Επιμνημόσυνος
λόγος του Προέδρου της Βουλής
στο ετήσιο μνημόσυνο των ηρώων της κοινότητας
Στατός - Άγιος Φώτιος
Οι επέτειοι της εθνικής
τραγωδίας του 1974 είναι οι αδυσώπητες μέρες της μνήμης. Τούτες οι μέρες είναι
μέρες μνήμης αλλά και τιμής. Τούτες τις μέρες διασκελίζουμε 40 βασανιστικά
χρόνια και ξαναφέρνουμε μπροστά στον καθρέφτη της ιστορίας τα τραγικά γεγονότα
του Ιουλίου του 1974.
Η δυσκολία του να μιλά
κάποιος για τις μαύρες επετείους του προδοτικού πραξικοπήματος και της βάρβαρης
τουρκικής εισβολής του 1974 είναι μήπως περιπέσει σε μια μουσειακή αναφορά στην
αντίσταση του 1974 και στην εκπλήρωση ενός επιφανειακού χρέους στο τελετουργικό
τυπικό κάποιων επετείων. Πόνος και οδύνη είναι τα συναισθήματα όλων μας από
αυτήν την αναδρομή. Πονούμε όταν παρελαύνουν μπροστά μας σαν εφιάλτης τα δεινά
της τραγωδίας της Κύπρου, η προσφυγιά, το δράμα των αγνοουμένων μας, οι
καρτερικοί εγκλωβισμένοι μας. Πονούμε από τη συνεχιζόμενη κατοχή πατρογονικών
εδαφών και εστιών.
Όμως, όσος κι αν είναι ο
πόνος, όση κι αν είναι η οδύνη μας, οφείλουμε να στρέψουμε τα βλέμματα πίσω. Το
«Δεν ξεχνώ» είναι το οξυγόνο για τη συντήρηση της ιστορικής μνήμης. Και τα
ιστορικά διδάγματα, που οφείλουμε όλοι να αντλούμε από το χθες της ιστορίας
μας, είναι η πυξίδα για την πορεία του σήμερα.
Η πορεία ενός έθνους
είναι πάντοτε ανάλογη με την καθαρότητα και το βάθος της μνήμης του. Από αυτήν
αντλεί γνώση για τα επιτεύγματα ή τα σφάλματα του παρελθόντος, από αυτήν και
τις αρχές που πρέπει να προσδιορίσουν την αποστολή του μέσα στο χρόνο. Αλλά
ιστορική μνήμη σημαίνει ιστορική συνείδηση. Και ιστορική συνείδηση για μας τους
Έλληνες της Κύπρου σημαίνει συνείδηση της αδιάσπαστης συνέχειας από τους
ομηρικούς χρόνους μέχρι σήμερα. Μια συνέχεια που ενισχύθηκε με τις θυσίες
γενεών και διατηρήθηκε χάρις στο πάθος μας για ελευθερία και σταθερή πίστη στην
ιερότητα και το δίκαιο του αγώνα μας.
Η απόδοση τιμής σε ήρωες
των αγώνων του λαού μας δεν είναι μια τυπική εκπλήρωση χρέους. Ούτε μια πράξη
υπόμνησης της μαρτυρικής αγωνιστικής πορείας ενός λαού, που διερχόμενος διά
πυρός και σιδήρου, συνεχίζει ακόμα τον αγώνα για τη φυσική και εθνική του
επιβίωση.
Μνημόσυνα, όπως το
σημερινό, έχουν σαν κύριο στόχο, πέρα από την απόδοση τιμής και ευγνωμοσύνης
στους ήρωες - μάρτυρες του λαού μας, να χρησιμεύουν για την άντληση διδαγμάτων
για τη συνέχιση και καταξίωση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.
