«Όλες οι καμπάνες της Γης σήμαναν μεμιάς.
Όλα τα ανθρώπινα μέτωπα ψηλά.
Όλες οι καρδιές μεσίστιες».
Ακουμπώντας με αισθήματα σεβασμού και
ευλάβειας στους στίχους του «Αποχαιρετισμού» του Γιάννη Ρίτσου, έχουμε
συγκεντρωθεί σήμερα για να τιμήσουμε, για μια ακόμα φορά, τη μνήμη ενός
πρωτοστάτη της ελευθερίας της Κύπρου μας. Ενός ήρωα, ο οποίος
επιδεικνύοντας υπέρτατη βούληση, ετοιμότητα για θυσία, αγάπη προς τον
συνάνθρωπο και αγνό έρωτα προς την πατρίδα, πέτυχε τη διαχρονική
ιστορική αναγνώριση και την ενδοκοσμική αθανασία.
Εκείνη τη μέρα, τα ιστορικά «Μολών Λαβέ» και
«ΟΧΙ» που βροντοφώναξε ο Γρηγόρης Αυξεντίου, έσεισαν τα βουνά του
Μαχαιρά και εγκλωβίστηκαν στα φυλλώματα των δέντρων, ραίνοντας παντοτινά
τον χώρο. Όπως πολύ εύστοχα δήλωσε ο πολυγραφότατος Κώστας Μόντης, ο
βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της Κύπρου συγγραφέας
μας, «Εκείνο το “ΟΧΙ” δεν το επανέλαβε η ηχώ, ήταν πολύ βαρύ για να το
μεταφέρει».
Η δεκάωρη μάχη συνεχίστηκε χωρίς αποτέλεσμα
για τους Άγγλους επιτιθέμενους. Για να κάμψουν το μυθικά αλύγιστο σθένος
του Έλληνα Αξιωματικού και αφού χρησιμοποίησαν όλων των ειδών τα όπλα,
κατέφυγαν στην έσχατη λύση και έριξαν στο κρησφύγετο, βόμβες πετρελαίου.
Τεράστιες φλόγες έζωσαν τον χώρο, τυλίγοντας με πύρινο μανδύα το
αθάνατο σώμα του Γρηγόρη Αυξεντίου.
Ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ, το καμάρι της Λύσης,
δεν έδειξε απλώς πώς πολεμούν οι ήρωες, αλλά και πώς πεθαίνουν. Με τον
θάνατό του, κατέστη υπόδειγμα ανδρείας και ηρωισμού. Έγινε άπιαστο μέτρο
αυταπάρνησης και αυτοθυσίας, φωτίζοντας με τη λεβεντιά του ιστορίες
τιμής και υπερηφάνειας.
Ο Γρηγόρης της Κύπρου μας, γεννήθηκε στις 22
Φεβρουαρίου του 1928. Ήταν εκ φύσεως ατίθασος και παράτολμος. Γιός του
Πιερή και της Αντωνούς, και αδελφός της Χρυσταλλούς Αυξεντίου-Σουρουλλά,
γαλουχήθηκε με τα εθνικά και θρησκευτικά ιδεώδη της πατρίδας, σε μια
εποχή η οποία χαρακτηρίστηκε από τους αγώνες απεξάρτησης από τον
αποικιοκρατικό ζυγό και τις ελπίδες για ένωση με την Ελλάδα.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, γεννήθηκε ο Γρηγόρης.
Ο κόσμος του ήταν γεμάτος από τους αγώνες του Έθνους. Η ψυχή του ήταν
αφιερωμένη στην Ελλάδα και η ζωή του πλημμυρισμένη με τα ιδανικά και
αξίες της φυλής.
Τελειώνοντας το δημοτικό σχολείο του χωριού
του, φοίτησε στο Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου και ακολούθως αναχώρησε
για την Ελλάδα με σκοπό να γίνει στρατιωτικός. Εισήλθε στη Σχολή Εφέδρων
Αξιωματικών και παράλληλα μελέτησε φιλολογία, θέλοντας να φοιτήσει
αργότερα στη Φιλοσοφική Σχολή. Αποφοιτώντας από τη Σχολή Εφέδρων
Αξιωματικών, εκπλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία στον 1° λόχο του 613
Τάγματος Πεζικού, απ’ όπου έστελνε φλογερά πατριωτικά γράμματα στους
δικούς του, αναφέροντας ότι αισθανόταν πολύ υπερήφανος γιατί έπραττε το
καθήκον του προς την πατρίδα.
Μετά την πάροδο τριών χρόνων από την
επιστροφή του στην Κύπρο, τον Ιανουάριο του 1955, μυήθηκε στην ΕΟΚΑ.
