21/11/12

Ομιλία του Υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού κ. Νεοκλή Συλικιώτη στο Διεθνές Συμπόσιο «Oil & Gas Energy», στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου στη Λευκωσία 21/11/2012

Εκλεκτοί Σύνεδροι,
Αξιότιμοι ακαδημαϊκοί,
Αγαπητοί φοιτητές και φοιτήτριες,

Η ανακάλυψη σημαντικών ποσοτήτων υδρογονανθράκων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ σαφώς και αλλάζει τον ρουν της ιστορίας αυτού του τόπου, διαφοροποιώντας τον γεωστρατηγικό, γεωπολιτικό και γεωοικονομικό χάρτη της περιοχής. Ωστόσο, η αξιοποίηση προς όφελος της Κύπρου και του λαού μας αυτών των νέων δεδομένων βρίσκεται υπό την αίρεση των δικών μας συνετών αποφάσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση ο πανεπιστημιακός κόσμος της Κύπρου έχει καθοριστικό ρόλο να διαδραματίσει, προσφέροντας την αναγκαία επιστημοσύνη αλλά, κυρίως, καταθέτοντας διαλεκτική σκέψη, απαραίτητο στοιχείο αν επιδίωξη μας είναι μια σοφή πορεία προς το μέλλον.

Η πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου να συνδιοργανώσει με το ανοικτό πανεπιστήμιο Μόσχας Chernomyrdin αυτό το διεθνές συμπόσιο με θέμα την ανταλλαγή εμπειριών και στρατηγικής για τη μελλοντική ευημερία στον τομέα των υδρογονανθράκων αποτελεί σημαντική κατάθεση προς αυτή την κατεύθυνση, γι’ αυτό και σας συγχαίρω θερμά.

Η εξέλιξη της ανθρωπότητας και η απίστευτη πρόοδος που βιώνουμε τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν αδιαμφισβήτητα αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξης που πραγματοποιείται στον τομέα της ενέργειας. Η εξασφάλιση της απαραίτητης ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών μας και η επάρκεια της, το κόστος, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τη χρήση της, καθώς και η ανάγκη για μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα συνθέτουν το σύγχρονο ενεργειακό πάζλ το οποίο καλείται να λύσει κάθε σύγχρονη χώρα.

Η Κύπρος, μέχρι και σήμερα, αποτελεί ένα ενεργειακά απομονωμένο σύστημα, εξαρτώμενο σχεδόν αποκλειστικά από την εισαγωγή πετρελαιοειδών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις μεταφορές. Μια εξάρτηση που το 2010 είχε ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση κατά 2.5% του ΑΕΠ. Συνυπολογίζοντας τη συνεχόμενη αστάθεια των τιμών των πετρελαιοειδών διεθνώς, τις προκλήσεις των κλιματικών αλλαγών που είναι ήδη εμφανείς στο νησί μας, την κλιμακούμενη αυξανόμενη ενεργειακή ζήτηση, καθώς και την ανακάλυψη των γηγενών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, η Κυβέρνηση έχει χαράξει μια πολύπλευρη ενεργειακή πολιτική που, μεταξύ άλλων, προνοεί:

• Τη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος, εντάσσοντας στο ενεργειακό μας σύστημα φυσικό αέριο και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με στόχο τη σταδιακή ενεργειακή αυτάρκεια της Κύπρου, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στη χώρα μας.
• Τη μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο για συγκέντρωση, επεξεργασία, διέλευση ή και διαμετακόμιση ενεργειακών πόρων από τη γύρω περιοχή στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές.
• Την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης μέσα από τη δημιουργία του Νοτιοανατολικού Μεσογειακού διαδρόμου εφοδιασμού των ευρωπαϊκών αγορών με φυσικό αέριο.
• Την ανάδειξη και αξιοποίηση του γεωστρατηγικού και γεωπολιτικού ρόλου της Κύπρου.
• Την κληροδότηση στα παιδιά μας μέρος των ωφελειών που θα αποκομίσουμε από την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Η υλοποίηση, βέβαια, της ενεργειακής μας στρατηγικής στηρίζεται σε δύο θεμελιώδεις παραμέτρους: την ανάπτυξη των αναγκαίων ενεργειακών υποδομών και τη δημιουργία νέων θεσμών. Θεσμοί που θα στηθούν στη βάση επιτυχημένων μοντέλων και προτύπων που έχουν αναπτύξει άλλες χώρες και από τις οποίες μπορούμε να παραδειγματιστούμε. Ένας τέτοιος θεσμός έχει συσταθεί πλέον και στην Κύπρο στη βάση του νορβηγικού μοντέλου, και αναφέρομαι στην Κρατική Εταιρεία Υδρογονανθράκων η οποία αναλαμβάνει την εμπορική πτυχή της αξιοποίησης των κυπριακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Δικαιολογημένα, συνεπώς, όλοι αναμένουμε πάρα πολλά από αυτή την εταιρεία, όμως είμαι βέβαιος πως δεν θα διαψευσθούμε.