Σαράντα χρόνια από το δίδυμο έγκλημα της προδοσίας
και του εγκλήματος, και οι μνήμες ολοζώντανες. Το προδοτικό πραξικόπημα ενάντια
στον Εθνάρχη Μακάριο, η μεγαλύτερη προδοσία στη σύγχρονη ελληνική ιστορία,
ανοίγει την κερκόπορτα στον καραδοκούντα Αττίλα. Ένα ανοσιούργημα που έφερε πίσω του ένα ακόμα
μεγαλύτερο έγκλημα. Οι κερκόπορτες άνοιξαν
από κάποιους ελληνόφωνους, αλλά όχι ελληνόφρονες, για να περάσουν οι βάρβαρες
ορδές του τουρκικού Αττίλα.
Τα γεγονότα κατέδειξαν
ότι το πραξικόπημα υπήρξε η πρώτη φάση μιας δίδυμης συνωμοσίας καλά
σχεδιασμένης από ξένα συνωμοτικά κέντρα που χρησιμοποίησε ως όργανα την ελλαδική
χούντα και την εγκληματική οργάνωση της ΕΟΚΑ Β΄. Στόχος ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και το
δημοκρατικό κίνημα που αποτελούσαν εμπόδιο στην επιβολή αντεθνικής λύσης στο
Κυπριακό.
Η τουρκική εισβολή που
ακολούθησε το πραξικόπημα υπήρξε μια επιχείρηση που στόχευε στην εξαφάνιση του
Κυπριακού Ελληνισμού και την καταστροφή του Κυπριακού Κράτους. Είναι φανερό ότι
η αγριότητα των κατοχικών δυνάμεων, οι αδιάκριτοι φόνοι γυναικόπαιδων, ο βίαιος
εκτοπισμός του πληθυσμού είχαν ως στόχο την ανακοπή της ιστορικής συνέχειας του
Ελληνισμού στην Κύπρου.
Η ηρωοτόκος
Κοινότητα Στατού - Αγίου Φωτίου, που υπήρξε πάντοτε παρούσα και
πρωτοπόρος στους αγώνες του λαού μας για ελευθερία, δημοκρατία και δικαίωση,
δεν ήταν δυνατό να απουσιάσει από την αντίσταση του 1974, τόσο ενάντια στο
προδοτικό πραξικόπημα όσο και κατά της βάρβαρης τουρκικής εισβολής που
ακολούθησε.
Ο Φίλιππος Κρητιώτης
γεννήθηκε στην κοινότητα Στατού, την 1η Σεπτεμβρίου 1955. Μετά την
αποφοίτηση του από το Δημοτικό Σχολείο ειδικεύτηκε στο επάγγελμα του μηχανικού
αυτοκινήτων. Το 1973 κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά και υπηρετούσε την
στρατιωτική του θητεία στη Λακατάμια. Στις
12 Ιουλίου 1974 του χορηγήθηκε υποχρεωτική κανονική άδεια και βρισκόταν στην
Πάφο. Με την εκδήλωση του πραξικοπήματος
έσπευσε αμέσως να στηρίξει το νόμιμο κράτος. Μαζί με τους αντιστασιακούς της
Πάφου μεταβαίνει στη Λεμεσό, για να αγωνιστεί για την καταστολή του
πραξικοπήματος. Στις 16 Ιουλίου συλλαμβάνεται από πραξικοπηματίες της ΕΟΚΑ Β΄ στην
περιοχή Ζακακίου μαζί με άλλους τρεις αντιστασιακούς αγωνιστές και εκτελούνται
άνανδρα και εν ψυχρώ.
Ο Κωστάκης Σαββίδης
γεννήθηκε στην Πόλη Χρυσοχούς, στις 27 Σεπτεμβρίου 1955. Μετά την αποφοίτηση
του από τη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση εγγράφεται ως φοιτητής στην Ξενοδοχειακή
Σχολή Λευκωσίας από την οποία αποφοιτά με επιτυχία στην ειδικότητα της
μαγειρικής. Το 1974 υπηρετεί τη θητεία
του στην Εθνική Φρουρά. Επιλέγεται και εκπαιδεύεται ως έφεδρος αξιωματικός. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης της
τουρκικής εισβολής ο Κωστάκης Σαββίδης αμύνεται γενναία του πατρίου εδάφους στα
υψώματα της Αγλαντζιάς. Πέφτει ηρωικά μαχόμενος στις 16 Αυγούστου 1974. Τιμής
ένεκεν διορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός.
