Ένας καταξιωμένος θεσμός του εκπαιδευτικού συστήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, συμπληρώνει φέτος 40 χρόνια ζωής και δράσης στον τομέα της συνεχούς ενδοϋπηρεσιακής στήριξης, επιμόρφωσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων και θέσεων στην υπηρεσία.
Η σημερινή συνέντευξη Τύπου αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία αφενός για να αποτιμήσουμε την ποιοτική προσφορά του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου διαχρονικά στο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι του τόπου μας και αφετέρου για την ενίσχυση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ώστε να συνεχίσει δυναμικά στην επιτέλεση του ρόλου του για την αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της κυπριακής εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα κατά το τελευταίο διάστημα, στις δύσκολες συνθήκες που διέρχεται ο τόπος, βασικός μας στόχος είναι η ενίσχυση των εκπαιδευτικών μας ώστε να προάγουν τη δημιουργία πολιτών ικανών να ανταποκριθούν στις σοβαρές προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Επιβάλλεται, κυρίες και κύριοι, για τις ανάγκες της σημερινής διάσκεψης να θυμίσουμε μερικά βασικά στοιχεία από το ιστορικό της ίδρυσης και της εξέλιξης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου:
Από τον πρώτο χρόνο της ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας τέθηκε η σκέψη για παροχή επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών μας και ακολούθησαν διαδοχικά πιο επεξεργασμένες προτάσεις. Μέσα από τα γνωστά πολιτικά προβλήματα, μόλις το 1972 ελήφθη η απόφαση ίδρυσης, μετά την ολοκλήρωση της έρευνας και της εισηγητικής έκθεσης του συνεργάτη της ΟΥΝΕΣΚΟ καθηγητή Wedell. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το οποίο είχε αρχίσει να λειτουργεί το 1973 με πρώτο Διευθυντή του τον δρα Ιωάννη Κουτσάκο, δοκιμάστηκε και αυτό μαζί με όλα τα πνευματικά ιδρύματα και τον λαό μας από τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής του 1974. Ο εξαίρετος επιστήμονας Ιωάννης Κουτσάκος το διηύθυνε από το 1973 έως το 1983 και η συμβολή του στην ισχυροποίηση και την ανάπτυξή του υπήρξε καθοριστική. Ακολούθησαν, ως την ανάληψη της Διεύθυνσης του Ινστιτούτου από τη δρα Αθηνά Μιχαηλίδου-Ευριπίδου, οι Διευθυντές Παναγιώτης Περσιάνης, Άρης Γεωργίου, Άδωνις Κωνσταντινίδης, Κωνσταντίνος Γιαγκουλλής, Γιώργος Ζαχαριάδης, Νίκος Ορφανίδης και Κυριάκος Πιλλάς.
Ο ρόλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι συμβουλευτικός προς τον Υπουργό και στόχος του είναι να μεριμνά για τη συνεχή επιμόρφωση και επαγγελματική ενίσχυση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, να τους ενημερώνει για τις σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση, να τεκμηριώνει ερευνητικά και θεωρητικά την ακολουθητέα εκπαιδευτική πολιτική και να διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς στην προσπάθειά τους για επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη.
Μέσα από τους τομείς δράσης του Ινστιτούτου, που είναι η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η εκπαιδευτική τεχνολογία, η τεκμηρίωση, η έρευνα, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη, η ανάπτυξη προγραμμάτων κ.ά., το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο διαχρονικά στήριξε την εκπαιδευτική πολιτική του κράτους μέσω δεκάδων προγραμμάτων και δράσεων, τόσο σε κεντρικό όσο και σε αποκεντρωμένο επίπεδο. Επιπλέον, καθοριστική είναι η συμβολή του στην προώθηση της καινοτομίας στα σχολεία, αλλά και στην προαγωγή της αυτονομίας της σχολικής μονάδας.
