Είναι με μεγάλη χαρά που αποδέχθηκα να
τελέσω τα εγκαίνια του Προσωρινού Σπιτιού της κατεχόμενης Κοντέας. Το
σπίτι αυτό θα φιλοξενήσει το Κοινοτικό Συμβούλιο μέχρι να δημιουργηθούν,
ελπίζουμε το συντομότερο δυνατό, οι κατάλληλες συνθήκες που θα
οδηγήσουν σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Στα πλαίσια της
πολυπόθητης αυτής λύσης οι Κοντεάτες, μαζί με τους υπόλοιπους πρόσφυγες
μας, θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στην κατεχόμενη γη
τους και το Κοινοτικό Συμβούλιο να εγκατασταθεί ξανά στη μόνιμη βάση
του.
Σας διαβεβαιώνω ότι ως Πρόεδρος της Βουλής και ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, έθεσα πάνω απ’ όλα την υπηρεσία μου στον κυπριακό λαό. Ιδιαίτερα, στον προσφυγικό κόσμο. Στις πολύ δύσκολες στιγμές που διέρχεται η πατρίδα μας, σε μια περίοδο βαθιάς παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και για 38 χρόνια υπό ημικατοχή, σε πείσμα των καιρών εξακολουθούμε να εγκαινιάζουμε νέες υποδομές.
Οι εκτοπισμένοι Κοντεάτες έθεσαν στόχο τη δημιουργία του «Σπιτιού της Κοντέας» ως μια προσωρινή βάση του Κοινοτικού Συμβουλίου, με πρόθεση τη διατήρηση της μνήμης και της προβολής της κατεχόμενης Κοντέας. Το σπίτι αυτό θα αποτελέσει τον χώρο δραστηριοποίησης της κοινότητας μέσα από συνεδριάσεις και εκδηλώσεις. Θα αποτελέσει παράλληλα χώρο συνεύρεσης των προσφύγων Κοντεατών. Μέχρι εκείνη την ευλογημένη μέρα της επιστροφής στη γενέθλια γη.
Σήμερα εκπληρώνεται ένα όραμα του Κοινοτικού Συμβουλίου Κοντέας, ένα όραμα που ξεκίνησε με την παραχώρηση της τουρκοκυπριακής κατοικίας και ολοκληρώθηκε με την αναπαλαίωση της διατηρητέας αυτής οικοδομής πριν λίγες βδομάδες.
Φίλες και φίλοι,
Οι θύμισες μας ταξιδεύουν στην κατεχόμενη σήμερα Κοντέα. Η όμορφη Κοντέα είναι κτισμένη στο σταυροδρόμι τριών πόλεων της Κύπρου, της Αμμοχώστου, της Λάρνακας και της Λευκωσίας. Η Κοντέα φημίζεται για το πολύ εύφορο έδαφος της γιατί σχηματίστηκε από τις προσχώσεις τριών βασικά χειμάρρων: του Κούντουρου, του Άη Φηνιανού και του Ορκού. Οι ομορφιές και ο πλούτος του φυσικού της περιβάλλοντος εξυμνούνται σε επιγραφή, γραμμένη σε μάρμαρο, που βρέθηκε πάνω σε ξύλινο κίονα στα κτήρια έπαυλης. Η επιγραφή αυτή αποτελεί το καλύτερο μνημείο για την Κοντέα. Το περιεχόμενο της είναι ένας ύμνος για το φυσικό περιβάλλον του χωριού.
Στην Κοντέα αναπτύχθηκαν τα γράμματα και οι τέχνες. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των Κοντεατών είναι το υψηλό πολιτιστικό τους επίπεδο. Τέκνο της Κοντέας είναι και ο μεγάλος ποιητής και αγωνιστής Τεύκρος Ανθίας, ο οποίος υπήρξε κορυφαίος δημοσιογράφος, εκπαιδευτικός και από τα σημαντικότερα στελέχη του Λαϊκού Κινήματος στην Κύπρο.
Η Κοντέα μπορεί να σεμνύνεται γιατί διαχρονικά αποτέλεσε φύτρα πολλών άλλων κορυφαίων εργατών της τέχνης και του πολιτισμού. Ενδεικτικά αναφέρω τον ποιητή Χαράλαμπο Δημοσθένους που έφυγε πρόσφατα, τον Αντώνη Χωματένο, τον συνθέτη και μουσικό Λάρκο Λάρκου που επίσης μας άφησε χρόνους. Από τους νεότερους ο κορυφαίος καλλιτέχνης που γράφει ιστορία τέχνης της χαρακτικής με περγαμηνές διεθνώς είναι ο αγαπητός φίλος Χαμπής Τσαγγάρης. Ποιητής, συγγραφέας και κριτικός αναλυτής ο αθόρυβος και σεμνός φίλος Θωμάς Συμεού.
