Η
απόδοση της δέουσας τιμής στους ήρωες της κυπριακής ελευθερίας είναι
ένα διαχρονικό χρέος και μια οφειλή όλων ημών των μεταγενεστέρων για
όσους αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για να μπορούμε εμείς σήμερα να ζούμε
ελεύθεροι. Είναι γι’ αυτό που με βαθιά συγκίνηση βρισκόμαστε σήμερα στον
ιερό αυτό χώρο, για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους
τέσσερις ήρωες του Λιοπετρίου,
τον Φώτη Πίττα από το Φρέναρος, τον
Αντρέα Κάρυο από το Αυγόρου, τον Ηλία Παπακυριακού από τη Λυθράγκωμη και
τον Χρίστο Σαμάρα από το Λιοπέτρι, οι οποίοι θυσίασαν τη ζωή τους για
τη λευτεριά της πατρίδας στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ
1955-59, αφού πολέμησαν τους Άγγλους κατακτητές με απαράμιλλο ηρωισμό
και αυτοθυσία.
Συμπληρώνονται σήμερα 55 χρόνια από την
ηρωική τους θυσία, η οποία γράφτηκε με τα πιο λαμπρά γράμματα στις
σελίδες της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Έχει παρέλθει ήδη πέραν του
μισού αιώνα από την ηρωική εκείνη ημέρα του Λιοπετρίου και της Κύπρου,
που σκόρπισε ρίγη εθνικής συγκίνησης στον κυπριακό και τον απανταχού
Ελληνισμό.
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1958, τέσσερις λαμπροί
αγωνιστές της ΕΟΚΑ επρόκειτο να μετατρέψουν έναν ταπεινό αχυρώνα, που
από τότε έγινε το κυπριακό χάνι της Γραβιάς, σε φρούριο αντιστάσεως και
φάρο αρετής. Και τα τέσσερα παλικάρια είχαν παρουσιάσει λαμπρά δράση,
διακρίνονταν για τα εθνικά και χριστιανικά τους ιδανικά και ήταν τοπικοί
ηγήτορες. Όταν κατόπιν προδοσίας κυκλώθηκαν στον Αχυρώνα Λιοπετρίου,
κλήθηκαν από τους Άγγλους για να παραδοθούν. Αυτοί αρνήθηκαν και
προκαλούσαν τους πολυάριθμους Άγγλους να πλησιάσουν για να τους
συλλάβουν. Γνώριζαν, βεβαίως, ότι η ενέργεια τους σήμαινε θάνατο, αφού
ουδεμία δυνατότητα διαφυγής υπήρχε. Για ώρες έβαλλαν κατά των Άγγλων και
τους κρατούσαν μακριά. Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν εναντίον τους
χειροβομβίδες και όλμους, χωρίς όμως αποτέλεσμα και στο τέλος σκέφθηκαν
ότι –όπως και στην περίπτωση του Αυξεντίου- η βενζίνη και η φωτιά θα
έδιναν την λύση.
Στεκόμαστε ευλαβικά και με δέος μπροστά στο
μεγαλείο της αυτοθυσίας και της αυταπάρνησης των τιμωμένων ηρώων μας που
έδωσαν την ζωή τους για την ελευθερία και την εθνική αξιοπρέπεια και
αισθανόμαστε ωσάν να ήταν χθες που οι μεγάλοι αυτοί ήρωες έπεσαν
μαχόμενοι στον θρυλικό Αχυρώνα Λιοπετρίου.
