28/9/12

Ομιλία της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους στο πάνελ με θέμα: «Προς την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση», το οποίο αποτελεί μέρος των εργασιών της έκτακτης συνεδρίασης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), στη Λευκωσία 28/09/2012

Η χρηματοοικονομική κρίση τα τελευταία πέντε χρόνια μετεξελίχθηκε σε οικονομική κρίση και κοινωνική κρίση, αναστατώνοντας τις ζωές εκατομμυρίων πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσο αυξάνονται τα επίπεδα ανεργίας τόσο αυξάνονται και οι αριθμοί εργαζομένων φτωχών και ανθρώπων που εργάζονται με επισφαλείς συνθήκες εργασίας.

Οι αυστηρές πολιτικές λιτότητας που επιδιώχθηκαν τα προηγούμενα χρόνια έχουν αποδειχθεί ανεπαρκείς λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες.


Είναι γι
αυτό που η Κυπριακή Προεδρία εργάζεται με στόχο μια Ευρώπη με μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία που σέβεται τις αρχές της αλληλεγγύης -αλληλεγγύης μεταξύ κρατών μελών, αλλά και μεταξύ πολιτών- που επιδιώκει εξισορροπημένες προσεγγίσεις, χρηματοπιστωτική σταθερότητα και δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά ταυτόχρονα και στήριξη της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής ως αναπόσπαστο μέρος των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτός είναι ο «κανόνας», αν μπορώ να τον ονομάσω έτσι, ο οποίος διέπει την εργασία της Προεδρίας σε όλες τις συνθέσεις του Συμβουλίου. Ο ρόλος δε των κοινωνικών εταίρων και των άλλων φορέων της κοινωνίας των πολιτών στην επιτυχημένη διαμόρφωση και εφαρμογή ισορροπημένων πολιτικών, είναι ζωτικής σημασίας. O ευρύς κοινωνικός διάλογος είναι απαραίτητο στοιχείο στην υλοποίηση των διαδικασιών της Ένωσης όπως προκύπτουν και από τη Συνθήκη της Λισαβόνας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, αναγνωρίζοντας τη σημασία της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των στοχευμένων επενδύσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμφώνησε επί ενός «Συμφώνου για την ανάπτυξη και την απασχόληση». Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη καλούνται να ακολουθήσουν διαφοροποιημένες και φιλοαναπτυξιακές δημοσιονομικές πολιτικές, επενδύοντας σε τομείς προσανατολισμένους προς το μέλλον, να προωθήσουν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, να καταπολεμήσουν την ανεργία και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης.


Η Κυπριακή Προεδρία αναγνωρίζει ότι για την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αναγκαία η επικέντρωση σε πολιτικές που προωθούν έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η οποία να δημιουργεί νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, κατά την άποψη μου, μόνο με συνδυασμό των αναπτυξιακών πολιτικών με τις πολιτικές απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας. Ο συνδυασμός αυτών των πολιτικών είναι το μέσον
εκείνο που θα βοηθήσει την κάθε χώρα μέλος, αξιοποιώντας τις δυνατότητες και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, να βγει από την ύφεση και την ανεργία.

Πρέπει να επενδύσουμε στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Παρουσιάζονται σημαντικές ευκαιρίες σε θέσεις εργασίας στους αναδυόμενους τομείς της πράσινης οικονομίας και της ενέργειας, των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας και της υγείας και κοινωνικών υπηρεσιών. Αυτές τις ευκαιρίες πρέπει να τις αξιοποιήσουμε, να δώσουμε τις κατάλληλες βάσεις για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων υψηλής ειδίκευσης και αυτό προϋποθέτει έξυπνες και κοινωνικά ευαίσθητες επενδύσεις, αλλά και στενότερη συνεργασία και διασύνδεση των πολιτικών απασχόλησης και εκπαίδευσης.


Η νεανική απασχόληση πρέπει να παραμείνει κύρια προτεραιότητα για τα κράτη μέλη και την Επιτροπή. Έχουμε καθήκον να παρέχουμε στους νέους τις απαραίτητες δεξιότητες και εφόδια για να μπορούν να βρουν απασχόληση. Σε αυτή την προσπάθεια πιστεύω ότι έχει πολλά να προσφέρει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρύνονται να το χρησιμοποιούν για στήριξη της νεανικής απασχόλησης, αναλόγως των εθνικών τους καταστάσεων.


Θα πρέπει, επίσης, να μην ξεχνούμε άλλες ομάδες του πληθυσμού που σήμερα αντιμετωπίζουν προβλήματα στην ένταξη ή και επανένταξη τους στην αγορά εργασίας, όπως τις γυναίκες, τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας, άτομα με αναπηρίες. Συνιστούν σημαντικό μέρος της παραγωγικής δυνατότητας της ΕΕ, το οποίο οφείλουμε να αξιοποιήσουμε για να μπορέσουμε να πετύχουμε έναν από τους βασικότερους στόχους της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020», δηλαδή την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.


Νοείται ότι το όραμα για την Ευρώπη του μέλλοντος δεν μπορεί να κτίζεται σε θεμέλια τα οποία ευνοούν την επισφαλή απασχόληση, κάτι το οποίο μόνο καταστροφικές συνέπειες μπορεί να έχει για την Ευρώπη μακροπρόθεσμα, επομένως είναι ταυτόχρονα καθήκον μας να διασφαλίσουμε ότι οι υφιστάμενες θέσεις και οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται, παρέχουν επαρκή κοινωνική προστασία, αξιοπρεπείς συνθήκες και όρους εργασίας και καλές προοπτικές.