Στις 20/1/1955, είχε την πρώτη του επαφή με τον Διγενή, γεγονός το οποίο
σήμανε τη δυναμική εμπλοκή του στον αγώνα κατά των Άγγλων.
Την άνοιξη του ιδίου έτους, συμμετείχε
ενεργά στις επιθέσεις κατά του Ηλεκτροπαραγωγικού Σταθμού και της
Κυπριακής Ραδιοφωνικής Υπηρεσίας στη Λευκωσία. Οι επιτυχίες του έγιναν
γνωστές στον Αρχηγό της ΕΟΚΑ. Αναγνωρίζοντας το ήθος, τις ηγετικές του
ικανότητες και τον πατριωτικό του ζήλο, του έδωσε τη θέση του υπαρχηγού
της ΕΟΚΑ. Του ανατέθηκε η στρατολόγηση και η εκπαίδευση ανδρών στον
τομέα της Αμμοχώστου, σε συνεργασία με τις ήδη οργανωμένες ομάδες της
περιοχής, οι οποίες δρούσαν στις τάξεις του Εθνικού Μετώπου
Απελευθέρωσης Κύπρου. Μέσα στην Οργάνωση πήρε το κωδικό όνομα «Ζήδρος»,
το οποίο κράτησε μέχρι τον ηρωικό του θάνατο.
Στη σύντομη αντιστασιακή του δράση, πέτυχε
να γίνει το φόβητρο των Άγγλων και το καμάρι ολόκληρου του κυπριακού
ελληνισμού. Αναμφίβολα η ηγετική του φυσιογνωμία, οι στρατιωτικές και
οργανωτικές του αρετές, αλλά και η ανθρωπιά του, τον έκαναν αγαπητό
ανάμεσα στους συμπολεμιστές του. Η στρατιωτική του κατάρτιση, η ηρεμία
και η σιγουριά του, ενέπνεαν εμπιστοσύνη και ενίσχυαν το αγωνιστικό
σθένος των παλικαριών του.
Πολύ σύντομα, έγινε ο υπ’ αριθμόν ένα
καταζητούμενος από τους Βρετανούς, οι οποίοι φοβούμενοι τη δράση και την
επιρροή του στον υπόλοιπο πληθυσμό, τον επικήρυξαν αρχικά με 250 λίρες
και στη συνέχεια με το υπέρογκο για την εποχή ποσό των 5.000 λιρών.
Πλούσια, υπήρξε η δράση του στα Σπήλια και
στα Χανδριά. Με την στρατιωτική του δεινότητα, προκάλεσε απώλειες στις
δυνάμεις των Άγγλων, οι οποίοι αναγκάζονταν να μετρούν νεκρούς και
τραυματίες.
Το Πάσχα του 1956, βρήκε τον ήρωα μας στο
Μοναστήρι του Μαχαιρά. Εκεί συνέβη και το περιστατικό εμφάνισής του
ενώπιον των διωκτών του, όταν μεγάλος αριθμός Άγγλων αξιωματικών και
στρατιωτών έζωσαν το μοναστήρι. Μεταμφιεσμένος σε καλόγερο, με γενειάδα
και ράσο, παρουσιάστηκε και συστήθηκε στον Άγγλο επικεφαλής ως
«Πάτερ-Χρύσανθος».
Τον επόμενο χρόνο, οι Άγγλοι εισέβαλαν εκ
νέου στο μοναστήρι του Μαχαιρά. Υπέβαλαν σε εξαντλητική ανάκριση τον
αγωγιάτη της Μονής και τον ανάγκασαν να αποκαλύψει ότι ο Αυξεντίου, είχε
κατασκευάσει καταφύγιο - κρύπτη στη γύρω περιοχή. Στις 3 Μαρτίου 1957,
Άγγλοι στρατιώτες περικύκλωσαν το κρησφύγετό του.
Μάταια οι Αποικιοκράτες, οι οποίοι μέτρησαν
σε αυτή τη μάχη γύρω στους 40 νεκρούς, ζητούσαν από τους άνδρες του και
τον ίδιο να βγουν έξω από το κρησφύγετο και να παραδοθούν. Η ομάδα του
Γρηγόρη Αυξεντίου, απαρτιζόταν από τους Ανδρέα Στυλιανού, Αυγουστή
Ευσταθίου, Αντώνη Παπαδόπουλο και Φειδία Συμεωνίδη. Μετά από διαταγή
του, οι τέσσερις εξήλθαν του κρησφύγετου και παραδόθηκαν, ενώ αυτός,
παρά το ότι ήταν λαβωμένος από θραύσμα χειροβομβίδας, παρέμεινε και
πολέμησε μόνος.
