Είναι
με ιδιαίτερη χαρά που απευθύνομαι σήμερα στο εκλεκτό αυτό ακροατήριο
των αποφοίτων του Cyprus International Institute of Management (CIIM),
για να μιλήσω για ένα καίριο ζήτημα που απασχολεί όλους μας, δηλαδή, τον
«Αναβαθμισμένο ρόλο της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο ως
σταθεροποιητικού παράγοντα και ενεργειακού κέντρου στην Ευρώπη».
Θέλω να συγχαρώ τον Σύνδεσμο Αποφοίτων του
CIIM για την οργάνωση της ενδιαφέρουσας αυτής εκδήλωσης, η οποία μας
δίνει την ευκαιρία να καταθέσουμε τους στόχους και σχεδιασμούς της
πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην κρίσιμη αυτή γωνιά της
υφηλίου.
Όπως έχουμε πολλές φορές και με σαφήνεια
τονίσει, η κυβέρνησή μας, από της αναλήψεως της εξουσίας, υιοθέτησε μια
νέα εξωτερική πολιτική, η οποία χαρακτηρίζεται από στοχοπροσήλωση,
ευελιξία και στρατηγικό σχεδιασμό, μέσα από την ιδιότητά της ως πλήρες
μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ευρωπαϊκή αυτή ιδιότητά κατέχει κεντρικό
ρόλο και αποτελεί τον πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής, αλλά και της
πολιτικής μας απέναντι στις προκλήσεις που διαγράφονται για τις
ευρωμεσογειακές σχέσεις, μετά τις πολιτικές ανακατατάξεις και εξελίξεις
στη Μέση Ανατολή και την ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου
στην Ανατολική Μεσόγειο.
Θέλω να τονίσω τη νέα δυναμική της
γεωστρατηγικής θέσης της Κύπρου και τον σημαντικό γεωπολιτικό ρόλο που η
χώρα μας μπορεί να διαδραματίσει αυτή την περίοδο των κοσμογονικών
αλλαγών στην περιοχή μας. Η νέα αυτή δυναμική διαμορφώνει και
αναβαθμίζει τον ρόλο της Κύπρου ως σταθεροποιητικού παράγοντα στην
Ανατολή Μεσόγειο, αλλά και ως ενεργειακού κέντρου για την περιοχή και
την Ευρώπη.
Επιτρέψετε μου να παρατηρήσω πως η κάθε
χώρα, προς υποβοήθηση της επίτευξης των στόχων που θέτει, τόσο στο
διεθνές επίπεδο, όσο και στο εσωτερικό, θα πρέπει να έχει ξεκάθαρους
προσανατολισμούς, ευελιξία, στρατηγικό σχεδιασμό, αλλά και μια σφαιρική
και πολύπλευρη εξωτερική πολιτική.
Συνεπώς, από την πρώτη κιόλας στιγμή, επιδιώξαμε ως Κυπριακή Δημοκρατία να ασκήσουμε την εξωτερική μας πολιτική με στόχο:
· Να καταστούμε ένας αξιόπιστος εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αναβαθμισμένο ρόλο στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων.
· Να
αναδείξουμε τη δυναμική της χώρας μας και τη δυνατότητά της να συμβάλει
θετικώς και να αποτελεί πρότυπο για επίτευξη συνθηκών σταθερότητας,
ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
· Να
εμβαθύνουμε τις σχέσεις, αλλά και να συνάψουμε συμμαχίες με γειτονικές
χώρες, όπως το Ισραήλ και την Αίγυπτο, καθώς και να αναπτύξουμε
περαιτέρω τις σχέσεις μας με τον αραβικό κόσμο.
· Να
αναβαθμίσουμε τις διμερείς σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής,
αλλά και να συνεχίσουμε τις άριστες σχέσεις με την Ρωσία, τη Γαλλία, την
Κίνα και αλλά κράτη, δημιουργώντας ένα πλέγμα συμμαχιών, υποβοηθητικό
των πολιτικών και οικονομικών στόχων της εξωτερικής μας πολιτικής.
· Να αξιοποιήσουμε πλήρως τις άριστες σχέσεις μας με την Ελλάδα.
