Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Σε λίγες μέρες ολοκληρώνεται η πενταετής θητεία της Κυβέρνησής μας. Νιώθω την υποχρέωση να απευθυνθώ σε εσάς τους πολίτες της πατρίδας μας για να προβώ σε μια συνοπτική αποτίμηση του έργου της Κυβέρνησης.
Σε λίγες μέρες ολοκληρώνεται η πενταετής θητεία της Κυβέρνησής μας. Νιώθω την υποχρέωση να απευθυνθώ σε εσάς τους πολίτες της πατρίδας μας για να προβώ σε μια συνοπτική αποτίμηση του έργου της Κυβέρνησης.
Αυτά τα πέντε χρόνια της Προεδρίας μου έχω αποκομίσει ευχάριστες εμπειρίες, γεύθηκα όμως και πικρίες. Οι ευχάριστες εμπειρίες έχουν να κάνουν με την καθημερινή μου επαφή με τον απλό άνθρωπο, για την καταξίωση του οποίου αφιέρωσα ολόκληρη τη ζωή μου. Έχουν να κάνουν με τα επιτεύγματα που η διακυβέρνησή μας κατάφερε να πετύχει με σκληρή δουλειά και προσπάθεια.
Έχω την πεποίθηση ότι μέσα σ’ ένα πολύ αντίξοο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον - και λυπούμαι να πω και μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες που από ένα χρονικό σημείο και μετά άγγιζαν τα όρια του κατατρεγμού - καταφέραμε ως Κυβέρνηση να παράγουμε πλούσιο και πολυσχιδές έργο.
Οι πικρίες που γεύθηκα σχετίζονται με τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε όλα αυτά τα χρόνια και που δυστυχώς ήταν πολλά, πάρα πολλά.
Η μεγαλύτερη πικρία σχετίζεται με το τραγικό ατύχημα στο Μαρί, το οποίο προκάλεσε σε μένα και την οικογένειά μου αγωνία, άγχος και βαθιά θλίψη για τον χαμό ανθρώπινων ζωών. Θέλω και τώρα για μια ακόμα φορά να εκφράσω τη συμπάθεια και τη συμπαράστασή μου στις οικογένειες των θυμάτων.
Μεγάλη πικρία νιώθω γιατί δεν κατάφερα να υλοποιήσω το όραμα της ζωής μου. Την επίλυση του Κυπριακού. Κι αυτό παρά τις συνεχείς και δημιουργικές πρωτοβουλίες που αναλάβαμε. Η Τουρκία, δυστυχώς, συνέχισε με την παρελκυστική και αδιάλλακτη πολιτική της να εμποδίζει την επίτευξη λύσης στη βάση των περί Κύπρου ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Μόλις αναλάβαμε την Προεδρία με δικές μας προσπάθειες επανήρχισε ο διακοινοτικός διάλογος, θέτοντας τέρμα στην τετραετή στασιμότητα. Αναζωογονήσαμε την ελπίδα όλων των Κυπρίων - Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων - για λύση, καθώς και το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας η οποία ήταν απογοητευμένη από την απουσία εξελίξεων.
Είμαι ήσυχος με τη συνείδησή μου πως ό,τι περνούσε από το δικό μας χέρι για την επίτευξη λύσης το κάναμε και με το παραπάνω. Όλοι διεθνώς αναγνωρίζουν τις προσπάθειες που καταβάλαμε. Η Τουρκία δεν πιστώνεται πλέον με βούληση για λύση, αλλά ούτε και βρίσκεται ένα βήμα μπροστά, όπως συνεχώς ισχυρίζονται οι Τούρκοι αξιωματούχοι.
Αυτό, βέβαια, δεν μας εφησυχάζει ούτε μας ικανοποιεί, αφού οι πληγές της εισβολής και της κατοχής παραμένουν ανοικτές. Και ενόσω είναι ανοικτές, ο αγώνας για λύση συνεχίζεται.
Ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα κληθεί να χειριστεί το Κυπριακό. Η δική μου άποψη είναι πως ο νέος Πρόεδρος θα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζεται στις ίδιες αρχές και να εργάζεται πάνω στην ίδια βάση λύσης, όπως κάναμε κι εμείς αλλά και όλοι οι προκάτοχοι μου Πρόεδροι της Δημοκρατίας. Αυτές οι αρχές και η βάση λύσης διατυπώνονται στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου του 1977 και ’79, στα περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ - και ειδικότερα στο Ψήφισμα 1251 του Συμβουλίου Ασφαλείας, - στις αρχές του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου και στο ομόφωνο ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του Σεπτεμβρίου 2009.
