ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΛΑΔΟΣ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

 

ΟΙ ΠΡΟΩΡΕΣ ΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ 28^ΗΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 2013 ΣΤΙΣ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Λευκωσία

Ιούλιος 2013

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Εισαγωγή

2. Οι εξελίξεις που οδήγησαν σε «πρόωρες εκλογές»

2.1. Η σύγκρουση για την ηγεσία του UBP και οι παρεμβάσεις της Άγκυρας

2.2. Διακομματικές διαμάχες και ανατροπή της «κυβέρνησης» UBP

3. Στοιχεία για τις «εκλογές» της 28^ης Ιουλίου 2013

3.1. Το εκλογικό σύστημα και οι «ψηφοφόροι»

3.2. Τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές και οι θέσεις τους

3.2.1. ΡεπουμπλικανικόΤουρκικόΚόμμα– Ενωμένες Δυνάμεις (CTP-BG)

3.2.2 Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP)

3.2.3 Δημοκρατικό Κόμμα – Εθνικές Δυνάμεις (DP-UG)

3.2.4. Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP)

3.2.5. Κόμμα Ενωμένη Κύπρος – Δυνάμεις Κοινοτικής Ύπαρξης (BKP-TVG)

4. Δημοσκοπήσεις και πιθανό αποτέλεσμα

5. Βασικά χαρακτηριστικά της «προεκλογικής» εκστρατείας

6. Συμπέρασμα

6.1. Μονόδρομος η εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος

6.2. Ρίσκο η πρόβλεψη του αποτελέσματος

6.3. Σημασία για το Κυπριακό

1. Εισαγωγή

Λίγους μήνες ενωρίτερα από ό,τι ήταν προγραμματισμένες θα διεξαχθούν οι επόμενες «βουλευτικές» εκλογές στα κατεχόμενα, αφού μετά από πολλές εσωκομματικές και διακομματικές αντιπαραθέσεις αποφασίστηκε τελικά να γίνουν στις 28 Ιουλίου 2013,αντί εντός του 2014 όπως ήταν κανονικά ορισμένες. Οι εξελίξεις που οδήγησαν στη διεξαγωγή πρόωρων «βουλευτικών» εκλογών διήρκησαν επί μακρόν και θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αρκετά ενδιαφέρουσες τόσο από την άποψη της πολιτικής ζωής της τουρκοκυπριακής κοινότητας όσο και από την άποψη της, για μια ακόμα, φορά καταφανούς εμπλοκής της Τουρκίας στα τεκταινόμενα στην κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή τη φορά η εμπλοκή της Άγκυρας δεν περιορίστηκε στις «κρατικές» υποθέσεις του καθεστώτος, αλλά επεκτάθηκε και στη διαδικασία εκλογής προέδρου ενός πολιτικού κόμματος, του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP), το οποίο είχε καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη «κυβέρνηση» μετά τις «βουλευτικές εκλογές» του Απριλίου του 2009 και να παραμείνει στην «εξουσία» μέχρι τις αρχές του περασμένου μηνός.

Σκοπός του  παρόντος σημειώματος είναι να σκιαγραφήσει τις εξελίξεις που οδήγησαν στις επικείμενες «εκλογές» παρέχοντας χρήσιμες πληροφορίες για το πώς διαμορφώνονται κάποιες καταστάσεις στα πολιτικά πράγματα των Τουρκοκυπρίων και να επιχειρήσει να αναλύσει τις πιθανές επιπτώσεις του όποιου εκλογικού αποτελέσματος στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού.

2. Οι εξελίξεις που οδήγησαν σε «πρόωρες εκλογές»

2.1. Η σύγκρουση για την ηγεσία του UBP και οι παρεμβάσεις της Άγκυρας

Η κούρσα διεκδίκησης της προεδρίας του μέχρι πρότινος «κυβερνώντος» UBPπου άρχισε ενόψει του 19^ουσυνεδρίου του κόμματος στις 21Οκτωβρίου 2012, η σύγκρουση ανάμεσα στον πρόεδρο του κόμματος ΙρσένΚιουτσιούκ και στον εσωκομματικό του αντίπαλο Αχμέτ Κιασίφ, καθώς και η αποχώρηση από το UBP μιας ομάδας αποτελούμενης από οκτώ «βουλευτές» υπό τον Κιασίφ,χαρακτηρίζονται ως γεγονότα που διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στην απόφαση της ψευδοβουλήςγια διεξαγωγή πρόωρων «βουλευτικών εκλογών» στις 28 Ιουλίου 2013. Εκτιμάταιότι η σύγκρουση Κιουτσιούκ- Κιασίφείχε βαθιές ρίζες και δεν ήταν απλώς αγώνας εσωκομματικής επικράτησης μεταξύ των δύο, αλλά μετωπική αντιπαράθεση μεταξύ Άγκυρας και Τουρκοκύπριου ηγέτη ΝτερβίςΈρογλου, ο οποίος είχε εκφράσει ανοικτά την στήριξή του προς τον Κασίφ, συγκρούστηκε (και σε προσωπικό επίπεδο μάλιστα) με τον Κιουτσιούκ και θεωρείται πως έχει τεταμένες σχέσεις με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και τον ΡετζέπΤαγγίπΈρντογαν.

Στη μακρά αυτή διαδικασία, ο ΝτερβίςΈρογλου δεν έχανε ευκαιρία να επικρίνει τη στάση και τη συμπεριφορά του Κιουτσιούκ. Σύμφωνα με την εφημερίδα Σταρ Κίπρις (27.08.12), για παράδειγμα, ο Έρογλου δήλωσε ότι ο Κιουτσιούκ είχε ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για την προεδρία του UBP έξι μήνες νωρίτερα και ασκούσε πιέσεις και στους δύο, μέχρι τότε, αντιπάλους του για να αποσυρθούν. Ο Έρογλου υποστήριξε ακόμη ότι αν και είναι φυσιολογικό για έναν «πρωθυπουργό» να διεξάγει επαφές στην Τουρκία, δεν είναι φυσιολογικό να ζητά ο «πρωθυπουργός» αυτός την στήριξη της Άγκυρας για να επανεκλεγεί στο συνέδριο του κόμματός του.

Ενδεικτικός της κατάστασης που επικρατούσε είναι και ο τίτλος του άρθρου που δημοσίευσε στην τουρκική Μιλλιέτ (22.10.12) ο ανταποκριτής της εφημερίδας στα κατεχόμενα ΣεφάΚαράχασαν, μεταφέροντας στο τουρκικό κοινό τις εξελίξεις σε σχέση με το εν λόγω συνέδριο. Κάτω από τον τίτλο «Καβγάς για την Τουρκία στο κρίσιμο συνέδριο», ο Καράχασαν σημείωσε ότι η Άγκυρα παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις και επεσήμανε την αντιπαράθεση Κιουτσιούκ-Έρογλου κατά το συνέδριο, στο οποίο ψήφισαν 1402 σύνεδροι με τον Κιουτσιούκ να λαμβάνει 702 ψήφους και τον Κιασίφ 690[1]. Σύμφωνα με τον Καράχασαν, κατά την ομιλία του στο συνέδριο, ο Κιουτσιούκ διαμαρτυρήθηκε για ανάρτηση φωτογραφιών του Έρογλου εντός της αίθουσας του συνεδρίου και κατηγόρησε τον Τουρκοκύπριο ηγέτη για αγνωμοσύνη έναντι της Τουρκίας, ισχυριζόμενος ότι αποτελεί ένδειξη αδυναμίας και ντροπή να χαρακτηρίζονται δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων ως παρέμβαση στα του συνεδρίου.

Στο ίδιο άρθρο δημοσιεύονται και δηλώσεις του Αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Αρμόδιου για Κυπριακές Υποθέσεις ΜπεσίρΑταλάι, ο οποίος  σε διάσκεψη Τύπου απάντησε στους ισχυρισμούς περί ανάμειξης της Άγκυρας στις εξελίξεις, σημειώνοντας ότι δεν θα ήθελε να αναφερθεί στο θέμα και ότι ο στόχος της Τουρκίας «σχετίζεται με μια μεγάλη Κύπρο και με το μέλλον της Κύπρου». Υπενθύμισε ότι ο ίδιος είχε δηλώσει ότι θα ήθελαν συνέχιση της «ενότητας και της σταθερότητας»[2] στα κατεχόμενα και ότι παρευρέθηκαν στο συνέδριο του UBP όπως όλοι οι πρόεδροι των τουρκοκυπριακών κομμάτων είχαν παραστεί στο συνέδριο του ΑΚΡ.

Πάντως, αναφερόμενος στην επίσκεψη του Αταλάι και του Τούρκου Υπουργού Δικαιοσύνης ΣαντουλλάχΕργκίν στα κατεχόμενα για να παραστούν στο συνέδριο του UBP, ο τουρκοκυπριακός Τύπος έκανε λόγο για άσκηση πιέσεων πάνω στους συνέδρους του UBPυπέρ της υποψηφιότητας Κιουτσιούκ. Μάλιστα, κάτω από τον τίτλο «Ανεπίσημη επιδρομή», η εφημερίδα ΓενίΝτουζέν (21.10.12) έγραψε ότι λίγες ώρες πριν το συνέδριο έφτασαν μυστικά στο νησί αξιωματούχοι του ΑΚΡ, οι οποίοι συναντήθηκαν με τον ΙρσένΚιουτσιούκ και επιτελείς του UBPσε δείπνο στο κατεχόμενο Καραβοστάσι, ενώ διεξήγαγαν και «ανεπίσημες συναντήσεις κατά τη διάρκεια της νύκτας».

Η εφημερίδα Αφρίκα (21.10.12) ανέφερε ότι η ίδια αντιπροσωπεία από την Τουρκία μετέβη και στις κατεχόμενες Μόρφου και Λεύκα για να προωθήσει την υποψηφιότητα Κιουτσιούκ. Σύμφωνα με την εφημερίδα, ο Αταλάι και η αντιπροσωπεία του επισκέφθηκε μάλιστα και τον γνωστό σεΐχη της Λεύκας ζητώντας την ευλογία του για την εκλογή Κιουτσιούκ. 