Στις 8 Οκτωβρίου 2000
έγινε η ταφή των λειψάνων του στο Στατό -
Άγιο Φώτιο ύστερα από ταυτοποίηση με τη
μέθοδο DNA.
Σήμερα, σαράντα χρόνια
μετά την προδοσία και το έγκλημα ενάντια στην πατρίδα μας, τα τραγικά
αποτελέσματα εξακολουθούν να υπάρχουν και να απειλούν την καθημερινή δραματική
υπόμνηση της εθνικής συμφοράς και να μας υποδεικνύουν το μέγα χρέος για
απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Στο χρονικό διάστημα που
μεσολάβησε από τα τραγικά γεγονότα του 1974 η Τουρκία όχι μόνο παρέμεινε
αδιάλλακτη, αλλά με μια σειρά ενέργειες έχει κλιμακώσει την προκλητική της
στάση. Η ανακήρυξη του ψευδοκράτους, η ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση των
τουρκικών στρατευμάτων, η ένταση της μεταφοράς εποίκων από την Τουρκία με
προφανή στόχο τη δημογραφική αλλοίωση των πληθυσμιακών δεδομένων της Κύπρου,
δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για τους τελικούς στόχους της Τουρκίας.
Δεν πρέπει να υπάρχουν
αυταπάτες. Σταθερός και μόνιμος στόχος της Τουρκίας είναι η νομιμοποίηση της
κατοχής. Οι κατά καιρούς διάφορες προτάσεις και προσεγγίσεις των Τούρκων στο κυπριακό
πρόβλημα προνοούν την αναγνώριση δύο κρατικών οντοτήτων με μια μορφή ισότιμης
συγκυριαρχίας σε ολόκληρη την επικράτεια, πράγμα που ανοίγει το δρόμο για
μελλοντική ολοκλήρωση της κατοχής.
Οι απόψεις της τουρκικής
ηγεσίας προνοούν στην πραγματικότητα ένα καθεστώς φυλετικών διακρίσεων,
παραβιάζουν κάθε δημοκρατική έννοια και κάθε διεθνή κανόνα. Παραβιάζουν τα
ψηφίσματα, τις αποφάσεις και τον ίδιο τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.
Μπροστά σε αυτή την
κατάσταση η ανάγκη πρόταξης της δικής μας αποφασιστικής αντίστασης αποτελεί
υπέρτατο πατριωτικό καθήκον. Και δεν
είναι θέμα επιλογής ανάμεσα σε προσφερόμενες υπαλλακτικές πορείες η ανάγκη
αντιμετώπισης του τουρκικού επεκτατισμού. Είναι ιστορική εθνική επιταγή και
αδήριτη ανάγκη. Είναι θέμα επιβίωσης του λαού και της πατρίδας μας απέναντι σε
ένα αδίστακτο κατακτητή που απειλεί το εθνικό μας μέλλον. Κάθε τάση παραγνώρισης των υπαρκτών κινδύνων,
κάθε τάση υποβάθμισης των ορατών απειλών, οδηγεί με ακρίβεια στον παροπλισμό
του λαού μας και σε διευκόλυνση υλοποίησης των τουρκικών στόχων.
Σαράντα χρόνια από τότε.
Θυμόμαστε και τιμούμε τους ήρωες μας με οράματα τραυματισμένα. Μέσα στους
επάλληλους και φαύλους κύκλους της διχοτόμησης και του άγους της κατοχής, της
σύλησης των ιερών και των οσίων μας, των προσφύγων που πεθαίνουν με το νόστο
του γυρισμού, των αγνοουμένων που η τύχη τους προς δόξαν της διεθνούς
υποκρισίας παραμένει ανεξακρίβωτη, των εγκλωβισμένων που ως ελεύθεροι
πολιορκημένοι πολιορκούν τις ενοχές και τις ευθύνες μας. Αλλά και της οικονομικής
κρίσης, των μνημονίων και της δανειακής σύμβασης και των δεσμών της Τρόικας.