Ποτέ δεν υποστηρίξαμε ότι η λύση ομοσπονδίας με δύο περιφέρειες είναι ιδανική. Είναι λύση συμβιβασμού που ο Μακάριος είχε τη δύναμη να αποδεχθεί εξαιτίας των συνθηκών που προκάλεσε η εισβολή και η κατοχή ώστε να τερματιστεί η κατοχή και να επανενωθεί ο τόπος μας. Αυτή η λύση, όμως, μπορεί και πρέπει να διασφαλίσει ότι η Κύπρος θα παραμείνει ένα κράτος με μια και μόνη κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα.
Με συνομιλητή μας τον προηγούμενο Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Ταλάτ πετύχαμε στις διαπραγματεύσεις σημαντικές συγκλίσεις. Συγκλίσεις οι οποίες αποτελούν βήματα μπροστά, γιατί ακριβώς διασφαλίζουν την ενότητα του κράτους το οποίο θα είναι ένα, με μια και μόνη κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Τις συγκλίσεις αυτές ο κ. Έρογλου αρνείται και απορρίπτει, όχι τυχαία. Τις απορρίπτει γιατί αυτές δεν βολεύουν τη διχοτομική πολιτική της τουρκικής πλευράς.
Διαπραγματευθήκαμε με στόχο η λύση να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, και προς αυτή την κατεύθυνση πραγματοποιήθηκαν σημαντικά βήματα.
Η τουρκική πλευρά, επειδή έχει στρεψοδικήσει από τις επιτευχθείσες συγκλίσεις, διέκοψε τις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού με πρόσχημα την ανάληψη της Ευρωπαϊκής Προεδρίας από την Κύπρο. Αν η δική μας πλευρά ακυρώσει τις συγκλίσεις ή πολύ περισσότερο επιδιώξει να αρχίσει διαπραγματεύσεις από μηδενική βάση, θα βρεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με τον διεθνή παράγοντα και θα πληρώσει ακριβό τίμημα. Αν γίνει αυτό, η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά θα βγουν από τη δύσκολη θέση που βρίσκονται και το Κυπριακό οριστικά θα πισωγυρίσει.
Ως Κύπρος δεν μπορούμε να αφήνουμε τον χρόνο να περνά ανεκμετάλλευτος. Ο χρόνος εργάζεται σε βάρος της λύσης. Χρειάζεται να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για λύση με ρεαλισμό, στα πλαίσια του ΟΗΕ και υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του Διεθνούς Οργανισμού, καθοδηγούμενοι βέβαια πάντοτε από αρχές.
Ολοκληρώνοντας τη θητεία μου, θέλω να απευθύνω ευχαριστίες προς τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών κ. Μπαν Κι Μουν για τον χρόνο που αφιέρωσε και τις προσπάθειες που κατέβαλε για επίλυση του Κυπριακού, καθώς και στην ομάδα της Γραμματείας που εργάστηκε μαζί μας εκπροσωπώντας τον Γενικό Γραμματέα. Η Κύπρος εκτιμά τον ρόλο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και σ’ αυτόν προσβλέπει για την επίτευξη λύσης.
Χαιρετισμό απευθύνω προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Η συνέχιση της κατοχής και της διαίρεσης, η παρουσία των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των χιλιάδων εποίκων απειλούν την επιβίωση και των Τουρκοκυπρίων. Τους καλώ να συνεχίσουν, μαζί με τους Ελληνοκύπριους, τους Μαρωνίτες, τους Αρμένιους και τους Λατίνους, τον αγώνα για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της κοινής μας πατρίδας.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Αναλάβαμε την Προεδρία του κράτους με μεγάλες προσδοκίες και μεγαλεπήβολους στόχους. Πολλούς από αυτούς τους έχουμε εκπληρώσει. Φανήκαμε, όμως, άτυχοι γιατί η πρωτοφανής σε διάρκεια και βάθος παγκόσμια οικονομική κρίση, και ειδικότερα η κρίση στην Ευρωζώνη, δεν μας επέτρεψε να ολοκληρώσουμε όσα είχαμε προγραμματίσει για την Κύπρο και τους ανθρώπους της.
Η Κυβέρνησή μας έκανε πολλά προς την κατεύθυνση ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους επιλύοντας, ταυτόχρονα, συσσωρευμένα για δεκαετίες προβλήματα. Υλοποιήσαμε αποφάσεις και διενεργήσαμε τομές των οποίων η αξία είναι τεράστιας σημασίας για τον εκσυγχρονισμό της χώρας μας και την αναβάθμιση του ρόλου της διεθνώς.
