Επιτρέψετε μου να ξεκινήσω εκφράζοντας ειλικρινή ευγνωμοσύνη και εκτίμηση προς
τον Σύνδεσμο των Ηνωμένων Εθνών Κύπρου για την ευγενική πρόσκληση να
απευθύνω τον χαιρετισμό στην επετειακή εκδήλωση για την ίδρυση των
Ηνωμένων Εθνών
, η οποία αποτελεί πλέον παράδοση και μια ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε τη μεγάλη σημασία και αξία που η Κυπριακή Δημοκρατία και ο λαός της αποδίδουν
στα Ηνωμένα Έθνη. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να απευθύνομαι σε αυτό το
διακεκριμένο ακροατήριο και συγχαίρω θερμά τον Πρόεδρο και τα μέλη του
Συνδέσμου Ηνωμένων Εθνών Κύπρου για τη διοργάνωση της αποψινής εκδήλωσης.
Προβάλλοντας από τις στάχτες του Δευτέρου
Παγκοσμίου Πολέμου, η ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών προέκυψε ως αποτέλεσμα
της συλλογικής βούλησης και ομόφωνης απόφασης των λαών του κόσμου, έτσι
ώστε η ανθρωπότητα να μην
βιώσει ποτέ ξανά την
καταστροφή και τη φρίκη του πολέμου. Ο κύριος σκοπός των Ηνωμένων Εθνών
ήταν και είναι μέχρι σήμερα η διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας,
σύμφωνα με τις αρχές της δικαιοσύνης και του διεθνούς δικαίου.
Η εφαρμογή του Καταστατικού Χάρτη των
Ηνωμένων Εθνών στις 24 Οκτωβρίου 1945 ήταν μια μεγάλη και καθοριστική
στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας
. Απεικόνισε τη στέρεη ελπίδα και την ισχυρή πεποίθηση για ένα καλύτερο, ειρηνικό και ασφαλές μέλλον για τις επόμενες γενιές.
Επιλέγοντας να μιλήσω για τον
ρόλο των Ηνωμένων Εθνών στη διατήρηση της ειρήνης, θα ήθελα να ξεκινήσω λέγοντας ότι η διεθνής κοινότητα έχει την ηθική υποχρέωση να χαιρετίσει τους πέραν των 118,000 ειρηνευτών των Ηνωμένων Εθνών που
υπηρετούν σε 16 αποστολές σε μερικά από τα πιο ασταθή και επικίνδυνα
μέρη του κόσμου. Σήμερα, 115 κράτη μέλη συμβάλλουν με στρατιωτικό και
αστυνομικό προσωπικό στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο,
γεγονός που αποτελεί μια ζωντανή υπενθύμιση του παγκόσμιου συνεταιρισμού
που υποστηρίζει τις ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών. Επιπλέον,
ο εντυπωσιακός αριθμός των ειρηνευτών αντανακλά την αυξανόμενη
παγκόσμια εμπιστοσύνη στην αξία των ειρηνευτικών επιχειρήσεων των
Ηνωμένων Εθνών, ως εργαλείο για τη συλλογική ασφάλεια.
Ο ρόλος του ΟΗΕ στη διατήρηση της ειρήνης έχει μεγάλη ιστορία σχεδόν
όπως αυτή του ίδιου του Οργανισμού, αρχής γενομένης από την Οργάνωση του ΟΗΕ για την Εποπτεία της Εκεχειρίας του 1948 για τη Μέση Ανατολή μέχρι τις δύο πιο πρόσφατες επιχειρήσεις που
είναι η Προσωρινή Δύναμη Ασφαλείας του ΟΗΕ για την περιοχή του Αμπέι
και η Αποστολή του ΟΗΕ στο Νότιο Σουδάν που ιδρύθηκαν τον Ιούνιο και τον
Ιούλιο του 2011. Από το 1948 67 ειρηνευτικές επιχειρήσεις του ΟΗΕ έχουν συσταθεί, 54 από τις οποίες από το 1988.
