Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης
Χριστόφιας παραχώρησε χθες το πρωί συνέντευξη Τύπου στα Ηνωμένα Έθνη,
στη Νέα Υόρκη. Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας παρουσίασε στους
δημοσιογράφους ο Διευθυντής Ειδήσεων του Τμήματος Δημοσίων Πληροφοριών
των Ηνωμένων Έθνων κ. Stephane Dujarric.
Μετά την εισαγωγική του δήλωση (βλ. χθεσινό ανακοινωθέν αρ. 7), ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων ως ακολούθως:
Μετά την εισαγωγική του δήλωση (βλ. χθεσινό ανακοινωθέν αρ. 7), ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων ως ακολούθως:
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, είναι πολύ καλά γνωστό σε όλους ότι η Κύπρος έχει ζητήσει €6 δις ως δάνειο από τη Ρωσία. Σήμερα συναντηθήκατε με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας. Μπορείτε να μας πείτε εάν συζητήσατε αυτό το θέμα και αν είχατε κάποια απάντηση από τη Μόσχα σήμερα;
Πρόεδρος Χριστόφιας: Είμαστε στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών και συμμετέχουμε στις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης. Είχα την ευκαιρία, όπως ανέφερα και στη δήλωση μου, να ευχαριστήσω θερμά των Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, τον αγαπητό μου φίλο Λαβρόφ, για τη σταθερή, εδώ και πολλά χρόνια, υποστήριξη του προς την Κύπρο ως Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τώρα ως Υπουργός Εξωτερικών. Αυτό το θέμα δεν ήταν στην ατζέντα. Έτσι, συγχωρέστε με αν δεν μπορώ να σας πω κάτι. Ίσως όταν γυρίσουμε πίσω στην Κύπρο να έχουμε την ευκαιρία να σας ανακοινώσουμε κάποια νέα.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, καλωσορίσατε και πάλι. Είναι ωραίο να σας έχουμε εδώ. Ευχαριστούμε για τον χρόνο που μας παραχωρήσατε. Κατ’ ακρίβειαν έχω μερικές ερωτήσεις εάν δεν σας πειράζει. Η μια από αυτές είναι εάν είστε έτοιμος σε κάποια στιγμή να αφήσετε τα Ηνωμένα Έθνη να συμπληρώσουν τα κενά εάν το αδιέξοδο συνεχιστεί στην Κύπρο; Είστε έτοιμος να πείτε στα Ηνωμένα Έθνη, ορίστε το έγγραφο, μπορείτε να το συμπληρώσετε και να παραχωρήσετε κάποια δικαιώματα εάν πράξουν το ίδιο και οι Τουρκοκύπριοι; Απλά για να έχετε μια λύση, ίσως νωρίτερα από 10 χρόνια μετά από οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα. Η δεύτερη μου ερώτηση αφορά την τουρκική ομάδα ποδοσφαίρου Fenerbahce η οποία θα έχει ένα παιγνίδι στην Κύπρο και αισθάνονται κάποια νευρικότητα εξαιτίας αυτού που συνέβη με την ομάδα καλαθόσφαιρας προηγουμένως, όταν έπαιξαν στην Ελλάδα ή την Κύπρο. Μπορείτε να εγγυηθείτε την ασφάλεια της ομάδας όταν θα είναι εκεί και τι θα θέλατε να πείτε στους παίκτες της Fenerbahce;
Πρόεδρος Χριστόφιας: Ας ξεκινήσω με το ποδόσφαιρο. Είμαστε όλοι οπαδοί ομάδων, στην Τουρκία, στην Κύπρο και μπορώ να πω ότι υπάρχουν πολλοί Τουρκοκύπριοι οπαδοί ελληνοκυπριακών ομάδων, της Ομόνοιας και της ΑΕΛ, της ομάδας που παίζει με τη Fenerbahce. Προσβλέπω πραγματικά να έχουμε έναν αγώνα ποδοσφαίρου, αποκλειστικά αθλητικό αγώνα ποδοσφαίρου. Όπως γνωρίζετε, για μένα είναι θέμα αρχής να ακολουθούνται οι κανονισμοί της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας και φυσικά, επιτρέψετε μου να πω, οι κανόνες του πολιτισμένου κόσμου. Έτσι, θα καλωσορίσουμε τη Fenerbahce και ας κερδίσει ο καλύτερος. Και βεβαίως θα κάνουμε το καλύτερο για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια της ομάδας και των παικτών. Και σας παρακαλώ μην μεγαλοποιείτε κάποια γεγονότα του παρελθόντος. Θα χειριστώ αυτό το πρόβλημα. Ήμουν στενά συνδεδεμένος με τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ όπως γνωρίζετε και είμαστε ακόμη φίλοι και θα συνεχίσουμε να είμαστε φίλοι και ελπίζω και συναγωνιστές για την επανένωση της πατρίδας μας. Είμαι ξεκάθαρος, απολύτως ξεκάθαρος. Αυτό είναι άθλημα και πρέπει να σεβόμαστε τα αθλήματα γενικά και ας έχουμε έναν ειρηνικό συναγωνισμό μεταξύ των ομάδων.
