Ευχαριστώ το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ για
την πρόσκληση να συμμετάσχω σε αυτή την εκδήλωση που πραγματεύεται το
τόσο σοβαρό και ταυτόχρονα διαχρονικό πρόβλημα της βίας ενάντια στις
γυναίκες.
Το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ ήταν πρωτοπόρο στην προσπάθεια για να δημιουργηθεί ένα ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο για πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και με ζέση συνεχίζει τις δράσεις του τόσο στον τομέα της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας γι ’ αυτό το θέμα όσο και στον τομέα της εφαρμογής της νομοθεσίας.
Αναντίλεκτα , το θέμα της βίας ενάντια στις γυναίκες είναι ένα θέμα δύσκολο και πολύπλευρο και απαιτεί ολοκληρωμένη αντιμετώπιση τόσο από την πολιτεία όσο και από την κοινωνία.
Είναι ένα θέμα που μαστίζει όλες τις κοινωνίες και είναι ένα φαινόμενο που έχει σοβαρό αντίκτυπο στην κοινωνία. Η βία ενάντια στις γυναίκες αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μια από τις βασικές αιτίες θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες ηλικίας 16 – 44 ετών (Συμβούλιο της Ευρώπης). Μια στις τρείς γυναίκες ανά τον κόσμο έχει ξυλοκοπηθεί, έχει εξαναγκαστεί σε σεξουαλική επαφή ή έχει κακοποιηθεί με άλλο τρόπο κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Το θέμα της βίας και ιδιαίτερα της βίας ενάντια στις γυναίκες , είναι ένα πολυσυζητημένο θέμα σε όλο τον κόσμο και τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι παγκόσμιες οργανώσεις μάχονται ενάντια σε αυτό το φαινόμενο μέσω διαφόρων πολιτικών και προγραμμάτων.
Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι ποσοστό 20%-25% των γυναικών έχουν υποστεί σωματική βία τουλάχιστον μια φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ένας μεγάλος αριθμός γυναικών αντιμετωπίζουν βία γιατί απλά είναι γυναίκες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για την καταπολέμηση της βίας ενάντια στις γυναίκες μέσω νομοθετικών μέτρων για τα δικαιώματα των θυμάτων βίας και μέσω δράσεων στο πλαίσιο της πολιτικής για την ισότητα των φύλων, ενώ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενδυνάμωση των γυναικών, στην ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού και στη συλλογή και ανάλυση στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη βία ενάντια στις γυναίκες. Στηρίζει , επίσης, χρηματικά Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Τοπικές Αρχές για την υλοποίηση προγραμμάτων καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών, των παιδιών και των νέων, μέσω του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δάφνη ΙΙΙ.
Ορόσημο στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών ήταν η ανάληψη δραστικών μέτρων και η τοποθέτηση του θέματος αυτού ως μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες της Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα των φύλων 2010 – 2015. Μέσα από τη Στρατηγική αυτή , η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει, μεταξύ άλλων, την έγκριση μιας πανενωσιακής στρατηγικής για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και την ευαισθητοποίηση στο θέμα της βίας κατά των γυναικών μέσω μιας πανευρωπαϊκής εκστρατείας.
Η Κυπριακή Δημοκρατία στην προσπάθεια της να συμβάλει στην πανευρωπαϊκή αυτή εκστρατεία για την καταπολέμηση της βίας ενάντια στις γυναίκες, στο πλαίσιο της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προωθεί για υιοθέτηση στο Συμβούλιο Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Δεκεμβρίου Συμπεράσματα για τη Βία Ενάντια στις Γυναίκες.
Σε εθνικό επίπεδο, στο πλαίσιο καταπολέμησης της βίας ενάντια στις γυναίκες , η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε στη θέσπιση νομοθεσίας με τον Περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμο του 1994, που αντικαταστάθηκε με τους Νόμους 2000 και 2004, ο οποίος καθορίζει ότι η βία από ένα μέλος της οικογένειας σε άλλο αποτελεί ποινικό αδίκημα. Με στόχο τον ολοκληρωμένο και πολυεπίπεδο χειρισμό των περιστατικών βίας εντός της οικογένειας εφαρμόζεται το «Εγχειρίδιο Διατμηματικών Διαδικασιών για τον Χειρισμό Περιστατικών Βίας στην Οικογένεια», το οποίο αποτελεί το βασικό εργαλείο διατμηματικής συνεργασίας και περιγράφει τον ρόλο και την αρμοδιότητα της κάθε εμπλεκόμενης Υπηρεσίας στον χειρισμό των θυμάτων βίας. Στόχος είναι η άμεση και σφαιρική εξυπηρέτηση και παροχή υπηρεσιών στα θύματα της βίας.