Η Κυπριακή Δημοκρατία και ο κυπριακός λαός
έχουν πλήρη επίγνωση της αναγκαιότητας και της ανεκτίμητης συμβολής των
Ηνωμένων Εθνών στη διατήρηση της ειρήνης
, λόγω της μακράς παρουσίας της UNFICYP στο νησί. Η Δύναμη ιδρύθηκε στις 27 Μαρτίου 1964, με την υιοθεσία του
Ψηφίσματος 186 του Συμβουλίου Ασφαλείας στις 4 Μαρτίου 1964, μετά το
ξέσπασμα των διακοινοτικών συγκρούσεων τον Δεκέμβριο του 1963 και την
απειλή μιας επικείμενης εισβολής από την Τουρκία. Εκείνη την εποχή, η UNFICYP ήταν η όγδοη ειρηνευτική επιχείρηση των Ηνωμένων Εθνών που ιδρύθηκε, ενώ αυτή τη στιγμή η τέταρτη σε αρχαιότητα ειρηνευτική επιχείρηση στον κόσμο. Είναι αξιοσημείωτο να αναφέρουμε ότι ο Μάρτιος του 2014 θα σηματοδοτήσει 50 χρόνια από τότε που οι κυανόκρανοι ήρθαν για πρώτη φορά στην Κύπρο. Ας ελπίσουμε ότι το κυπριακό πρόβλημα θα επιλυθεί πριν από την 50ή επέτειο της UNFICYP.
Η παρουσία της
UNFICYP σήμερα είναι ζωτικής σημασίας και συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο νησί. Από καιρού εις καιρόν, ακούγονται απόψεις από ορισμένους κύκλους σχετικά με το αν εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη για την παρουσία της UNFICYP καθώς και για τη μορφή που πρέπει να έχει. Θα ήθελα απλά να
υπενθυμίσω το ακόλουθο απόσπασμα από την έκθεση του Γενικού Γραμματέα
στις 15 Ιουνίου 1995, σχετικά με την επιχείρηση των Ηνωμένων Εθνών στην
Κύπρο· και παραθέτω: «.... αυτή η συνεχιζόμενη ηρεμία δεν πρέπει να επισκιάζει το γεγονός ότι υπάρχει απλώς κατάπαυση του πυρός στην Κύπρο, όχι ειρήνη».
Συνεπώς, η
UNFICYP ήταν στο επίκεντρο της παροχής στους Κυπρίους και ιδιαίτερα στους εγκλωβισμένους, ανθρωπιστικής
και άλλης βοήθειας για την αντιμετώπιση των πολυάριθμων εμποδίων που
τους έχουν επιβληθεί από τις δυνάμεις κατοχής. Αναμφίβολα, η παρουσία
της UNFICYP έχει διασφαλίσει ότι η γραμμή κατάπαυσης του πυρός μεταξύ
των ελεγχόμενων από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχών και των τουρκικών
δυνάμεων κατοχής παραμένει χωρίς ένταση και χωρίς τον φόβο για εκτός ελέγχου κλιμάκωση περιστατικών ήσσονος σημασίας. Έτσι, παίρνοντας αυτή την ευκαιρία, θα ήθελα να αποτίσω ιδιαίτερο φόρο τιμής στα 924 μέλη του προσωπικού της UNFICYP, πολιτικούς και στρατιωτικούς, για τις υπεύθυνες και άοκνες προσπάθειες που καταβάλλουν για τη διατήρηση της ειρήνης στο νησί, παρά το περιορισμένο αριθμητικά ανθρώπινο δυναμικό της Δύναμης.