Τώρα για τη δεύτερη ερώτηση, εάν εννοείτε επιδιαιτησία, φυσικά και δεν είμαι έτοιμος να αποδεχτώ επιδιαιτησία. Έχουμε πικρή εμπειρία από το παρελθόν και δεν προχωρήσαμε μπροστά. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια σταθερή θέση από τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας τον κ. Έρογλου που να αποδέχεται και να τιμά τις συγκλίσεις που επιτύχαμε με τον προκάτοχο του και βεβαίως, τις δεσμεύσεις που κάναμε μπροστά στον Γενικό Γραμματέα με τον κ. Έρογλου πολλές φορές στις συναντήσεις μας. Είναι βεβαίως ακόμη μια ευκαιρία να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για το προσωπικό ενδιαφέρον του Γενικού Γραμματέα, το θερμό του ενδιαφέρον για λύση αυτού του προβλήματος. Και είχα την ευκαιρία να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στον Γενικό Γραμματέα και είμαι σίγουρος ότι ενδιαφέρεται να συνεχίσει την αποστολή του. Δυστυχώς ο ομόλογος μου δεν είναι έτοιμος. Αυτό το δηλώνει και ειλικρινά και ανοικτά. Λέει ότι μέχρι τις προεδρικές εκλογές στην Κυπριακή Δημοκρατία οι διαπραγματεύσεις πάνε διακοπές. Αυτό είναι κάτι που με λυπεί, όπως καταλαβαίνετε. Υποσχέθηκα στον λαό της Κύπρου από την αρχή ότι θα κάνω το καλύτερο που μπορώ ώστε να επιτύχουμε τον στόχο της επανένωσης του νησιού. Να βάλουμε τέλος στην κατοχή, τον εποικισμό και σε όλα όσα κάνουν τους Κύπριους δυστυχείς.
Και εννοώ και τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Είμαι σίγουρος ότι δεν είναι ευτυχείς που αντιμετωπίζουμε τον εποικισμό, αντιμετωπίζουμε αυτή την αφύσικη κατάσταση και εξακολουθούμε να ζούμε σε συνθήκες διαίρεσης στην πολυαγαπημένη μας χώρα. Όπως γνωρίζετε, είμαι πολιτικός που ειλικρινά δηλώνει ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι ίσοι πολίτες με τους Ελληνοκύπριους στην Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Πάλεψα για την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα αφαιρέσουμε ή θα παραβιάσουμε τα δικαιώματα της άλλης κοινότητας επειδή έτυχε να είναι η μεγαλύτερη κοινότητα. Η πολιτική ισότητα, όπως περιγράφεται από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, έχει υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας και ήμουν και είμαι έτοιμος μέχρι την τελευταία στιγμή της θητείας μου να εφαρμόσω τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και βεβαίως και αυτή την πρόνοια για πολιτική ισότητα. Με τον κ. Ταλάτ έχουμε επιτύχει σημαντικές συγκλίσεις σε πολλές κρίσιμες πτυχές του προβλήματος και ανέμενα ότι ο κ. Έρογλου θα κρατούσε την υπόσχεση που έδωσε μπροστά στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Δεν το έπραξε και δεν το πράττει. Έτσι, αυτή είναι η κατάσταση αυτή την ώρα. Να αλλάξει ο κ. Έρογλου τη στάση του και να τιμήσει την υπόσχεση του στον Γενικό Γραμματέα. Και βεβαίως αναμένω από την τουρκική ηγεσία να δείξει κατανόηση, να μαλακώσει, διότι έχουν γίνει τόσο κυνικοί και σκληροί ώστε δεν μπορώ να δεχτώ τέτοιου είδους όραμα και συμπεριφορά.