Ο Φώτης Πίττας, που γεννήθηκε στις 28
Φεβρουαρίου 1935 και αποφοίτησε από το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου,
ήταν γεννημένος αγωνιστής, φλογερός πατριώτης και αφοσιωμένος ολόψυχα
στον αγώνα για τη λευτεριά της Κύπρου. Απεκλήθη δικαίως ο « ήρωας
δάσκαλος» γιατί πράγματι με τη δράση του και τον θάνατο του τίμησε το
ιερό λειτούργημα του Έλληνα διδασκάλου. Τον ασίγαστο πόθο για το
ξεσκλάβωμα της πατρίδας και την απαράμιλλη αγωνιστικότητα που τον
χαρακτήριζε, τα διακρίνουμε πολύ έντονα στα ποιήματα που έγραφε από τα
μαθητικά του χρόνια, αλλά πολύ περισσότερο στη ζωή και τη δράση του ως
σύνολο. Στο Διδασκαλικό Κολέγιο Μόρφου, όπου σπούδαζε, ήταν ταυτόχρονα
ορκισμένος και δραστηριοποιημένος από την πρώτη στιγμή στον αγώνα της
ΕΟΚΑ. Αργότερα, όταν διορίστηκε δάσκαλος στην Άχνα, ήταν «ο δάσκαλος στη
διάρκεια της μέρας και ο μαχητής της ελευθερίας κατά τις νυχτερινές
ώρες». Τον Οκτώβριο του 1956, ένα χρόνο μετά το διορισμό του στην Άχνα,
κηρύσσεται καταζητούμενος και τρεις μήνες μετά συλλαμβάνεται και
οδηγείται στον Αστυνομικό Σταθμό Αμμοχώστου, όπου υποβάλλεται σε φριχτά
βασανιστήρια. Μεταφέρεται στα κρατητήρια της Κοκκινοτριμιθιάς και
αργότερα της Πύλας, από όπου δραπετεύει με συγκλονιστικό τρόπο μαζί με
τρεις άλλους συναγωνιστές του. Στις 2 Αυγούστου του 1958 ηγείται μεγάλης
επίθεσης εναντίον τριών βρετανικών στρατιωτικών αυτοκινήτων έξω από τη
Λύση και προκαλεί μεγάλες απώλειες στους Άγγλους. Και ακριβώς ένα μήνα
μετά πέφτει ηρωικά στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου.
Ο Ανδρέας Κάρυος γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου
1926. Ήταν στέλεχος της ΠΕΚ και πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ΣΕΚ, της
ΠΕΟΝ και του Θρησκευτικού Συλλόγου στο Αυγόρου. Υπήρξε ο διοργανωτής και
πρώτος υπεύθυνος του αγώνα της ΕΟΚΑ Αυγόρου. Την 1η Απριλίου 1955 έλαβε
μέρος στην επιχείρηση βραχυκυκλώματος των ηλεκτροφόρων καλωδίων παρά το
Αυγόρου και κατά την επιχείρηση υπέστη σοβαρά εγκαύματα. Συνελήφθη
αρκετές φορές για τη δράση του, ενώ τον Νοέμβριο του 1956 κλείστηκε στα
κρατητήρια της Πύλας από όπου απέδρασε στις 12 Μαρτίου 1958 και συνέχισε
τη δράση του ως υποτομεάρχης στην περιοχή Κοκκινοχωρίων, μέχρι τη μέρα
που αψηφώντας τον θάνατο άφησε την τελευταία του πνοή στον Αχυρώνα
Λιοπετρίου.
Ο Ηλίας Παπακυριακού γεννήθηκε στις 25
Ιανουαρίου 1938. Όντας μαθητής ακόμη της Ε’ τάξης του Γυμνασίου
Αμμοχώστου, εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ και έδρασε ως μέλος των ομάδων κρούσεως,
έλαβε μέρος σε βομβιστικές επιθέσεις και καταζητείτο από τους Άγγλους
προτού ακόμη τελειώσει το Γυμνάσιο. Ως υπεύθυνος του υποτομέα Άσσιας και
των γύρω χωριών ανέπτυξε μεγάλη δράση. Τον Ιούλιο του 1958 με προσωπική
του καθοδήγηση οι αγωνιστές της Άσσιας ανατίναξαν την υδραντλία, τα
υποστατικά και τις υδατοδεξαμενές από τις οποίες υδρεύονταν τα
στρατόπεδα των αγγλικών δυνάμεων, στον αστυνομικό σταθμό Βατυλής. Η
δράση του συνεχίστηκε μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου 1958 όταν επιχείρησε
ηρωική έξοδο από τον Αχυρώνα και έπεσε μαχόμενος.
