Απαντητική επιστολή του Γενικού Ελεγκτή της
Δημοκρατίας
προς τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ
Ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας
δρ Οδυσσέας Φ. Μιχαηλίδης απέστειλε στον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ κ. Άντρο
Κυπριανού απαντητική επιστολή αναφορικά με την επαναπρόσληψη στην Κεντρική
Τράπεζα υπαλλήλου, η οποία αφυπηρέτησε πρόωρα από την Τράπεζα.
Το πλήρες κείμενο της επιστολής
είναι το ακόλουθο:
Αναφέρομαι στην επιστολή σας
ημερομηνίας 28/8/2014 σχετικά με την επαναπρόσληψη στην Κεντρική Τράπεζα
υπαλλήλου, η οποία αφυπηρέτησε πρόωρα, τον Ιανουάριο του 2013, από τη θέση της
ιδιαιτέρας γραμματέως του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.
2.
Από τον έλεγχο που διεξήγαγε η Υπηρεσία μας σχετικά με το πιο πάνω θέμα,
έχουν προκύψει τα ακόλουθα:
(α)
H Κεντρική Τράπεζα, πριν προχωρήσει στην επαναπρόσληψη, ζήτησε
σχετικά με το θέμα αυτό γνωμάτευση από τους Νομικούς Συμβούλους της. Με επιστολή
τους ημερομηνίας 5.5.2014, οι Νομικοί Σύμβουλοι αναφέρθηκαν,
- πρώτο, στο άρθρο 24 («Ανεξάρτητα πρόσωπα για την άσκηση ειδικών
καθηκόντων» ) του περί Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου 138(Ι)/2002, όπως
έχει τροποποιηθεί, σύμφωνα με το οποίο «Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου
και των καθοριζόμενων για κάθε περίπτωση από το Συμβούλιο όρων υπηρεσίας, είναι
δυνατό να προσλαμβάνονται ανεξάρτητα πρόσωπα για την άσκηση ειδικών καθηκόντων,
όπως αυτά καθορίζονται εκάστοτε στη σχετική σύμβαση εργασίας» ,
και
- δεύτερο, στην παράγραφο 13 των περί
Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (Όροι Υπηρεσίας) Οδηγιών του 2004, σύμφωνα με την
οποία «Ο Διοικητής μπορεί σε ειδικές
περιπτώσεις, όταν απαιτείται πρόσθετη βοήθεια, να προσλαμβάνει πρόσωπα πάνω σε
προσωρινή βάση με όρους τους οποίους ο ίδιος θα καθορίσει» .
Με βάση το προαναφερόμενα, οι
Νομικοί Σύμβουλοι εξέφρασαν την άποψη ότι θα ήταν προτιμότερο η πρόσληψη να
γίνει με βάση το άρθρο 24 του Νόμου 138(Ι)/2002. Οι Νομικοί Σύμβουλοι επισήμαναν
ότι η δαπάνη για τη συγκεκριμένη εργοδότηση θα πρέπει να εγκριθεί από το
Διοικητικό Συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 62(Ι) του Νόμου 138(Ι)/2002.
(β)
Το Διοικητικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 12/5/2014,
ενημερώθηκε από τη Διοικητή ότι ανέθεσε στο Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού,
Οργάνωσης & Μεθόδων να προβεί σε εισηγήσεις, προτείνοντας κατάλληλα άτομα
για τη θέση της ιδιαιτέρας γραμματέως της Διοικητού, λόγω μετακίνησης της τότε
υφιστάμενης ιδιαιτέρας γραμματέως για εξυπηρέτηση αναγκών σε άλλο Τμήμα της
Τράπεζας.
Η Διοικητής ανέφερε ότι πρόκειται
για εξειδικευμένα καθήκοντα, τα οποία προϋποθέτουν πολύχρονη πείρα στο Γραφείο
Διοικητή. Επικαλέστηκε τη γνωμάτευση των Νομικών Συμβούλων ημερ. 5/5/2014 και
πρόσθεσε ότι σε τέτοια περίπτωση τα ωφελήματα θα πρέπει να προσομοιάζουν με αυτά του μόνιμου
προσωπικού.