Τεράστιας σημασίας για την ΕΕ είναι και το θέμα της κινητικότητας των εργαζομένων. Η κινητικότητα των εργαζομένων έχει ως βάση της μια από τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ειδικότερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης και υψηλής ανεργίας σε αρκετά κράτη μέλη, να εργαστούμε συλλογικά έτσι που η διακίνηση από ένα άλλο κράτος μέλος σε ένα άλλο για εξεύρεση εργασίας να είναι πραγματικά εθελοντική και ταυτόχρονα, να διέπεται από τις αρχές της ισότητας της μεταχείρισης και του σεβασμού των εργασιακών σχέσεων.


Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ άλλοτε, η έννοια της αλληλεγγύης αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την ΕΕ. Ό
,τι γίνεται σε ένα κράτος μέλος επηρεάζει και άλλα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη αναπτύσσουν τις εθνικές πολιτικές τους με γνώμονα την καλύτερη λειτουργία των οικονομιών τους. Και αυτό είναι πολύ λογικό. Παράλληλα όμως, όταν τα κράτη μέλη αναπτύσσουν τις πολιτικές τους, θα πρέπει να έχουν και μια ευρύτερη ευρωπαϊκή προοπτική, ειδικότερα για τον τρόπο με τον οποίο οι πολιτικές των κρατών μελών επηρεάζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλα κράτη μέλη. Αυτό είναι κατά την άποψή μου η ουσία της αλληλεγγύης στην ΕΕ.

Σας διαβεβαιώνω ότι η Κυπριακή Προεδρία εργάζεται εντατικά, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πιο πάνω αρχές που προανέφερα. Ειδικότερα σε ό
,τι αφορά το Συμβούλιο Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO), τη σύνθεση του Συμβουλίου του οποίου προεδρεύω, η Προεδρία εργάζεται στη βάση τριών κύριων προτεραιοτήτων:
·
Της ενδυνάμωσης της κοινωνικής συνοχής με έμφαση στην ευζωία των παιδιών,
·
Της επένδυσης σε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας – νέες αναβαθμισμένες δεξιότητες, με έμφαση στην αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων και στη στήριξη της ανάπτυξης πλούσιας σε θέσεις εργασίας, και
·
Της ενδυνάμωσης των συμμετοχικών διαδικασιών και της εμπλοκής των κοινωνικών εταίρων, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και Τοπικών Αρχών, στην υλοποίηση της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» σε ό,τι αφορά στους στόχους για την απασχόληση, τη φτώχεια και την κοινωνική συνοχή.

Επίσης, μεταξύ των νομοθετικών πρωτοβουλιών στις οποίες η Κυπριακή Προεδρία δίνει προτεραιότητα στο πλαίσιο του
EPSCO, είναι η Πρόταση Οδηγίας για την Απόσπαση Εργαζομένων, η Πρόταση Οδηγίας για τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία καθώς φυσικά και οι δύο προτάσεις που συνδέονται με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), ο Κανονισμός για το Πρόγραμμα Κοινωνικής Αλλαγής και Καινοτομίας και ο Κανονισμός για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση.

Η Προεδρία προωθεί την εργασία στο Συμβούλιο σε σχέση με τις εν λόγω προτάσεις τηρώντας ορισμένες βασικές αρχές:


·
Τη βελτίωση της κινητικότητας των εργαζομένων με τρόπο που γίνονται σεβαστές οι αρχές της ελεύθερης διακίνησης και της διαφύλαξης αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας,
·
Τη στήριξη της απασχόλησης,
·
Την παροχή επαρκούς προστασίας της ασφάλειας και υγείας όλων των εργαζομένων,
·
Τη διασφάλιση επαρκούς κοινωνικής προστασίας,
·
Την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Σε σχέση με τα θέματα ευρύτερης πολιτικής που χειρίζεται η Προεδρία, όπως είναι γνωστό η Κύπρος εργάζεται σκληρά για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, καθοδηγούμενη από τις αρχές που τέθηκαν στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2012, ότι δηλαδή οι δαπάνες μέσα από το ΠΔΠ θα κατευθυνθούν ώστε να στηρίξουν την ανάπτυξη, την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα σε ευθυγράμμιση με τους στόχους της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020».


Σε σχέση με την κρίση στην ευρωζώνη και την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προσπάθεια ενίσχυσης της εποπτείας των δημοσιονομικών και μακροοικονομικών πολιτικών και στην προώθηση μέτρων ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω η οικονομική διακυβέρνηση, να διασφαλιστεί η μακροοικονομική σταθερότητα και ταυτόχρονα, να διασφαλιστεί η ανάπτυξη.


Η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει ένα πέπλο απαισιοδοξίας και αμφιβολίας για το μέλλον της Ένωσης. Χρειάζεται να εργαστούμε σκληρά για να αποδείξουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι περισσότερο από μια οικονομική Ένωση, είναι ένας χώρος κοινών αξιών και ιδεωδών, όπου όλοι έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν εξίσου στα κοινά, σε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς σύνορα, με ενισχυμένο κοινωνικό πρόσωπο και όραμα για το μέλλον. Η επιτυχία αυτού του στόχου απαιτεί να στραφούμε ξανά σε όλα όσα δημιούργησαν την Ένωση. Σε αυτή τη διαδικασία θεωρώ τον ρόλο της ΕΟΚΕ ιδιαίτερα σημαντικό. Η ΕΟΚΕ, με τον τρόπο που λειτουργεί, συνενώνοντας και εκφράζοντας τις διάφορες ομάδες συμφερόντων, μπορεί να βοηθήσει την Ένωση στην εξεύρεση λύσεων ισορροπημένων, αποδεκτών, βιώσιμων με προοπτική.