Ο Χρίστος Σαμάρας γεννήθηκε στις 12
Φεβρουαρίου 1926. Φιλομαθής, θρήσκος και αγνός πατριώτης, διάβαζε πολλά
βιβλία για την ελληνική ιστορία και την θρησκεία. Υπήρξε ο ιδρυτής της
ΟΧΕΝ Λιοπετρίου και εντάχθηκε το 1954 σε μυστική οργάνωση που ετοίμαζε
ένοπλη εξέγερση για την απελευθέρωση της Κύπρου. Το 1955 συνδέθηκε με
τον Γρηγόρη Αυξεντίου και στο σπίτι του ορκίστηκαν τα πρώτα μέλη της
ΕΟΚΑ Λιοπετρίου. Πήρε μέρος στην επίθεση που έγινε στη Δεκέλεια την 1η
Απριλίου της ίδιας χρονιάς, καταζητήθηκε από εκείνη τη μέρα και έμεινε
επικηρυγμένος για 5000 λίρες μέχρι τον ηρωικό θάνατό του στον Αχυρώνα
Λιοπετρίου. Σε όλο αυτό το διάστημα ανέπτυξε μεγάλη δράση στα χωριά της
περιοχής του, μέχρι τη μέρα που μαζί με τους άλλους τρεις συναγωνιστές
του, κατέλαβε επάξια μια ξεχωριστή θέση στο πάνθεο των ηρώων της
κυπριακής ελευθερίας.
Ο αγώνας για τη λευτεριά της πατρίδας μας,
που έφτασε στη μεγαλύτερη αγωνιστική του έξαρση στα χρόνια της εποποιίας
του 1955-59 και οδήγησε στην ανεξαρτησία του 1960, συνεχίζεται δυστυχώς
και στις μέρες μας, με στόχο την απελευθέρωση του νησιού μας και τον
τερματισμό της τουρκικής κατοχής. Στις κρίσιμες και δύσκολες τούτες
μέρες, η αναπόληση της ηρωικής εκείνης εποχής και η αναφορά στη ζωή και
τους αγώνες των ηρώων μας αποτελεί τη μεγαλύτερη τόνωση για μας, για
τη συνέχιση και ευόδωση του αντικατοχικού αγώνα που διεξάγουμε.
Τιμώντας σήμερα τη μνήμη των ηρώων μας,
αναπολούμε την ένδοξη εκείνη εποχή και αναβαπτιζόμαστε στις αξίες του
γνήσιου πατριωτισμού, της ανιδιοτέλειας και της αγωνιστικότητας, αρετές
που τόσο πολύ τις έχουμε ανάγκη σήμερα.
Εδώ και 39 χρόνια το 37% των εδαφών μας
κατέχεται από τον τούρκικο Αττίλα. Χιλιάδες συμπατριώτες μας βρίσκονται
ακόμη μακριά από τις πατρογονικές τους εστίες στην πικρή προσφυγιά, μέσα
στην ίδια τους την πατρίδα, ενώ συνεχίζεται ανείπωτο το δράμα των
αγνοουμένων μας και των εγκλωβισμένων της Καρπασίας. Χιλιάδες έποικοι
έχουν μεταφερθεί στην κατεχόμενη γη μας σε μια προσπάθεια της Τουρκίας
να αλλάξει τα δημογραφικά δεδομένα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ
ταυτόχρονα οι ελληνοκυπριακές περιουσίες στα κατεχόμενα αποτελούν
αντικείμενο διαρπαγής και λεηλασίας.