Οι εμπρηστικές βόμβες των Άγγλων, κατέκαυσαν
τα πάντα γύρω από το κρησφύγετο. Ο Αυγουστής Ευσταθίου, ο οποίος εν τω
μεταξύ κατάφερε να μπει ξανά στην κρύπτη, εξέρχεται με σοβαρά εγκαύματα
και συλλαμβάνεται.
Μετά από πολύωρη μάχη, ο Γρηγόρης έπεσε.
Καιόμενος, μαχητής μέχρις εσχάτων, πυροβολώντας μέχρι την τελευταία του
πνοή. Η γύρω φύση, λαμπαδιασμένη, θρηνεί τον χαμό του ήρωά μας. Τα
καπνισμένα δέντρα υποκλίνονται ευλαβικά στη θυσία του Αυξεντίου.
Με τη δύναμη της φαντασίας και με έντονη
συγκινησιακή φόρτιση, αφήνουμε νοερά τη σκέψη μας να ταξιδέψει ίσα με τα
βουνά του Μαχαιρά. Στεκόμαστε μπροστά στον ανδριάντα του ήρωα και
ατενίζουμε τη θέα προς το κρησφύγετο. Στα μάτια, εμφανίζονται σκηνές από
τη θρυλική μάχη. Εκεί, αναζωπυρώνεται και η λαχτάρα μας για επιστροφή
και δικαίωση. Η ανάγκη για ελευθερία, διαπερνά ψυχή και σώμα.
Αναβαπτιζόμαστε, ανανεώνουμε την ελπίδα και τους όρκους μας και
συνεχίζουμε τον εθνικό μας ανήφορο. Ο Γρηγόρης έπεσε, μα ζει μέσα στις
καρδιές μας.
Κυρίες και κύριοι,
Η παρούσα περίοδος, βρίσκει ολόκληρο τον
ελληνισμό αντιμέτωπο με τη συγκυρία της έντονης οικονομικής κρίσης. Η
δυσπραγία, αντικατοπτρίζει την ηθική και πνευματική κατάπτωση, αρνητικό
επακόλουθο του σύγχρονου τρόπου ζωής. Το δέλεαρ του εύκολου κέρδους και
του άκρατου πλουτισμού, οδηγούσαν δυστυχώς τις επιλογές μας για πολλά
χρόνια. Η αποχαύνωση των ηθικών μας αντιστάσεων, επέτρεψε την αλλοτρίωση
των αξιών μας. Σε πλαίσιο συλλογικότητας και ομοψυχίας, αποκαθιστώντας
τους κοινωνικούς δεσμούς και την αμοιβαία εμπιστοσύνη, είμαστε σε θέση
να ανατρέψουμε τα αρνητικά δεδομένα και να κατευθυνθούμε απρόσκοπτα στην
πορεία της ευημερίας και της ανάπτυξης.
Η διαφοροποίηση στο γεωπολιτικό σκηνικό στην
Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και η ανακάλυψη των υδρογονανθράκων στην
κυπριακή ΑΟΖ, προκάλεσε μια νέα δυναμική στην ευρύτερη περιφέρεια. Αυτή η
τροπή, έχει ενισχύσει τις ελπίδες μας και έχει επιτρέψει στην Κυπριακή
Δημοκρατία να διεκδικεί με αξιώσεις, τα αυτονόητα δικαιώματα για άρση
της αδικίας που έχουν προκαλέσει οι κατοχικές δυνάμεις, σε βάρος του
κυπριακού λαού. Έχουμε χρέος, να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία που
εμφανίστηκε ενώπιόν μας και να επιδιώξουμε την αποκατάσταση της
ελευθερίας, της ενότητας και της ακεραιότητας της πατρίδας μας.
Ευσεβής πόθος μας, καθίσταται η κατάληξη σε
μια δίκαιη και λειτουργική λύση, η οποία θα τερματίζει την κατοχή και θα
αποδεσμεύει την πατρίδα μας από τον παράνομο εποικισμό. Σαράντα χρόνια
μετά την τουρκική εισβολή, η χώρα μας παραμένει διαιρεμένη, εξαιτίας της
τουρκικής αδιαλλαξίας και προκλητικότητας. Πλέον, θωρακισμένοι από την
οικοδόμηση ενός ισχυρού πλέγματος συμμαχιών πολιτικής και στρατηγικής
φύσεως, ατενίζουμε τους νέους ορίζοντες ενός ελπιδοφόρου αύριο, για
ολόκληρο τον κυπριακό λαό.