Σε προηγούμενη έκδοσή της, η Αφρίκα (17.09.12) είχε χαρακτηρίσει την κούρσα για την ηγεσία του UBPως «μάχη» ανάμεσα στους Έρογλου και Έρντογαν, σημειώνοντας ότι εκλογικό επιτελείο διορισμένο από τον Τούρκο Πρωθυπουργό βρίσκεται στα κατεχόμενα για σχεδιασμό της στρατηγικής Κιουτσιούκ για την αναμέτρηση. Στις 18.09.12 ηίδιαεφημερίδαέγραψεότισύνεδροι του UBPκαλούνται στην «πρεσβεία» της Τουρκίας στην κατεχόμενη Λευκωσία για να τους ασκηθούν πιέσεις να ψηφίσουν υπέρ του Κιουτσιούκ.  Η Αφρίκα σημείωσε μάλιστα ότι το άτομο που στάλθηκε για να βοηθήσει τον Κιουτσιούκ στην προεκλογική του εκστρατεία ήταν ο ΕρόλΟλτσάκ, τον οποίο το ΑΚΡ είχε στείλει και κατά τις «προεδρικές εκλογές» του 2010 για να στηρίξει τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Η εφημερίδα έκανε λόγο μάλιστα για αποτυχημένη προσπάθεια της «πρεσβείας» να πείσει τον Κιασίφ να αποσύρει την υποψηφιότητά του. Η Αφρίκα εξέφρασε την εκτίμηση ότι το ενδιαφέρον της Άγκυρας για την εκλογή Κιουτσιούκ αποτελούσε ένδειξη της σύγκρουσης μεταξύ Έρογλου και Άγκυρας.

Ο Έρογλου, πάντως, με δηλώσεις που δημοσιεύονται στην Κίπρις (10.10.12) εξέφρασε την ανησυχία του για τις εξελίξεις εντός του UBPενόψει του συνεδρίου του κόμματος και έκανε λόγο για απειλές κατά συνέδρων, οι οποίοι τον επισκέφθηκαν για να του εκφράσουν τους φόβους τους και να τον ενημερώσουν για πιέσεις που δέχονται. Ο Έρογλου είπε ακόμα ότι ο Κιουτσιούκ παρέθετε συνεχώς δείπνα και διερωτώμενος «ποιος πληρώνει για όλα αυτά» κάλεσε τον Κιουτσιούκ να δώσει απαντήσεις.

Την επόμενη μέρα (11.10.12) η Κίπρις δημοσιεύει και πάλι δηλώσεις Έρογλου, ο οποίος απεκάλυψε ότι κατέχει στοιχεία για χίλιες προσλήψεις στο «δημόσιο» ενόψει του επικείμενου συνεδρίου του UBP. Ο Έρογλου ανέφερε μάλιστα ότι κατέχει τα ονόματα των ατόμων αυτών, ότι παρεμβάσεις στο συνέδριο γίνονται από παντού και ότι για πρώτη φορά συστάθηκαν ομάδες προπαγάνδας ενόψει ενός συνεδρίου, «σάμπως και διεξαγόταν προεκλογική εκστρατεία». 

Παράπονα για τις παρεμβάσεις της Άγκυρας στο συνέδριο του UBPεξέφρασε και ο ίδιος ο Κιασίφ. Σύμφωνα με την εφημερίδα Ορτάμ (17.10.12),  σε συνέντευξη Τύπου, ο Κιασίφ είπε πως δεν ήταν δυνατόν πλέον το συνέδριο να διεξαχθεί σε δημοκρατικό περιβάλλον και διερωτήθηκε «τι γυρεύουν οι αξιωματούχοι της μητέρας πατρίδας Τουρκίας στο συνέδριο» και «γιατί γίνονται αυτές οι παρεμβάσεις». Δήλωσε, πάντως, ότι παρά τις πιέσεις, τις απειλές και τις υποσχέσεις που δίδονται σε κάποιους συνέδρους, ο ίδιος θα συνέχιζε την πορεία του μαζί με «τα θαρραλέα μέλη του κόμματος». Ανέφερε ότι προγραμμάτιζε να παραθέσει αυτή τη διάσκεψη Τύπου μια μέρα αργότερα, αλλά αναγκάστηκε να την επισπεύσει λόγω δηλώσεων «υπό μορφή παρέμβασης» στις οποίες προέβη «ένας Υπουργός από τη μητέρα πατρίδα» που επισκέφθηκε τα κατεχόμενα και λόγω της αλλαγής στάσης του λεγόμενου υπουργού συγκοινωνιών ΧαμζάΕρσάνΣανέρ, που αρχικά στήριζε τον ίδιο, αλλά αργότερα δήλωσε ότι στηρίζει τον Κιουτσιούκ για την προεδρία του UBP. Ας σημειωθεί ότι αλλαγή στάσης με απόσυρση της στήριξης προς τον Κιασίφ και στήριξη προς τον Κιουτσιούκ, υπήρξε και από τον λεγόμενο υπουργό οικονομίας ΣουνάτΑτούν, ο οποίος προέβαλε ως λόγο γι’ αυτή του την ενέργεια την εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος του ψευδοκράτους για την περίοδο 2013-15 που ετοιμάστηκε με την Τουρκία[3] (Κίπρις, 09.10.12). ΟΚιασίφδήλωσεπάντωςπωςκαιοίδιοςεπιθυμεί υπογραφή και «σοβαρή εφαρμογή» ενός «πρωτοκόλλου οικονομικής συνεργασίας» με την Τουρκία[4], που θα έλυνε τα οικονομικά προβλήματα του ψευδοκράτους και ότι υποστηρίζει την μεταφορά νερού και ηλεκτρισμού από την Τουρκία στα κατεχόμενα. Πρόσθεσε ακόμα ότι γνωρίζει και θα προστατεύσει τις λεγόμενες «ευαισθησίες» της Τουρκίας στο Κυπριακό (Κίπρις, 17.10.12).

Πάντως, μπορεί να λεχθεί ότι Άγκυρα παρενέβη στα του συνεδρίου του UBPκαι μέσω δημοσιευμάτων του τουρκικού Τύπου. Σύμφωνα με την τουρκοκυπριακή εφημερίδα Χαμπερντάρ (14.09.12), ο αρθρογράφος ΧουσεϊνΚοτζάμπιγικτης τουρκικής εφημερίδας ΓενίΑσίραφιέρωσε δύο άρθρα στη στήλη του για τις εξελίξεις στην κατεχόμενη Κύπρο και στο συνέδριο του UBP, σημειώνοντας ότι ο Πρωθυπουργός Έρντογαν υποστηρίζει τον λεγόμενο πρωθυπουργό ΙρσένΚιουτσιούκ για την προεδρία του κόμματος. Ο αρθρογράφος κατηγόρησε τον Έρογλου για παρεμβάσεις στο συνέδριο και για «φθορά του αξιώματος του προέδρου της δημοκρατίας χωρίς λόγο». Λαμβανομένων υπόψη των εξελίξεων που ακολούθησαν, ενδιαφέρουσα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η αναφορά του αρθρογράφου σε «Σχέδιο για ένα Μεγάλο ΚΕΕ» που είχε ο Κιουτσιούκ με «σίγουρη» επιστροφή στο κόμμα των ΤουργκάιΑβτζί και ΤαχσίνΕρτουγρούλογλου[5].  

Η παράταση της κρίσης εντός του UBPφαίνεται να ανησυχούσε ιδιαίτερα την Άγκυρα, αφού συχνά Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωναν πως έπρεπε να τερματιστεί η κρίση για να επέλθει πολιτική σταθερότητα. Με δηλώσεις στην εφημερίδα Χαβαντίς (21.01.13), ο ΜπεσίρΑταλάι προειδοποίησε ότι οδηγείται σε χρεωκοπία μια χώρα στην οποία διαρκεί τόσο πολύ το συνέδριο του «κυβερνώντος» της κόμματος. Είπε μάλιστα ότι μοιράστηκαν τις ανησυχίες τους περί δημιουργίας χάους στα κατεχόμενα στο ανώτατο επίπεδο της τουρκοκυπριακής ηγεσίας, διευκρινίζοντας ότι μίλησαν τόσο με τον Έρογλου όσο και με τον Κιουτσιούκ.

Ανοικτή παρέμβαση, στο ίδιο μήκος κύματος με την πιο πάνω δήλωση, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και η αναφορά Αταλάι κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης (Κίπρις, 19.02.13) ότι η διαδικασία στο UBPδιήρκεσε για υπερβολικά μακρό χρονικό διάστημα και ότι η αστάθεια επηρεάζει αρνητικά την εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος του ψευδοκράτους για την περίοδο 2013-15. Αξιοσημείωτο είναι ότι στη διάσκεψη, που έγινε στα κατεχόμενα, ήσαν παρόντες ο Τούρκος Υπουργός Συγκοινωνιών ΜπιναλίΓιλντιρίμ, ο Τούρκος λεγόμενος πρέσβης στη Λευκωσία ΧαλίλΙμπραχίμΑκτσά, ο ΙρσένΚιουτσιούκ και «υπουργοί» του ψευδοκράτους.

Εξάλλου, οι αρθρογράφοι ΤζενκΜουτλούγιακαλι και ΣαμίΌζουσλου έγραψαν στη ΓενίΝτουζέν (19.02.13) ότι ο Αταλάι επισκέφθηκε καφενείο στην Αμμόχωστο, συνομίλησε με εποίκους και τους ζήτησε να στηρίξουν τον ΙρσένΚιουτσιούκ κατά το συνέδριο του UBP. ΟΜουτλούγιακαλί χαρακτηρίζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο Αταλάι δεν συναντήθηκε με τον Έρογλου κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στα κατεχόμενα, σημειώνοντας ότι πρώτη φορά συμβαίνει Τούρκος αξιωματούχος να μην συναντάται με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη ενώ βρίσκεται στα κατεχόμενα. 

2.2. Διακομματικές διαμάχες και ανατροπή της «κυβέρνησης» UBP

Πάντως, οι εξελίξεις εντός τουUBPπροκαλούσαν αντιδράσεις και από άλλατουρκοκυπριακάκόμματα και οργανώσεις. Η ΓενίΝτουζέν (17.10.12), για παράδειγμα, δημοσιεύει δηλώσεις του προέδρου του Κόμματος Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP) ΜεχμέτΤσακιτσί, ο οποίος χαρακτηρίζει ντροπή την αλλαγή «στρατοπέδου» από τους Ατούν και Σανέρ, σημειώνοντας ότι ο πρώτος άλλαξε γνώμη μετά από επίσκεψη στην Τουρκία και ο δεύτερος μετά από επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Αρμόδιου για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις ΕγκεμένΜπαγίς στα κατεχόμενα.  

