Επιμνημόσυνος
Λόγος του Υπουργού Άμυνας
στο
μνημόσυνο του ήρωα της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου,
Ιερά
Μονή Παναγίας Μαχαιρά
«Στην
εσχάτην ανάγκην θα αγωνιστώ και θα πεθάνω σαν Έλληνας, αλλά ζωντανόν δεν θα με
πιάσουν…»
Εξοχότατε
Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Μακαριότατε,
Εκλεκτοί
προσκεκλημένοι,
Κυρίες
και κύριοι,
Δανειζόμενοι
μέρος των τελευταίων λόγων του Γρηγόρη Αυξεντίου και με ιδιαίτερα αισθήματα
ψυχικής ανάτασης και εθνικής υπερηφάνειας, τελούμε σήμερα το μνημόσυνο ενός
μεγάλου ήρωα της ελευθερίας. Μεταφερόμαστε νοερά πίσω στα χρόνια του ξεσηκωμού
απέναντι στον Άγγλο αποικιοκράτη και γινόμαστε μάρτυρες της θυσίας του
Σταυραετού του Μαχαιρά, κλίνοντας ευλαβικά το γόνυ μπροστά στην άφθαρτη
λεβέντική του μορφή.
Εκλεκτός
πρόμαχος της κυπριακής ελευθερίας, άριστος υπερασπιστής της δικαιοσύνης και της
ισότητας, πνεύμα ελεύθερο και ασύλληπτο, αντίθετος σε κάθε προσπάθεια
εξανδραποδισμού του Ελληνισμού, άξιος γόνος της κατεχόμενης λεβεντογέννας Λύσης.
Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, από μικρός ξεχώριζε για την ζωηρότητά του. Ήταν χαρακτήρας
διαφορετικός και ανήσυχος. Τελειώνοντας τις γυμνασιακές του σπουδές, αποφάσισε
να μεταβεί στην Ελλάδα και να σπουδάσει την στρατιωτική τέχνη. Ήταν Σεπτέμβρης
του 1949. Συγκινημένος και εντυπωσιασμένος από την επαφή του με το Ελλαδικό
στοιχείο, γράφει στη μητέρα του:
"Μη λυπάσαι μητέρα που έφυγα από την αγκαλιά
σου, γιατί βρίσκομαι τώρα στην αγκαλιά της Ελλάδας, της πιο στοργικής μάνας όλου
του κόσμου, που είναι υλικά φτωχή, αλλά ψυχικά είναι η πλουσιότερη μάνα όλων των
αιώνων ".
Οι
Ελλαδίτες Διοικητές του στις Μονάδες που υπηρέτησε, τον χαρακτηρίζουν τίμιο,
ζωηρό και συνάμα σεμνό, αποφασιστικό και ψύχραιμο.
Επιστρέφοντας
στην Κύπρο, νυμφεύεται τη Βασιλική και μαζί κάνουν νεανικά όνειρα για το μέλλον.
Όμως, η ιστορική συγκυρία έχει διαφορετικά σχέδια για τον Γρηγόρη. Το ηφαίστειο
του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα το οποίο κρυφοκαίει, αρχίζει να φουντώνει όλο
και περισσότερο. Ο ξεσηκωμός δεν αργεί να ξεσπάσει.
«Θα
αγωνισθώ με όλας μου τας δυνάμεις δια την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον
Αγγλικόν ζυγόν θυσιάζων και αυτήν την ζωήν μου», ορκίζονταν οι αγωνιστές της
ΕΟΚΑ. Ο ιερός αγώνας του 1955-59 ανέδειξε το υψηλό φρόνημα των Ελλήνων της
Κύπρου. Η εθνική παλιγγενεσία του 1821 και το έπος του 1940 ξαναζωντάνεψαν στις
πόλεις και τα χωριά της Κύπρου. Άνδρες και γυναίκες, με λεβέντια στο παράστημα
και στη ψυχή, κάνουν σύνθημα την ελευθερία και την Ένωση με την Ελλάδα και
δείχνουν σε όλη την οικουμένη πως μάχεται ένας λαός για τα δίκαια και τα ιδανικά
του.
Ο
Γρηγόρης, μετά από συνάντηση με τον Γρίβα, λαμβάνει εξέχουσα θέση στην πρώτη
γραμμή της ΕΟΚΑ. Πάντοτε μπροστάρης σε όλες τις μάχες, διαπρέπει σαν τομεάρχης
της Αμμοχώστου και υπαρχηγός της Οργάνωσης. Οι Άγγλοι, φοβούμενοι τη φήμη και
την επιρροή του, τον επικηρύσσουν με το ποσό των 250 λιρών. Στη συνέχεια, ο
αριθμός αυτός θα αυξηθεί και θα φτάσει το υπέρογκο για την εποχή ποσό των 5000
λιρών.