Ερώτηση: Σκέφτεστε το Συμβούλιο Ασφαλείας αλλά ήθελα να σας ρωτήσω, τον Ιούλιο υπήρχαν δύο αποχές το οποίο είναι σπάνιο, το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν και ήθελα να μάθω τι σκεφτήκατε για εκείνες τις ψήφους και, επίσης, ο κ. Έρογλου είπε ότι θα μιλήσει με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ το Σάββατο και θα πει κάτι για την εξόρυξη φυσικού αερίου και για τη δημιουργία ταμείου που όπως είπε, θα μπορεί να χρηματοδοτήσει μια λύση και ήθελα να μάθω την άποψη σας για αυτή την πρόταση.
Πρόεδρος Χριστόφιας: Εάν με παρακολουθείτε και εμένα και τις ομιλίες και τις δηλώσεις μου είμαι σίγουρος ότι γνωρίζετε ότι από το πιο σημαντικό βήμα στον κόσμο, το βήμα της Γενικής Συνέλευσης, πέρσι και φέτος, εξέφρασα την απόλυτη ετοιμότητα μας να μοιραστούμε με τους Τουρκοκύπριους αυτό το δώρο της φύσης, το αέριο, μπορεί και πετρέλαιο. Έτσι, είμαι έτοιμος. Αλλά βεβαίως είμαι έτοιμος με τον όρο ότι θα επανενώσουμε μαζί τη χώρα μας, την πατρίδα μας. Και στο πλαίσιο της ενιαίας Κύπρου έχουμε ήδη συμφωνήσει κατά τις διαπραγματεύσεις ότι οι δύο κοινότητες, οι δύο περιοχές της ομοσπονδίας, θα μοιραστούν το εισόδημα. Ο κ. Έρογλου προβαίνει σε τέτοιες δηλώσεις αλλά δεν είναι έτοιμος να διαπραγματευτεί και αυτό είναι μια αντίφαση.
E ρώτηση: Δύο ερωτήσεις. Αναλάβατε την Προεδρία της ΕΕ. Πώς θα σώσετε το ευρώ; Και δεύτερον, ο τουρκικός λαός είναι υπέροχος, εσείς είστε υπέροχος και ο λαός σας είναι υπέροχος. Δεν καταλαβαίνω, ως Γερμανός, γιατί μάχεστε συνεχώς μεταξύ σας.
Πρόεδρος Χριστόφιας: Πρέπει να σας πω ότι ποτέ δεν πολέμησα εναντίον κανενός. Έχω αγωνιστεί κατά της αδικίας και είμαι αγωνιστής ενάντια στην αδικία, ανεξαρτήτως από πού προέρχεται, από την αποικιοκρατία ή άλλες καταστάσεις. Έχω αγωνιστεί και είμαι συνεπής αγωνιστής κατά του εθνικισμού και σοβινισμού, ανεξαρτήτως ποιοι είναι οπαδοί τους, είτε Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Έλληνες ή Τούρκοι. Το ξεκαθαρίζω αυτό. Είμαστε όλοι υπέροχοι λαοί και θεωρώ ότι οι λαοί συνήθως και φυσιολογικά είναι αθώα θύματα των συγκρούσεων, των διενέξεων και των ανώμαλων καταστάσεων. Φυσικά, οι ένοχοι είναι κάποιες ηγεσίες. Εμείς αντιμετωπίζουμε κατοχή. Η ΕΕ - αφού είστε Γερμανός - έχει ως μια από τις αρχές της τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, τον σεβασμό στην κυριαρχία των κρατών. Η Κύπρος είναι ένα μικρό κράτος, είναι ένα κυρίαρχο κράτος, αλλά πού είναι η πλήρης κυριαρχία της Κύπρου όταν έχουμε μέρος του νησιού, το 37%, κάτω από την κατοχή των τουρκικών στρατευμάτων; Δεν μέμφομαι τον τουρκικό λαό, γι’ αυτό η προηγούμενη αναφορά μου στον αθλητισμό και για το καλωσόρισμα της Fenerbahce και των υποστηρικτών της. Αλλά νομίζω ότι δεν πρέπει να ξεφεύγουμε από την ουσία. Και η ουσία είναι η κατοχή τμήματος μιας κυρίαρχης χώρας από μία ισχυρή γείτονα. Έτσι, απευθύνω έκκληση ξανά, απαντώντας στην ερώτησή σας, στην τουρκική ηγεσία να ηρεμήσει, να καθίσει κάτω και να σκεφτεί τα πραγματικά συμφέροντα του τουρκικού λαού, διότι δημιουργούν εμπόδια στους εαυτούς τους, στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Αυτό είναι άδικο για τον τουρκικό λαό, ο οποίος επιθυμεί την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Είμαστε υποχρεωμένοι να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας και τα δικαιώματα της Κύπρου, την κυριαρχία της Κύπρου. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Έτσι, λυπούμαι που το λέω αυτό, αλλά η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο της Τουρκίας και όχι στην πλευρά μας. Έχω πάρει ευθύνες και πρωτοβουλίες οι οποίες είναι οδυνηρές για μένα προσωπικά. Έχω υποστεί επιθέσεις από διάφορες πλευρές γι’ αυτές τις πρωτοβουλίες. Επιμένω ότι είχα δίκαιο. Το κυπριακό πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο με ειρηνικά μέσα, με συνομιλίες υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Οι Ελληνοκύπριοι θεωρούν αυτό, και δεν τους αδικώ, ως οδυνηρό συμβιβασμό του πρώην Προέδρου Μακαρίου. Η εξέλιξη του ενιαίου κράτους σε διζωνικό, δικοινοτικό ομοσπονδιακό κράτος είναι κάτι πολύ νέο στην Κύπρο και μια αναγκαιότητα μετά την εισβολή και την κατοχή. Ήμουν και είμαι έτοιμος μέχρι την τελευταία στιγμή της θητείας μου να προχωρήσω μπροστά. Είναι γι’ αυτό που απευθύνομαι στην Τουρκία, απευθύνομαι στον κ. Έρογλου να προχωρήσουν μπροστά.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, είστε ο 6ος Πρόεδρος της Δημοκρατίας και φεύγετε χωρίς να έχετε λύσει το πρόβλημα. Κάποιοι από τους προκάτοχους σας περιγράφηκαν ως υπερ-ρεαλιστές, κάποιοι ως σκληροί, κάποιοι ως μετριοπαθείς, αλλά το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο. Όχι λύση. Άρα τι άλλο πρέπει να γίνει για να έχουμε λύση στην Κύπρο; Είπατε ότι το πρόβλημα είναι η Τουρκία, αλλά πως μπορούν τα Ηνωμένα Έθνη ή κάποιος άλλος να αλλάξουν την Τουρκία;
Πρόεδρος Χριστόφιας: Όπως γνωρίζετε, τα Ηνωμένα Έθνη είναι αποτέλεσμα μιας παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων. Εάν έχουμε ισχυρά Ηνωμένα Έθνη σημαίνει ότι σεβόμαστε τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, σεβόμαστε το διεθνές δίκαιο και τις αρχές στις οποίες βασίζονται τα Ηνωμένα Έθνη. Εάν δεν το πράξουμε και τα Ηνωμένα Έθνη δεν έχουν τη δυνατότητα, όχι να επιβάλουν, αλλά τουλάχιστον να πείσουν τα κράτη μέλη να προχωρήσουν προς την ειρήνη, προς τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, την ασφάλεια και κυριαρχία των κρατών, τότε έχουμε πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή, όπως καταλαβαίνετε, έχουμε μεγάλα προβλήματα στον κόσμο. Το κυπριακό πρόβλημα δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Υπάρχουν πολύ πιο θερμά σημεία στη γειτονιά μας, η τραγωδία στη Συρία, η εξέγερση των Αράβων, στη βόρεια Αφρική, την Αφρική, αρρώστιες, φτώχια. Υπάρχουν μεγάλα προβλήματα και ανωμαλίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι παλεύουμε για την ενδυνάμωση του ρόλου των