· Να ενισχύσουμε την παρουσία μας στους διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς που συμμετέχουμε.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, χωρίς την όποια
θριαμβολογία ή υπερβολή, εκτιμούμε ότι ήδη οι προσπάθειες της κυβέρνησης
αποδίδουν καρπούς, καθώς, πέραν του ότι έχουμε αποδείξει εμπράκτως ότι
εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούμε ένα συνεπές κράτος μέλος, τα
τελευταία γεγονότα, όπως καταγράφονται με την Τριμερή Σύνοδο
Κύπρου-Αιγύπτου-Ελλάδος, την επικείμενη δεύτερη επίσκεψή του Προέδρου
της Δημοκρατίας στο Ισραήλ από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του, οι
προσπάθειες δημιουργίας μιας νέας συνεργασίας στην περιοχή μεταξύ
Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ-Αιγύπτου, καταδεικνύουν τις προοπτικές της Κύπρου
ως προς τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει. Τον ρόλο της ως
ενεργειακού κέντρου, αλλά και ως εργαλείου σύνδεσης της Ευρώπης με την
Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Καίριο ζήτημα στο όλο πλέγμα των εξελίξεων
στην περιοχή μας είναι επίσης και η θετική συμβολή της Κύπρου στις
προσπάθειες για επίτευξη σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Προς
επιβεβαίωση τούτου, επικαλούμαι τις ανακοινώσεις της Τριμερούς Συνόδου
του Καΐρου, οι οποίες δεν περιορίστηκαν στην εμβάθυνση της συνεργασίας
βάσει των εθνικών μας προτεραιοτήτων και των θεμάτων κοινού
ενδιαφέροντος, αλλά επεκτείνονται μέσω του διπλωματικού συντονισμού των
δράσεων μας, τόσο σε περιφερειακό, όσο και σε διεθνές επίπεδο, με πλήρη
σεβασμό της διεθνούς νομιμότητας και των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων
Εθνών.
Έχουμε, μεν, συμφωνήσει την ανάληψη
πρωτοβουλιών προς όφελος των χωρών και των λαών μας, μέσω της
ουσιαστικής και πρακτικής ενίσχυσης των συμπράξεων μας σε τομείς όπως
της ενέργειας, της οικονομίας, της ναυτιλίας και αλλού, αλλά συμφωνήσαμε
και στη δημιουργία ενός κοινού μετώπου αντιμετώπισης των κινδύνων που
απειλούν την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, όπως η τρομοκρατία, η
διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής, το οργανωμένο έγκλημα, η ξενοφοβία
και ο θρησκευτικός διαχωρισμός που θέτουν σε κίνδυνο την κρατική
υπόσταση πολλών χωρών και το μέλλον του πολιτικού τους ανασχηματισμού.
Το πλέον σημαντικό είναι ότι αυτή η τριμερής
συνεργασία αποσκοπεί στο να καταστεί πρότυπο εποικοδομητικής και
επωφελούς περιφερειακής συνεργασίας στην εύφλεκτη κοινή μας περιοχή. Στο
πλαίσιο αυτό, τονίζουμε πως ο διάλογος και η συνεργασία μας δεν
στρέφεται εναντίον καμίας τρίτης χώρας και ότι βασίζεται σε κοινές αρχές
και αξίες, όπως η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και εδράζεται στον
κοινό στόχο προώθησης της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και
της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον
οποίο καλέσαμε από κοινού τα κράτη της περιοχής που συμμερίζονται το
όραμά μας να συμμετάσχουν στις κοινές μας προσπάθειες.
Θέλοντας να δώσει πρακτική και προστιθέμενη
αξία στην εξωτερική της πολιτική, η Κύπρος υποστηρίζει την ουσιαστική
εδραίωση της σταθερότητας στην Αίγυπτο και λειτουργεί ως συνεπής
πρεσβευτής της στην ΕΕ και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, καθώς είναι
ισχυρή πεποίθησή μας πως η ενίσχυση και διεύρυνση των σχέσεων
ΕΕ-Αιγύπτου θα είναι αμοιβαία επωφελής ως προς την αντιμετώπιση των
προκλήσεων της περιοχής.