Για παρεμβάσεις της Τουρκίας στις υποθέσεις των Τουρκοκυπρίων έκανε λόγο και ο γενικός γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος (DP) ΜπενγκιούΣιονιά, ο οποίος είπε ότι πολλές κυβερνήσεις της Άγκυρας παρενέβαιναν και στο παρελθόν στα εσωτερικά του ψευδοκράτους και χαρακτήρισε το γεγονός αυτό απαράδεχτο (ΓενίΝτουζέν, 18.10.12). Επεσήμανε την ανάγκη να τερματιστούν οι εν λόγω παρεμβάσεις και σημείωσε ότι οι σχέσεις τους με την Τουρκία πρέπει να στηρίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό. 

Εξάλλου, με δηλώσεις στην τουρκική εφημερίδα HurriyetDailyNews (14.09.12), ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) ΟζκάνΓιοργκαντζίογλου απέδωσε τις παρεμβάσεις του ΑΚΡ σε προσπάθεια δημιουργίας μιας πιο συντηρητικής κοινωνίας στην κατεχόμενη Κύπρο. Ο Γιοργκαντζίογλου κατηγόρησε μάλιστα την «κυβέρνηση» UBPότι «έκανε τα στραβά μάτια» στις προσπάθειες αυτές προκειμένου να παραμείνει στην «εξουσία». Ο Γιοργκαντζίογλου αναφέρθηκε σε ίδρυση θεολογικών σχολών στα κατεχόμενα, κάτι που απαγορεύεται από την τουρκοκυπριακή «νομοθεσία», όπως είπε, κατηγορώντας το UBPγια αδυναμία να αντισταθεί κατά των επιβολών του ΑΚΡ, το οποίο, σύμφωνα πάντα με τον Γιοργκαντζίογλου, κάνει ό,τι θέλει στα κατεχόμενα χωρίς να φέρει αντιρρήσεις η τουρκοκυπριακή «κυβέρνηση».

Πάντως, την ώρα που το «κυβερνών» UBPέμοιαζε με καζάνι που κόχλαζε, η αντιπολίτευση δεν καθόταν με σταυρωμένα τα χέρια. Στις 11.09.12 η ΓενίΝτουζέν έγραψε ότι οι ΟζκάνΓιοργκαντζίογλου, Σερντάρ Ντενκτάς και ΜεχμέτΤσακιτζί, ηγέτες τριών αντιπολιτευόμενων κομμάτων, Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού (CTP), Δημοκρατικού (DP) και Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP) αντίστοιχα, πραγματοποίησαν συνάντηση κατά την οποία αποφάσισαν την ανάληψη κοινής δράσης για ανατροπή της «κυβέρνησης» του UBPκαι διεξαγωγή πρόωρων «εκλογών», υποστηρίζοντας ότι το UBPέχει οδηγήσει τη «χώρα» στο χάος.

Θύελλα αντιδράσεων από την αντιπολίτευση ξεσήκωσε και η επανένταξη των ΤουργκάιΑβτζί, ΤαχσίνΕρτουγρούλογλου και Μουσταφά Γκιοκμέν στο UBP(Κίπρις, 03.01.13). Όπως φαίνεται, αυτή η εξέλιξη μεγάλωσε ακόμα πιο πολύ το ρήγμα εντός του UBPκαι έφερε το ψευδοκράτος πιο κοντά σε πρόωρες «εκλογές». Ο γενικός γραμματέας του TDPΤζεμάλΌζγιγιτ χαρακτήρισε το γεγονός ως «μαύρη κηλίδα» στην πολιτική ζωή των Τουρκοκυπρίων, «πλήγμα στη δημοκρατία» και «πολιτική ανηθικότητα».

Πιο ενδιαφέρουσες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι δηλώσεις του Σερντάρ Ντενκτάς για το θέμα, ειδικά αν ληφθούν υπόψη οι εξελίξεις που ακολούθησαν[6]. Ο Ντενκτάς είπε ότι με τροποποίηση του «νόμου» πρέπει να τεθεί τέρμα στις μετακινήσεις «βουλευτών» από το ένα κόμμα στο άλλο. Πρόσθεσε ότι το κόμμα του θα προτείνει όπως χάνουν το δικαίωμα ψήφου μέχρι το τέλος της θητείας τους οι «βουλευτές» που εγκαταλείπουν το κόμμα τους. Ερωτηθείς για φήμες που κυκλοφορούσαν τότε περί αποχώρησης «βουλευτών» από το UBPκαι προσχώρησής τους στο δικό του κόμμα, ο Ντενκτάς είπε ότι αφού η θητεία τους τελειώσει, οι εν λόγω «βουλευτές», όπως όλοι οι «πολίτες», μπορούν να κάνουν την επιλογή τους και να κατέλθουν ως «υποψήφιοι» με το DP, νοουμένου ότι θα εγκριθούν από το συνέδριο του κόμματος.   

Αρχικά, ο Κιουτσιούκ ούτε ήθελε να ακούσει για διεξαγωγή πρόωρων «εκλογών», νιώθοντας ίσως ότι απολάμβανε την στήριξη της Τουρκίας. Στις 12.09.12 η εφημερίδα Γκιουνές, κομματικό όργανο του UBP, ανέφερε ότι ο Κιουτσιούκ δήλωσε ότι η διεξαγωγή πρόωρων «εκλογών» δεν βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη του κόμματός του και ότι οι εκκλήσεις για «εκλογές» ενισχύουν το UBP, το οποίο χαρακτήρισε ως το πλέον έτοιμο κόμμα για μια «εκλογική» αναμέτρηση.

Ο Κιουτσιούκ αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην πιθανότητα διεξαγωγής πρόωρων «εκλογών» όταν εξοργίστηκε από τη μη εξασφάλιση απαρτίας στην ψευδοβουλή για συζήτηση του προϋπολογισμού της «πρωθυπουργίας», λόγω μη προσέλευσης στη συνεδρία «βουλευτών» του κόμματός του που στήριζαν τον Κιασίφ(ΧαλκίνΣεσί, 08.12.12). 

Τελικά, μετά από «δικαστικές» και εσωκομματικές αντιπαραθέσεις, ο Κιουτσιούκ επανεξελέγη πρόεδρος του UBPστο δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας που διεξήχθη στις 24 Φεβρουαρίου 2013 (Κίπρις, 25.02.13) λαμβάνοντας 708 ψήφους έναντι 701 του Κιασίφ. Η νίκη χαρακτηρίστηκε από μερίδα του Τύπου ως «νίκη του ΑΚΡ», αλλά επισημάνθηκε η μικρή διαφορά ανάμεσα στους δύο, παρά τις καταφανείς παρεμβάσεις και τη βοήθεια της Άγκυρας προς τον Κιουτσιούκ.

Η κρίση εντός του UBPδεν φαινόταν να είχε λήξει ακόμα και μετά την τελεσίδικη εκλογή Κιουτσιούκ στην ηγεσία. Τα προβλήματα μεταφέρθηκαν στην ψευδοβουλή, στην οποία δεν προσερχόταν η ομάδα Κιασίφ (εφημερίδα Χαβαντίς, 07.05.13) με αποτέλεσμα να μην εξασφαλίζεται η απαραίτητη απαρτία για συνεδρία ή να εξασφαλίζεται με την παρουσία των «βουλευτών» της αντιπολίτευσης. 

Επιδείνωση της κρίσης παρατηρείται με την εκλογή του ΝετζντέτΝουμάν στη θέση το γενικού γραμματέα του UBP. Ο Κιασίφ και οι υποστηρικτές του εγκατέλειψαν την αίθουσα της ψηφοφορίας υποστηρίζοντας ότι δεν είχε επιτευχθεί συναίνεση για το πρόσωπο που θα αναλάμβανε τη θέση του γενικού γραμματέα (ΧαλκίνΣεσί, 12.05.13). Δήλωσαν μάλιστα ότι θα ήθελαν στη θέση του γενικού γραμματέα του κόμματος άτομο της αρεσκείας τους (Μιλλιέτ, 13.05.13).

Μερικές μέρες αργότερα τα μέλη της ομάδας Κιασίφ συντάχθηκαν με τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης υποστηρίζοντας «πρόταση μομφής» που κατατέθηκε στη «βουλή» κατά της «κυβέρνησης» και έφερε την υπογραφή 26 «βουλευτών» επί συνόλου 50 μελών που διαθέτει το «σώμα» (Κίπρις, 21.05.13). Οι υποστηρικτές της «πρότασης μομφής» εισηγήθηκαν διεξαγωγή πρόωρων «βουλευτικών εκλογών» στις 29 Σεπτεμβρίου 2013, αλλά ο Κιουτσιούκ τους αντιπρότεινε την 21^η Ιουλίου. Τελικά, με υπαναχώρηση του CTP από την αρχική πρόταση της αντιπολίτευσης και με τις ψήφους των UBPκαι CTP αποφασίστηκε η διεξαγωγή πρόωρων «εκλογών» στις 28 Ιουλίου 2013 (Κίπρις, 21.05.13). Η πρόταση υιοθετήθηκε τελικά από τη «βουλή» στις 5 Ιουνίου (ηλεκτρονική εφημερίδα ΚίπριςΠοστασί, 05.06.13).

Η αντίδραση του UBPστις εξελίξεις ήταν η αποβολή από το κόμμα των οκτώ «βουλευτών» του που υπέγραψαν την πρόταση μομφής (ΚίπριςΠόστασι, 22.05.13). Αργότερα (τουρκοκυπριακός Τύπος, 27.05.13), οι οκτώ ανακοίνωσαν ότι θα κατέλθουν στις «εκλογές» ως υποψήφιοι με το ψηφοδέλτιο του DP, το οποίο στις 05 Ιουνίου (Σταρ Κίπρις, 06.06.13) μετονομάστηκε σε Δημοκρατικό Κόμμα-Εθνικές Δυνάμεις (DP-UG) για να συμπεριλάβει και τους αποχωρήσαντες από το UBP. 

Στις 10 Ιουνίου 2013 τα τρία κόμματα της έως τότε αντιπολίτευσης (CTP, DP-UG και TDP), συμφώνησαν στη σύσταση υπηρεσιακής «κυβέρνησης» μέχρις τις εκλογές της 28^ης Ιουλίου.