Είμαι πεπεισμένος ότι η αξία του συνολικού κυβερνητικού έργου, όταν κατακαθίσει ο κουρνιαχτός από την ισοπεδωτική κριτική που μας ασκείται, θα αναδειχθεί και θα αναγνωριστεί.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το μεγαλύτερο κληροδότημα που αφήνει η Κυβέρνηση στην Κύπρο μας και τον λαό μας είναι το φυσικό αέριο.
Στα πέντε χρόνια της διακυβέρνησής μας, με την αποφασιστική και ολοκληρωμένη πολιτική που ακολούθησε η Κυβέρνηση, διανύθηκε πολύ μεγάλη απόσταση. Όταν αναλάβαμε την Προεδρία, η Κύπρος μόλις είχε αρχίσει τη διαδικασία οριοθέτησης της δικής της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και τις έρευνες επιφάνειας για κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Σήμερα η Κύπρος έχει ήδη εντοπίσει σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου σε ένα από τα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ και αναζητεί καινούρια σε άλλα πέντε. Έχουμε προωθήσει όλες τις διεργασίες για τη διαμόρφωση των υποδομών που είναι απαραίτητες για την εξόρυξη, επεξεργασία, μεταφορά και εμπορία του φυσικού αερίου. Αυτές οι υποδομές έχουν μεγάλη σημασία για την αναθέρμανση της οικονομίας μας. Μόνο η ανέγερση του τερματικού υγροποίησης, που αναμένεται να αρχίσει το 2015, υπολογίζεται να δημιουργήσει τέσσερις χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Η πολιτική της Κυβέρνησης τοποθέτησε την Κύπρο στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Η προοπτική η Κύπρος να καταστεί προμηθεύτρια χώρα φυσικού αερίου της Ευρώπης αναβαθμίζει τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας μας.
Οι επιτυχίες στον τομέα των υδρογονανθράκων στηρίχθηκαν στην πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που ακολούθησε η Κυβέρνηση. Μ’ αυτή την πολιτική η Κύπρος δημιούργησε ένα ισχυρό δίκτυ προστασίας, αντιμετώπισε τις προκλήσεις και τις απειλές της Τουρκίας και προχώρησε στους σχεδιασμούς της. Χάρις σ’ αυτή την πολιτική, σύσσωμη η διεθνής κοινότητα υποστηρίζει την Κύπρο στην άσκηση του κυριαρχικού της δικαιώματος να αξιοποιεί τον φυσικό της πλούτο ενώ η Τουρκία διεθνώς εκτίθεται.
Τα όσα σήμερα δηλώνονται από πολιτικές δυνάμεις που προηγουμένως επέκριναν την Κυβέρνηση, αποτελούν δικαίωση της εξωτερικής μας πολιτικής. Σήμερα όλοι δηλώνουν ότι είναι πολύ σημαντικό να αναπτύξουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Αυτό το έχουμε κάνει όσο καμιά άλλη Κυβέρνηση του τόπου. Σήμερα όλοι δηλώνουν πόσο σημαντική είναι η ανάπτυξη των σχέσεων μας με το Ισραήλ. Κι αυτό το έχουμε κάνει. Σήμερα όλοι δηλώνουν για τον ρόλο της Κύπρου στην περιοχή. Κι αυτό το έχουμε προωθήσει αναπτύσσοντας περαιτέρω τις σχέσεις της Κύπρου με τις χώρες της Μέσης Ανατολής.
Στην Κυβέρνηση έλαχε το βαρύτατο καθήκον της πραγματοποίησης της πρώτης Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά τις αμφισβητήσεις που διατυπώθηκαν για τις δυνατότητες της Κύπρου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις, τελικά η χώρα μας επαινέθηκε από όλους για τον εξαιρετικό τρόπο με τον οποίο άσκησε την ευρωπαϊκή της προεδρία. Η ευρωπαϊκή επιτυχία της Κύπρου είναι επιτυχία όλων όσοι άοκνα και με φιλότιμο εργάστηκαν για να πετύχει η Κύπρος μας. Τους ευχαριστώ! Αυτή η επιτυχία ανέβασε πάρα πολύ ψηλά τις ευρωπαϊκές και διεθνείς μετοχές της χώρας μας και έχει αφήσει ένα σοβαρό κεκτημένο στο οποίο οι επόμενες Κυβερνήσεις θα πρέπει να επενδύσουν.