Τα πρόσφατα γεγονότα στην περιοχή μας
τονίζουν την ανάγκη σταθερότητας στην Αίγυπτο, καθώς αποτελεί μια χώρα
με μεγάλη επιρροή στον αραβικό κόσμο, η οποία δύναται να επηρεάσει
καταλυτικά τις προσπάθειες για αντιμετώπιση των περιφερειακών
προκλήσεων, ιδιαίτερα την τρομοκρατία και την αστάθεια, όπου και εάν
αυτές εκδηλώνονται –στη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη, το Λίβανο και αλλού.
Στο πλαίσιο της στρατηγικής μας για
αναβάθμιση του σταθεροποιητικού ρόλου της Κύπρου στην περιοχή μας,
τασσόμαστε υπέρ μιας συνολικής και διαρκούς ειρήνης στη Μέση Ανατολή,
στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων
Εθνών, που προνοούν για τη δημιουργία ενός κυρίαρχου και βιώσιμου
Παλαιστινιακού κράτους, χωρίς να παραβιάζονται, βεβαίως, τα θέματα
ασφαλείας του ισραηλινού λαού.
Θέλω να σημειώσω πως παράλληλα αναβαθμίζουμε
τις σχέσεις μας με σημαντικές χώρες του Αραβικού Κόσμου, και ως
ελάχιστο αλλά ενδεικτικότατο παράδειγμα αναφέρω την Σαουδική Αραβία, η
οποία για πρώτη φορά θα διαπιστεύσει πρεσβευτή στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Από την πλευρά της, η Κυπριακή Δημοκρατία θα προχωρήσει στην ίδρυση
Διπλωματικής Αποστολής στη Σαουδική Αραβία. Σημειώνω επίσης πως
ανταποκρινόμενος σε πρόσκληση του Βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας, ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα επισκεφθεί επίσημα, για πρώτη φορά, τη χώρα
αυτή.
Τα στρατηγικά ανοίγματα που επιχειρούμε και
πετυχαίνουμε στην περιοχή μας και διεθνώς, σε καμιά περίπτωση δεν
αποβαίνουν εις βάρος παραδοσιακών μας φίλων και ειδικότερα της Ρωσίας,
για την οποία προβάλλεται μια μη ρεαλιστική εκτίμηση.
Είναι αρκετό να υπενθυμίσω ότι στο περιθώριο
της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, είχα μια εξαιρετική
συνάντηση με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών κ. Sergey Lavrov, κάτι που
δήλωσε δημοσίως και ο ίδιος ο Ρώσος Υπουργός. Ακολούθησε συνάντηση του
Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Ρώσο Πρόεδρο, στο περιθώριο της
Ευρω-Ασιατικής Συνόδου (ASEM) στο Μιλάνο και, όπως γνωρίζετε, θα
πραγματοποιηθεί επίσκεψή του Προέδρου στη Μόσχα, κατόπιν σχετικής
πρόσκλησης του ίδιου του Ρώσου Προέδρου, όπου αναμένεται και η υπογραφή
ενός αριθμού σημαντικών συμφωνιών.
Να μην ξεχνάμε επίσης ότι οι οικονομικοί,
επενδυτικοί, εμπορικοί, τουριστικοί και πολιτιστικοί δεσμοί μεταξύ των
δύο χωρών μας παραμένουν σε υψηλότατα επίπεδα, ενώ οφείλω να θυμίσω πως
είναι κατά τη διάρκεια της θητείας της σημερινής κυβέρνησης που
επιτεύχθηκε η αναθεώρηση του υφιστάμενου δανείου από τη Ρωσική
Ομοσπονδία με ευνοϊκότερους όρους από αυτούς που είχαν αρχικά
συμφωνηθεί.
Αγαπητοί φίλες και φίλοι,
Αναφερόμενος στις εξελίξεις στην περιοχή και
στον αναβαθμισμένο ρόλο της Κύπρου που αφορά και το αντικείμενο της
σημερινής εκδήλωσης, πρέπει να τονίσω τη μεγάλη στρατηγική αξία της
ανακάλυψης υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της
Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και του Ισραήλ, με το οποίο αναπτύσσουμε
συμμαχικές σχέσεις φιλίας. Ως εκ τούτου, η Κύπρος υποδέχεται με
ικανοποίηση τις πρόσφατες συμφωνίες μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης και
μεταξύ Ισραήλ και Ιορδανίας, για τη δημιουργία αγωγού μεταφοράς φυσικού
αερίου από το Ισραήλ στους Παλαιστίνιους και τους Ιορδανούς. Τέτοιες
εξελίξεις επιβεβαιώνουν την πολιτική σημασία της εξεύρεσης
υδρογονανθράκων στην εύφλεκτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και
χαράσσουν το δρόμο για τις δικές μας στρατηγικές επιλογές στον τομέα της
ενέργειας.