Περαιτέρω, βάσει νομοθεσίας , το Υπουργικό Συμβούλιο διορίζει τη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, η οποία αποτελείται από κρατικούς και μη κρατικούς φορείς. Σκοπός της Συμβουλευτικής Επιτροπής, είναι η καλύτερη εφαρμογή του Νόμου για τη Βία στην Οικογένεια μέσω της παρακολούθησης του προβλήματος, ενημέρωσης του κοινού, διεξαγωγής ερευνών και άλλων αρμοδιοτήτων. Η Συμβουλευτική Επιτροπή έχει ετοιμάσει το Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια (2010 – 2013), μέσα από το οποίο καλούνται διάφοροι κυβερνητικοί και μη κυβερνητικοί φορείς να υλοποιήσουν αριθμό δράσεων για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας στην οικογένεια. Το Σχέδιο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Η βία ενάντια στις γυναίκες είναι πολύπλευρη και με αυτό τον τρόπο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Σε πρώτο επίπεδο είναι η πρόληψη, που περιλαμβάνει την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση της κοινωνίας των πολιτών στο σύνολο της. Πέρα από την πρόληψη, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι η θεραπεία, στήριξη και συμβουλευτική βοήθεια προς τα θύματα βίας και του θύτη με στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων της κακοποίησης.
Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων υλοποιούν έναν αριθμό δράσεων στο πλαίσιο της νομοθεσίας, του Εγχειριδίου Διατμηματικών Διαδικασιών και του Σχεδίου Δράσης και έχουν καθοριστικό ρόλο στη στήριξη οικογενειών οι οποίες είναι ευάλωτες στη βία ή που μέλη τους έχουν υποστεί βία.
Η βία ενάντια στις γυναίκες προσλαμβάνει διάφορες μορφές. Τουλάχιστον 500.000 γυναίκες και παιδιά στην Ευρώπη είναι θύματα μιας νέας μορφής δουλείας και βίας: της εμπορίας για οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση. Πρόκειται για την πλήρη άρνηση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών, που οδηγούν στην κατάργηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας . Η Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο των προσπαθειών της για καταπολέμηση του φαινομένου αυτού, προχώρησε σε νομοθετική ρύθμιση με τον Περί της Καταπολέμησης της Εμπορίας και Εκμετάλλευσης Προσώπων και της Προστασίας των Θυμάτων Νόμο του 2007, ο οποίος ρυθμίζει οποιαδήποτε μορφή εκμετάλλευσης και βίας ενάντια σε οποιοδήποτε πρόσωπο, περιλαμβανομένων των γυναικών.
Οι προσπάθειες μας για την αντιμετώπιση του κοινωνικού φαινομένου της βίας ενάντια στις γυναίκες επιβάλλεται να εντατικοποιηθούν. Η ενδυνάμωση της γυναίκας, ιδιαίτερα στον εργασιακό χώρο αλλά και στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα της Κύπρου, αποτελεί βασικό εργαλείο για να μπορέσει να εκφράσει την άρνησή της στη βία.
Η πρόσβαση των γυναικών στις αρμόδιες Υπηρεσίες που χειρίζονται θέματα βίας είναι απαραίτητο να απλοποιηθεί με σκοπό την εξασφάλιση ασφαλών και ανώδυνων διαδικασιών για το θύμα .
Σημαντική , επίσης, για την κυπριακή κοινωνία και για την εξάλειψη όλων των μορφών βίας ενάντια στις γυναίκες, είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού στα θέματα βίας κατά των γυναικών. Περαιτέρω, οι προσπάθειες μας πρέπει να στοχεύσουν στην επιμόρφωση τόσο των ανδρών και γυναικών όσο και των παιδιών μέσω του συστήματος εκπαίδευσης στα θέματα της βίας αλλά και στα θέματα ισότητας των δύο φύλων, στοχεύοντας στην πρωτογενή πρόληψη για την καταπολέμηση της βίας ενάντια στις γυναίκες.
Η βία ενάντια στις γυναίκες είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους, αφού τόσο οι θύτες όσο και τα θύματα είναι άνθρωποι γύρω μας. Το φαινόμενο δεν γνωρίζει κοινωνικά και οικονομικά όρια. Η πρόληψη, αντιμετώπιση και εξάλειψη κάθε μορφής βίας αποτελούν βασική μας προτεραιότητα μέσα από αποτελεσματικές, συντονισμένες κυβερνητικές πολιτικές και πρακτικές με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.
Κλείνοντας , συγχαίρω και πάλι το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ για τη σημαντική αυτή πρωτοβουλία να συζητήσουμε σήμερα ένα τόσο πολύπλευρο και ευαίσθητο θέμα. Σας εύχομαι καλή συνέχεια.