3. Στοιχεία για τις «εκλογές» της 28^ης Ιουλίου 2013

3.1. Το εκλογικό σύστημα και οι «ψηφοφόροι»

Βάσει του «συντάγματος» «βουλευτικέςεκλογές» στα κατεχόμενα διεξάγονται κάθε πενταετία. Στις «εκλογές» της 28^ης Ιουλίου οι διαμένοντες στα κατεχόμενα θα κληθούν να εκλέξουν 50 «βουλευτές». Ο αριθμός των «βουλευτών» που εκλέγονται ανά επαρχεία είναι: Λευκωσία 16, Αμμόχωστος 13, Κερύνεια 10, Μόρφου 6 και Τρίκωμο 5. Τις 50 «έδρες» της «βουλής» διεκδικούν πέντε κόμματα με 250 «υποψήφιους» καθώς και εφτά ανεξάρτητοι «υποψήφιοι», τέσσερις από τους οποίους κατέρχονται στη Λευκωσία, δύο στην Αμμόχωστο και ένας στην Κερύνεια.

Οι «πολίτες» του ψευδοκράτους που έχουν συμπληρώσει το 18^ο έτος έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν, ενώ όσοι έχουν συμπληρώσει το 25^ο τους έτος έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι. Στα κατεχόμενα ισχύει ως εκλογικό μέτρο το 5%, δηλαδή πολύ χαμηλότερο από το 10% που ισχύει στην Τουρκία.

Οι πρώτες «βουλευτικές εκλογές» διεξήχθησαν το 1976 με 75,824 εγγεγραμμένους «ψηφοφόρους» στους «εκλογικούς» καταλόγους. Στις τελευταίες «βουλευτικές εκλογές» του 2009, οι εγγεγραμμένοι «ψηφοφόροι» ήταν 161,373, αριθμός που αυξήθηκε κατά 11,000 περίπου για τις επικείμενες «εκλογές» φτάνοντας στις 172,803 (εφημερίδα Χαμπερντάρ 23.07.13).

Ενδιαφέρουσα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η σχετική δήλωση του προέδρου του λεγόμενου ανώτατου εκλογικού συμβουλίου ΝεββάρΝολάν,ο οποίος ανακοινώνοντας την εν λόγω πληροφορία είπε ότι δεν του φαίνεται φυσιολογική αυτή η αύξηση (Χαμπερντάρ, 21.06.13). Σημείωσε μάλιστα ότι υπάρχουν πολλοί «ψηφοφόροι» που ζουν εκτός κατεχόμενης Κύπρου και δεν πρέπει να δικαιούνται να ψηφίζουν. ΟΝολάνπροέβλεψεεπίσηςότιτοποσοστόπροσέλευσηςστιςκάλπεςθαείναιχαμηλόστις «εκλογές» αυτές, λόγωτου ότι συμπίπτουν με τηνπερίοδοτωνθερινών διακοπών.

Την ίδια ανησυχία εξέφρασε και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Έρολγου, σημειώνοντας πως δεν είναι αισιόδοξος ότι οι «ψηφοφόροι» θα προσέλθουν στις κάλπες και ότι η ημερομηνία διεξαγωγής των «εκλογών» είναι λανθασμένη επειδή ο Ιούλιος είναι ο θερμότερος μήνας του έτους, ο κόσμος πάει διακοπές και η περίοδος αυτή συμπίπτει με τον μουσουλμανικό μήνα Ραμαζάν (ΣτάρΚίπρις, 17.07.13).   

Στις «εκλογές» του 2009 το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες ήταν 81.7%, αφού μόνο 131,849 «ψηφοφόροι» άσκησαν το «εκλογικό» τους δικαίωμα. Το ποσοστό των άκυρων  «ψήφων» ανήλθε στο 6%. Σε σημείωμά του για τις «εκλογές» στο εβδομαδιαίο περιοδικό Adres (14-20.07.13), που διανέμεται δωρεάν μαζί με τη ΓενίΝτουζέν, ο ΝατζίΤασελί δημοσιεύει τους πιο κάτω πίνακες για αριθμό των «ψηφοφόρων» από το 1976 μέχρι σήμερα.

Έτος	Αριθμός «ψηφοφόρων»	Ετήσιο ποσοστό αύξησης %
1976	75,824	----
1981	84,721	2.3 %
1985	95,124	3.1 %
1990	103.218	1.7 %
1993	108,622	1.1 %
1998	122,574	2.6 %
2003	141,596	3.1 %
2005	147,249	1.7 %
2009	161,373	2.4 %
2010	164,072	1.7 %
2013	172,803	1.7 %

Έτος	Εγγεγραμμένοι «Ψηφοφόροι»	Ψήφισαν	Ποσοστό προσέλευσης	Άκυρα
1976	75,824	56,346	74.3 %	7.9%
1981	84,721	75,081	88.6 %	8.7 %
1985	95,124	83,175	87.4 %	4.0 %
1990	103.218	94,403	91.5 %	2.7 %
1991	106,303	71,483	67.2 %	22.1 %
1993	108,622	100,867	92.9 %	4.8 %
1998	122,574	106,176	86.6 %	6.2 %
2003	141,596	121,740	86.0 %	4.9 %
2005	147,249	119,009	80.8 %	4.7 %
2009	161,373	131,849	81.7 %	6.0 %

3.2. Τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές και οι θέσεις τους

Τα πέντε κόμματα που διεκδικούν τις 50 «έδρες» της «βουλής» είναι: Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα – Ενωμένες Δυνάμεις (CTP-BG), Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP), Δημοκρατικό Κόμμα – Εθνικές Δυνάμεις (DP-UG), Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP) και Κόμμα Ενωμένη Κύπρος – Δυνάμεις Κοινοτικής Ύπαρξης (BKP-TVG). Τα τέσσερα πρώτα διαθέτουν εκπροσώπηση στην απελθούσα «βουλή», η οποία «εξελέγη» στις «εκλογές» του 2009. Η σύνθεση της «βουλής» στις 20 Απριλίου 2009 και τα ποσοστά που έλαβαν τα κόμματα που διεκδικούν τις επικείμενες εκλογές έχουν ως εξής:

Κόμμα	Ποσοστό %	Έδρες
UBP	43,97	26
CTP	29,34	15
DP	10,64	5
TDP	6.87	2
ÖRP[7]	6,20	2
BKP	2,42	-

Όμως, μετά από τις εξελίξεις και τις ανακατατάξεις που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τετραετίας, η παρούσα σύνθεση της «βουλής» διαμορφώθηκε ως εξής:

Κόμμα	Αριθμός «εδρών»
UBP	22
CTP	15
DP- UG	9
TDP	3
Ανεξάρτητος[8]	1

Πιο κάτω παρατίθενται συνοπτικά μερικές βασικές θέσεις των πέντε κομμάτων όπως τις διακήρυξαν στα «προεκλογικά» τους προγράμματα.

3.2.1. ΡεπουμπλικανικόΤουρκικόΚόμμα– Ενωμένες Δυνάμεις (CTP-BG)

Σε δηλώσεις κατά την παρουσίαση του προεκλογικού προγράμματος του CTP, ο αρχηγός του κόμματος ΟζκάνΓιοργκαντζίογλου είπε ότι θεωρούν καθήκον τους τη διαμόρφωση ενός κοινωνικού οράματος για άνοδο της ευημερίας του τουρκοκυπριακού «λαού» και επίτευξη του στόχου της οικονομικής ανάπτυξης (εφημερίδα Χαβαντίς 02.07.13). Πρόσθεσε ότι προτείνουν ένα «κοινό κοινωνικό όραμα» για δημιουργία μιας πιο παραγωγικής κοινωνίας και ενός συστήματος που θα ξεπεράσει τα δομικά του προβλήματα. Σημείωσε ότι δίδουν σημασία στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των πολιτικών που καθόρισαν και πρόσθεσε ότι μετά τις 28 Ιουλίου θεωρούν αναγκαίο να γίνουν «ενεργοί» στη χώρα τους και «δραστήριοι» στον κόσμο.

Για το Κυπριακό, ο Γιοργκαντζίογλου υπογράμμισε ότι αμετάθετος στόχος τους είναι η λύση μιας Ενωμένης Ομόσπονδης Κύπρου βασισμένης στην πολιτική ισότητα και ότι θα εργαστούν γι’ αυτό με όλη τους τη δύναμη. Στο πρόγραμμα του κόμματος αναφέρεται ότι το CTP υποστηρίζει υγιείς σχέσεις σε όλους τους τομείς με την Τουρκία καθώς και με όλες τις άλλες χώρες και διεθνείς οργανισμούς και ότι θεωρεί σημαντικό το σεβασμό και την ισότητα ούτως ώστε να λαμβάνεται υπόψη η αξιοπρέπεια των Τουρκοκυπρίων ως κοινότητα στις σχέσεις αυτές (Χαβαντίς, 02.07.13). Όπως αναφέρεται στις θέσεις του, το κόμμα θα επιθυμούσε οι Τουρκοκύπριοι να έχουν «οριζόντιες σχέσεις» με την Τουρκία, κάτι το οποίο δεν είναι εφικτό λόγω του άλυτου κυπριακού προβλήματος και της οικονομικής τους εξάρτησης από την Άγκυρα για διάφορους λόγους[9].

Εξάλλου, το κόμμα τάσσεται υπέρ του καθορισμού μιας «νόμιμης ποσόστωσης» στο θέμα της παροχής «υπηκοοτήτων» του ψευδοκράτους λαμβανομένης υπόψη της «φυσιολογικής αύξησης» του πληθυσμού μέσα στο πλαίσιο ενός νέου μηχανισμού παροχής «υπηκοότητας» Υποστηρίζει ακόμα το δικαίωμα να παίρνουν «λευκή ταυτότητα» και να υποβάλλουν αίτηση για «υπηκοότητα» όσοι διαμένουν για πέντε συνεχή χρόνια «νομίμως» στα κατεχόμενα. Θεωρεί ότι η «βουλή» και όχι το «υπουργικό συμβούλιο» πρέπει να αποφασίζει τη χορήγηση «υπηκοότητας» σε ειδικές περιπτώσεις και ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός γι’ αυτό τον σκοπό (Χαβαντίς, 02.07.13).

