Είναι
με μεγάλη χαρά που αποδέχθηκα την πρόσκληση της Επιτροπής Εκδηλώσεων
για τα 100χρονα του Γυμνασίου Πεδουλά να απευθύνω χαιρετισμό σ’ αυτήν
την ωραία και αξιέπαινη εκδήλωση, στην όμορφη και φιλοπρόοδη κοινότητά
σας. Σας τιμά το γεγονός ότι αισθανθήκατε την ανάγκη να οργανώσετε τις
λαμπρές αυτές εκδηλώσεις για να τιμήσετε τους πρωτεργάτες που συνέτειναν
στη μακρόχρονη και ομαλή λειτουργία του Γυμνασίου Πεδουλά.
Ένας αιώνας προσφοράς στην παιδεία, τον
πολιτισμό και την καλλιέργεια εθνικών, θρησκευτικών και ανθρωπιστικών
ιδεωδών συνιστά ένα μεγάλο επίτευγμα τόσο του Γυμνασίου Πεδουλά όσο και
των μεγάλων και μικρών ευεργετών, αλλά και των ανώνυμων κατοίκων της
κοινότητας του Πεδουλά που στην κάθε δύσκολη στιγμή δεν εφείσθησαν κόπων
και θυσιών για να το κρατήσουν ζωντανό και καρποφόρο, στη μακρόχρονη
πορεία του.
Το Γυμνάσιο Πεδουλά ιδρύθηκε τον Γενάρη του
1913, όταν ο αείμνηστος καθηγητής Λεωνίδας Σταυρίδης έφυγε από τη Σχολή
Μιτσή και ήλθε για να δημιουργήσει ένα ανώτερο σχολείο εδώ. Βρήκε
συνεργάτες τους προύχοντες του χωριού, οι οποίοι δράττονται της
ευκαιρίας και του παραχωρούν στέγη. Έτσι δημιουργήθηκε η Πρακτική Σχολή
Μαραθάσας. Στην αρχή λειτούργησε σε παραχωρηθέν σπίτι με 11 μαθητές από
τον Μουτουλλά και τον Πεδουλά.
Το 1921-22 ο Σοφοκλής Δρυόπουλος δωρίζει τον
χώρο όπου χτίζεται το σχολείο με βοήθεια της Μητρόπολης Κερύνειας, της
εκκλησίας Πεδουλά, με δωρεές και εθελοντική εργασία Πεδουλιωτών.
Ονομάζεται Πρακτική Σχολή Πεδουλά. Από τότε ξεκινά η ραγδαία ανάπτυξη
του σχολείου.
Το 1939-40 γίνεται πεντατάξια Σχολή.
Όταν το Γραφείο Παιδείας της τότε
αποικιοκρατικής Κυβέρνησης ζήτησε να επιχορηγεί το σχολείο, να διορίζει
τους καθηγητές και να ελέγχει το πρόγραμμα, η Σχολική Εφορεία αρνήθηκε
να υποταχθεί και σήκωσε μόνη τα βάρη της λειτουργίας του σχολείου.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός της αντίδρασης
των κατοίκων του Πεδουλά όταν το 1942 το σχολείο καταστράφηκε ολοσχερώς
από πυρκαγιά. Οι Πεδουλιώτες με δικά τους χρήματα, με εράνους, με τη
βοήθεια της Εκκλησίας και με εθελοντική εργασία ξανάκτισαν μέσα σε 18
μήνες το σχολείο τους, μεγαλύτερο και καλύτερο.
Το 1953-54 το Σχολείο γίνεται εξατάξιο και ονομάζεται Εμπορικό Λύκειο Πεδουλά.
Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν το Γυμνάσιο
Πεδουλά συνέχισε να αγωνίζεται και να κρατά ψηλά τα ιδανικά της φυλής
και της θρησκείας. Στα χρόνια του απελευθερωτικού αγώνα 1955-’59 το
σχολείο γίνεται φυτώριο αγωνιστών. Πρώτος και καλύτερος ο ήρωας
Αριστείδης Χαραλάμπους, ο οποίος στις 11 Μαρτίου 1956 γίνεται θυσία στο
βωμό της ελευθερίας όταν επιχείρησε να επιτεθεί με βόμβα εναντίον
αγγλικών αυτοκινήτων. Οι Άγγλοι κατακτητές ως αντίποινο διώχνουν τους
Έλληνες καθηγητές και κλείνουν το σχολείο.
Αυτό, όμως, που προκαλεί το θαυμασμό είναι
ότι η κοινότητα αντιστέκεται και το σχολείο λειτουργεί στις αποθήκες του
Χάρη Επαμεινώνδα και στο σπίτι του Μαχλουζαρίδη, απʼ όπου συνέχισε την
πολύτιμη προσφορά του στην ελληνική παιδεία και τα ιδεώδη της φυλής μας.
Μετά το τέλος του αγώνα και την ανακήρυξη
της Κυπριακής Δημοκρατίας μετατρέπεται σε Ελληνικό Γυμνάσιο Πεδουλά. Το
σχολείο, με αυξημένες ανάγκες, ανεγείρει νέα πτέρυγα για να ικανοποιήσει
το αυξημένο αριθμό μαθητών.
Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 πολλοί
πρόσφυγες καταφεύγουν στα χωριά της Μαραθάσας και το Γυμνάσιο
αναγκάζεται να λειτουργεί πρωί και απόγευμα για να αντεπεξέλθει στις
αυξημένες ανάγκες που δημιουργήθηκαν. Τότε ανεγείρονται και νέες
αίθουσες διδασκαλίας. Μέχρι, όμως, το 1992 όταν γίνεται τριτάξιο
Γυμνάσιο Πεδουλά και η Σχολή Μιτσή γίνεται Λύκειο.
Τον Ιούνιο του 2004 το Ελληνικό Γυμνάσιο
Πεδουλά τελειώνει την μεγάλη του προσφορά και κλείνει πλέον τις πύλες
του για τους μαθητές.
Το 1992 ο αείμνηστος Λούκας Χατζηιωάννου,
μεγάλος ευεργέτης του Πεδουλά, κατέβαλε προσπάθειες για τη δημιουργία
Πανεπιστημίου στο χώρο του Γυμνασίου, οι οποίες όμως δεν καρποφόρησαν.
Μετά από 91 χρόνια ζωής, το 2004, το
Γυμνάσιο Πεδουλά κλείνει τις πόρτες του και αντιμετωπίζει το μέλλον με
άλλου είδους προσφορά, και εδώ είναι το μεγαλείο των πρωταγωνιστών της
κοινότητας. Συνεχίζει ως συνεδριακό κέντρο. Λειτουργεί παιδικές
κατασκηνώσεις και φιλοξενεί για μεγάλο χρονικό διάστημα την Κρατική
Ορχήστρα Κύπρου. Θέλουν να κρατήσουν ζωντανό ένα μνημείο προσφέροντας
στον πολιτισμό, προσφέροντας γενικότερα στην καλλιέργεια της εθνικής
ταυτότητας.
Ένα τέτοιο οικοδόμημα, ένας φάρος προβολής
του Πεδουλά και της περιοχής, ένα κέντρο πολιτισμού, ένα φυτώριο γνώσης
και καλλιέργειας ιδανικών στέκει εδώ μπροστά μας και περιμένει να του
δώσουμε ξανά την αίγλη που του ανήκει. Να το καταστήσουμε ένα ζωντανό
κύτταρο της περιοχής της Μαραθάσας.