Της οικονομικής δουλείας και της μειωμένης κρατικής και εθνικής κυριαρχίας. Αναζητώντας συνειρμούς της ηρωικής τους
θυσίας σαράντα χρόνια πριν, με το σημερινό μας καθήκον. Που επιτάσσει να
ξεφύγουμε οριστικά από το σύνδρομο της εθνικής ήττας του 1974, να
επανακαθορίσουμε τα μεγάλα οράματα και να επανασυνδέσουμε τα κομμένα νήματα
των προσπαθειών και των αγώνων του
Κυπριακού Ελληνισμού. Να ολοκληρώσουμε λυτρωτικά τον ιστορικό κύκλο που ξεκινά
από την αγχόνη του αποικιοκράτη, φτάνει στη δική τους ηρωική θυσία, εκτείνεται
στην τραγωδία της εισβολής και ολοκληρώνεται, πρέπει να ολοκληρωθεί, μια πράξη
μόνο μία. Πράξη απόσεισης της κατοχής. Πράξη ελευθερίας.
Σήμερα λοιπόν τους δίνουμε
αναφορά και μήνυμα σε αυτή τη σεμνή εκδήλωση. Πως ποτέ δεν θα συμφιλιωθούμε με
την κατοχή και την προσπάθεια νομιμοποίησης των τετελεσμένων. Γιατί το χρέος
μας απέναντι στη θυσία τους είναι να συνεχίσουμε και σήμερα την αντίσταση, να
συνεχίσουμε τον αγώνα. Να ξαναζωντανέψουμε το μεγάλο όραμα με μια ριζοσπαστική
ρήξη με όποιες πολιτικές οδηγούν το εθνικό μας θέμα σε παραμόρφωση του
πραγματικού αντικατοχικού και διεθνούς χαρακτήρα.
Ταυτόχρονα θα πρέπει να
καταστήσουμε σαφές προς τους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι δεν θα πρέπει να
αναμένεται η συγκατάθεση μας για περαιτέρω ομαλή εξέλιξη του ενταξιακού
διαλόγου Τουρκίας - Ε.Ε. αν η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται την εκπλήρωση των
υποχρεώσεων της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σε αυτή τη δύσκολη
διεθνή και εθνική συγκυρία επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας πως θα συνεχίσουμε
τον αγώνα όσος χρόνος κι αν χρειαστεί,
όσες θυσίες και αν απαιτηθούν για τη διασφάλιση του ειρηνικού και
ελεύθερου μέλλοντος της πατρίδας και ολόκληρου του λαού μας.
Τιμώμενοι μάρτυρες -
ήρωες του Στατού - Αγίου Φωτίου. Σήμερα σας δίνουμε αναφορά και μηνύματα σε
τούτο τον ετήσιο απολογισμό. Σας βεβαιώνουμε ότι με γνώση της ιστορικής
αλήθειας και με επίγνωση του χρέους θα κοιτάξουμε μπροστά, για να διαγράψουμε
πορείες λυτρωτικές για το μέλλον. Γιατί δεν μας επιτρέπεται να αφήσουμε τα
όνειρα, τα δικά σας όνειρα, να λεηλατηθούν και τις προσδοκίες ενός ολόκληρου
λαού να αναιρεθούν.
Η μνήμη σας θα είναι
αιώνια, όπως ασταμάτητος θα είναι ο αγώνα μας ως την τελική δικαίωση, ως τη δικαίωση της θυσίας
σας.
Τιμή και δόξα στους
ήρωες του Στατού - Αγίου Φωτίου, Φίλιππου Κρητιώτη και Κωστάκη Σαββίδη.
