21/1/13

Ομιλία του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού κ. Γιώργου Δημοσθένους στην εκδήλωση για την παρουσίαση της παγκύπριας έρευνας για το σχολικό κλίμα και τη βία στο σχολείο, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου 21/01/2013

Νιώθω ιδιαίτερα ευτυχής που χαιρετίζω τη σημερινή ημερίδα του Κυπριακού Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο, κατά την οποία θα ανακοινωθούν και τα αποτελέσματα της πρώτης παγκύπριας έρευνας που διενήργησε για το σχολικό κλίμα και τη θυματοποίηση στα σχολεία Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης.

Η χαρά μου είναι ακόμη πιο μεγάλη που η εκδήλωση αυτή σηματοδοτείται από την παρουσία μιας παγκόσμιας φυσιογνωμίας στο χώρο της επιστημονικής έρευνας για τη βία στο σχολείο, του καθηγητή Eric Debarbieux, Προέδρου του Διεθνούς Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο και Συμβούλου του Υπουργού Παιδείας της Γαλλίας σε θέματα πρόληψης της βίας.

Ο καθηγητής Debarbieux, στενός συνεργάτης του Κυπριακού Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο, είναι κι ένας συνεπής φίλος και υποστηρικτής της Κυπριακής Δημοκρατίας αφού είναι με τις ενέργειες του που απέτρεψε τη διεξαγωγή, το καλοκαίρι, ειδικού σεμιναρίου των Ευρωπαϊκών Εκπαιδευτικών Οργανώσεων στη κατεχόμενη γη μας. Του οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ.

Αγαπητοί φίλοι,

Θα ήθελα να υπογραμμίσω πως η σύσταση του Παρατηρητηρίου το 2008 σηματοδοτεί έναν ιστορικό σταθμό στον αγώνα κατά της βίας στο σχολείο, στον βαθμό που η λειτουργία του θα μας επιτρέψει μια ακριβή εικονογράφηση του προβλήματος πάνω στην οποία θα μπορέσουμε να οικοδομήσουμε και να αναπροσαρμόζουμε την προληπτική μας στρατηγική.

Η λειτουργία του Παρατηρητηρίου αποτελούσε μια από τις βασικές εισηγήσεις της «Επιτροπής ειδικών για τη σχολική βία», η οποία συστάθηκε το 2008 και μελέτησε το πρόβλημα της νεανικής παραβατικότητας.
Με βάση τις εισηγήσεις της Επιτροπής, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού διαμόρφωσε, για πρώτη φορά, μια ολοκληρωμένη και συνεκτική πολιτική για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παραβατικότητας, η οποία συζητήθηκε και έγινε αποδεκτή από τους φορείς που συμμετέχουν στα Συμβούλια της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης.

Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής, πέρα από τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου, υλοποιήθηκαν σταδιακά όλα τα μέτρα για τα οποία είχε δεσμευθεί το Υπουργείο, τα κυριότερα από τα οποία είναι τα εξής:

• Η δημιουργία της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης, η οποία παρακολουθεί συστηματικά σοβαρές περιπτώσεις παραβατικότητας και βοηθάει τα σχολεία στην ανάπτυξη σχεδίων δράσης για την επίλυση των προβλημάτων που παρουσιάζονται.
• Η λειτουργία της Συντονιστικής Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πολιτότητας, η οποία χρηματοδοτεί δράσεις και παρεμβάσεις που αναπτύσσουν τα ίδια τα σχολεία, με σημαντική αύξηση της σχετικής δαπάνης από τα €50.000 το 2007 σε περίπου €700.000 σήμερα.
• Η επέκταση του θεσμού του Υπεύθυνου Τμήματος σε όλες τις τάξεις της Μέσης Εκπαίδευσης και η εφαρμογή του, για πρώτη φορά, σε όλες τις τάξεις της Δημοτικής.
• Η επέκταση του θεσμού των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας από τρεις σε οκτώ. Σημειώνω ότι μέσα στα πλαίσια του συγχρηματοδοτούμενου από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο έργου «Πρόγραμμα κατά της Πρόωρης Εγκατάλειψης του Σχολείου, της Σχολικής Αποτυχίας και της Παραβατικότητας σε Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας», που καλύπτει σήμερα περίπου το 10% του μαθητικού πληθυσμού, προσφέρονται δωρεάν μαθήματα δημιουργικής απασχόλησης και ενισχυτικής διδασκαλίας στους μαθητές σε απογευματινό χρόνο. Επίσης, λειτουργούν για πρώτη φορά τέσσερα Κέντρα Πληροφόρησης και Ψυχοκοινωνικής Στήριξης σε όλες τις επαρχίες, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης σε μαθητές, εκπαιδευτικούς, σχολικές μονάδες και γονείς από κλινικούς, σχολικούς και συμβουλευτικούς ψυχολόγους, παιδοψυχιάτρους, κοινωνικούς λειτουργούς και άλλους ειδικούς.
• Η εισαγωγή, στα πλαίσια της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, του μαθήματος της αγωγής υγείας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση.

