Επιμνημόσυνος λόγος του
Υπουργού Εσωτερικών στο μνημόσυνο
του ήρωα της Ε.Ο.Κ.Α.
Σταύρου Στυλιανίδη, στους
Εργάτες
Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και
ανυπόκριτου δέους προσήλθαμε ευλαβικά στον Ιερό τούτο χώρο, για να αποτίνουμε
την οφειλόμενη τιμή σε μια πολύ μεγάλη μορφή της σύγχρονης κυπριακής Ιστορίας,
στον ήρωα του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. του 1955 – 59 Σταύρο
Στυλιανίδη, από την κατεχόμενη σήμερα Γιαλούσα, τον ακατάβλητο αγωνιστή και
ιδεολόγο της ελευθερίας.
Σπάνια η προσήλωση σε ένα ιδανικό, στο όραμα
της ελευθερίας, γίνεται πράξη με έναν τρόπο τόσο ξεχωριστό και τόσο μεγαλειώδη.
Ο Σταύρος Στυλιανίδης παρέμεινε πιστός στα ιδανικά της φυλής και στον όρκο της
Ε.Ο.Κ.Α. μέχρι τέλους. Απτόητος, μεγαλοπρεπής, αγέρωχος, μας ατενίζει σήμερα
από το βάθρο των ημίθεων στο οποίο τον έταξε η ιστορία και η δύναμη της ψυχής
του, δείχνοντας σε όλους εμάς τους νεότερους το δρόμο της τιμής και του χρέους
απέναντι στην πατρίδα.
Αισθάνομαι μεγάλο το προνόμιο να αναφερθώ
στην ηρωική μορφή του απαράμιλλου ήρωα του οποίου σήμερα τη μνήμη τιμούμε και
να αποτυπώσω το μεγαλείο και το νόημα της θυσίας του.
O
Σταύρος Στυλιανίδης ήταν τριάντα μόλις χρονών όταν έχασε τη ζωή του, στις 18
Αυγούστου 1957, από έκρηξη νάρκης την οποίαν κατασκεύαζε στην περιοχή
Ματσικοριδιές στο Επισκοπειό. Ο Δημήτρης, όπως ήταν το βαφτιστικό του όνομα,
ορφάνεψε από πατέρα σε ηλικία μόλις έξι μηνών, οπότε οι δικοί του τον φώναζαν
με το όνομα του πατέρα του: Σταύρος. Αφού τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο του
χωριού του, ήλθε να ζήσει με την οικογένειά του στη Λευκωσία. Κάτι που τον
έλκυε και με το οποίο ασχολείτο, ήταν να κατασκευάζει σκάγια για κυνηγετικά όπλα.
Με το ξεκίνημα του ηρωικού Έπους της Ε.Ο.Κ.Α.
ήταν ήδη έμπειρος χρήστης και γνώστης των μπαρουτιών, των όπλων και των
εξαρτημάτων. Ο Σταύρος, μέλος του ιστορικού Σωματείου του Ολυμπιακού Λευκωσίας,
αναμείχθηκε από τους πρώτους στον αγώνα με το ψευδώνυμο «Ζέρβας» και επιδόθηκε
στην κατασκευή παντός είδους εκρηκτικού αντικειμένου για την Οργάνωση, όπως
νάρκες και χειροβομβίδες.
Ριψοκίνδυνος, θαρραλέος, ενθουσιώδης, ο
ψηλός, όπως τον έλεγαν οι συναγωνιστές του λόγω του ύψους του, περιερχόταν τα
χωριά της περιοχής του για να ελέγχει προσωπικά την κατάσταση, να εκπαιδεύει
και να καθοδηγεί τις ομάδες. Συνεργάστηκε με τις ομάδες εκτελεστικού στη
Λευκωσία και είχε σχέσεις με τους αγωνιστές του Λυθροδόντα, του Γερίου και του
Ιδαλίου, με Τομεάρχη τον Ανδρέα Σιεηττάνη.
Ήταν ημέρα Παρασκευή, στις 16 Αυγούστου 1957,
όταν βρισκόταν στις μάντρες του Καψουλή, στο λόφο μεταξύ των χωριών Επισκοπειό,
Εργάτες, Αρεδιού, όπου είχε και το κρησφύγετο του, και ασχολείτο με την
κατασκευή ναρκών. Μαζί του ήσαν και δύο καταζητούμενοι νέοι, οι Ανδρέας
Θεοφάνους και Κωστάκης Καραΐσκος. Το υλικό που χρησιμοποιούσε ο Σταύρος ήταν
μια νεοανακαλυφθείσα εκρηκτική ύλη πολύ δυνατής εντάσεως αλλά και πολύ
επικίνδυνη. Είχε συμπληρώσει την κατασκευή της μιας νάρκης και καταγινόταν να
γεμίσει και την άλλη, όταν αυτή εξερράγη στα χέρια του, με αποτέλεσμα τον βαρύ
τραυματισμό τόσο του ιδίου, όσο και του Ανδρέα Θεοφάνους που βρισκόταν δίπλα
του.
Ο Σταύρος μεταφέρθηκε από μέλη της Ε.Ο.Κ.Α.