Στον τομέα της μουσικής ο Λάρκος Λάρκου ο νεότερος, ο φίλος Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου που έχει στο ενεργητικό του τη δημιουργία και τη λειτουργία μιας υπέροχης θεατρικής ομάδας και πληθώρα θεατρικών παραστάσεων και πλούσιων πολιτιστικών εκδηλώσεων τόσο στις ελεύθερες περιοχές, αλλά και στην ίδια την κατεχόμενη Κοντέα προωθώντας την προσέγγιση των δύο κοινοτήτων.
Φίλες και φίλοι,
Το προδοτικό πραξικόπημα και η βάρβαρη τουρκική εισβολή οδήγησαν τους Κοντεάτες μακριά από τις πατρογονικές τους εστίες. Σας διαβεβαιώνω ότι οι προσπάθειες για να βρεθεί μια σωστή λύση στο εθνικό μας θέμα υπήρξαν αδιάκοπες. Δεν τελεσφόρησαν δυστυχώς, γιατί έχουμε να κάνουμε με έναν αδιάλλακτο κατακτητή, με βλέψεις και στόχους επεκτατικούς. Η αλαζονεία της τουρκικής ηγεσίας ενισχύεται επειδή θεωρεί ότι στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην περιοχή μας η Τουρκία μπορεί να συνεχίσει ανενόχλητη να προκαλεί τη διεθνή κοινότητα αρνούμενη επίμονα να εφαρμόσει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Κύπρο καθώς και τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες δώσαμε και δίνουμε σκληρές μάχες. Έχουμε αυτή την πενταετία αποτρέψει με επιτυχία όλες τις προσπάθειες και στρατηγικές για αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Ακόμη και αυτές που ξεκίνησαν πριν το 2008 όπως η περιβόητη προσπάθεια για επιβολή του λεγόμενου «κανονισμού για το απευθείας εμπόριο» των κατεχομένων με χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εμείς καταθέσαμε προτάσεις για επιστροφή της Αμμοχώστου, άνοιγμα κεφαλαίων της Τουρκίας καθώς και άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εμπόριο με τον έξω κόσμο. Η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε γιατί με την εφαρμογή τους θα αποφεύγετο η αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Δεν λυγίσαμε σε πιέσεις και μηχανορραφίες για αλλαγή της συμφωνημένης διαδικασίας για το Κυπριακό κάτι που θα οδηγούσε μοιραία σε μια νέα μορφή επιδιαιτησίας, σε τεχνητά χρονοδιαγράμματα και τελικά βέβαια σε ένα νέο ολοκληρωτικό αδιέξοδο, αυτή τη φορά ίσως το τελευταίο.
Αναστρέψαμε το αρνητικό και τιμωρητικό κλίμα που υπήρχε διεθνώς μέχρι το 2008, πείθοντας ότι η αδιάλλακτη πλευρά είναι η Τουρκία και όχι η Κυπριακή Δημοκρατία. Το σημαντικότερο ίσως, είναι το γεγονός ότι διατηρήσαμε την ελπίδα για μια λύση του Κυπριακού, αποτρέποντας το βάθεμα της κατοχής και της διχοτόμησης, που θα προκαλείτο με μια ενδεχόμενη αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Για να αποτρέψουμε την καταστροφική διχοτόμηση και να διατηρήσουμε την προοπτική λύσης του Κυπριακού, την προοπτική της απελευθέρωσης και της επανένωσης, οφείλουμε να είμαστε και στο άμεσο μέλλον ιδιαίτερα προσεκτικοί. Να μην παίξουμε το παιχνίδι της Τουρκίας. Είτε απελευθερώνοντας την από τις δεσμεύσεις έναντι του Συμβουλίου Ασφαλείας για λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, είτε ενδίδοντας στις τουρκικές απαιτήσεις για αλλαγή της διαδικασίας και για λύση ουσιαστικά δύο οντοτήτων με μια χαλαρή ομοσπονδιακή, ενδεχόμενα και συνομοσπονδιακή, σύνδεση.
Καταλήγοντας, θέλω να σας συγχαρώ για την επίτευξη του στόχου σας και το εξαίρετο αποτέλεσμα που έχετε πετύχει. Επιτρέψετε μου να ολοκληρώσω με τους στίχους που αναγράφονται στην ταφόπετρα του Κοντεάτη Τεύκρου Ανθία:
Αδέλφια να με φωνάζετε κάθε φορά
Που θα’ χει αγώνα για ό,τι νέο και πιο μεγάλο
Και θα ξυπνώ γιορτινά ντυμένος,
Να σέρνουμε της νίκης τον χορό, να τραγουδάμε.
Στη λεύτερη γαλανομάτα λευτεριά.
Πλάτυνε η σκέψη τη ζωή τόσο πολύ, τόσο πολύ,
Πο΄κανε ο άνθρωπος τη γη,
Κι’ όλο το σύμπαν σπίτι.
