Είναι μεγάλη τιμή για μένα να βρίσκομαι σήμερα εδώ εκ μέρους της Κυπριακής Κυβέρνησης. Αισθάνομαι συγκίνηση γιατί βρίσκομαι ανάμεσα σε συμπατριώτες μου, ανάμεσα σε πραγματικούς φίλους, ανάμεσα σε ανθρώπους που αγαπούν αληθινά την Κύπρο. Σας ευχαριστώ που είστε απόψε εδώ. Η παρουσία σας καταμαρτυρεί το συνεχές ενδιαφέρον σας για τον τερματισμό της κατοχής και την απελευθέρωση της Κύπρου μας.
Ευχαριστώ, θερμά τα οργανωμένα κυπριακά σύνολα δηλαδή την Ομοσπονδία Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδος (ΟΚΟΕ), την Ένωση Κυπρίων Ελλάδας (Ε.Κ.Ε.) και τα Κυπριακά Σωματεία Αττικής, τα οποία σε συνεργασία με την Κυπριακή Πρεσβεία και το Δήμο Καλλιθέας οργανώνουν την αποψινή εκδήλωση καταδίκης και τιμής. Βρίσκομαι απόψε εδώ, στην Πλατεία Κύπρου του φιλόξενου Δήμου Καλλιθέας, για να ενώσω τη δική μου φωνή με τη δική σας και να ανανεώσω τη δική μου πίστη και την πίστη της Κυβέρνησης μας με τη δική σας, στον αγώνα για την απαλλαγή μας από την κατοχή και την επανένωση της πατρίδας μας. Με την εδώ παρουσία μου, και εκπροσωπώντας την Κυπριακή Κυβέρνηση, εκφράζουμε το σεβασμό μας απέναντι σε όλους εσάς, τις συμπατριώτισσες και τους συμπατριώτες μας που ζείτε μακριά από την πολυαγαπημένη σας πατρίδα, αλλά και την αμέριστη στήριξη και την αναγνώρισή μας για το έργο που επιτελείτε.
Επιτρέψτε μου, επίσης, να εκφράσω θερμές ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και του κυπριακού λαού προς την Κυβέρνηση, την πολιτική ηγεσία και τον λαό της Ελλάδος για τη διαχρονική, ανιδιοτελή και έμπρακτη στήριξη στο δίκαιο αγώνα που διεξάγουμε για απαλλαγή της Κύπρου από την κατοχή και την επανένωση της πατρίδας μας.
Συμπατριώτισσες – συμπατριώτες,
Φίλες – φίλοι,
Όσο πλησιάζουμε κάθε χρόνο τις τραγικές επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής τόσο μας συγκλονίζουν ξανά οι μνήμες και η οργή για το διπλό έγκλημα που διαπράχθηκε ενάντια στην Κύπρο και τον λαό της. Για 38 χρόνια ζούμε την οδύνη και το δράμα της κατοχής, της βίαιης διαίρεσης της πατρίδας μας, το δράμα των αγνοουμένων, των προσφύγων, των εγκλωβισμένων. Πληγές που δεν επουλώνονται, πόνος που δεν απαλύνεται από τον χρόνο.
Σαν σήμερα 38 χρόνια πριν η Χούντα των συνταγματαρχών, η οποία καταδυνάστευε τον ελληνικό λαό για επτά ολόκληρα χρόνια, έθεσε σε εφαρμογή τα απεχθή σχέδια της εναντίον της συνταγματικής τάξης της Κύπρου, ενάντια στον εκλεγμένο ηγέτη της, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ενάντια στη δημοκρατία και στα συμφέροντα του ελληνικού έθνους. Με το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 της Χούντας των Αθηνών και της φασιστικής ΕΟΚΑ Β΄ διαπράττεται το πρώτο έγκλημα σε βάρος του κυπριακού λαού, ένα έγκλημα που θα έχει δραματικές και μέχρι στιγμής ανεπανόρθωτες συνέπειες.
Γκρεμίζονται τα τείχη της Κύπρου και, με την ανοχή της διεθνούς κοινότητας, διαπράττεται και το δεύτερο έγκλημα εναντίον ενός μικρού και ανυπεράσπιστου κράτους και ενός λαού που έμελλε να ζήσει ίσως την πιο τραγική στιγμή της μακραίωνης ιστορίας του. Η Τουρκία, η οποία για χρόνια καιροφυλακτούσε και η οποία είχε αποτραπεί στο παρελθόν από το να εισβάλει στο νησί, βρήκε με το πραξικόπημα τη ζητούμενη αφορμή για να εφαρμόσει τα σχέδια που προετοίμαζε για δεκαετίες. Η προδοσία της Χούντας άνοιξε την κερκόπορτα στον Αττίλα και ανυπεράσπιστη η Κύπρος δέχθηκε τις ορδές του κατακτητή στο ήδη πληγωμένο κορμί της. Ξεριζωμός, θάνατος, εξαφανίσεις, βιασμοί και το νησί μοιράζεται στα δύο, φλεγόμενο μέσα στην οδύνη και τη συμφορά. Περήφανοι νοικοκυραίοι που είχαν με τον ιδρώτα και τον μόχθο τους αποκτήσει το βιός τους βρέθηκαν ξαφνικά αποστερημένοι των πολυτιμότερων αγαθών στη ζωή. Έχασαν συγγενείς και συγχωριανούς, τα σπίτια και τις περιουσίες τους, τη συνοχή της οικογένειας και της κοινωνίας, των πόλεων και των χωριών όπου ζούσαν.