Η
δράση του υπήρξε πλούσια και πολυδιάστατη. Μεριμνούσε για την εμπεριστατωμένη
εκπαίδευση των ομάδων, κατασκεύαζε λημέρια και κρύπτες, εφοδιαζόταν με υλικό και
προέβαινε στην εκπόνηση σχεδίων. Τα λόγια του, αναζωπύρωναν τη φωτιά στις
καρδιές των παλικαριών του. Η αγνότητα του χαρακτήρα του μιλούσε στα εσώψυχα
τους. Φανατικός υπέρμαχος της ελευθερίας, έσπερνε στις ψυχές των νεαρών
αγωνιστών, τη λαχτάρα της ένωσης με την Ελλάδα και τους προετοίμαζε για την
ύστατη στιγμή του θανάτου για την πατρίδα.
Ακολούθησαν
οι νικηφόρες μάχες στα Σπήλια και στα Χανδριά. Την 25 η Μαρτίου 1956, ο Αυξεντίου εγκαθίσταται πλέον
στο Μοναστήρι του Μαχαιρά. Εδώ, στο χώρο που σήμερα προσκυνούμε το αδάμαστο
ελληνικό του πνεύμα, ντυμένος καλόγηρος με την επωνυμία πατήρ Χρύσανθος,
κατέστρωνε τα σχέδιά του.
Η
επόμενη περίοδος, βρίσκει τον Αυξεντίου με τους άνδρες του να καταδιώκονται
στενά από τους Άγγλους. Αυτή η προσπάθεια των αποικιοκρατών, άρχισε τα
Χριστούγεννα στον Αγρό, συνεχίστηκε στη Ζωοπηγή, στο Παλαιχώρι και τέλος,
μοιραία πια, στον Μαχαιρά.
Περί
τα τέλη Φεβρουαρίου του 1957, η ομάδα του Γρηγόρη καταλήγει στο κρησφύγετό της,
σε μικρή απόσταση από τη Μονή. Στην κρύπτη, η οποία έμελλε να καθαγιαστεί και να
αποτελέσει σύμβολο αντίστασης και αγώνα υπέρ ελευθερίας.
Ο
ερχομός των Άγγλων στην περιοχή, σήμανε συναγερμό για τους πέντε αγωνιστές. Μετά
από πληροφορίες, διεξήχθησαν εξονυχιστικές έρευνες στο μοναστήρι. Τα σκυλιά
σάρωσαν το χώρο της εκκλησίας, σκάβοντας με πείσμα το πάτωμα. Ευτυχώς, οι
έρευνες τους απέβησαν άκαρπες.
Ο
έλεγχος, αλλάζει κατεύθυνση. Ανακρίνουν και βασανίζουν το προσωπικό της Μονής
και τελικά, μαθαίνουν για την ύπαρξη της κρύπτης. Οδηγούνται στο κρησφύγετο,
όπου μάταια καλούν τους αντάρτες να βγουν έξω και να παραδοθούν. Η ιστορία της
μάχης των Θερμοπυλών, της σθεναρής αντίστασης των Βυζαντινομάχων, της ηρωικής
εξόδου των Μεσολογγιτών και της Μάχης στο Κούγκι, επαναλαμβάνεται με
διαφορετικούς κάθε φορά πρωταγωνιστές. Μπροστάρηδες, που κάθε φορά άλλαζαν
πρόσωπο, διατηρούσαν όμως την ίδια, αθάνατη ελληνική ψυχή. Η παράδοση και ο
συμβιβασμός, είναι λέξεις που σβήστηκαν βίαια από το λεξικό τους. Η ώρα του
χρέους και της πράξης, είχε πλέον φτάσει.