Κεντρική προτεραιότητα στην πολιτική της Κυβέρνησής μας ήταν η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής συνοχής. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου αυξήσαμε κατά 42% τις κοινωνικές παροχές. Προχωρήσαμε στην ενίσχυση των εισοδημάτων των συνταξιούχων με χαμηλές συντάξεις. Προχωρήσαμε σε αύξηση του δημοσίου βοηθήματος. Δώσαμε έμφαση στις πολιτικές που διευρύνουν την κοινωνική προστασία των ατόμων με αναπηρίες εισάγοντας ποσόστωση στις προσλήψεις ατόμων με αναπηρία στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Προωθήσαμε επιδόματα φροντίδας για παραπληγικούς και τετραπληγικούς. Προσαρμόσαμε στα σύγχρονα δεδομένα τη στεγαστική πολιτική του κράτους βελτιώνοντας τα κριτήρια συμμετοχής, τα ωφελήματα και τις χορηγίες που παρέχονται σε δικαιούχους πολίτες. Ουσιαστικά διπλασιάσαμε το κονδύλι για τους πρόσφυγες. Ενισχύσαμε και επεκτείναμε τη φοιτητική και μαθητική μέριμνα με στοχευμένο τρόπο. Παραχωρήσαμε γύρω στα 2.400 οικόπεδα για αυτοστέγαση. Άλλα 580 οικόπεδα παραχωρήσαμε στους πρόσφυγες που δεν μπορούν να πάρουν τίτλους ιδιοκτησίας και γύρω στα 670 οικόπεδα σε οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα.
Ακόμα και σήμερα που η Τρόικα μάς υποχρέωσε να μειώσουμε τις κοινωνικές παροχές, αρκετές εξακολουθούν να είναι ψηλότερες από αυτές που εμείς παραλάβαμε. Τέτοιες είναι το πασχαλινό επίδομα, το σχέδιο στήριξης των συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα, το βασικό δημόσιο βοήθημα, οι παροχές για τα άτομα με αναπηρίες, τα στεγαστικά προγράμματα, τα προγράμματα για τους πρόσφυγες και τις φτωχές οικογένειες. Ο κατώτατος μισθός.
Η Κυβέρνησή μας επέλυσε οριστικά το υδατικό πρόβλημα, που αποτελούσε το δεύτερο εθνικό πρόβλημα το οποίο αντιμετώπιζε η Κύπρος. Οι Κύπριοι δεν πρόκειται να διψάσουν ξανά. Αυτό έγινε κατορθωτό με την ανέγερση όλων των απαραίτητων έργων υποδομής για αφαλάτωση και αποθήκευση του νερού. Για την ορθολογική διαχείριση του νερού, η Κυβέρνηση προχώρησε στην ίδρυση Ενιαίου Φορέα Υδάτων που εκκρεμούσε για δεκαετίες. Η Κυβέρνηση προχώρησε στη διαγραφή των αγροτικών χρεών που επίσης εκκρεμούσε για δεκαετίες.
Η Κυβέρνησή μας επεξεργάστηκε, προώθησε και εφαρμόζει ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική. Με αυτή την πολιτική κατορθώσαμε να μειώσουμε κατακόρυφα τις δαπάνες για τις ανάγκες των δικαιούχων μεταναστών από €23.5 εκ. το 2010 σε €10 εκ. το 2012.
Κατά τη διάρκεια της πενταετίας η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση από θεωρία έγινε πράξη. Εισήχθησαν νέα αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα, ολοκληρώθηκε η μείωση των μαθητών στους 25 ανά τμήμα σ’ όλες τις τάξεις, λειτούργησαν Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Λειτούργησαν νέα μουσικά σχολεία.
Επιπλέον, διευρύναμε την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ιδρύοντας Νομική και Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και Σχολή Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών στο ΤΕΠΑΚ.
Στον τομέα της υγείας αναβαθμίσαμε τις κρατικές υπηρεσίες υγείας λειτουργώντας μια σειρά εξειδικευμένων κλινικών και μονάδων στα νοσοκομεία όλων των πόλεων. Διαμορφώσαμε ένα λεπτομερή σχεδιασμό για την εισαγωγή ενός βιώσιμου Γενικού Σχεδίου Υγείας. Προχωρούμε στην επέκταση του Νοσοκομείου Λάρνακας το οποίο ήταν αίτημα των οργανωμένων φορέων της πόλης για πάρα πολλά χρόνια. Διαμορφώσαμε νέα τιμολογιακή πολιτική για τα φάρμακα με όφελος για τους πολίτες 10 εκ. ευρώ ετησίως.