Πρέπει να τονίσω ότι ο τομέας της ενέργειας
μπορεί να αποβεί καταλύτης στην επίλυση πολιτικών διαφορών και
περιφερειακής ενσωμάτωσης, αντί πηγή διένεξης, όπως ορισμένοι επιμένουν
να αντιμετωπίζουν αυτό το θείο δώρο. Ως Κυπριακή Δημοκρατία επιδιώκουμε
συνέργειες, δημιουργία ευκαιριών και πιθανούς επενδυτές μέσω διακρατικών
διμερών και περιφερειακών συνεργασιών, χωρίς ιδεοληψίες και
δογματισμούς. Χωρίς αποκλεισμούς και προκαταλήψεις.
Σε περιφερειακό επίπεδο, φιλοδοξούμε να
φέρουμε κοντά τους ενδιαφερόμενους σε μια κοινή συνεργασία στους τομείς
της ενέργειας, της οικονομίας και του εμπορίου. Η Κύπρος έχει μια
εξαιρετική γεωγραφική θέση με σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Είναι
μια στέρεη ευρωπαϊκή δημοκρατία, σε μια ταραχώδη περιοχή, που επιθυμεί
και προτίθεται να συμβάλει στην αποκατάσταση της ειρήνης και της
ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτό τον ρόλο της αναγνωρίζουν μεγάλες
διεθνείς δυνάμεις και παράγοντες, όπως είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω
κατά τις επισκέψεις μου στην Ηνωμένες Πολιτείες και σε χώρες της
Ευρώπης. Θέλω να υπενθυμίσω τις ιστορικής σημασίας τοποθετήσεις του
Αντιπροέδρου των ΗΠΑ κ. Joe Biden στη χώρα μας, τις οποίες πρέπει να πω
ότι επανέλαβε και κατά την πρόσφατη συνάντησή μας στην Ουάσιγκτον, τον
περασμένο Σεπτέμβριο.
Η εκτίμηση του Λευκού Οίκου πως η Κυπριακή
Δημοκρατία μπορεί να διαδραματίσει ρόλο περιφερειακού ηγέτη στην περιοχή
της Ανατολικής Μεσογείου, επιβεβαιώνει τον ορθότητα των στρατηγικών
επιλογών της Κυπριακής Δημοκρατίας σε σχέση με την εξωτερική της
πολιτική.
Αγαπητοί φίλες και φίλοι,
Δυστυχώς, το όραμά μας για επίτευξη ειρήνης
και ασφάλειας στην Κύπρο και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δεν
είναι δυνατόν να επιτευχθεί ενόσω η Τουρκία αφενός κατέχει, από το 1974,
το 37% του εδάφους μας κι αφετέρου αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα
της Κυπριακής Δημοκρατίας και προκαλεί στην Αποκλειστική Οικονομική της
Ζώνη.
Το όφελος για ολόκληρη την περιοχή, για την
Κύπρο, αλλά και για την ίδια την Τουρκία θα ήταν τεράστιο αν η χώρα αυτή
υιοθετούσε ένα εποικοδομητικό ρόλο σε ό,τι αφορά στην άσκηση των
κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στην ΑΟΖ μας, αλλά ιδιαίτερα και στην
επίτευξη λύσης στο Κυπριακό. Αν η τουρκική πλευρά είναι θετική, τότε θα
επαναλάβω ότι εμείς είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε για την
οικοδόμηση μιας νέας σχέσης μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας που θα
οδηγεί στην επίλυση του Κυπριακού, με άρση των κατοχικών δεδομένων,
συμβάλλοντας έτσι στην περιφερειακή ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία.