3.2.2 Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP)

Στο πρόγραμμα του UBPαναφέρεται ότι το κόμμα αυτό «γεννήθηκε ως κόμμα του Δρ. ΦαζίλΚιουτσιούκ, του Ραούφ Ντενκτάς, του Οσμάν Ορέκ και άλλων ανώνυμων ηρώων που βάδισαν στα ίχνη τους» (Χαβαντίς, 10.07.13).  Οι θέσεις του κόμματος στο Κυπριακό υποστηρίζουν ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι ένας «κυρίαρχος λαός» και ότι η «ΤΔΒΚ» αποτελεί σύμβολο της κυριαρχίας των Τουρκοκυπρίων και του δικαιώματός τους για αυτοδιοίκηση. Το κόμμα τάσσεται υπέρ της επίλυσης του Κυπριακού μέσω συνομιλιών με βάση τη βούληση των «δύο ισότιμων και κυρίαρχων λαών» της Κύπρου. Το UBPσημειώνει ότι θα συνεχίσει τις προσπάθειες για μια συμφωνία, η οποία «θα περιέχει την κυριαρχία, την πολιτική ισότητα και την ασφάλεια του τουρκοκυπριακού λαού» και θα στηρίζεται στην «πραγματικότητα» ότι στο νησί υπάρχουν «δύο εθνικοί λαοί, δύο κράτη και δύο δημοκρατίες».

Αναφερόμενο στην εσωτερική πολιτική των Τουρκοκυπρίων, το κόμμα κάνει λόγο για «αναπόφευκτη ανάγκη μεταρρύθμισης», η οποία θα «εναρμονίζει την ΤΔΒΚ με τις ανάγκες του κόσμου». Πηγή έμπνευσης για τη μεταρρύθμιση αυτή, σημειώνεται στο πρόγραμμα του UBP, είναι οι γνώσεις και οι εμπειρίες της Τουρκίας τόσο κατά τη διαδικασία εναρμόνισής της με την ΕΕ όσο και κατά τη διαδικασία του ανταγωνισμού της με άλλα κράτη του κόσμου. «Αντί να εξηγήσουμε επί μακρόν τι θα κάνουμε, λέμε ‘κοιτάξτε την Τουρκία’. Κάθε καινοτομία που υπάρχει εκεί θα γίνει και στην ΤΔΒΚ», προστίθεται στο πρόγραμμα, το οποίο κάνει λόγο και για το λεγόμενο  «Οικονομικό Πρόγραμμα 2013-15» που υπογράφηκε με την Τουρκία κατά τη διάρκεια της «διακυβέρνησης» του UBP. Το κόμμα υποστηρίζει ότι οι στόχοι της «ΤΔΒΚ» για μεταρρύθμιση και εναρμόνιση με τις παγκόσμιες αλλαγές μπορούν να υλοποιηθούν στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος.

3.2.3 Δημοκρατικό Κόμμα – Εθνικές Δυνάμεις (DP-UG)

Ανακοινώνοντας το «προεκλογικό» πρόγραμμα του DP, ο πρόεδρος του κόμματος Σερντάρ Ντενκτάς δήλωσε ότι στο Κυπριακό επιθυμούν τη σύναψη μιας συμφωνίας το συντομότερο στη βάση των υφιστάμενων «πραγματικοτήτων» στο νησί (ιστοσελίδα ΚίπριςΠοστασί, 07.07.13). Είπε ότι θα ήθελαν να πιστεύουν ότι θα οδηγήσει σε λύση η νέα διαδικασία των συνομιλιών όταν επαναρχίσει, αλλά «η διαδικασία δεν μας δίδει και πολλές ελπίδες». Σημείωσε ότι τα ζητήματα που θα προσέξουν ιδιαίτερα σε περίπτωση που επαναρχίσουν οι συνομιλίες, είναι η διασταυρούμενη ψήφος και η κυριαρχία. Εξέφρασε την άποψη ότι έχει διαρκέσει επί μακρόν το Κυπριακό και ότι «κανείς δεν δικαιούται να θυματοποιεί πλέον τον τουρκοκυπριακό λαό επειδή συνεχίζεται η διαδικασία της λύσης». Ο Ντενκτάς είπε ότι έχουν «μπουχτίσει» πλέον οι Τουρκοκύπριοι από την αβεβαιότητα και τις διαδικασίες χωρίς αποτέλεσμα και υποστήριξε ότι μειώνεται καθημερινά «η συμπάθειά» τους προς την ΕΕ, η οποία «δεν τηρεί τις υποσχέσεις της»,αλλά και προς τα Ηνωμένα Έθνη που«κρατούν σε εκκρεμότητα το πρόβλημα για χρόνια». Υποσχέθηκε ότι το DP-UG «θα κάνει τα βήματα που πρέπει και θα αναλάβει τις πρωτοβουλίες που χρειάζονται λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα θέματα».

Αναφερόμενος στην παραχώρηση «υπηκοοτήτων», ο Ντενκτάς είπε ότι σε περίπτωση που σχηματίσει «κυβέρνηση» το DP θα «επιληφθεί του θέματος με τις ανθρωπιστικές του διαστάσεις» και θα θέσει στην ημερήσια διάταξη τη «συνένωση των οικογενειών». Υποσχέθηκε ότι θα παραχωρηθεί αμέσως «υπηκοότητα» σε όσους γεννήθηκαν στα κατεχόμενα ή ήρθαν εδώ σε πολύ νεαρή ηλικία με τις οικογένειές τους. Είπε ακόμα ότι θα δοθεί «υπηκοότητα» και σε νέους που σπουδάζουν στα κατεχόμενα και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, ενώ στους γονείς των νέων αυτών θα παραχωρηθεί άδεια μόνιμης διαμονής. Σημείωσε ότι ταυτόχρονα θα επανεξεταστούν και θα εναρμονιστούν με «τις πραγματικότητες της χώρας» τα κριτήρια που πρέπει να πληροί κάποιος για να αποκτήσει το δικαίωμα να πάρει «υπηκοότητα».   

Σε σχέση με το «πρωτόκολλο οικονομικής συνεργασίας» Τουρκίας – «ΤΔΒΚ», ο Ντενκτάς είπε ότι το DP ουδέποτε απέρριψε ή θα απορρίψει τους στόχους του «πρωτοκόλλου» αυτού. Πρόσθεσε ότι αυτό στο οποίο «στέκονται με ευαισθησία» είναι το θέμα των μεθόδων επίτευξης αυτών των στόχωνκαι το γεγονός ότι το πρωτόκολλο περιέχει κάποια στοιχεία που «δεν ταιριάζουν με τη φύση του τουρκοκυπριακού λαού».

Όσο αφορά στο θέμα των υδρογονανθράκων που ανευρέθηκαν στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, ο Ντενκτάς υποστήριξε ότι έχουν και οι Τουρκοκύπριοι δικαιώματα στα κοιτάσματα αυτά και πρόσθεσε ότι «το θέμα θα παρακολουθείται μαζί με τη μητέρα πατρίδα Τουρκία και θα προστατευθούν οπωσδήποτε τα συμφέροντα του τουρκοκυπριακού λαού».

3.2.4. Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP)

Στο «προεκλογικό» του πρόγραμμα το TDPμε επικεφαλής τον ΜεχμέτΤσακιτζίχαρακτηρίζει ιστορική και δύσκολη για τους Τουρκοκύπριους την περίοδο που διανύουμε και επισημαίνει ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί στους τομείς της οικονομίας, της κοινωνίας, του περιβάλλοντος, των θεσμών και της πολιτικής[10]. Σημειώνει επίσης την περεταίρω αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα της κατεχόμενης Κύπρου λόγω της ανεξέλεγκτης ροής πληθυσμού.

Σε περίπτωση που καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη «κυβέρνηση», το κόμμα υπόσχεται, μεταξύ άλλων, ότι: θα συνεχίσει να έχει το όραμα της εξεύρεσης μιας σύντομης λύσης στο Κυπριακό και της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ από έναν Τουρκοκύπριο το 2026, θα καταβάλει προσπάθειες για αύξηση των σημείων διέλευσης μεταξύ ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών προτείνοντας το άνοιγμα των οδοφραγμάτων στο Απλίκι, στη Λουρουτζίνα και στην Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία στην περιοχή Τσαγλαγιάν, θα διασφαλίσει όπως διοριστούν «πολίτες» του ψευδοκράτους επικεφαλής οργανισμών όπως η «πολιτική άμυνα», η «κεντρική τράπεζα» και οι «δυνάμεις ασφαλείας» και θα αρχίσει μαζί με «πανεπιστήμια», συντεχνίες και άλλες οργανώσεις την ετοιμασία ενός οικονομικού προγράμματος που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των Τουρκοκυπρίων αντί να εφαρμόσει το «πρωτόκολλο οικονομικής συνεργασίας που επιβλήθηκε στο λαό μας».

3.2.5. Κόμμα Ενωμένη Κύπρος – Δυνάμεις Κοινοτικής Ύπαρξης (BKP-TVG)

Το BKP-TVG σχηματίστηκε τον περασμένο Μάιο υπό την προεδρία του ΙζζέτΙζτζάν με τη συμμετοχή του Κόμματος Ενωμένη Κύπρος, του Πολιτιστικού Κέντρου Μπαράκα και της Επαναστατικής Κομμουνιστικής Ένωσης. Στο μανιφέστο του κόμματος[11] αναφέρεται ότι συνένωσαν δυνάμεις και οργανώνουν το λαό με στόχο να επανακτήσουν την σφετερισθείσα πολιτική τους βούληση και σκοπό τη σύσταση ενός δημοκρατικού συμμετοχικού συστήματος σε μια ανεξάρτητη ενωμένη ομόσπονδη Κύπρο.

Στο μανιφέστο, το Κυπριακό χαρακτηρίζεται ως πηγή όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Τουρκοκύπριοι και πρόβλημα διεθνές που δημιούργησε ο αγγλοαμερικανικός ιμπεριαλισμός και οι σοβινιστικοί-εθνικιστικοί κύκλοι των δύο κοινοτήτων. «Μαζί με την ντε φάκτο κατοχή που προέκυψε ως αποτέλεσμα του ελληνικού φασιστικού πραξικοπήματος της 15^ης Ιουλίου μέσα στο πλαίσιο των σχεδιασμών του ΝΑΤΟ και την στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας που ακολούθησε αυτό το πραξικόπημα, το αποσχιστικό και στρατοκρατούμενο μιλιταριστικό καθεστώς που συστάθηκε στο βόρειο τμήμα του μοιρασμένου στα δυο νησιού μας υπό τη διοίκηση της Τουρκίας, έφερε την τουρκοκυπριακή κοινότητα αντιμέτωπη με αφανισμό», σημειώνεται στο μανιφέστο, το οποίο επίσης επισημαίνει την μεταφορά πληθυσμού στο νησί από την Τουρκία κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα του νησιού με την μετατροπή των Τουρκοκυπρίων σε μειονότηταστα κατεχόμενα.