Στη συνέχεια, η Διοικητής ανέφερε
ότι, κατόπιν έρευνας που έγινε από το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού, Οργάνωσης
& Μεθόδων, διαφάνηκε ότι μόνο άτομα που αποχώρησαν από την Κεντρική Τράπεζα
διαθέτουν τη συγκεκριμένη πείρα. Συνεπώς, κρίθηκε ως καταλληλότερη λύση η
ανάθεση των εν λόγω καθηκόντων να γίνει σε συγκεκριμένη πρώην υπάλληλο της
Κεντρικής Τράπεζας, η οποία είχε διατελέσει ιδιαιτέρα γραμματέας για την πλήρη
θητεία δύο προηγούμενων Διοικητών, είχε αφυπηρετήσει πρόωρα σχετικά πρόσφατα
(26/1/2013) και η απόδοσή της είχε κριθεί και από τους δύο Διοικητές ότι
ικανοποιούσε πλήρως τις απαιτήσεις της θέσης.
Κατόπιν συζήτησης, το Διοικητικό
Συμβούλιο συμφώνησε με την εργοδότηση του συγκεκριμένου προσώπου, με σύμβαση
ορισμένης διάρκειας για την άσκηση των προαναφερόμενων καθηκόντων, σύμφωνα με το
άρθρο 24 του περί Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου 138(Ι)/2002, για περίοδο
ενός έτους, με δικαίωμα ανανέωσης για περαιτέρω περίοδο/περιόδους κατά την κρίση
της Διοικητού.
Ταυτόχρονα διευκρινίστηκε ότι το
επιπλέον κόστος για την Κεντρική Τράπεζα δεν θα ξεπεράσει τις €26.000 για το
έτος 2014, δεδομένου ότι με βάση σχετική νομοθεσία (Ν.88(Ι)/2011) η μηνιαία
σύνταξη της ιδιαιτέρας γραμματέως αναστέλλεται κατά την περίοδο εργοδότησής της
από την Κεντρική Τράπεζα.
(γ)
Συμβόλαιο εργοδότησης
Όπως διαπιστώθηκε κατά τον έλεγχο,
ετοιμάστηκε Συμφωνία Προσωρινής Εργοδότησης
αλλά δεν έχει ακόμη υπογραφεί από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη.
Από μελέτη του ανυπόγραφου
συμβολαίου πήραμε τις εξής πληροφορίες:
· Η Κεντρική Τράπεζα επικαλέστηκε προσωρινές ανάγκες για
την εκτέλεση εργασίας στο Γραφείο Διοικητή και Επικοινωνίας.
· Η περίοδος σύμβασης είναι για ένα χρόνο, δηλαδή για την
περίοδο 7 Μαΐου 2014 μέχρι 6 Μαΐου 2015, με δικαίωμα της Κεντρικής Τράπεζας για
ανανέωση της σύμβασης για περίοδο ως θα αποφασιστεί από τα συμβαλλόμενα μέρη.
Επισημαίνεται ότι, όπως αναφέρεται πιο πάνω, το Διοικητικό Συμβούλιο της
Κεντρικής Τράπεζας συμφώνησε με την εργοδότηση στις 12/5/2014, δηλαδή πέντε
μέρες αργότερα από την ημερομηνία έναρξης της εργοδότησης.
· Η αμοιβή καθορίστηκε στις €62.090,08 ετησίως,
συμπεριλαμβανομένου και του 13ου μισθού. Από το μηνιαίο μισθό ύψους €4.776 η
Τράπεζα θα αποκόπτει τυχόν εισφορές ή άλλες κρατήσεις που έχει υποχρέωση να
καταβάλλει η εργοδοτούμενη σύμφωνα με
τη σχετική ισχύουσα νομοθεσία. Επίσης, όπως αναφέρθηκε και κατά τη συνεδρία του
Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας ημερ. 12/5/2014, η καταβολή
σύνταξης στην εργοδοτούμενη αναστέλλεται για όσο χρόνο θα λαμβάνει μισθό, βάσει
του άρθρου 3(β) του Νόμου 88(Ι)/2011. Το επιπρόσθετο δηλαδή μηνιαίο κόστος για
την Τράπεζα θα είναι €2.914, το οποίο προκύπτει αν από την ακαθάριστη μηνιαία
απολαβή της εργοδοτούμενης ύψους €4.776 αφαιρεθεί το ποσό των €2.388 που είναι η
σύνταξη της και προστεθεί το ποσό των €526 που θα καταβάλλει η Κεντρική Τράπεζα
στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής, Ταμείο Τερματισμού
Απασχόλησης και στην Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, ως συνεισφορές του
εργοδότη, με βάση τους σχετικούς νόμους. Συνεπώς, το επιπρόσθετο ετήσιο κόστος
για την Τράπεζα θα είναι €37.882, χωρίς μάλιστα στο ποσό να περιλαμβάνεται η
συνεισφορά της Κεντρικής Τράπεζας για την πληρωμή ασφαλ ίστρων για ασφαλιστική
κάλυψη ιατρικών εξόδων των εργοδοτουμένων και των εξαρτώμενων του, που
αναφέρεται πιο κάτω.