Αν είναι κάτι που σήμερα θέλω να δηλώσω,
εκφράζοντας τη βούληση της Πολιτείας, είναι πως δεν θα πάει χαμένο αυτό
το κτήριο. Ήδη, με εντολές προς το νέο Γραφείο που ονομάζεται Γενική
Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης έχουν δοθεί
εντολές ώστε να διερευνηθούν προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
μπορούν να μετατρέψουν (το σχολείο) ξανά σε πνεύμονα της περιοχής. Σε
ένα κέντρο επιστημονικής έρευνας έτσι ώστε να δώσουμε ξανά ζωή και
σημασία σε αυτό του οποίου σήμερα γιορτάζουμε τα εκατό χρόνια.
Το χρωστάμε στους μεγάλους ευεργέτες, στους
μεγάλους εμπνευστές, στους δημιουργούς της Σχολής, στον Λουκά
Χατζηιωάννου, στον Ανδρέα Έλληνα και τόσους άλλους.
Αυτό για το οποίο σας διαβεβαιώνω είναι ότι -
η Πολιτεία βεβαιότατα δεν παραγνωρίζει και δεν θα πρέπει να
παραγνωρίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε ως αποτέλεσμα της
οικονομικής κρίσης - υπάρχουν ευρωπαϊκά προγράμματα που θα αξιοποιήσουμε
για να ξαναζωντανέψουμε αυτή τη Σχολή. Να την κάνουμε κέντρο
πνευματικής δημιουργίας, ερευνητικής δημιουργίας, κέντρο προσφοράς για
την πατρίδα μας έτσι ώστε να νιώσουμε όλοι ότι επιτέλους και η
περιφέρεια μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα.
Πρέπει να υπάρχει το οξυγόνο και αν θέλουμε
να διατηρήσουμε τα κέντρα των πόλεων που μολύνονται, δυστυχώς, από όσους
ρύπους εκπέμπουν οι σημερινές σύγχρονες δημιουργίες, μπροστά στην
πνευματική δημιουργία καμιά μόλυνση δεν επιτρέπεται από τους ρύπους της
όποιας βιομηχανικής παρουσίας.
Θα είμαστε στο πλευρό σας και μέσα στα
προγράμματα ενός άλλου σχεδιασμού που πρόκειται να εξαγγελθεί σύντομα.
Το μοντέλο του Τροόδους, στόχος του οποίου θα είναι να αξιοποιήσει όλες
τις περιφέρειες, και θα είναι ένα από τα μέτρα που θα προωθηθεί σε όλους
όσοι ενδιαφέρονται για την επένδυση σε θεματικά πάρκα. Και προσφέρεται η
μεγάλη περιοχή του Τροόδους για ανάλογα έργα. Σε αυτά εντάσσουμε την
επαναλειτουργία και τη δημιουργική παρουσία του Γυμνασίου του Πεδουλά.
Εύχομαι ό,τι καλύτερο στην πατρίδα μας.
Χρειάζεται να λάβουμε όλοι υπόψη ότι διερχόμαστε οικονομική και εθνική
κρίση και αυτό που χρειάζεται είναι ενότητα και συγκροτημένος
προγραμματισμός. Κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσουμε όλοι – και δεν
είναι με επιθετική διάθεση που το αναφέρω - πως για να μπορέσουμε να
ξαναϋπηρετήσουμε την πατρίδα μας χρειάζεται υπεράνω όλων ο πατριωτισμός,
που δεν αμφισβητείται για κανένα. Χρειάζεται απλούστατα να υποστείλουμε
τα κομματικά λάβαρα και να συνενώσουμε δυνάμεις και μέσα από τον
διάλογο, μέσα από τη δημιουργία να ξαναδώσουμε στους πολίτες αξιοπρέπεια
και περηφάνια που θα βασίζεται όχι μόνο στην ευημερία των πολιτών, αλλά
στην απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας, στην απαλλαγή της από
τα κατοχικά στρατεύματα, έτσι ώστε η Κύπρος ως ευρωπαϊκή χώρα να
προσφέρει όσα χρωστά στους Ευρωπαίους πολίτες της. |
|