Μετά και από αυτή την εξέλιξη, τώρα πια έχουμε αρχίσει τις διεργασίες για τη σύσταση ενός άλλου σημαντικότατου θεσμού που πρέπει να υιοθετήσουμε, του Εθνικού Ταμείου Υδρογονανθράκων. Το Ταμείο το οποίο θα συσταθεί με νόμο θα πρέπει να συμβάλει στη δημιουργία συνθηκών οικονομικής ισότητας και ευημερίας των παρόντων και των μελλοντικών γενεών των Κυπρίων πολιτών. Το δε αποθεματικό του Ταμείου θα διατίθεται για τους αποκλειστικούς τρεις πιο κάτω σκοπούς:

• Την ανατροφοδότηση της βιομηχανίας υδρογονανθράκων, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων για την κατασκευή των αναγκαίων υποδομών.

• Τη διάθεση ενός ποσοστού στον Ετήσιο Κρατικό Προϋπολογισμό.

• Την αποταμίευση ενός ποσοστού ως επένδυση για τις μελλοντικές γενεές των Κυπρίων πολιτών.

Προηγουμένως, όμως, αναφέρθηκα και στη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών ως προϋπόθεση υλοποίησης της ενεργειακής μας στρατηγικής. Μια τέτοια υποδομή που να καθιστά τεχνικά εφικτό έναν τέτοιο στόχο αποτελεί η κατασκευή μονάδας υγροποίησης φυσικού αερίου που θα είναι εγκατεστημένη στην Κύπρο.

Αυτό το έργο αποτελεί, κατά την άποψη μας, την αναγκαία περιφερειακή ενεργειακή υποδομή που θα συμβάλει στην ουσιαστική διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού, εφόσον θα συνθέτει ένα ευέλικτο κομβικό σημείο για τη διασύνδεση με τις μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου που υπάρχουν στην ευρύτερη Μεσόγειο Θάλασσα και την προώθηση τους στην ευρωπαϊκή, αλλά και στην παγκόσμια αγορά. Στη βάση αυτών των δεδομένων, αλλά και του έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος που έχει ήδη εκδηλωθεί από μεγάλους επενδυτικούς οργανισμούς και όχι μόνο, η Κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει με τις αναγκαίες διεργασίες έτσι που μέχρι το 2019 να έχουμε το Τερματικό Υγροποίησης Φυσικού Αερίου στο Βασιλικό.

Αυτός ίσως ήταν και ο κυριότερος λόγος για τον οποίο επιβάλλετο να προχωρήσουμε άμεσα με τη σύσταση της Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, η οποία και θα αναλάβει κυρίαρχο ρόλο για να προχωρήσει το έργο.

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της υλοποίησης των στόχων που αφορούν την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, προχωρούμε στις διαδικασίες για τη δημιουργία τερματικού σταθμού υποδοχής και αποθήκευσης πετρελαιοειδών. Το τερματικό αυτό θα περιλαμβάνει εγκαταστάσεις αποθήκευσης λειτουργικών αποθεμάτων πετρελαιοειδών, καθώς και εγκαταστάσεις αποθεμάτων ασφαλείας πετρελαιοειδών. Ταυτόχρονα, θα διαθέτει εγκαταστάσεις για τη χρήση του ως διαμετακομιστικός σταθμός για την εμπορία πετρελαιοειδών. Όσον αφορά το έργο αυτό, βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο αξιολόγησης των περιεκτικών προσφορών και σύντομα αναμένεται να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τον επικρατέστερο υποψήφιο στρατηγικό συνεργάτη για τη σύσταση κοινοπραξίας με τους ΚΟΔΑΠ, ΑΗΚ και ΚΕΤΑΠ για τον σχεδιασμό, κατασκευή και λειτουργία του, επίσης στην περιοχή του Βασιλικού.