· Η Τράπεζα θα καταβάλλει συνεισφορά για την πληρωμή
ασφαλίστρων για ασφαλιστική κάλυψη ιατρικών εξόδων της εργοδοτουμένης και των
εξαρτώμενων της. Η συνεισφορά της Κεντρικής Τράπεζας θα είναι ίση με το 67% του
ποσού των ασφαλίστρων με μέγιστο ποσό τα €140 το μήνα, ενώ η συνεισφορά της
εργοδοτούμενης θα είναι ύψους 33% επί του ποσού των ασφαλίστρων.
· Σε περίπτωση που η εργοδοτούμενη οφείλει να καταβάλει
Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) σε σχέση με τη Συμφωνία, η Κεντρική Τράπεζα θα
της καταβάλει το ποσό του ΦΠΑ.
· Η εργοδοτούμενη θα δικαιούται ετησίως 22 ημέρες άδεια
ανάπαυσης και άδεια ασθενείας, κατά αναλογία με το μόνιμο προσωπικό.
(δ)
Από τον έλεγχο που έγινε, διαπιστώθηκε ότι η συμφωνία εργοδότησης, που
δεν υπογράφηκε ακόμη, περιέχει χαρακτηριστικά που παραπέμπουν στη δημιουργία
υπαλληλικής σχέσης, όπως είναι η άδεια ανάπαυσης και ασθενείας, οι αποκοπές
εισφορών των εργοδοτουμένων και η καταβολή εισφορών από την Κεντρική Τράπεζα,
σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Η αμοιβή που καθορίστηκε στη συμφωνία
εργοδότησης είναι ίση με τον μισθό που λάμβανε η εργοδοτούμενη κατά την
ημερομηνία αφυπηρέτησής της από την Τράπεζα.
3.
Παρόμοιο θέμα, δηλαδή επαναπρόσληψη υπαλλήλων στους οποίους δόθηκε
έγκριση για πρόωρη αφυπηρέτηση, απασχόλησε την Υπηρεσία μας κατά τον έλεγχο της
Κεντρικής Τράπεζας για το 2012 (σχετική αναφορά γίνεται στην Ετήσια Έκθεση μας
για το 2012). Συγκεκριμένα, επαναπροσλήφθηκαν τρία άτομα στα οποία είχε δοθεί
έγκριση για πρόωρη αφυπηρέτηση, το ένα αμέσως μετά την αφυπηρέτησή του και τα
άλλα δύο μετά από πάροδο μερικών ημερών. Στην Έκθεση μας είχαμε εκφράσει την
άποψη ότι, από τη στιγμή που το αίτημα για πρόωρη αφυπηρέτηση εγκρίθηκε, η
επανεργοδότηση των υπαλλήλων δεν δικαιολογείται, ιδιαίτερα επειδή αναφέρθηκε ότι
με την πρόωρη αφυπηρέτηση δεν προκύπτει κενό.
4.
Είναι γεγονός ότι η παρούσα περίπτωση της επαναπρόσληψης της ιδιαιτέρας
γραμματέως διαφοροποιείται από τις τρεις περιπτώσεις που αναφέρονται στην
παράγραφο 3 πιο πάνω, ως προς το ότι, στην παρούσα περίπτωση, παρήλθε ένας
χρόνος και τρεις μήνες περίπου από την αφυπηρέτηση μέχρι την επαναπρόσληψή της
υπαλλήλου. Από την άλλη, παραμένει, και στην παρούσα περίπτωση, το θέμα ότι, από
τη στιγμή που το αίτημα για πρόωρη αφυπηρέτηση εγκρίθηκε το 2013 και η υπάλληλος
αποχώρησε λαμβάνοντας όλα τα συνταξιοδοτικά ωφελήματά της, η επανεργοδότηση της
δεν δικαιολογείτο, εκτός εάν υπήρχαν πολύ ειδικοί λόγοι. Αντιλαμβανόμαστε δε ότι
προβλήθηκαν κάποιοι λόγοι που αφορούσαν εσωτερική μετακίνηση τής μέχρι τότε
ιδιαιτέρας γραμματέως για εξυπηρέτηση αναγκών σε άλλο Τμήμα της Τράπεζας. Δεν
έχουμε όμως αντιληφθεί γιατί δεν μπορούσε εκείνο το άλλο κενό να καλυφθεί με
άλλη εσωτερική μετακίνηση ή/και πρόσληψη άλλου προσώπου με κανονικές δια
δικασίες (αν ήταν αναγκαίο), ώστε να μην δημιουργηθεί πρόβλημα στη θέση της
ιδιαιτέρας γραμματέως.
