Ο Γιαννάκης Ταλιώτης ανήκει στη γενιά των νέων εκείνων ανθρώπων που αναγκάστηκαν να ωριμάσουν πρόωρα και ανάλαβαν ενσυνείδητα τη βαρύτατη ευθύνη της υπεράσπισης της νεαρής τότε Κυπριακής Δημοκρατίας μέσα στα δύσκολα πρώτα χρόνια της ταραγμένης ιστορίας της.
Ο δεκαεξάχρονος έφηβος αγωνιστής Γιαννάκης Ταλιώτης δεν είχε την ευκαιρία να ζήσει χρόνια πολλά και να γευτεί για πολύ τη χαρά της νεότητας και της ξεγνοιασιάς που οι έφηβοι της ηλικίας του δικαιούνται. Πέρασε από την εφηβεία, με ξεχωριστή ωριμότητα και εθνική αφοσίωση, στο πάνθεο των ηρώων με τη θυσία του.
Στα δεκαέξι του μόλις χρόνια, με δική του συνειδητή απόφαση, εντάσσεται στους λόχους εθελοντών για την αντιμετώπιση της πρώτης απόπειρας των ξενοκίνητων, κατευθυνόμενων από τους επεκτατικούς κύκλους της Άγκυρας, τουρκοκυπριακών ακροδεξιών-σοβινιστικών στοιχείων να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις της διχοτόμησης. Ο νεαρός έφηβος αγωνιστής λαμβάνει μέρος σε όλες τις μάχες της Πάφου και διακρίνεται. Με τον αδελφό του Νίκο στο πλάι του είναι από τους πρώτους που κατατάσσονται στον εθελοντικό λόχο του Δημήτρη Κωνσταντινίδη και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, για να ανακόψουν την επιχείρηση των Τούρκων για επέκταση του θύλακα Κοκκίνων-Λεύκας.
Μετά από αντίσταση τεσσάρων ημερών που προέβαλε ο λόχος τους στους κακοτράχαλους λόφους των Κοκκίνων και της Μανσούρας, έρχονται να τους αντικαταστήσουν οι δυνάμεις της νεοσύστατης τότε Εθνικής Φρουράς. Εκεί που οι εθελοντές μαχητές αποσύρονται στον Παχύαμμο για επανασύσταση των δυνάμεων τους δέχονται τις σφοδρές επιθέσεις της τουρκικής αεροπορίας. Ο Γιαννάκης Ταλιώτης συνεχίζει να μάχεται με ηρωισμό. Το πολυβόλο του κροταλίζει για ώρες. Ώσπου μια σφαίρα μυδραλίου από τα αεροπλάνα τον χτυπά στην καρδιά. Ο Γιαννάκης Ταλιώτης περνά στη σύγχρονη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες
Ο τόπος μας έχει περάσει πολύ δύσκολες ώρες. Ώρες δοκιμασίας και κατατρεγμού. Ο λαός μας έχει νιώσει στο πετσί του τα αποτελέσματα των ακραίων σοβινιστικών στοιχείων, των σχεδιασμών των ιμπεριαλιστικών κέντρων και της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής, που σπρώχνουν προς την ίδια ακριβώς κατεύθυνση: τη διχοτόμηση της Κύπρου. Πολλοί νέοι όπως τον Γιαννάκη έχουν δώσει ότι πολυτιμότερο είχαν για να αποτρέψουν τα δόλια διχοτομικά σχέδια και να μπορέσει η Κυπριακή Δημοκρατία να επιβιώσει. Δυστυχώς, τόσα χρόνια μετά, η προσπάθεια συνεχίζεται. Η θυσία ανθρώπων όπως ο Γιαννάκης Ταλιώτης δίνουν νόημα στον αγώνα που διεξάγουμε σήμερα. Η θυσία τους δυστυχώς παραμένει αδικαίωτη γιατί η κατοχή και η διχοτόμηση εξακολουθούν να υφίστανται.
Μετά την προδοσία του 1974, με το φασιστικό πραξικόπημα κατά της νόμιμης κυβέρνησης και την εισβολή της Τουρκίας, ολόκληρος ο κυπριακός λαός υφίσταται απαράδεχτα κατοχικά τετελεσμένα που απειλούν την ίδια την ύπαρξη μας στο νησί. Ο εποικισμός των κατεχομένων επεκτείνεται, οι περιουσίες μας γίνονται αντικείμενο σφετερισμού, ενώ ο τόπος μας παραμένει ένας έντονα στρατιωτικοποιημένος χώρος, κάτι που αποτελεί μόνιμη απειλή για το μέλλον των παιδιών μας.