• Η επέκταση του θεσμού του Ανοικτού Σχολείου σε επτά νέους Δήμους, με στόχο τη μετατροπή των σχολείων σε Πολιτιστικά Κέντρα της γειτονιάς και την αξιοποίηση των εγκαταστάσεών τους για πολιτιστικές, δημιουργικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Σημειώνω ότι στα δέκα υφιστάμενα Ανοικτά Σχολεία συμμετέχουν περίπου 6.500 πολίτες όλων των ηλικιών.
• Η πιλοτική εισαγωγή του Θεσμού του Σχολικού Κοινωνικού Λειτουργού.
• Η αξιολόγηση και ενίσχυση της Υπηρεσίας Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής με την πρόσληψη πρόσθετου αριθμού καθηγητών.
• Η ενίσχυση της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας με βάση την εξωτερική αξιολόγηση της Υπηρεσίας που διενεργήθηκε από επιστημονική επιτροπή εμπειρογνωμόνων.

Βρισκόμαστε σήμερα στην ευχάριστη θέση της παρουσίασης των επιστημονικών ευρημάτων για τη βία στο σχολείο και το σχολικό κλίμα από την έρευνα που διενήργησε το Παρατηρητήριο για τη Βία στο Σχολείο.

Από τη μελέτη των βασικών επιστημονικών ευρημάτων της έρευνας διαφαίνεται πως η βία στο σχολείο, ιδιαίτερα ως προς τις σοβαρές μορφές της, έχει περιορισμένη έκταση, ιδιαίτερα αν συγκριθεί με αντίστοιχα αποτελέσματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα που θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους είναι η συσχέτιση της βίας και θυματοποίησης με το σχολικό κλίμα. Θα πρέπει όλοι οι πρωταγωνιστές της εκπαιδευτικής διαδικασίας να φροντίσουμε ώστε η κάθε σχολική μονάδα να καλλιεργήσει ένα θετικό σχολικό κλίμα, ένα εύφορο ψυχοκοινωνικό πλαίσιο στο οποίο θα ανθίζουν οι προσωπικότητες των μαθητών.

Θέλω να τονίσω ότι τα αποτελέσματα της έρευνας καθώς και οι εισηγήσεις που κατατίθενται θα αξιοποιηθούν δεόντως από το Υπουργείο Παιδείας για την περαιτέρω ενίσχυση της πολιτικής που εφαρμόζει συστηματικά και μεθοδικά τα τελευταία χρόνια.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα μέλη του Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο Μαρία Καραγιάννη και Κώστα Ιερείδη, και ιδιαίτερα τον επιστημονικό συντονιστή Μιχάλη Παπαδόπουλο, για την έρευνα και γενικότερα για το έργο τους. Επίσης ευχαριστώ το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης το οποίο, με τη λειτουργό του κα Σοφία Βλάμη, συνέβαλε σημαντικά στην πραγματοποίηση της έρευνας.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες, όμως, απευθύνω στο φίλο καθηγητή Eric Debarbieux για την όλη συμβολή του στην εργασία του Παρατηρητηρίου και την εδώ παρουσία του η οποία μας τιμά ιδιαίτερα.