Η
μάχη αρχίζει και κρατάει για ώρες. Οι υπόλοιποι αντάρτες, ο Αυγουστής Ευσταθίου,
ο Ανδρέας Στυλιανού, ο Αντώνης Παπαδόπουλος και ο Φειδίας Συμεωνίδης,
διατάζονται από τον Αυξεντίου να εξέλθουν από το κρησφύγετο. "Εγώ - τους είπε - θα πολεμήσω και θα
πεθάνω. Πρέπει να πεθάνω". Το πρόσωπό του, φωτιζόταν από μια λάμψη
πρωτόγνωρη. Ήταν έτοιμος να θυσιαστεί για την πατρίδα και να αναδείξει με το
θάνατό του, τη δύναμη της ατομικής αυτοπροαίρετης αποδοχής του ελληνικού
πεπρωμένου, που θέλει τους ολίγους και εκλεκτούς να χαράζουν τον δρόμο για
ενεργοποίηση της συλλογικής προσπάθειας, με στόχο την επίτευξη της πολυπόθητης
λευτεριάς.
Οι
Άγγλοι, με φωνές και ουρλιαχτά καλούν τον Αυξεντίου να βγει έξω και να
παραδοθεί. Ένας Άγγλος δεκανέας, προχωρεί προς την είσοδο του κρησφύγετου και
τον καλεί να παραδώσει τα όπλα. Μια ριπή διαπέρασε τον αέρα. Ο Άγγλος σωριάστηκε
στο έδαφος. Μια χειροβομβίδα η οποία ρίχτηκε στο κρησφύγετο, εξερράγη χωρίς
αποτέλεσμα. Ο Αυγουστής, ένας από τους τέσσερις αντάρτες, σύρεται στο κρησφύγετο
για να μεταφέρει έξω το δήθεν νεκρό σώμα του Αυξεντίου. Μπαίνει μέσα
και
φωνάζει . "Ελάτε,
τώρα είμαστε δυο". Η μάχη συνεχίζεται για οκτώ ολόκληρες ώρες. Οι Άγγλοι, έντονα
εκνευρισμένοι από την ανέλπιστα σθεναρή αντίσταση των παλικαριών και θέλοντας να
δώσουν τέλος στη μάχη πριν πέσει το σούρουπο, αποφασίζουν να τους κάψουν
ζωντανούς. Σε πολύ λίγο, το κρησφύγετο καταβρέχεται με βενζίνη. Οι εμπρηστικές
βόμβες, το μετέτρεψαν σε καμίνι, με τις πύρινες γλώσσες να φτάνουν μεσούρανα. Ο
Γρηγόρης, αν και ζωσμένος τις φλόγες, είχε μια όψη ήρεμη και γαλήνια. Άκαμπτος
και ατάραχος, απευθύνθηκε στον Αυγουστή λέγοντάς του:
«Μη
φοβάσαι Ματρόζο, μη φοβάσαι».
Ο
Αυγουστής Ευσταθίου, γλίστρησε έξω από το κρησφύγετο. Λίγα μέτρα πιο κάτω,
φέροντας βαριά εγκαύματα, συνελήφθη από τους Άγγλους οι οποίοι του ζητούσαν
επίμονα τον Αυξεντίου. Εισέρχεται ξανά στο κρησφύγετο και αντικρύζει το
καρβουνιασμένο σώμα του ήρωα. Ήταν νεκρός, ξαπλωμένος ανάσκελα. Οι Άγγλοι
αδυνατούσαν να πιστέψουν ότι ο Αυξεντίου τελικά πέθανε. Ήταν γι’ αυτούς ένας
μύθος. Για να πεισθούν για τον θάνατό του, αφαίρεσαν μια μεγάλη πέτρα από το
στόμιο του κρησφύγετου, όπου και φάνηκε το άψυχο σώμα του ήρωα.
Το
καρβουνιασμένο πτώμα αναγνώρισε πρώτος ο πατέρας του, στο στρατιωτικό νοσοκομείο
Λευκωσίας.
«Ναι,
ο Γρηγόρης είναι, αλλά να μην μας δούνε αυτά τα σκυλιά να κλαίμε», είπε, και
αφού απομακρύνθηκε λίγο, έβαλε τα κλάματα. Η μάνα του ανέφερε: «Είμαι περήφανη
για το γιο μου. Κάλλιο μια φούχτα τιμημένη στάχτη, παρά γονατισμένος ο λεβέντης
μου».
Οι
Άγγλοι, φοβούμενοι τη λαϊκή εξέγερση κατά την κηδεία του ήρωα στις 4 Μαρτίου
1957, έθαψαν το καμένο σώμα του Αυξεντίου στις Κεντρικές Φυλακές, στα γνωστά
σήμερα σε όλη την οικουμένη, «Φυλακισμένα Μνήματα».