Ένας στους τρεις Ελληνοκύπριους έζησε αυτές τις εφιαλτικές στιγμές κι αυτοί που δεν κατέληξαν πρόσφυγες ένιωσαν την οδύνη των συμπατριωτών τους και την απειλή του κατακτητή που πατούσε πια τα ιερά χώματα της πατρίδας τους, ελάχιστα μόνο χιλιόμετρα από τα δικά τους μέρη. Η Κύπρος τις μέρες εκείνες ήταν ένας πελώριος προσφυγικός καταυλισμός με τον πανικό και την οδύνη να διαγράφεται στα πρόσωπα όλων. Με όλο αυτό το δράμα να εκτυλίσσεται, η διεθνής κοινότητα παρέμεινε αδρανής, αδύνατη ή άβουλη να αποτρέψει ή να σταματήσει τις ορδές του Αττίλα. Καμιά κίνηση εκ μέρους των δυνατών της γης να νουθετήσουν τη σύμμαχο τους, εγείροντας με τη σιωπή τους πολλά ερωτηματικά για τη δική τους ευθύνη στη διάπραξη του εγκλήματος.
Λίγες μέρες μετά η Χούντα καταρρέει μέσα στην αισχύνη της προδοσίας και επανέρχεται η δημοκρατία στην Ελλάδα. Το δράμα, όμως, του ελληνικού κυπριακού λαού συνεχιζόταν και απαιτούνταν άμεσοι χειρισμοί και συντονισμένες ενέργειες για να επιβιώσει το κράτος, να διασωθεί η οικονομία και να ανακουφιστεί ο λαός. Μέσα από τις στάχτες και τα ερείπια αναδύθηκε η δύναμη και το πείσμα της επιβίωσης, κληροδότημα χιλιετηρίδων. O λαός μας κατόρθωσε το ακατόρθωτο και όχι μόνο δεν λύγισε αλλά σήμερα είναι ισότιμο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Τουρκία όλα αυτά τα χρόνια παραμένει πιστή στην αδιάλλακτη και απαράδεκτη πολιτική της διχοτόμησης του νησιού, την οποία πάντοτε επεδίωκε. Τον Ιούλιο του 1974, με το πρόσχημα του πραξικοπήματος, η Τουρκία εφάρμοσε τα σχέδιά της και προχώρησε με τη χρήση βίας και την απάνθρωπη και βάρβαρη συμπεριφορά, που λίγα χρόνια αργότερα ονομάστηκε εθνικό ξεκαθάρισμα, στη βίαιη μετακίνηση πληθυσμών και στο διαχωρισμό του κυπριακού λαού με βάση εθνικά και θρησκευτικά κριτήρια. Η Τουρκία συνεχίζει για 38 ολόκληρα χρόνια την ίδια απαρχαιωμένη πολιτική, με την κατοχή του 37% του κυπριακού εδάφους και τη συνεχιζόμενη μαζική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο νησί. Περιφρονεί ψηφίσματα του ΟΗΕ, αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων και ψηφίσματα άλλων διεθνών οργανισμών τηρώντας στάση που βρίσκεται καθολικά και μετωπικά σε σύγκρουση με κάθε αρχή δικαίου, τον Χάρτη του ΟΗΕ και τον επιβεβλημένο κώδικα συμπεριφοράς των μελών της διεθνούς κοινότητας.
Δυστυχώς, όλα αυτά τα χρόνια η Τουρκία κατορθώνει να συντηρεί χωρίς συνέπειες τη στάση αυτή, κλιμακώνοντας μάλιστα συνεχώς την αδιαλλαξία της, γιατί η διεθνής κοινότητα δεν έχει πάρει ακόμα εκείνα τα αποφασιστικά μέτρα που θα την ανάγκαζαν να κινηθεί προς την κατεύθυνση που επιβάλλουν τα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Η έλλειψη βούλησης εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας για εφαρμογή των αποφάσεων της στο Κυπριακό συμβάλλουν στη συντήρηση της απαράδεκτης στάσης της Τουρκίας και της επιτρέπουν να συμπεριφέρεται αλαζονικά και κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου όλο αυτό το διάστημα.