Στις δημόσιες συγκοινωνίες η Κυβέρνησή μας υλοποίησε μια ριζοσπαστική πολιτική. Η Κύπρος για πρώτη φορά, επιτέλους διαθέτει ένα σύγχρονο σύστημα δημόσιων μεταφορών το οποίο προσφέρει εύκολη και φθηνή διακίνηση σε όλους.
Έμπρακτα στηρίξαμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Καταρτίσαμε στρατηγικό σχεδιασμό για την ανασυγκρότηση του θεσμού που κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Για το περιβάλλον και την αειφορία χαράξαμε ολοκληρωμένη στρατηγική και διαθέσαμε σημαντικούς πόρους για την προστασία του περιβάλλοντος, την προώθηση της ανακύκλωσης και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Για την οικονομία αυτά τα πέντε χρόνια έχουν λεχθεί πάρα πολλά. Είναι πεποίθησή μου ότι η Κύπρος έστω και βαριά λαβωμένη από την παγκόσμια και ευρωπαϊκή οικονομική κρίση, θα μπορούσε να αποφύγει την κατάσταση στην οποία σήμερα βρίσκεται.
Ανεξαρτήτως των διαρθρωτικών προβλημάτων που για δεκαετίες ταλανίζουν την κυπριακή οικονομία, η Κύπρος - κατά γενική ομολογία ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών - δεν θα ήταν υποχρεωμένη να προσφύγει στον Μηχανισμό Σταθερότητας αν οι κυπριακές τράπεζες δεν ήταν εκτεθειμένες στην ελληνική οικονομία. Η Κύπρος είναι θύμα της κρίσης του τραπεζικού συστήματος. Αυτό το παραδέχονται όλοι στην Ευρώπη και διεθνώς.
Για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης η Κυβέρνηση έλαβε πολλά μέτρα. Αυτό το επιβεβαιώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που μερικές φορές και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους χαρακτήρισε τα κυβερνητικά μέτρα έγκαιρα και στοχευμένα.
Η Κυβέρνηση στήριξε την ανάπτυξη με ποσό ύψους πέραν του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ. Στήριξε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με 300 εκατομμύρια ευρώ που εξασφάλισε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Στήριξε τον τουρισμό με χρηματοδότηση συγκεκριμένων προγραμμάτων και παροχή κινήτρων. Μέτρα λήφθηκαν και για την προώθηση των επενδύσεων.
Στο πλαίσιο της επίλυσης διαρθρωτικών προβλημάτων η Κυβέρνηση κατάργησε τις πολλαπλές συντάξεις. Διασφάλισε τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και των ασφαλιστικών ταμείων του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Για πρώτη φορά μείωσε τον αριθμό των δημόσιων υπαλλήλων και συγκρατήθηκαν οι δημόσιες δαπάνες. Για πρώτη φορά έγινε στόχευση των κοινωνικών παροχών, που ήταν αίτημα όλων των πολιτικών δυνάμεων.
Η ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης μεγάλων κυπριακών τραπεζών μάς υποχρέωσε να προσφύγουμε στον Μηχανισμό τον οποίο προσπαθήσαμε πάρα πολύ να αποφύγουμε. Χωρίς να έχουμε καμιά ψευδαίσθηση για τις αντιλαϊκές και αντιαναπτυξιακές πολιτικές που εφαρμόζει η Τρόικα, θέσαμε ως προτεραιότητα τη διαφύλαξη βασικών τομέων της οικονομίας μας, καθώς και σημαντικών θεσμικών κεκτημένων των εργαζομένων.
Παρά τη συνεχή πίεση που ασκήθηκε στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για υπογραφή άρον άρον του Μνημονίου, εμείς επιμέναμε μέχρι τέλους στη διαπραγμάτευση. Είναι μέσα από αυτή τη διαπραγμάτευση που καταφέραμε να διατηρήσουμε ακέραιο το κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αποφασίζει για τη διαχείριση του φυσικού αερίου. Δημιουργήσαμε προϋποθέσεις για αποφυγή των ιδιωτικοποιήσεων, που η Τρόικα απαιτούσε να γίνουν αμέσως. Διαφυλάξαμε βασικές θεσμικές κατακτήσεις όπως είναι η ΑΤΑ και ο 13ος μισθός.