Γι’ αυτό και η αγωνιστική παρακαταθήκη των
ηρώων της κυπριακής ελευθερίας αποκτά σήμερα μια καθοριστική σημασία,
που δεν έχουμε το δικαίωμα να την αγνοούμε ή να την παραγνωρίζουμε.
Είναι χρέος απέναντι στους ήρωες μας να
συνεχίσουμε την αντίσταση και τον αγώνα και να απαιτήσουμε την εφαρμογή
και στην Κύπρο του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου, διακηρύσσοντας
την αντίθεσή μας στην αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής και της
κατοχής ως την μορφή λύσης του Κυπριακού. Με συνέπεια και προσήλωση σε
κοινά αποδεκτές αρχές λύσης, Κυβέρνηση, κόμματα και λαός θα πρέπει να
αξιοποιήσουμε την κάθε ευκαιρία, στέλνοντας τα ορθά μηνύματα παντού,
στους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη διεθνή κοινότητα.
Διανύουμε μια δύσκολη περίοδο και είναι η
ώρα που πρέπει όλοι να σταθούμε με υψηλό αίσθημα εθνικής ευθύνης και
πατριωτικού καθήκοντος μπροστά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τόπος
μας. Ας προβληματιστούμε λοιπόν όλοι και ας ενώσουμε και πάλι τις
δυνάμεις μας ειδικά τούτες τις κρίσιμες ώρες που περνά η πατρίδα μας,
μακριά από μικροκομματικές και άλλες σκοπιμότητες. Σύσσωμοι, όπως μας
παραγγέλλει στα ποιήματα του ο ηρωικός δάσκαλος Φώτης Πίττας, όλοι,
μικροί και μεγάλοι, ας συστρατευθούμε στον αγώνα για τη σωτηρία της
πατρίδας. Αυτή είναι η βασικότερη προϋπόθεση για να μπορέσουμε κάποτε να
ελευθερώσουμε τη σκλαβωμένη γη μας και να δικαιώσουμε τις θυσίες των
ηρώων μας.
Θα συνεχίσουμε να δίνουμε την ειρηνική μάχη
για τη δικαίωση της Κύπρου, με την ελπίδα ότι σύντομα θα ανατείλει και
στη δική μας πατρίδα ο ήλιος της ειρήνης και της δικαιοσύνης. Η
απελευθέρωση και η επανένωση του νησιού μας, στο πλαίσιο μιας ειρηνικής,
λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για
τους ήρωες του 1955-'59, που πέθαναν για την πατρίδα με το όραμα της
ελευθερίας και της εθνικής αξιοπρέπειας.
Η ένταση της οικονομικής κρίσης δεν θα
κάμψει την πίστη και τη θέλησή μας για ένα καλύτερο αύριο. Ας μη θεωρεί η
Τουρκία ότι οι πρόσκαιρες δοκιμασίες θα αλλοτριώσουν το φρόνημά μας και
θα μας καταστήσουν ευάλωτους σε πιέσεις και εκβιασμούς. Με αξιοπρέπεια
και αγωνιστικότητα, με αυτοθυσία και υψηλό φρόνημα στέλνουμε προς κάθε
κατεύθυνση το μήνυμα ότι δεν θα καμφθούμε και θα εξέλθουμε νικητές από
άλλη μια μάχη που καλείται να δώσει η πατρίδα μας.
Οι αγώνες των ηρώων μας ας αποτελούν για
όλους μας φωτεινό δείκτη στο δύσκολο και ανηφορικό δρόμο της οικονομικής
ανάκαμψης, αλλά και της επιστροφής στην κατεχόμενη γη μας. Η θυσία των
ηρώων του Αχυρώνα του Λιοπετρίου υπέρ της κυπριακής ελευθερίας ας
φωτίζει πάντοτε το δρόμο μας ως την ώρα της δικαίωσης και της
απελευθέρωσης της πατρίδας μας.
Αιωνία τους η μνήμη. |