5.
Επιφυλάξεις εκφράζουμε επίσης για το κατά πόσο το άρθρο 24 του
Ν.138(Ι)/2002, το οποίο αναφέρεται στην πρόσληψη ανεξάρτητων προσώπων για την
άσκηση ειδικών καθηκόντων με σύμβαση εργασίας, ήταν το κατάλληλο άρθρο που θα
έπρεπε να χρησιμοποιηθεί, αφού το θέμα της πρόσληψης υπαλλήλων ρυθμίζεται στο
άρθρο 23 («Υπάλληλοι») του Νόμου αυτού. Είναι δε κατ’ εμάς προφανές ότι η
ιδιαιτέρα γραμματέας είναι υπάλληλος και όχι ανεξάρτητο πρόσωπο που
προσλαμβάνεται για την άσκηση ειδικών καθηκόντων.
6.
Ως εκ των πιο πάνω, έχουμε την άποψη ότι η απόφαση για επαναπρόσληψη της
υπαλλήλου που είχε αφυπηρετήσει δεν ήταν ορθή. Αντιλαμβανόμαστε την
ιδιαιτερότητα της επαγγελματικής σχέσης μεταξύ του προϊσταμένου μιας Υπηρεσίας
και της ιδιαιτέρας γραμματέως του, και το δικαίωμα του να την επιλέγει, αν του
παρέχεται τέτοια ευχέρεια, μεταξύ των υπαλλήλων της Υπηρεσίας του που
κατέχουν τα ανάλογα προσόντα. Αυτό άλλωστε είναι και πρακτική που συνήθως
ακολουθείται στο δημόσιο τομέα. Στην Απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου
ημερομηνίας 22.10.1998 (Κυπριακή Δημοκρατία v. Σολωμού, Αναθεωρητική Έφεση Αρ.
1965) είχε αναφερθεί ότι «Κατά τη γνώμη μας, παρόλο που η
επαγγελματική σχέση του Γενικού Διευθυντή με την ιδιαιτέρα του δεν είναι δεσμός,
εντούτοις μπορεί να χαρακτηριστεί "ιδιάζουσα σχέση" έναντι των άλλων υφισταμένων
του, λαμβάνοντας υπόψη τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις της ιδιαιτέρας
γραμματέας έναντι του προϊσταμένου της» . Αυτό όμως, κατά την άποψη μας, δεν
δικαιολογεί παράκαμψη των καθορισμένων διαδικασιών, ούτε και παραγνώριση του
γεγονότος ότι η χώρα μας πλήττεται από ανεργία που δεν δικαιολογεί την πρόσληψη
συνταξιούχων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε θέσεις που, αν υπάρχει ανάγκη, θα
μπορούσε προσληφθεί κάποιο άτομο που βρίσκεται στην ανεργία. Ειδικά, επειδή η
επαναπρόσληψη δεν έγινε για μια πολύ μικρή χρονική περίοδο, αλλά για ένα έτος με
δικαίωμα ανανέωσης για περαιτέρω, ακαθόριστες, περιόδους. Εισήγηση μας συνεπώς προς τη Διοικητή της
Κεντρικής Τράπεζας, στην οποία προς τούτο κοινοποιείται η παρούσα, είναι όπως το
Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας επανεξετάσει άμεσα το θέμα και,
εφόσον ακόμη το συμβόλαιο με το εν λόγω πρόσωπο δεν έχει υπογραφτεί, να ακυρώσει
τη διαδικασία εργοδότησής του.
7.
Έχω συζητήσει το θέμα με την Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας η οποία μου
ανέφερε το σκεπτικό των ενεργειών της και την καλή πίστη με την οποία ενήργησε.
Εξέφρασε δε την ετοιμότητα να λάβει διορθωτικά μέτρα, αν τούτο προκύψει από τη
δική μας διερεύνηση.
8.
Για σκοπούς διαφάνειας, η παρούσα θα δοθεί στη δημοσιότητα.
Με εκτίμηση,
(Δρ Οδυσσέας Φ. Μιχαηλίδης)
Γενικός Ελεγκτής
της Δημοκρατίας