Η Κυβέρνηση και ο λαός της Κύπρου
εκφράζουν επίσης την ευγνωμοσύνη τους προς τις χώρες που διατηρούν και συνεισφέρουν με προσωπικό στην UNFICYP. Απόψε, πιστεύω ότι αρμόζει να τιμήσουμε, επίσης, και τη μνήμη των κυανόκρανων που έχουν χάσει τη ζωή τους στο νησί, υπηρετώντας
την ειρήνη και υπερασπιζόμενοι τις αξίες και τις αρχές των Ηνωμένων
Εθνών, καθώς και όλους τους ειρηνευτές του ΟΗΕ σε όλο τον κόσμο που
έχασαν τη ζωή τους αυτά όλα τα χρόνια κατά την εκτέλεση του καθήκοντος.
Η
UNFICYP, βέβαια, δεν είναι παρά ένα μέρος της παρουσίας των Ηνωμένων Εθνών εδώ στο νησί. Το άλλο μέρος είναι το Γραφείο της Αποστολής Καλών Υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Γενικά,
οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από τον ΟΗΕ για την επίλυση του
κυπριακού προβλήματος είναι καίριας σημασίας για όλους τους Κυπρίους,
καθώς η κατοχή και η
βίαιη διαίρεση του νησιού συνεχίζεται και η ειρηνική επανένωση της
Κύπρου παραμένει απραγματοποίητη. Η λύση σε αυτό το μακροχρόνιο πρόβλημα
είναι αρκετά σαφής, δεδομένου ότι διά μέσου των χρόνων το πλαίσιο έχει
καταγραφεί με αρκετή λεπτομέρεια στο Ψήφισμα 1251 (1999) του Συμβουλίου Ασφαλείας και εφεξής επιβεβαιώθηκε σε όλες τις επόμενες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Κύπρο.
Παραθέτω: «
... Μια διευθέτηση στην Κύπρο πρέπει να βασίζεται σε ένα κυπριακό κράτος με
μία μόνο κυριαρχία, διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, με
διασφαλισμένη την ανεξαρτησία και την εδαφική του ακεραιότητα, το οποίο
θα αποτελείται από δύο πολιτικά ίσες κοινότητες όπως διαλαμβάνεται στα
σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας σε μια δικοινοτική διζωνική
ομοσπονδία και
ότι μια τέτοια διευθέτηση θα αποκλείει την ένωση ολόκληρης ή μέρους της
Κύπρου με οποιαδήποτε άλλη χώρα όπως και οποιαδήποτε μορφή διχοτόμησης ή
απόσχισης...»
Τέλος, επιτρέψετε μου να πω λίγα λόγια σχετικά με το μέλλον των
ειρηνευτικών επιχειρήσεων,
έχοντας κατά νου την ανάγκη να διατηρηθεί η αποτελεσματικότητα των εν
λόγω επιχειρήσεων, στο πλαίσιο της τρέχουσας παγκόσμιας οικονομικής
κρίσης. Τα Τμήματα των Επιχειρήσεων των Ειρηνευτικών Δυνάμεων και Υποστήριξης θα προωθήσουν τις νέες στρατηγικές προτεραιότητες των ειρηνευτικών επιχειρήσεων του διεθνούς οργανισμού, ως εξής:
·
Διατηρώντας μια κουλτούρα συναίνεσης
στη λήψη αποφάσεων, θα πρέπει να ενισχυθούν οι εταιρικές σχέσεις μεταξύ
του Συμβουλίου Ασφαλείας, της Γενικής Συνέλευσης, των συνεισφερουσών χωρών, των τοπικών κυβερνήσεων, των περιφερειακών και άλλων εταίρων.
·
Η μείωση των αποστολών θα πρέπει να εφαρμόζεται, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις εντολές των επιχειρήσεων επί του εδάφους.
·
Οι
ειρηνευτές θα πρέπει να διαθέτουν τις απαραίτητες ικανότητες και
δυνατότητες για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των όλο και πιο
σύνθετων επιχειρήσεων.
·
Οι
δυνατότητες και το κράτος δικαίου του κράτους υποδοχής θα πρέπει να
ενισχυθούν, για να διασφαλιστεί η προστασία του άμαχου πληθυσμού.
·
Οι βασικές αξίες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών πρέπει
να διασφαλίζονται κατά τρόπο που να διατηρούν την εικόνα, την
αξιοπιστία, την αμεροληψία και την ακεραιότητα του Οργανισμού.