Ο
«Μάστρος» της ΕΟΚΑ, ο «Ζήδρος» του Απελευθερωτικού Αγώνα, έγινε το φόβητρο των
Άγγλων και ο θρύλος των συμπατριωτών μας. Με τη θυσία του, σφράγισε τον αγώνα
για την ελευθερία της Κύπρου μας. Κέρδισε επάξια μια θέση στα σκαλοπάτια της
ανέφελης νεότητας και της άφθαρτης μνήμης. Πέρασε θριαμβευτικά τις πύλες της
αθανασίας, αφήνοντας τη θυσία του ως ιερά παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές.
Αποτέλεσε έναν από τους στυλοβάτες του εθνικοαπελευθερωτικού μας ξεσηκωμού.
Ο
υπέροχος αγώνας της ΕΟΚΑ του 1955 – 59, δεν έφερε τελικά το ποθητό αποτέλεσμα
που ήταν η Ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα. Οδήγησε όμως στην ανεξαρτησία
του νησιού, που από το 1960 ίσα με σήμερα, αποτελεί την μεγαλύτερη κατάκτηση του
λαού μας σε όλη την μακρόχρονη ιστορία του.
Ελληνίδες,
Έλληνες,
Η
Κύπρος, βρίσκεται στην κρισιμότερη καμπή της ιστορίας της μετά την τραγωδία του
1974. Η δυναμική που έχει προκύψει λόγω του ραγδαίως εξελισσόμενου γεωπολιτικού
και γεωστρατηγικού σκηνικού στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου,
σε συνδυασμό με την ανακάλυψη των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κυπριακής
Δημοκρατίας, έχουν φέρει στο προσκήνιο τον αναβαθμισμένο σταθεροποιητικό ρόλο
που θα κληθεί να διαδραματίσει η Κύπρος σε όλους στους τομείς της ασφάλειας.
Αναμφισβήτητα, οι συγκυρίες αυτές,
αποτελούν κίνητρο που μπορεί να ενισχύσει τις διαπραγματευτικές μας προσπάθειες
για επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Καλούμαστε να φανούμε αντάξιοι των
προσδοκιών του λαού μας και να προχωρήσουμε στην ορθή αξιοποίηση της μοναδικής
αυτής ευκαιρίας, η οποία μπορεί να αποβεί καταλύτης που θα οδηγήσει την πατρίδα
μας στην απαλλαγή από τα τετελεσμένα της εισβολής και κατοχής.
Σαράντα
χρόνια μετά και οι πληγές της βίαιης τουρκικής εισβολής, είναι ακόμα νωπές. Το
χρέος μας απέναντι στην πατρίδα, αλλά και στους ένδοξους ηρωικούς νεκρούς μας,
παραμένει βαρύ και ανεξόφλητο. Οι τραγικές συνέπειες του εγκληματικού
καλοκαιριού του 1974, εντείνονται και εδραιώνονται όσο η πατρίδα μας παραμένει
μοιρασμένη. Η ανεξαρτησία, η οποία κτίστηκε με κόπο και αμέτρητες θυσίες,
καταπατείται με βάρβαρο τρόπο από τον Τούρκο εισβολέα.
Σήμερα,
καλούμαστε να αφήσουμε στο παρελθόν τον όποιο διχασμό και να χαράξουμε από
κοινού, εθνική πορεία για κατάληξη σε μια δίκαιη και λειτουργική λύση στο
κυπριακό πρόβλημα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επιδιώκει τη συλλογικότητα στο
εσωτερικό μέτωπο, έτσι που οι όποιες αποφάσεις, να λαμβάνονται με μοναδικό
γνώμονα το συμφέρον της Κύπρου και ολόκληρου του λαού μας. Βρισκόμαστε στην αρχή
μιας επίπονης προσπάθειας, που με σωστή στρατηγική και ουσιαστική
διαπραγμάτευση, θα μας οδηγήσει στη θετική ευόδωση των συνομιλιών και στην
κατάληξη σε συμφωνία. Μια συμφωνία, η οποία θα στηρίζεται στα περί Κύπρου
ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, θα διασφαλίζει τις αρχές και αξίες
της ΕΕ και θα σέβεται τις ανησυχίες του λαού μας.
Ευελπιστούμε
ότι η άλλη πλευρά, θα επιδείξει θετική διάθεση για εποικοδομητικό διάλογο, ο
οποίος θα οδηγήσει εν τέλει στην επίτευξη λύσης και στη δημιουργία ενός κοινού
μέλλοντος σε μια επανενωμένη πατρίδα, με μία κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μία
διεθνή προσωπικότητα.