Οι προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας
και της Κυβέρνησης, χαρακτηρίζονται από μεθοδικότητα και συνέπεια. Αυτή η
επίμοχθη προσπάθεια, ειδικότερα εν μέσω οικονομικής κρίσης, έχει
επιτύχει την ανατροπή του αρνητικού κλίματος και τη δημιουργία εκείνων
των προϋποθέσεων, οι οποίες επιτέλους θα τερματίσουν την κατοχή και τη
διαίρεση της πατρίδας μας.
Οφείλουμε να αναλογιστούμε την κρισιμότητα
των στιγμών και να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα της πατρίδας και της
ιστορίας. Προσερχόμαστε σε μια επίπονη και δύσκολη διαδικασία διαλόγου,
απορρίπτοντας εξαρχής τα όποια διχαστικά σύνδρομα του παρελθόντος και τα
αισθήματα φανατισμού και εμπάθειας. Επιδιώκουμε την εξεύρεση μιας
λειτουργικής λύσης, η οποία θα προωθεί τη συνύπαρξη, τη συνδημιουργία
και την ευημερία στα πρότυπα ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους. Μιας
λύσης, η οποία θα σέβεται και θα ενισχύει τα ανθρώπινα δικαιώματα και
ελευθερίες, θα κατοχυρώνει την μία κυριαρχία, τη μία ιθαγένεια και τη
μία διεθνή προσωπικότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι, η προσπάθεια η
οποία καταβάλλεται, πρέπει να αποτελέσει συλλογικό και πολύπλευρο
εθνικό αγώνα, στον οποίο άπαντες, οφείλουμε να συμμετάσχουμε ενωμένοι
και αδιάσπαστοι, με γνώμονα το κοινό καλό της Κύπρου μας.
Το σθένος που επέδειξε ο Γρηγόρης Αυξεντίου,
το πνεύμα εθνικής προσήλωσης και η ανιδιοτέλεια της ηρωικής του θυσίας
φωτίζουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε και παραμερίζουν την
καταθλιπτική μονολιθικότητα και τον τυφλό δογματισμό, που δυστυχώς
βιώνουμε σήμερα. Ακολουθούμε τα άσβεστα αχνάρια του και αντλούμε δύναμη
και αντοχή από το μεγαλείο της ψυχής του, για να πορευθούμε τη δύσβατη
οδό της δικαίωσης της πολύπαθής μας Πατρίδας.
Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, ο σταυραετός του
Μαχαιρά, προστάζει να γρηγορούμε και μας καλεί να παραμείνουμε
συστρατευμένοι και ανυποχώρητοι στις επάλξεις του αγώνα, της τιμής και
του καθήκοντος. Με την αυτοπροαίρετη θυσία του, γίνεται φωτεινός φάρος
που οδηγεί τα εθνικά μας βήματα, χαράσσοντας τον δρόμο προς την
ελευθερία. Γίνεται αιώνιο σύμβολο, από το οποίο ο κυπριακός ελληνισμός
αντλεί ηθικά διδάγματα και ελπίδα.
Η λήθη των καιρών και η όποια απαξίωση, δεν
έχουν καταφέρει να σκεπάσουν τα αγνά μηνύματα που εκπέμπει ο γίγαντας
της λευτεριάς. Προσκυνούμε ευλαβικά, ανακαλούμε θύμησες, αναβιώνουμε,
υμνούμε και γινόμαστε κοινωνοί του μεγαλείου της ψυχής του. Πυρακτώνουμε
το πάθος στις καρδιές μας και μεταλαμβάνουμε των αχράντων μυστηρίων που
μας κληροδότησε με τη ζωή και τη θυσία του.
Σήμερα, υποκλινόμενοι μπροστά στην ιερή του
μορφή, η οποία μετεωρίζεται στο μεταίχμιο γης και ουρανού, υποσχόμεθα
ότι, υπερήφανα, θα συνεχίσουμε τον ιερό αγώνα του, μέχρι την ευλογημένη
εκείνη στιγμή. Τη μέρα, που θα φέρει την πολυπόθητη λευτεριά, την
επανένωση της πατρίδας μας και την τοποθέτηση του ανδριάντα του ήρωά μας
στην ελεύθερη πλέον, πλατεία της Λύσης.
Σημ. Την ομιλία διάβασε, εκ μέρους του
Υπουργού Άμυνας, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου κ. Χρίστος
Μαληκκίδης. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στον χώρο του Ανδριάντα του
ήρωα, στο Καλό Χωριό Λάρνακας. |
|