Ηνωμένων Εθνών στη βάση αρχών. Είμαστε μια μικρή χώρα και είμαι κάποιος που υπηρετεί τη χώρα του και ίσως τυχερός που τώρα προεδρεύω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αλλά φαίνεται ότι αυτό δεν είναι αρκετό. Χρειαζόμαστε μια συλλογική ομαλότητα στον κόσμο. Έτσι είμαι υπομονετικός και δεν θα τα παρατήσω και είμαι σίγουρος ότι και ο διάδοχος μου θα κάνει το ίδιο. Χρειαζόμαστε καλή πίστη και από τις δύο πλευρές, από τα ενδιαφερόμενα μέρη και πρώτιστα από την Τουρκία. Πιστεύω ότι το κλειδί για λύση βρίσκεται πρωτίστως στην Άγκυρα.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, η ελληνική Κύπρος προεδρεύει της ΕΕ και επίσης η Τουρκία αυτή τη στιγμή έχει μια σχέση με την ΕΕ η οποία είναι χειρότερη από πέρσι. Ποια είναι η άποψη σας για αυτή τη θέση;
Πρόεδρος Χριστόφιας: Συγγνώμη να σας διορθώσω λίγο. Είναι η Κυπριακή Δημοκρατία και όχι η ελληνική Κύπρος. Δεν υπάρχει ελληνική και τουρκική Κύπρος. Υπάρχει μια Κύπρος. Είναι η Κυπριακή Δημοκρατία και τμήμα της είναι ελεύθερο και άλλο τμήμα της είναι υπό κατοχή. Συγγνώμη, αλλά πρέπει να κάνω αυτή την επισήμανση. Έχω κάνει προτάσεις όπως είπα πριν, τις οποίες θεωρώ πολύ καρποφόρες, μια από αυτές τις προτάσεις είχε να κάνει με την πόλη φάντασμα των Βαρωσίων της Αμμοχώστου. Οι Τουρκοκύπριοι ζητούν απευθείας εμπόριο με την ΕΕ και τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό το έλαβα σοβαρά υπόψη και εισηγήθηκα το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι η Κυπριακή Δημοκρατία στο σύνολο της είναι μέλος της ΕΕ, περιλαμβανομένων και των Τουρκοκυπρίων και των κατεχόμενων περιοχών, για να δώσουμε τη δυνατότητα στους συμπατριώτες μας να έχουν εμπόριο με την ΕΕ και τον υπόλοιπο κόσμο. Μετά ζήτησα από την Τουρκία, η οποία σύμφωνα με το Ψήφισμα 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι υπεύθυνη για την πόλη φάντασμα της Αμμοχώστου, να ανοίξει την πόλη. Να αποκαταστήσει την πόλη κάτι που σημαίνει χιλιάδες θέσεις εργασίας και για τους Ελληνοκύπριους και για τους Τουρκοκύπριους και σημαίνει ότι συνηθισμένοι άνθρωποι θα έχουν επαφές μεταξύ τους, οι εργαζόμενοι και από τις δύο κοινότητες. Αυτό θα ήταν ένα θαύμα σύμφωνα με το όραμα μου και τη φιλοσοφία μου. Έτσι το άνοιγμα και η αποκατάσταση της πόλης θα έπαιρνε κάποια χρόνια, 2-3 χρόνια γιατί είναι κατεστραμμένη. Το είπα αυτό, επειδή θέλω μια κατάσταση που να κερδίζουν όλοι, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι έτοιμη να ξεπαγώσει κεφάλαια για την ευρωπαϊκή ένταξη της Τουρκίας. Δεν υπήρξε απάντηση μέχρι τώρα. Το υπογράμμισα και το επανέλαβα πολλές φορές. Και αυτό με λυπεί. Αυτό θα δώσει μια ώθηση, ένα σπρώξιμο για συνολική λύση διότι είμαι σίγουρος ότι οι Τουρκοκύπριοι της Αμμοχώστου είναι υπέρ αυτής της πρότασης. Γνωρίζουν τα μεγάλα οφέλη που μπορεί να τους προσφέρει. Δυστυχώς ακόμη περιμένω. Περιμένω, κάνω υπομονή και είμαι αισιόδοξος την ίδια ώρα. Αυτή είναι η θέση μου σε σχέση με αυτή την πτυχή του προβλήματος.