Γνωρίζουμε
ότι οι δυσκολίες οι οποίες δημιουργήθηκαν από την οικονομική κρίση είναι πολλές.
Γνωρίζουμε επίσης πολύ καλά ότι ο λαός μας, έχει καταβάλει επίμοχθες προσπάθειες
και έχει υποστεί αρκετές θυσίες στην προσπάθεια εξορθολογισμού της οικονομίας
μας. Παρ’ όλα αυτά, δηλώνουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι, δεν είμαστε
διατεθειμένοι να απεμπολήσουμε τα όποια κυριαρχικά μας δικαιώματα, θέτοντας σε
κίνδυνο την ύπαρξη μας ως Κυπριακός Ελληνισμός. Με σύμπνοια, συλλογικότητα και
σεβασμό στις αρχές που μας κληροδότησαν οι αθάνατοι νεκροί μας, να είστε
σίγουροι ότι θα ανατρέψουμε τα αρνητικά δεδομένα. Είμαστε αποφασισμένοι να
δημιουργήσουμε όλες εκείνες τις συνθήκες, οι οποίες θα συγκλίνουν οδηγώντας τη
χώρα και τον λαό μας σε πρόοδο και ευημερία.
Η
κρισιμότητα των στιγμών, δεν επιτρέπει την απουσία κανενός. Πρέπει να δηλώσουμε
όλοι παρόντες. Δεν πρέπει να κατέβουμε
από το βαγόνι της συνεχούς προσπάθειας. Δεν πρέπει να περιχαρακωθούμε στα στενά
όρια της ευθυνοφοβίας και της ατολμίας. Η πατρίδα, είναι πάνω απ’ όλους και απ’
όλα. Το εθνικό της κάλεσμα, μας προτρέπει σε ενότητα, αλληλοϋποστήριξη και
ομοψυχία. Αυτή είναι η δύναμη μας. Η δύναμη του Προέδρου της Δημοκρατίας για
διαπραγμάτευση. Οι κινήσεις διχασμού και υπονόμευσης της πολιτικής σταθερότητας,
δεν προσφέρονται για εντυπωσιασμούς, ούτε για υλοποίηση προσωπικών φιλοδοξιών.
Αλίμονο εάν σε αυτές τις κρίσιμες ώρες για την πατρίδα μας, εμπλακούμε σε
περιπέτειες πολιτικής διαίρεσης. Το εθνικό μας θέμα και η οικονομική κρίση που
μαστίζει τον τόπο μας, απαιτούν από όλους, υψηλό αίσθημα ευθύνης και καθήκοντος.
Γι’ αυτό, το μήνυμα της ημέρας είναι ένα: ενώνουμε δυνάμεις και επιδιώκουμε την
ανάκαμψη και την επανένωση της Κύπρου μας.
Στον
επιβλητικό ανδριάντα του, ο «Ζήδρος» της εθνικής μας αξιοπρέπειας, ζωσμένος τα
ιερά όπλα, αγναντεύει αγέρωχα τον ορίζοντα, χαράζοντας το δρόμο του καθήκοντος
και του πατριωτικού χρέους. Ο αετός που τον συντροφεύει, σύμβολο του ύψους και
του πνεύματος, ταυτίζεται με τη φωτεινότητα του ήλιου αλλά και της καθάριας του
ελληνικής ψυχής. Ίπταται και κεραυνοβολεί, υψώνεται και επιτίθεται για να
κατακτήσει και να καταστρέψει τα κατώτερα.
Όντως,
αυτός ήταν ο Γρηγόρης Αυξεντίου. Ένας σταυραετός στη γη. Ένας ηρωομάρτυρας στον
ουρανό. Η αθάνατη φιγούρα του, δείχνει το δρόμο στον οποίο οφείλουμε να
πορευθούμε για να οδηγήσουμε την πατρίδα μας στην τελική λύτρωση. Το μεγαλείο
της ανιδιοτέλειάς του, εδραιώνει τον πόθο και ενισχύει την ανάγκη για ελευθερία
και δικαίωση.
Υποσχόμαστε
ότι, υπερήφανα όπως άλλωστε θα ζητούσε και ο ίδιος, θα συνεχίσουμε τον αγώνα με
όλες μας τις δυνάμεις, μέχρι να ανατείλει η λευτεριά και η επανένωση της
πατρίδας μας.
Ας
είναι αιώνια η μνήμη και η τιμή που κοσμεί το όνομα του.
______________