Θέλω να προσθέσω ότι είναι δεδηλωμένη η θέση
των εκάστοτε κυβερνήσεων υπέρ του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της
Τουρκίας. Η Κύπρος θα μπορούσε να διαδραματίσει θετικό ρόλο προς τούτο,
υπό την απαραίτητη προϋπόθεση της μεταβολής της τουρκικής στάσης έναντι
της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός κράτους πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, και της συμβολής της Τουρκίας στην επίλυση του Κυπριακού και την
επανένωση της πατρίδας μας.
Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήταν παράλειψή μου αν δεν αναφερόμουν
στην τεράστια σημασία που έχουν για την αναβάθμιση του στρατηγικού ρόλου
της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, η εσωτερική και οικονομική
σταθερότητα της χώρας. Η κυπριακή οικονομία που μόλις πριν από 20 μήνες
βρέθηκε στο χείλος της ολικής χρεοκοπίας, εισήλθε σε μια πορεία
προσαρμογής και σταδιακής ανάκαμψης. Αναστρέψαμε την κατεύθυνση και η
κυπριακή οικονομία βρίσκεται πλέον σε τροχιά ανάκαμψης.
Θέλω να τονίσω πως όσο μεγάλη και να είναι η
στρατηγική σημασία της Κύπρου, όσο ορθή και να είναι η ξεκάθαρη και
ευέλικτη εξωτερική πολιτική της, αν δεν υποστηρίζεται από μια πολιτική
και οικονομική ασφάλεια και σταθερότητα, αν δεν έχει αξιοπιστία στο
εσωτερικό και το εξωτερικό και δεν εμπνέει την εμπιστοσύνη της αγοράς,
ελάχιστα μπορεί να αποδώσει ο ρόλος της ως παράγοντα σταθερότητας και
ενεργειακού κέντρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Για τον λόγο αυτό, εκφράζω την απεριόριστη
ικανοποίησή μου, καθώς στο διάστημα από τον Μάρτιο του 2013 μέχρι σήμερα
καταφέραμε να εξυγιάνουμε τα δημόσια οικονομικά και να σταθεροποιήσουμε
τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Κάναμε ένα μεγάλο βήμα για να μπορεί η χώρα
να χρηματοδοτεί από μόνη της τις ανάγκες της και να μπορεί με
αξιοπιστία να στραφεί στις διεθνείς αγορές. Η πρώτη επιτυχής έξοδος στις
αγορές, και μάλιστα με πολύ ευνοϊκό επιτόκιο, είναι ενδεικτική.
Μετά από τρία ολόκληρα χρόνια, άρχισαν οι
αναβαθμίσεις από τους διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης, τους πιο σκληρούς
κριτές. Αναγνωρίζουν πλέον και αυτοί τις θετικές προοπτικές της
οικονομίας μας. Οι δείκτες της κυπριακής οικονομίας άρχισαν να
διορθώνονται. Η καταναλωτική και επενδυτική εμπιστοσύνη σημειώνει
σημαντική βελτίωση, ενώ εδώ και κάποιους μήνες οι εγγραφές εταιριών
άρχισαν να παρουσιάζουν αύξηση.
Το 2015 προβλέπεται ότι θα είναι ο χρόνος
θετικής ανάπτυξης της οικονομίας. Η Κύπρος εισέρχεται, πλέον, στο
επόμενο κεφάλαιο, στο κεφάλαιο της προοπτικής και της ανάπτυξης.
Αγαπητοί φίλες και φίλοι,
Η χώρα μας θέλει να έχει ρόλο και συμμετοχή
στα τεκταινόμενα στην περιοχή μας και στην Ευρώπη, έχοντας σταθερότητα,
αξιοπιστία και ξεκάθαρες θέσεις για όλα τα ζητήματα. Η ταυτότητα της
εξωτερικής μας πολιτικής στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί
την προστιθέμενη αξία στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική
Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Γίνεται αντιληπτό ότι η Κύπρος διαδραματίζει
ρόλο και επιθυμεί να καταστεί πολιτικός, οικονομικός και ενεργειακός
παράγοντας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, χωρίς να είναι μέρος
των προβλημάτων, αλλά μέρος των προσπαθειών για επίλυσή τους.
Με αυτές τις σκέψεις χαιρετίζω τη σημερινή εκδήλωση και σας εύχομαι κάθε καλό. |