Στο μανιφέστο κατηγορείται το κυβερνών στην Άγκυρα ΑΚΡ και οι «κυβερνήσεις» του ψευδοκράτος ότι δίδουν «πεσκέσι» οργανισμούς που ανήκουν στους Τουρκοκύπριους σε επιχειρηματίες που πρόσκεινται στο ΑΚΡ, αυξάνουν την φτώχεια με οικονομικά πακέτα που επιβάλλουν στους Τουρκοκύπριους, προσπαθούν να κυριαρχήσει η οπισθοδρόμηση στα κατεχόμενα με την επιβολή του σουνιτικού Ισλάμ και τη μονιμοποίηση της διαίρεσης και της μη λύσης στο νησί, και μετατρέπουν σε πλήρη αποικία το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου μεταφέροντας εποίκους, προσαρτώντας το στην Τουρκία  και αφανίζοντας τους Τουρκοκύπριους.

Σημειώνεται ακόμα ότι η «βουλή» του ψευδοκράτους συστάθηκε «ως ένα κομμάτι του παιχνιδιού δημοκρατικότητας του κατοχικού καθεστώτος» και ότι τα κόμματα που εκπροσωπούνται σε αυτή τη «βουλή» «έχουν γίνει ένα με το σύστημα και τους αποικιοκράτες κρατούντες της Τουρκίας».

4. Δημοσκοπήσεις και πιθανό αποτέλεσμα

Η μοναδική δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε για τις επικείμενες «εκλογές» ήταν αυτή την οποία διεξήγαγε η εταιρεία RedBorderγια λογαριασμό του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP). Σύμφωνα με την εφημερίδα ΓενίΝτουζέν, τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης αυτής δείχνουν ότι στη «βουλή» εισέρχονται τέσσερα κόμματα εξασφαλίζοντας τα ακόλουθα ποσοστά:

Κόμμα	Ποσοστό
CTP	38-40 %
UBP	25-27 %
DP-UG	15-17 %
TDP	5%
Αναποφάσιστοι	9-11 %

Αναφερόμενος στη δημοσκόπηση, ο πρόεδρος του CTP, ΟζκάνΓιοργκαντζίογλου είπε ότι αυτή διενεργήθηκε με δείγμα 1200 ατόμων και τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων. Επεσήμανε μάλιστα ότι τα αποτελέσματα δείχνουν πως το CTP βγαίνει πρώτο κόμμα σε όλες τις επαρχίες, συμπεριλαμβανομένου και του Τρικώμου, το οποίο παραδοσιακά αποτελεί προπύργιο του UBP.

Πάντως, η εφημερίδα Αφρίκα (14.07.13) χαρακτηρίζει ως μη πειστικά τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης της RedBorder, επισημαίνοντας ότι για πρώτη φορά κανένα κόμμα δεν παρήγγειλε δημοσκόπηση από την εταιρεία KADEM[12].

Εξάλλου, σε άρθρο του στην εφημερίδα Χαβαντίς (13.07.13), ο ΧασάνΧάστουρερ σημειώνει ότι όλες οι προβλέψεις για τις «εκλογές» της 28^ης Ιουλίου συμφωνούν σε ένα σημείο: στο ότι όλα τα κόμματα θα αυξήσουν τον αριθμό των «βουλευτών» τους και ότι μείωση θα υπάρξει μόνο στον αριθμό των «εδρών» του UBP.

5. Βασικά χαρακτηριστικά της «προεκλογικής» εκστρατείας

Η απουσία του κυπριακού προβλήματος από την ημερήσια διάταξη και τις συζητήσεις που διεξάγονται αποτελεί το βασικότερο χαρακτηριστικό της «προεκλογικής» εκστρατείας για τις επικείμενες «εκλογές». Σε άρθρο του στην Χαβαντίς (15.07.13) με τίτλο «Το κυπριακό πρόβλημα και οι εκλογές», ο ΜπασαράνΝτιουζγκιούν σημειώνει ότι για πρώτη φορά οι Τουρκοκύπριοι ζουν μια «προεκλογική» εκστρατεία χωρίς το Κυπριακό. Επισημαίνοντας τη σημασία του Κυπριακού κατά τη διάρκεια των περασμένων «εκλογικών» αναμετρήσεων, ο Ντιουζγκιούν αναφέρει ότι «τώρα κανείς δεν νοιάζεται για το Κυπριακό» και «επομένως καμία αναφορά δεν γίνεται κατά την προπαγάνδα για τις εκλογές». Αναφερόμενος στη σημασία των «εκλογών» για το Κυπριακό, ο Ντιουζγκιούν διερωτάται κατά πόσο οι Τουρκοκύπριοι θα αναλώσουν την επικείμενη περίοδο έχοντας επικεφαλής τους «άτομα που περιμένουν από τους  Ελληνοκύπριους ή την Τουρκία να αναλάβουν πρωτοβουλίες» ή θα αποκτήσουν μια ηγεσία που θα υπερασπίζεται τα συμφέροντά τους. Ο Ντιουζγκιούν υποστηρίζει ότι οι «εκλογές» αυτές θα αλλάξουν τη μοίρα των Τουρκοκυπρίων.

Ως άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό θεωρείται η συζήτηση για το κατά πόσο θα εφαρμοστεί από τη νέα «κυβέρνηση» το οικονομικό πρόγραμμα  2013-15 που υπογράφηκε με την Τουρκία ή αν δεσμεύτηκε η προσωρινή «κυβέρνηση» να συνεχίσει την εφαρμογή του εν λόγω προγράμματος κατά τη δίμηνη παραμονή της στην «εξουσία». ΣύμφωναμετηνΑφρίκα(22.07.13),ο πρόεδρος του CTPΟζκάνΓιοργκαντζίογλου δήλωσε σε τηλεοπτικό κανάλι ότι η «πρωθυπουργός» της προσωρινής «κυβέρνησης» ΣιμπέλΣιμπέρ παρείχε γραπτώς διαβεβαιώσεις στην Άγκυρα ότι κατά τους δύο μήνες της διακυβέρνησής της θα εφαρμοστεί χωρίς προβλήματα το οικονομικό «πρωτόκολλο». Ο Γιοργκαντζίογλου είπε ότι όλοι οι «υπουργοί» της Σιμπέρ είναι ενήμεροι γι’ αυτό.Όπως γράφει η εφημερίδα, ούτε το CTP-BG ούτε και το DP-UG υπόσχονται ότι δεν θα εφαρμόσουν το εν λόγω πρόγραμμα μετά τις «εκλογές» και ότι θα ετοιμάσουν το δικό τους οικονομικό πρόγραμμα. Όσον αφορά στο UBP, δεν τίθεται θέμα να μην εφαρμόσει το πρόγραμμα αυτό σε περίπτωση που επανέλθει στην «κυβέρνηση», αφού ήταν επί δικής του διακυβέρνησης που ετοιμάστηκε και υπογράφτηκε το «πρωτόκολλο».

Ξεκάθαρη, πάντως, ήταν και η δήλωση Σιμπέρ για το θέμα. Σύμφωνα με την εφημερίδα Χαμπερντάρ (18.07.13), μιλώντας σε τηλεοπτικό πρόγραμμα, η Σιμπέρ διευκρίνισε το κατά πόσον παρείχαν διαβεβαιώσεις στην Άγκυρα σε σχέση με την εφαρμογή του «πρωτοκόλλου», λέγοντας ότι το «πρωτόκολλο» αποτελεί διεθνή συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ δύο «χωρών», ότι δεν θα μπορούσε να ακυρωθεί τόσο εύκολα και ότι για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζεται η σύναψη νέας συμφωνίας, κάτι το οποίο θα εξαρτηθεί από την επόμενη «κυβέρνηση», αφού η δική της δεν έχει το χρονικό περιθώριο να το κάνει μέχρι τις 28 Ιουλίου.  

Οι απροκάλυπτες παρεμβάσεις της Άγκυρας, ειδικά πάνω στο θέμα της εφαρμογής του τριετούς «οικονομικού πρωτοκόλλου συνεργασίας», αποτελούν ένα άλλο αξιοπρόσεχτο στοιχείο της τρέχουσας «προεκλογικής» εκστρατείας. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι κατά την παράνομη επίσκεψή τους στα κατεχόμενα για τους εορτασμούς για την 39^η επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, τόσο ο Πρόεδρος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ΤζεμίλΤσιτσέκ όσο και ο Αντιπρόεδρος της Τουρκικής Κυβέρνησης ΜπεσίρΑταλάι,  έκαναν άμεση ή έμμεση αναφορά στο θέμα. Ο Τσιτσέκ ευχήθηκε όπως οι «εκλογές» φέρουν «ειρήνη και ηρεμία» στους «αδελφούς Τουρκοκύπριους» (Χαμπερντάρ, 21.07.13), χαρακτηρίζοντάς τις ως σημαντική ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσει το κατοχικό καθεστώς την ώρα μάλιστα που οι Ελληνοκύπριοι ταλανίζονται από οικονομική κρίση. Ο δε Αταλάι δήλωσε ότι το ψευδοκράτος αναπτύχθηκε οικονομικώς από κάθε άποψη με το προηγούμενο τριετές πακέτο που εφάρμοσε και πρόσθεσε το εξής αναφερόμενος στις πολιτικές εξελίξεις σε σχέση με το συνέδριο του UBP: «Δυστυχώς συνέβησαν πολιτικές εξελίξεις που δεν επιθυμούσαμε κατά τον τελευταίο χρόνο και καθυστέρησαν ενέργειες που έπρεπε να ληφθούν. Ευχόμαστε όπως μετά τις εκλογές επαναληφθεί η επιτάχυνση της οικονομίας που είχε επιτευχθεί την περίοδο 2010-2011» (ΧαλκίνΣεσί, 21.07.13).

Σχολιάζοντας την πιο πάνω δήλωση Αταλάι, ο πρόεδρος του UBPκαι τέως «πρωθυπουργός» ΙρσένΚιουτσιούκ επεσήμανε ότι το κόμμα του ήταν αυτό που «κυβερνούσε» κατά την περίοδο 2010-2011, σημειώνοντας ότι ο Αταλάι αναγνώρισε τις επιτυχίες τους και εξέφρασε την επιθυμία να τις συνεχίσουν (Γκιουνές, 22.07.13). Χαρακτηρίζοντας το UBPως την πολιτική οργάνωση της ΤΜΤ, ο Κιουτσιούκ απηύθυνε έκκληση για υπερψήφιση του κόμματός του «για να συνεχίσει τον αγώνα του και τις καλές σχέσεις με τη μητέρα πατρίδα».