Σε ένα άλλο επίπεδο διεργασιών, η Κυβέρνηση έχει ορίσει τα μέλη της Διαπραγματευτικής Ομάδας με όρους εντολής την κατάληξη σε αριθμό συμφωνιών που πρέπει να υπογράψουμε με την εταιρία Noble Energy International Ltd, προκειμένου να έχουμε το συντομότερο δυνατόν φυσικό αέριο στην Κύπρο για σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης, αλλά και εμπορικής εκμετάλλευσης με τη διάθεσή του στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές.

Παράλληλα, στο πλαίσιο του β’ γύρου αδειοδότησης, όπως γνωρίζετε, έχουμε αρχίσει τη διαπραγμάτευση με την κοινοπραξία ENI/Kogas για τα τεμάχια 2 και 3, την κοινοπραξία Total/Novatek/GPB για το τεμάχιο 9 και την Total για το τεμάχιο 11 και είμαστε αισιόδοξοι ότι σύντομα θα καταλήξουμε σε συμφωνία για την αδειοδότηση των τεσσάρων αυτών τεμαχίων.

Οι διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στο πλαίσιο υλοποίησης της ενεργειακής μας πολιτικής και αφορούν στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των γηγενών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων μέσα από τη σύσταση θεσμών, τη δημιουργία υποδομών, τη διαχείριση του διαλόγου με τη Noble, την προώθηση των διαδικασιών του β’ γύρου αδειοδότησης, αλλά και στην προώθηση της ενδιάμεσης λύσης για ταχύτερη έλευση φυσικού αερίου, στην αύξηση της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και στην εξοικονόμηση ενέργειας στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αειφορίας είναι και σύνθετες και πολυεπίπεδες.

Η μεγιστοποίηση, όμως, των ωφελειών που αναμένουμε για τον τόπο και τον λαό μας προϋποθέτουν την ανάπτυξη μιας έξυπνης διπλωματίας με τους γείτονες μας, αξιοποιώντας και το πολιτικό στάτους που μας προσφέρει η συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Κυπριακή Προεδρία έχει αναλάβει την πρωτοβουλία και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνδιοργανώνουμε στην Κύπρο στις 12 – 13 Δεκεμβρίου Υπουργική Διάσκεψη με τη συμμετοχή των κρατών μελών και των χωρών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Αντικείμενο της Υπουργικής αυτής Διάσκεψης θα είναι η συζήτηση θεμάτων που αφορούν στην ασφάλεια των υπεράκτιων δραστηριοτήτων υδρογονανθράκων, καθώς και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης μέσα από τη δημιουργία του Νοτιοανατολικού Μεσογειακού διαδρόμου προμήθειας της με φυσικό αέριο.

Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή σε ό,τι αφορά τον τομέα της ενέργειας στην Κύπρο. Όμως, είμαστε αποφασισμένοι αυτή τη φορά να στρέψουμε προς όφελος μας τη γεωγραφία μας. Ο θαλάσσιος χώρος της ανατολικής Μεσογείου μπορεί και πρέπει να μετατραπεί σε χώρο κοινών συνόρων και συμφερόντων για όλους μας, προσφέροντας προοπτικές ειρήνης, ευημερίας και προόδου στην ευρύτερη περιοχή. Η Κύπρος μπορεί και οφείλει να καταστεί η γέφυρα ειρήνης και συνεργασίας στην περιοχή, αλλά και μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.

Σας ευχαριστώ και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του διεθνούς αυτού συμποσίου.


Σημείωση: Την ομιλία θα διαβάσει εκ μέρους του κ. Υπουργού ο κ. Κωνσταντίνος Ξήχειλος, Ανώτερος Λειτουργός Βιομηχανικών Εφαρμογών.