Είναι πια τεκμηριωμένο, και ο κάθε ένας και κάθε μία εκπαιδευτικός το γνωρίζει καλύτερα, ότι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου επιτέλεσε και εξακολουθεί να επιτελεί πολύ σημαντικό, ποσοτικό και ποιοτικό έργο, στο πλαίσιο της αποστολής του, η οποία είναι καθοριστική για την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση της εκπαίδευσης στην Κύπρο. Η όλη δράση του αποτελεί προτεραιότητα της κυβερνητικής μας πολιτικής, ως ο άξονας της συνεχούς επιμόρφωσης και ενδοϋπηρεσιακής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών μας. Αναφέρω ενδεικτικά ορισμένα στοιχεία της δράσης αυτής: Στον τομέα εκπαιδευτικής τεχνολογίας και τεκμηρίωσης έχουν γίνει εντυπωσιακά βήματα για την προώθηση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Οι παραγωγές εκπαιδευτικών ταινιών και το λοιπό οπτικοακουστικό υλικό του Ινστιτούτου είναι εξαιρετικής ποιότητας και αξιοποιείται από εξωτερικούς φορείς, αλλά και από τα σχολεία. Στον τομέα επιμόρφωσης, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προσφέρει επιμορφωτικά προγράμματα σε πρωινό χρόνο για να στηρίξει εκπαιδευτικούς και κυρίως διευθυντικά στελέχη των σχολείων. Παράλληλα, προσφέρει σε μη εργάσιμο χρόνο πολλά προγράμματα και δράσεις οι οποίες στοχεύουν στην προώθηση της σύγχρονης παιδαγωγικής στην τάξη. Ενδεικτικά αναφέρω ότι προσφέρονται 60 προαιρετικά σεμινάρια σε ετήσια βάση σε περισσότερους από 5000 εκπαιδευτικούς τα τελευταία χρόνια για έγκυρη επιμόρφωση σε θέματα περιεχομένου της εκπαίδευσης αλλά και μεθοδολογίας της διδασκαλίας. Με τη συμβολή της Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων εκδόθηκαν 114 βιβλία κατά τα τελευταία δύο χρόνια για διδακτικές εφαρμογές. Επιπρόσθετα, αποφασιστικά και αποτελεσματικά προωθήθηκε η δημιουργία, για κάθε γνωστικό αντικείμενο, μιας τράπεζας ηλεκτρονικού εκπαιδευτικού υλικού απ’ όπου οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αντλήσουν χρήσιμες πληροφορίες. Σε θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και εκπαίδευσης για την αειφόρο ανάπτυξη, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο έχει να επιδείξει σοβαρό έργο το οποίο έχει αναγνωριστεί από διεθνείς εκπαιδευτικούς οργανισμούς.
Κατά την τρέχουσα χρονιά η εκπαίδευση της Κύπρου βρίσκεται στη διαδικασία εκσυγχρονισμού, αναγκαίου για την αντιμετώπιση των νέων συνθηκών και νέων προκλήσεων. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας είναι ζωτικής σημασίας για την κυπριακή κοινωνία ως σύνολο και η στήριξή της είναι πρόκληση και χρέος για όλους. Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν ότι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ανταποκρίνεται δημιουργικά στο χρέος του και προσφέρει όλες του τις δυνάμεις για επιτυχία του έργου. Δικαιούται να έχει στο πολυσχιδές έργο του τη στήριξη και την εκτίμηση όλων των παραγόντων της κυπριακής εκπαίδευσης.
Δικαιολογημένα, λοιπόν, τιμάται η πορεία των 40 χρόνων ύπαρξης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου με σειρά πρωτοβουλιών και δράσεων για τη μεγάλη προσφορά του στην παιδεία του τόπου και γενικότερα στον πολιτισμό της πατρίδας μας.
Σήμερα, 9 Μαΐου, είναι η μέρα της Ευρώπης. Είναι μια καλή ευκαιρία να αναλογιστούμε τα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ταυτόχρονα να προβληματιστούμε για το πώς μπορούμε να την κάνουμε καλύτερη για όλους τους πολίτες της. Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και οι συνέπειες αποφάσεων που λήφθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν δημιουργήσει σε αρκετούς αισθήματα απογοήτευσης. Αν και τα αισθήματα αυτά είναι κατανοητά, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας αποπροσανατολίζουν από τη σημασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ενός υπερεθνικού θεσμού ο οποίος, βασισμένος στις αξίες της αλληλεγγύης και του αλληλοσεβασμού, μπορεί και πρέπει να προωθήσει την ειρήνη και τη συνεργασία μεταξύ των λαών. Είναι αναντίλεκτο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταφέρει να διασφαλίσει την ειρήνη στην ευρωπαϊκή ήπειρο για περισσότερο από μισό αιώνα, έχει συμβάλει στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των κρατών μελών της και έχει υποστηρίξει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της.
Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο έχει ενεργό εμπλοκή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Συμμετέχει στη διαμόρφωση πολιτικών στους τομείς της αρμοδιότητάς του και αξιοποιεί ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα. Θεωρώ ότι αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε την συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τον πιο δημιουργικό τρόπο.
Με αυτές τις σκέψεις, χαιρετίζω τη σημερινή συνέντευξη Τύπου και είμαι βέβαιος ότι μέσα από τις δράσεις και τις συζητήσεις που θα ακολουθήσουν εντός της χρονιάς θα προβληθεί το έργο και η συμβολή του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου με σκοπό τη συνεχή βελτίωση και αναβάθμιση του έργου του καθώς και τη στήριξη, ευρύτερα, του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.