Οι σχέσεις με την Τουρκία πάντοτε αποτελούσαν αντικείμενο συζήτησης και ενίοτε διαμάχης ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο ΧασάνΧάστουρερ (Χαβαντίς, 10.07.13), οι σχέσεις με την Τουρκία και ειδικότερα με το ΑΚΡ του ΤαγγίπΈρντογαν αποτελούν το σημαντικότερο πρόβλημα για το DP-UG και τον πρόεδρό του, Σερντάρ Ντενκτάς. Ο αρθρογράφος επισημαίνει ότι οι σχέσεις του Έρντογαν με τον πατέρα Ραούφ Ντενκτάς είχαν διασαλευθεί λόγω της διαφωνίας τους στο Κυπριακό και ότι ο Τούρκος Πρωθυπουργός προτίμησε να μην αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το DP και τον Σερντάρ Ντενκτάς μετά την αποχώρηση του πατέρα Ντενκτάς. Σύμφωνα με τον Χάστουρερ «είναι εμφανές ότι το ΑΚΡ παρέχει ενεργό στήριξη στο UBP κατόπιν εντολών του Έρντογαν».Ο αρθρογράφος εκφράζει την άποψη ότιτα θεωρούμενα ως κόμματα της αριστεράς, δηλαδή το CTP, το TDP και το BKPμπορεί να «ενοχλούνται σε κάποιο βαθμό» από αυτή τη στάση της Τουρκίας, αλλά για τα δύο κόμματα της δεξιάς, δηλαδή το UBP και το DP, «οι σχέσεις με την Τουρκία είναι ζωτικής σημασίας». «Η προτίμηση του ΑΚΡ για το UBPμπορεί να εκληφθεί και ως την επιλογή ενός πατέρα ανάμεσα στα παιδιά του», υποστηρίζει ο αρθρογράφος.

Ο Σερντάρ Ντενκτάς παρουσιάζεται ενοχλημένος από τις προβληματικές του σχέσεις με το ΑΚΡ και τον Έρντογαν και επιθυμεί να τις βελτιώσει, αλλά όχι «ζητώντας συγνώμη», σύμφωνα με τον Χάστουρερ. Ο Ντενκτάς, προσθέτει ο αρθρογράφος, πιστεύει ότι η Τουρκία «θα σεβαστεί τη βούληση των Τουρκοκυπρίων» που θα προκύψει από τις «εκλογές» και ότι θα μπορούσαν να τα βρουν με την Άγκυρα συζητώντας όλα τα οικονομικά ζητήματα για τα οποία «είναι ευαίσθητη η Τουρκία». Ο Ντενκτάς παρουσιάζεται ιδιαίτερα ενοχλημένος από τα βήματα προς την κατεύθυνση των ιδιωτικοποιήσεων που έγιναν κατά την περίοδο του UBP, τα οποία χαρακτηρίζει ως βήματα προς το μονοπώλιο, φέρνοντας ως παράδειγμα ειδικά το τι συνέβη στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου.

Ενδιαφέρουσα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και η τροπή που πήρε το θέμα του ΕτζντέρΑσλάνμπαμπα, έποικου «βουλευτή» στην περιοχή του κατεχόμενου Τρικώμου, ο οποίος ήταν ανάμεσα στην ομάδα των οκτώ «βουλευτών» που αποχώρησαν από το UBPκαι προσχώρησαν στο ΔΚ για να σχηματίσουν το DP-UG. Στις 19.06.13 η Κίπρις έκανε λόγο για προσπάθειες που καταβάλλονταν για να ξεπεραστεί η κρίση που ξέσπασε εντός του DP-UG μετά που ο Ασλάνμπαμπα δεν κατάφερε να εξασφαλίσει το χρίσμα του «υποψήφιου βουλευτή» του κόμματος στο Τρίκωμο, ενόψει μάλιστα και της επικείμενης ψηφοφορίας στη «βουλή» για εξασφάλιση «ψήφου εμπιστοσύνης» για την μεταβατική «κυβέρνηση» της ΣιμπέλΣιμπέρ. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης ήταν ότι: 1) Ο Ασλάνμπαμπα αποχώρησε και από το DP-UG και ανεξαρτητοποιήθηκε ψηφίζοντας κατά της «κυβέρνησης» Σιμπέρ και 2) Μιλώντας από το βήμα της «βουλής» υποστήριξε ότι τον προσέγγισαν οι Αχμέτ Κιασίφ και Σερντάρ Ντενκτάς και επιχείρησαν να τον δωροδοκήσουν προσφέροντάς του $7.700 για να ψηφίσει υπέρ της «κυβέρνησης» Σιμπέρ. Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι του υποσχέθηκαν να τον στηρίξουν για τη θέση του «δημάρχου» Τρικώμου (Κίπρις, 24.06.13). Σχολιάζοντας το γεγονός,, οΤύποςέκανελόγογια «ντροπή» (Χαβαντίς, 25.06.13) και «σκιές στην αξιοπρέπεια της βουλής» (Κίπρις, 25.06.13), ενώ πολιτικοί ζήτησαν διερεύνηση του θέματος από την «αστυνομία» (Αφρίκα, 24.06.13).

Αντιδρώντας στο γεγονός, ο ΚουτρέτΌζερσαϊ, τέως σύμβουλος του Τουρκοκύπριου ηγέτη και πρόεδρος του Κινήματος «Ανασυντασσόμαστε», επεσήμανε ότι τέτοια συμβάντα καταδεικνύουν την «βρωμιά στην πολιτική ζωή» της κατεχόμενης Κύπρου και κάλεσε τους «ψηφοφόρους» να μην προσέλθουν στις κάλπες στις 28 Ιουλίου, αφού κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με συνέχισε του ίδιου στάτους κβο (Κίπρις 25.06.13). Αναφέρθηκε σε παραδείγματα δωροδοκιών που συνέβησαν στα κατεχόμενα τα τελευταία δέκα χρόνια και πρόσθεσε ότι θυμάται πως όταν ήταν παιδί κάποιοι γύριζαν τα χωριά με τα αυτοκίνητα τα βράδια του Σαββάτου πριν τις «εκλογές» και μοίραζαν χρήματα.  

Οι εξελίξεις στο θέμα των οκτώ «βουλευτών» που αποχώρησαν από το UBPκαι προσχώρησαν στο DP-UG θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως άλλη μια ένδειξη των μικρών έως ανύπαρκτων ιδεολογικών διαφορών ανάμεσα στα εντός «βουλής» κόμματα στα κατεχόμενα. Αυτή η ανυπαρξία ιδεολογικών διαφορών θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί και με άλλα γεγονότα. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο Αλί Μπατούραϊ της Κίπρις (24.06.13), για παράδειγμα, άτομο που κατά τις περασμένες «εκλογές» κατήλθε ως «υποψήφιος» με το CTP, τώρα είναι «υποψήφιος» του UBP. Ο αρθρογράφος αναφέρει ακόμα ότι άτομο που επί σαράντα χρόνια ήταν μέλος του CTP προσχώρησε στο TDP και ότι η επί 12 χρόνια επικεφαλής της γυναικείας οργάνωσης του UBPπροσχώρησε στο DP-UG με το οποίο κατέρχεται ως υποψήφια. 

6. Συμπέρασμα

6.1. Μονόδρομος η εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος

Εν κατακλείδι, θα μπορούσε να λεχθεί ότι οι Τουρκοκύπριοι πορεύονται προς άλλη μια «εκλογική» αναμέτρηση γεμάτη με κομματικές αντιπαραθέσεις, αλληλοκατηγορίες για δωροδοκίες  και καταφανείς παρεμβάσεις από την Άγκυρα. Αναντίλεκτα, η πραγματικότητα της κατοχής επισκιάζει και αυτή την «εκλογική» διαδικασία. Όποιος και αν εξέλθει νικητής των «εκλογών», δεν φαίνεται να έχει άλλη επιλογή από την πιστή εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος για την τριετία 2013-15 που επέβαλε η Άγκυρα. Σύμφωνα με τον τουρκικής καταγωγής Γερμανό πρώην Ευρωβουλευτή ΟζάνΤζεϊχούν (Χαμπερντάρ, 18.07.13), η δήλωση της προσωρινής «πρωθυπουργού» Σιμπέρ ότι δεν θα μπορούσε να ακυρωθεί το εν λόγω οικονομικό πρόγραμμα αφού αποτελεί «διεθνή συμφωνία», καταδεικνύει την «υποχρεωτική φύση» της εφαρμογής του «πρωτοκόλλου», όποιο κόμμα και αν ανέλθει στην «εξουσία». Ο Τζεϊχούν αναφέρει μάλιστα ότι στο εξής η Τουρκία είναι αποφασισμένη να στέλνει οικονομική βοήθεια στα κατεχόμενα μόνο σε περίπτωση λήψης συγκεκριμένων μέτρων. Υποστηρίζει ότι το CTP, που παρουσιάζεται ως το φαβορί των «εκλογών», προκαλεί αλλεργία σε πολλούς κύκλους στην Τουρκία, η οποία έχασε ένα δισεκατομμύριο τουρκικές λίρες λόγω της κακοδιαχείρισης της προηγούμενης «διακυβέρνησης» του CTP και έχει λάβει μέτρα ενάντια σε πιθανό «κυβερνητικό συνασπισμό» που θα συμμετέχει το εν λόγω κόμμα.

6.2. Ρίσκο η πρόβλεψη του αποτελέσματος

Στην απουσία ικανοποιητικού αριθμού αξιόπιστων δημοσκοπήσεων θα αποτελούσε παρακινδυνευμένη οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τελικό αποτέλεσμα και τον διαμοιρασμό των «εδρών» στη «βουλή». Ωστόσο, οι πλείστες των εκτιμήσεων συμφωνούν ότι το CTP θα εξέλθει, κατά πάσα πιθανότητα, νικητής από την αναμέτρηση, ενώ θα παρατηρηθεί μείωση στα ποσοστά του UBPσε σύγκριση με το 2009. Το πόσο σημαντική θα είναι αυτή η μείωση μάλλον θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων της Άγκυρας υπέρ του και τη δουλειά που ήδη κάνει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Έρογλου εναντίον του και υπέρ του DP-UG[13]. 