αρχικά στην κλινική Ιακωβίδη, μετά στην κλινική του Οδυσσέα Ιωαννίδη και από
εκεί στο Νοσοκομείο, όπου και ξεψύχησε την Κυριακή το πρωί, στις 18 Αυγούστου
1957. Τα τελευταία του λόγια ήταν : «Είθε να είμαι ο τελευταίος. Είθε η
αυτοδιάθεση να ανατείλει στον τόπο μας και να σκορπίσει το χαμόγελο και τη
χαρά».
Τον ήρωα, νεκρό τον πήγαν με το φέρετρό του
οι συναγωνιστές του, να αποχαιρετίσει τον Άγιο Κασσιανό, τη Χρυσαλινιώτισσα, τη γειτονιά του. Τάφηκε στο
κοιμητήριο Λευκωσίας, δίπλα από το Χαράλαμπο Μούσκο, ενώ τα όπλα της
Αγγλοκρατίας σημάδευαν τα πλήθη που συγκεντρώθηκαν για να τον αποχαιρετίσουν
στο μεγάλο ταξίδι της αποδημίας.
Σήμερα, γυρίζουμε νοερά στο παρελθόν, στο
1955 – 59, για να ζήσουμε το μαρτύριο των στρατοπέδων συγκέντρωσης, την οδύνη
των βασανιστηρίων, το κλάμα της χαροκαμένης μάνας, το δράμα της αγχόνης, την
αγωνία της ενέδρας και των μαχών, τον παλλαϊκό θρήνο για τους νεκρούς μας. Έτσι
δημιουργήθηκε το έπος της ΕΟΚΑ και μεταλαμπαδεύτηκε στους αγωνιστές του
63’-64’, του 67’- 68’ και του 74’.
Με τους συντελεστές του να εμφορούνται από
τη δύναμη της πίστης και με πλήρη συναίσθηση του χρέους και της αποστολής τους
να στέκονται ασυμβίβαστοι μπροστά στις κακουχίες των μαχών και το φόβο του
θανάτου. Γι’ αυτό και έμειναν ολόρθοι, περήφανοι και θριάμβευσαν με τους αγώνες
τους, έγιναν πρότυπα ζωής στην ιστορία, για να διδάσκουν τις επερχόμενες γενεές
πώς πρέπει να περιφρουρείται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και πώς οι λαοί πρέπει να
διεκδικούν την ελευθερία τους.
Το μνημόσυνο του Σταύρου Στυλιανίδη,
πραγματοποιείται λίγες μόνο μέρες μετά την αποφράδα επέτειο της βάρβαρης
τουρκικής εισβολής εναντίον της πατρίδας μας. Νεκροί και
αγνοούμενοι, πρόσφυγες και εγκλωβισμένοι, κατοχή πατρογονικών εδαφών,
καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, σύληση των Εκκλησιών ακόμα και των
νεκροταφείων μας, συνθέτουν το μέγεθος της τραγωδίας που συνεχίζεται από το
74’, για 40 τόσα χρόνια. Η πατρίδα μας, δυστυχώς, εξακολουθεί να είναι
μοιρασμένη, με το απαίσιο σύμβολο της ξένης κατοχής και του διαχωρισμού
χαραγμένο στην κορφή του Πενταδακτύλου.
Αποδεδειγμένα, ο λαός μας διαθέτει και την
αρετή και την τόλμη που θα του επιτρέψουν να ανακτήσει την ελευθερία του, στο
πλαίσιο μιας συμφωνημένης, αμοιβαία αποδεκτής, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης
του Κυπριακού. Μιας λύσης που θα σέβεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το Διεθνές
Δίκαιο. Μιας λύσης που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των νόμιμων
κατοίκων της νήσου και που θα διασφαλίζει χωρίς προβλήματα ή προσκόμματα το
δικαίωμα των Ελλήνων της Κύπρου να ζήσουν ελεύθεροι στη γη των προγόνων τους.
Ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης καταβάλλει άοκνες προσπάθειες
για μια έντιμη και δίκαιη λύση του Κυπριακού, στη βάση των όσων έχω
προαναφέρει. Μόνον έτσι θα δικαιώσουμε τη θυσία των ηρώων μας. Η θυσία των
μαρτύρων της Κύπρου, η θυσία του Σταύρου Στυλιανίδη, λειτουργεί ως καταλύτης
και ως ζώσα δύναμη στο υποσυνείδητο κάθε Έλληνα της Κύπρου και μας επιβάλλει να
εντείνουμε τις προσπάθειες για τη δικαίωση των αγώνων και της θυσίας των
αθάνατων παλικαριών μας.
Τούτη η γη έχει ιστορία τρεισήμισι χιλιάδων
χρόνων που δεν μπορεί και δεν πρέπει να παραγραφεί. Άξιος αυτής της ιστορικής
συνέχειας αναδείχθηκε με τον ηρωικό θάνατό του ο Σταύρος Στυλιανίδης του οποίου
σήμερα τη μνήμη τιμούμε. Έγινε θυσία και ολοκαύτωμα, έχοντας σαν πυξίδα τα
υψηλά ιδανικά της αγάπης για την πατρίδα και την ελευθερία.
Υποκλινόμαστε μπροστά στο μεγαλείο της
αυταπάρνησης και της θυσίας του. Η μνήμη του θα είναι αιώνια και ο δικός μας
αγώνας θα είναι συνεχής μέχρι την τελική δικαίωση.
__________________