·
Η
κατάλληλη υποστήριξη επί του εδάφους θα πρέπει να διασφαλίζεται. Στον
τομέα αυτό το Τμήμα Υποστήριξης των Ηνωμένων Εθνών έχει ήδη επιτύχει
σημαντική πρόοδο, μέσα από την Παγκόσμια Στρατηγική Υποστήριξης.
Είναι προφανές ότι η διατήρηση της ειρήνης
είναι μια συλλογική προσπάθεια και σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση
εκτιμά τη συνεργασία της με τα Ηνωμένα Έθνη. Τα κράτη μέλη της Ένωσης
συμβάλλουν με
προσωπικό σε αυτές τις ζωτικές επιχειρήσεις και επίσης τις υποστηρίζουν με στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό.
Πέρσι, ο ΟΗΕ και η ΕΕ έθεσαν τα θεμέλια για μια ακόμη στενότερη συνεργασία για την
ειρηνευτική προσπάθεια. Ο ΟΗΕ ίδρυσε πρόσφατα στις Βρυξέλλες γραφείο συνδέσμων του Τμήματος Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων, του Τμήματος Υποστήριξης και Πολιτικών Υποθέσεων, το
οποίο έχει ήδη αποδείξει τη χρησιμότητά του, ενώ από την πλευρά της, η
ΕΕ ξεκίνησε μια διαδικασία με στόχο τη βελτίωση της υποστήριξης των
Ειρηνευτικών Δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών, μέσω της Κοινής Πολιτικής
Ασφάλειας και Άμυνας.
Επιπλέον, η ΕΕ
προβάλλει ως μια ήρεμη, πολιτισμένη και αξιόπιστη δύναμη με πολιτικά και οικονομικά ερείσματα, με πρωτοποριακή παρουσία στο πεδίο της ανθρωπιστικής και της αναπτυξιακής βοήθειας.
Με αυτά τα δεδομένα, η Κυπριακή Δημοκρατία,
μέσω του προγράμματος και των πρωτοβουλιών της στο πλαίσιο της Προεδρίας
του Συμβουλίου της ΕΕ, υποστηρίζει και προωθεί την Εξωτερική
Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ με στόχο να υπηρετήσει την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Για να επιστρέψω στο βασικό θέμα που είναι ο
ειρηνευτικός ρόλος των Ηνωμένων Εθνών, επιτρέψετε μου να ολοκληρώσω με
το μήνυμα του Γενικού Γραμματέα κ. Μπαν Κι Μουν, που δόθηκε στις 29
Μαΐου 2012, τη φετινή Διεθνή Ημέρα των Ειρηνευτών
του ΟΗΕ, το οποίο και παραθέτω: «Ο απώτερος στόχος οποιασδήποτε ειρηνευτικής αποστολής του ΟΗΕ είναι να παύσει να είναι απαραίτητη».
Με βάση την πιο πάνω μαρτυρία του Γενικού
Γραμματέα, ελπίζουμε ότι σύντομα θα επιτευχθεί μια δίκαιη, βιώσιμη και
λειτουργική λύση στο κυπριακό πρόβλημα, επιτυγχάνοντας έτσι την
επανένωση του κράτους και των θεσμών του, προς όφελος όλων των πολιτών
της Κύπρου
, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Πρόεδρος Χριστόφιας
και η Κυβέρνησή του έχουν καταβάλει και συνεχίζουν να καταβάλλουν άοκνες προσπάθειες. Προφανώς, όταν αυτή η ημέρα φτάσει οι υπηρεσίες της UNFICYP δεν θα είναι πλέον απαραίτητες σε μια ελεύθερη, ενωμένη, ασφαλή και ευημερούσα Κύπρο. Ωστόσο, οι ειρηνευτές του ΟΗΕ θα έχουν πάντα τον σεβασμό και την ευγνωμοσύνη του λαού της Κύπρου. |
|