Σημαντικό ρόλο στην αυξομείωση της δύναμης των κομμάτων αναμένεται να διαδραματίσει και το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες, σύμφωνα με τον διευθυντή της εταιρείας RedBorder, η οποία διεξήγαγε τη μοναδική δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε (ΓενίΝτουζέν 13.07.13).Αύξηση στα ποσοστά τους σε σύγκριση με το 2009 αναμένεται να πετύχουν τόσο το DP-UG όσο και το TDP. Αν και στη μοναδική δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν την δύναμη του πέμπτου κόμματος που διεκδικεί τις «εκλογές», του BKP δηλαδή, το κόμμα αυτό δεν φαίνεται να εξασφαλίζει το 5% για να εισέλθει στη «βουλή» (ΓενίΝτουζέν, 13.07.13).

Τα σενάρια που γίνονται για τον σχηματισμό «κυβέρνησης» μετά τις «εκλογές» είναι πολλά, ανάμεσα στα οποία είναι «συνασπισμός» CTP-DP-TDP ή μόνο CTP-DP ή ακόμα και CTP-UBP. Υπάρχουν μάλιστα και κάποιοι που δεν αποκλείουν συνεργασία DP-UBP, χωρίς όμως να αποτελεί το επικρατέστερο σενάριο αυτό, ειδικά αν ληφθούν υπόψη τα όσα διαμεσολάβησαν τους τελευταίους μήνες. Βεβαίως υπάρχει και το ενδεχόμενο να καταφέρει να πετύχει αυτοδυναμία το CTP, πράγμα που επίσης φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο,ενώ δεν φαίνεται να το ευνοεί και η Άγκυρα.

6.3. Σημασία για το Κυπριακό

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το Κυπριακό δεν αποτέλεσε αντικείμενο της «προεκλογικής» αντιπαράθεσης. Όμως, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των πρόωρων «βουλευτικών εκλογών» θα έχει τη δική του σημασία για τις διεργασίες επίλυσης του Κυπριακού που αναμένεται να επαναρχίσουν το Φθινόπωρο, παρά το γεγονός ότι είναι γενικώς παραδεχτό πως η πολιτική βούληση των Τουρκοκυπρίων ελέγχεται από την Άγκυρα μέσω της οικονομικής εξάρτησης του καθεστώτος, της μεταφοράς υπερδιπλάσιου αριθμού εποίκων από το δικό τους πληθυσμό και της παρουσίας σαράντα περίπου χιλιάδων τουρκικού στρατού.

Πιθανή επικράτηση του CTP, για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιδράσει θετικά στην αλλαγή εικόνας της τουρκοκυπριακής πλευράς, η οποία θα παρουσιάζεται πλέον ως υπέρμαχος της λύσης και πιθανόν γίνεται πιο πιστευτή απ’ ό,τι κατά την περίοδο «διακυβέρνησης» του UBP. Υπενθυμίζεται ότι το CTP ήταν υπέρμαχος της υπερψήφισης του Σχεδίου Ανάν το 2004 και θεωρείται από πολλούς ως υποστηρικτής μιας λύσης ομοσπονδίας στο Κυπριακό.

Φυσικά, σε θέματα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «κλειδί» για τη διαδικασία επίλυσης του προβλήματος, όπως η επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της ως μέτρου οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα μπορούσε να δώσει μεγάλη ώθηση στη διαδικασία, η επίσημη κομματική θέση του CTP δεν διαφέρει από την επίσημη θέση της τουρκικής πλευράς. Αναφερόμενοι στο θέμα, τόσο ο προερχόμενος από το CTP«υπουργός εξωτερικών»ΚουτλάιΕρκ(εφημερίδα Χαμπερντάρ, 19.06.13) όσο και οι «βουλευτές» του κόμματος ΟζντίλΝαμί και ΤεμπερρουκένΟυλούτσαϊ (εφημερίδα Κίπρις, 16.07.13) τάχθηκαν ενάντια στην επιστροφή της Αμμοχώστου ως μέτρου οικοδόμησης εμπιστοσύνης, χαρακτηρίζοντας το θέμα ως μέρος της συνολικής λύσης του προβλήματος.

-----------------------

---

[1]Σε αυτό το σημείο ενδείκνυται να διευκρινιστεί ότι μετά από προσφυγή στα «δικαστήρια» και δικαίωση του Κιασίφδιεξήχθη και δεύτερος γύρος της αναμέτρησης Κιουτσιούκ-Κιασίφ στις 24 Φεβρουαρίου 2013, αφού κατά τον πρώτο γύρο οι εγγεγραμμένοι σύνεδροι ήταν 1427 και το καταστατικό του UBP προνοεί ότι για να εκλεγεί κάποιος πρόεδρος του κόμματος χρειάζεται να εξασφαλίσει 50% συν μία ψήφο από τους εγγεγραμμένους συνέδρους, δηλαδή 714, αριθμό που ο Κιουτσιούκ δεν είχε καταφέρει να συγκεντρώσει.

[2] Αυτή ακριβώς η δήλωση είχε εκληφθεί ως στήριξη προς τον ΙρσένΚιουτσιούκ στη διαμάχη του με τους Έρογλου-Κιασίφ. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την εφημερίδα Χαμπερντάρ (28.09.12), σε ομιλία του στο παράνομο Πανεπιστήμιο Ανατολικής Μεσογείου ο Αταλάι είχε πει ότι η πολιτική σταθερότητα φέρνει οικονομική ανάπτυξη σε μια χώρα και ευχήθηκε όπως μη διαταραχθεί αυτή η σταθερότητα στα κατεχόμενα λόγω «μικροπολιτικών συμφερόντων», όπως τα χαρακτήρισε. Φρόντισε να διαβεβαιώσει μάλιστα ότι δεν τίθεται θέμα για την παραμικρή αβεβαιότητα και απελπισία για το μέλλον των Τουρκοκυπρίων.

[3] Πρόκειται για το «οικονομικό πακέτο», όπως το ονομάζουν οι επικριτές του, το οποίο θεωρείται ότι επέβαλε η Άγκυρα και προκάλεσε πολλές αντιδράσεις κυρίως από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, συντεχνίες και οργανωμένα σύνολα. Η εφαρμογή των προνοιών του πακέτου αποτελεί ένα από τα αντικείμενα της «προεκλογικής» αντιπαράθεσης.

[4] Ο ΝτερβίςΈρογλου πάντως δήλωσε ότι αν και δεν γνωρίζει το περιεχόμενό του προγράμματος που συμφωνήθηκε μεταξύ Τουρκίας και ψευδοκράτους δεν το υποστηρίζει αφού δεν νομίζει ότι θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των Τουρκοκυπρίων (εφημερίδα Χαβαντίς 18.10.12). Το πρόγραμμα υπεγράφη τελικά στην Άγκυρα στις 04.12.12 (εφημερίδα Χαμπερντάρ, 05.12.12)

[5] Ο Αβτζί ήταν τότε πρόεδρος του Κόμματος Ελευθερίας και Μεταρρύθμισης (ÖRP), το οποίο είχε συστήσει το 2006 αποχωρώντας από το UBP για να σχηματίσει «κυβέρνηση» συνασπισμού με το CTP, το οποίο είχε διαλύσει τη συνεργασία του με το Δημοκρατικό Κόμμα του Σερντάρ Ντενκτάς, λόγω τεταμένων σχέσεων του τελευταίου με τον ΤαγγίπΈρντογαν, όπως είχε γραφτεί τότε. Ο Ερτουγρούλογλου ήταν πρόεδρος του Κόμματος Εμπιστοσύνης και Δημοκρατίας, το οποίο είχε συστήσει το 2011, αφού είχε αποχωρήσει από το ΚΕΕ το 2010 για να κατέλθει στις «προεδρικές εκλογές» ως αντίπαλος του Έρογλου. Αμφότεροι επέστρεψαν στο UBP στα τέλη του 2012 (εφημερίδα Κίπρις, 31.12.12) ενόψει της διεξαγωγής του δεύτερου γύρου της ψηφοφορίας για ανάδειξη προέδρου του κόμματος στις 24 Φεβρουαρίου 2013. Ο Κιασίφ και οι υποστηρικτές του αντέδρασαν, χαρακτηρίζοντας την απόφαση του κόμματος να τους δεχτεί πίσω ως αντίθετη με το καταστατικό του UBP, αλλά σύμφωνα με την Κίπρισλι (31.12.12) αυτή η εξέλιξη συνέβη κατόπιν επιθυμίας της Άγκυρας. 

[6] Οι «βουλευτές» που αποχώρησαν από το UBP προσχώρησαν στο Δημοκρατικό Κόμμα του Σερντάρ Ντενκτάς, το οποίο μετονομάστηκε σε Δημοκρατικό Κόμμα – Εθνικές Δυνάμεις (DP-UG). 

[7] Πρόκειται για το Κόμμα Ελευθερίας και Μεταρρύθμισης του ΤουργκάιΑβτζί που προσχώρησε το UBP στα τέλη του  περασμένου Δεκεμβρίου.

[8]Πρόκειται για τον έποικο «βουλευτή» ΕτζντέρΑσλάνμπαμπα ο οποίος είχε εκλεγεί με το Δημοκρατικό Κόμμα το 2009 και αργότερα προσχώρησε στο Κόμμα Εθνικής Ενότητας, από το οποίο αποχώρησε μαζί με την ομάδα των «οκτώ» του Κιασίφ για να προσχωρήσει ξανά στο DP. Αποχώρησε και πάλι, όμως αφού δεν κατάφερε να πάρει το χρίσμα του «υποψήφιου βουλευτή» της περιοχής Τρικώμου.

[9]Ιστοσελίδα  CTP, http://www.ctp-bg.org/ctp?id=U1A1MTI=&kibris_-_turkiye_iliskilerine_bakis_acimiz

[10]Ιστοσελίδα TDP, 05 Ιουλίου 2013, http://www.toplumcudemokrasipartisi.com/?action=print&newsid=1513

[11]Ιστοσελίδα Κόμματος Ενωμένη Κύπρος (BKP), 31 Μαΐου 2013, http://www.birlesikkibrispartisi.org/index.asp?page=209&hid=406

[12] Η εν λόγω εταιρεία θεωρείται ως μια από τις πλέον αξιόπιστες στα κατεχόμενα.

[13]Η εφημερίδα Χαμπερντάρ (13.07.13) δημοσίευσε δηλώσεις του γενικού γραμματέα του CTPΑσίμΑκάνσοϊ, ο οποίος είπε ότι ο Έρογλου περιοδεύει στα χωριά και ζητά από τους οπαδούς του UBP να ψηφίσουν DP-UG αυτή τη φορά.