ο
εμπλουτισμός και η περαιτέρω βελτίωση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών των
τεχνητών υφάλων,
2. η
παροχή εναλλακτικού εισοδήματος στους αλιείς από τη συλλογή θαλάσσιων
απορριμάτων,
3. η
επιτήρηση των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς και
4. η
προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης με την πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων.
Ωστόσο, τίποτα δεν είναι
δυνατόν να πραγματοποιηθεί χωρίς την άμεση συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων
φορέων, όλων όσοι ασχολούνται δηλαδή με τη θάλασσα, την αλιεία, τον σχεδιασμό
και τη λειτουργία των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών. Η δημιουργία και ο
σχεδιασμός διαχείρισης των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών από μόνα τους δεν
είναι αρκετά.
Οι κανόνες λειτουργίας
τους πρέπει να τηρούνται και οι περιοχές να επιτηρούνται. Η ενημέρωση και η
επιμόρφωση διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην όλη προσπάθεια, ώστε να
καταστεί κατανοητό απ’ όλους πως είναι προς το συμφέρον τους η διαφύλαξη και η
προστασία των περιοχών αυτών.
Φίλοι και φίλες,
Στο πλαίσιο αυτό, είχαμε
την πρωτοβουλία να προσκαλέσουμε τον αγαπητό κύριο Cousteau, για
να μοιραστεί μαζί μας τις δικές του εμπειρίες και γνώσεις για τη σημασία των
Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, την αξία και τα οφέλη τους, καθώς και τα
βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε προς την επίτευξη του στόχου μας, που δεν
είναι άλλος από την αειφόρο διατήρηση του θαλασσίου περιβάλλοντος.
Θα ήθελα να σ ας ευχαριστήσω για την παρουσία και τη στήριξή σας στη
μεγάλη προσπάθεια που ξεκινάμε, η οποία στοχεύει στην ανάκαμψη των
ιχθυοαποθεμάτων και στην προστασία και διατήρηση των θαλασσίων οικοσυστημάτων
της θάλασσάς μας.
Είναι στο
χέρι μας να αλλάξουμε την κατάσταση προς το καλύτερο. Είναι στο χέρι μας να
παραδώσουμε στα παιδιά μας και στις επόμενες γενεές ένα καθαρό, υγιές και
παραγωγικό θαλάσσιο περιβάλλον.