Τα τελευταία χρόνια έχει καταβληθεί μια σοβαρή προσπάθεια με τις απευθείας συνομιλίες για τη λύση του προβλήματος. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια, με ειλικρίνεια, στοχοπροσήλωση και με συναίσθηση της ιστορικής του ευθύνης, στηριγμένος σε αρχές και με πολιτική βούληση για εξεύρεση της πολυπόθητης λύσης. Ο στόχος όμως της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ομόσπονδο, δικοινοτικό, διζωνικό κράτος με κατοχυρωμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών του, όπως καθορίζονται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ δυστυχώς δεν επιτεύχθηκε. Η προσπάθεια έχει προσκρούσει στη διχοτομική αδιαλλαξία του κ. Έρογλου και της Άγκυρας η οποία τελευταία επιδεικνύει αλαζονική στάση που εκφράζεται με απειλές τόσο κατά της Κύπρου όσο και κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιστέγασμα της αλαζονείας της Τουρκίας ήταν η ουσιαστική αποχώρηση της τουρκοκυπριακής πλευράς από το τραπέζι των συνομιλιών με πρόφαση την ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Κυπριακή Δημοκρατία. Η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή από μέρους της Διεθνούς Κοινότητας η οποία θα πρέπει να πάρει ουσιαστική θέση καταδίκης της παρελκυστικής πολιτικής της Τουρκίας.
Η δική μας στάση πρέπει να ανατρέπει και να δυσκολεύει τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Αν κυριεύσει και μας καθοδηγήσει η απογοήτευση, τότε θα προβαίνουμε σε ενέργειες και δηλώσεις που μπορεί να γαργαλούν τα αυτιά στο εσωτερικό όμως για ακόμη μια φορά στην ιστορία μας τα μεγάλα αλλά κούφια λόγια θα αποβούν καταστροφικά για τον λαό μας.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη μια πρωτόγνωρη οικονομική κρίση οδηγεί ολόκληρους λαούς στην εξαθλίωση, εκατομμύρια ευρωπαίους στην ανεργία και τη φτώχεια, ενώ εντείνεται το φαινόμενο των ευρωπαίων αστέγων. Υπάρχουν δύο δρόμοι, δύο πολύ διαφορετικές φιλοσοφίες αντιμετώπισης της κρίσης. Ο πρώτος δρόμος, ο οποίος εφαρμόζεται σήμερα, είναι ο δρόμος της συνεχούς λιτότητας, των συνεχών περικοπών, της κατάλυσης υπό το βάρος των εκβιασμών και της ακατάσχετης κινδυνολογίας του κοινωνικού κράτους και το φόρτωμα της κρίσης μονομερώς στους εργαζόμενους. Ανομολόγητος αλλά πασιφανής στόχος: η μείωση του εργατικού κόστους με στόχο τα περισσότερα κέρδη και τα πλεονεκτήματα στη μάχη των ανταγωνισμών έναντι της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας και των ΗΠΑ. Όσο και αν φορτώνουν τους λαούς με τύψεις για το ότι καταναλώνουν πολύ και είναι τεμπέληδες για αυτό τάχα υπάρχουν προβλήματα, η μεγάλη εικόνα προδίδει την πραγματικότητα. Αυτός ο δρόμος έχει αποτύχει. Όσο και να χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι του «δόγματος του σοκ» για να συνηγορήσουν οι λαοί, αυτή η προσέγγιση απέτυχε στην Ελλάδα, την Αργεντινή, σε όλη την Ευρώπη.
Ο άλλος δρόμος είναι ο δρόμος της ανάπτυξης, της κοινωνικής συνοχής και του νοικοκυρέματος των δημόσιων οικονομικών. Της ισότιμης κατανομής των βαρών. Της διαφύλαξης της εθνικής κυριαρχίας και της αξιοπρέπειας των λαών. Η αντίσταση στην εκμετάλλευση για εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. Τα ευρωπαϊκά διλήμματα πλέον είναι και επίκαιρα κυπριακά διλήμματα. Οι δύο φιλοσοφίες σκέψης συγκρούονται ήδη και στην Κύπρο. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα κριθεί αν η Κύπρος θα πάρει τον δρόμο της ανάπτυξης, αν θα διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή και αν θα αντιμετωπιστούν τα τεράστια ελλείμματα των τραπεζών που μας οδήγησαν σε αυτές τις δυσκολίες. Η Κυβέρνηση θα υπερασπιστεί όσο μπορεί θέσεις αρχής με στόχο το καλό της Κύπρου και του λαού μας. Υπενθυμίζουμε ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα διαπραγματεύεται ένα ακόμη πιο οδυνηρό μνημόνιο, μπροστά σε τραγικά οικονομικά αδιέξοδα. Θα ήταν τουλάχιστον επικίνδυνο αν η Κύπρος ακολουθούσε αυτό τον δρόμο.
Εκτός από επιμνημόσυνους λόγους και την κατάθεση στεφάνων οι καιροί μας υπαγορεύουν ότι πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να παραμένουμε σταθεροί στις επιδιώξεις μας για να μπορούμε να δίνουμε προοπτική στον λαό μας και νόημα στη θυσία των παιδιών της Κύπρου όπως ήταν αυτή του Γιαννάκη. Το μέλλον της Κύπρου δεν μπορεί να είναι η διχοτόμηση. Για αυτό εμείς θα δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, από όλους του προμαχώνες, έτσι ώστε στο μέλλον να μην χρειαστούν ποτέ ξανά θυσίες δεκαεξάχρονων εφήβων.
Αυτή είναι η δέσμευση η δική μας Γιαννάκη Ταλιώτη. Αιωνία σου η μνήμη.