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι μέσα από τη διαπραγμάτευση, παρά το γεγονός ότι το Μνημόνιο περιλαμβάνει επώδυνες πρόνοιες, καταφέραμε να διατηρήσουμε ανοικτή την προοπτική σύντομα η χώρα μας να εξέλθει από τη στενωπό στην οποία έχει βρεθεί. Αυτή την προοπτική θα κληθεί η νέα Κυβέρνηση να την καλλιεργήσει και να την προωθήσει. Γι’ αυτό χρειάζεται διεκδικητικότητα, αλλά και ρεαλισμός.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Αυτά τα πέντε χρόνια, σε αντίξοες συνθήκες, προσπαθήσαμε πάρα πολύ να πετύχουμε το καλύτερο. Ποτέ δεν ισχυριστήκαμε ότι δεν κάναμε λάθη ή ότι δεν είχαμε παραλείψεις. Δεν υπάρχει, άλλωστε, Κυβέρνηση στον κόσμο που να μην έχει διαπράξει λάθη ή δεν έχει παραλείψεις. Αφήνω, όμως, στους πολίτες και στην ιστορία να κρίνουν αν η Κυβέρνηση αντιμετωπίστηκε δίκαια. Αν η κριτική ήταν καλοπροαίρετη και δημιουργική ή αν ήταν ισοπεδωτική, εξοντωτική και άδικη.
Δεν μπορεί όλα αυτά τα χρόνια να χρεώνεται στην Κυβέρνηση η ευθύνη για κάθε υπαρκτό ή ανύπαρκτο πρόβλημα και ταυτόχρονα για ό,τι θετικό να πιστώνονται οποιοιδήποτε άλλοι εκτός της Κυβέρνησης. Δεν μπορεί να φορτώνεται η οικονομική κρίση στην Κυβέρνηση παραγνωρίζοντας την παγκόσμια οικονομική κρίση και αποκρύβοντας τις καταστροφικές ευθύνες των τραπεζών και της εποπτικής αρχής.
Όλα αυτά τα χρόνια αντιμετώπισα τα προβλήματα και τις δυσκολίες με το κεφάλι ψηλά. Και θα αποχωρήσω με το κεφάλι ψηλά γιατί έκανα, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, ό,τι μπορούσα για να πετύχω το καλύτερο για την Κύπρο μας. Στις δυσκολίες έχω μάθει να σηκώνω το κεφάλι ψηλά και όχι τα χέρια. Έτσι έμαθα, αυτό έκανα μια ζωή και αυτό θα συνεχίσω να κάνω.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η Κύπρος βρίσκεται σε ένα πολύ δύσκολο σταυροδρόμι. Πολλοί συμπατριώτες μας αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες εξαιτίας της ανεργίας ή της σημαντικής μείωσης των εισοδημάτων τους. Παρά τα μέτρα που πήραμε η ανεργία εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο τόπος μας. Συμμερίζομαι τον πόνο, τις ανησυχίες και την αγωνία των ανέργων και των δυσπραγούντων συμπατριωτών μας. Εκφράζω προς αυτούς τη συμπάθεια και την αλληλεγγύη μου. Θέλω να τους διαβεβαιώσω ότι ως απλός πολίτης θα συνεχίσω να αγωνίζομαι και να προσπαθώ ώστε η πατρίδα μας να μπορέσει να ξεπεράσει τις δυσκολίες και τα προβλήματα. Σύντομα να εξέλθει από την κρίση και να εισέλθει και πάλι στον δρόμο της ανάπτυξης και της προόδου. Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι ώστε η χώρα μας όσο το δυνατόν πιο σύντομα να απαλλαγεί από την κατοχή.
Θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες για τη συνεργασία και τη βοήθεια που μου πρόσφεραν οι στενοί μου συνεργάτες, οι Υπουργοί της Κυβέρνησης, τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας και των τεχνικών επιτροπών, οι εργαζόμενοι για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας, οι άνθρωποι που εργάζονται στο Προεδρικό.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Την ερχόμενη Κυριακή καλείστε να ασκήσετε το ιερό δικαίωμα της ψήφου εκλέγοντας νέο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι εκλογές αποτελούν κορυφαία στιγμή της δημοκρατίας. Σας καλώ να προσέλθετε μαζικά στις κάλπες και να ασκήσετε το εκλογικό σας δικαίωμα. Η λύση στα προβλήματα δεν είναι η αποχή, είναι η συμμετοχή.
Καλή ψήφο.
Να είστε όλοι καλά.
Σας ευχαριστώ.