Παρά το ότι έχουν περάσει 38 χρόνια από το τραγικό καλοκαίρι και οι πληγές παραμένουν ακόμη ανοικτές και αιμάσσουσες, δεν χάνουμε τις ελπίδες μας για να επιτύχουμε τη λύτρωση και τη δικαίωση. Αγωνιζόμαστε για την ελευθερία και την επανένωση της πατρίδας μας, για τον τερματισμό της κατοχής και του παράνομου εποικισμού. Εμείς, επιθυμούμε διακαώς τον τερματισμό της διαίρεσης του νησιού μας, ώστε όλοι οι κάτοικοι να μπορούν να απολαμβάνουν τα αγαθά της ειρήνης και της ειρηνικής συνύπαρξης.
Είναι αλήθεια πως σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη πορεία που διανύσαμε τα τελευταία 38 χρόνια περάσαμε από πολλές κρίσιμες καμπές. Άλλη μια τέτοια κρίσιμη καμπή, την κρισιμότερη ίσως, περνάμε και τώρα.
Συνεχίζουμε με επιμονή, συνέπεια και πολιτική βούληση να αγωνιζόμαστε για τη λύση του Κυπριακού για ειρηνική συμβίωση, συνεργασία και πρόοδο όλων των νόμιμων κατοίκων της νήσου. Η λύση θα είναι βασισμένη σε ένα κράτος, με μια και αδιαίρετη κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα, στην οποία θα υπάρχει πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων όπως καθορίζεται από τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Λύση που θα βασίζεται στο διεθνές δίκαιο, τον Καταστατικό Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές και τις αξίες που διέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Λύση που θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων. Λύση που να επανενώνει πραγματικά την πατρίδα μας, τον λαό, τους θεσμούς και την οικονομία. Λύση που θα μετατρέψει την Κύπρο σε κέντρο ειρήνης και ευημερίας όλων των Κυπρίων.
Απαιτείται απ΄ όλους μας η επίδειξη της μέγιστης δυνατής πολιτικής ωριμότητας, αλλά και αποφασιστικότητας για να μπορέσουμε να πετύχουμε την επανένωση της Κύπρου μας. Τώρα είναι η ώρα της υπευθυνότητας, της συλλογικότητας, της ομοψυχίας, της προστασίας και του σεβασμού των δημοκρατικών θεσμών. Όλοι οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, ώστε με ενότητα να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας και να διεκδικήσουμε τα δίκαιά μας.
Χρέος όλων μας είναι αφενός να αντλήσουμε διδάγματα και να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος και αφετέρου να προχωρήσουμε, μαζί με τη νέα γενιά, προς το μέλλον. Κεφαλαιώδους σημασίας προϋπόθεση για το μέλλον της Κύπρου μας αποτελεί η ενότητα, η ανοχή της διαφορετικότητας, ο σεβασμός προς τη Δημοκρατία.
Η δική μας πλευρά έχει εργαστεί, και θα συνεχίσει να εργάζεται, μεθοδικά, σταθερά και υπεύθυνα για λύση. Η άρνηση όμως του κ. Έρογλου, κατ΄ εντολήν της Άγκυρας, για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από τη στιγμή που η Κυπριακή Δημοκρατία αναλαμβάνει την Προεδρία της ΕΕ, στην ουσία κηρύσσει μονομερώς αναστολή αν όχι διακοπή των συνομιλιών παρά τη συνεχώς επαναλαμβανόμενη ετοιμότητα της ελληνοκυπριακής πλευράς για συνέχιση του διαλόγου ακόμη και σε θέματα ουσίας του κυπριακού προβλήματος
Η στάση της Τουρκίας απασχολεί όχι μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και τους Ευρωπαίους. Το μποϊκατάζ και η προσπάθειά της για πρόκληση έντασης και δημιουργίας προβλημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία, για την προάσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, δεν βρίσκουν τα αναμενόμενα ερείσματα ούτε γίνονται αποδεκτά από τη διεθνή κοινότητα.
Με υπευθυνότητα, μετριοφροσύνη και μεγάλο αίσθημα ευθύνης αναλαμβάνουμε το πηδάλιο της ΕΕ. Η Κύπρος αναλαμβάνει για πρώτη φορά την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάτω από τις συνθήκες και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Οι συνθήκες είναι δύσκολες όχι μόνο για τη Κύπρο, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σταθεί κοντά στους πολίτες. Είναι σημαντικό να τοποθετήσουμε ξανά τους πολίτες στο επίκεντρο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να τους μεταφέρουμε ένα δυνατό μήνυμα ελπίδας και αλληλεγγύης. Παράλληλα, η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αποκατασταθεί, όχι μόνο στις αγορές, αλλά επίσης και κυρίως στους πολίτες της. Με υπευθυνότητα, με μετριοφροσύνη, με μεγάλο αίσθημα ευθύνης αναλαμβάνουμε το πηδάλιο της ΕΕ και ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να συνεισφέρουμε εποικοδομητικά στην επίλυση των προβλημάτων που μαστίζουν σήμερα την Ευρώπη. Θα συμβάλουμε στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι με τον καλύτερο τρόπο. Η Κύπρος μπορεί και πρέπει να συνεισφέρει στην επίλυση των προβλημάτων της ΕΕ, να ξαναδώσει όραμα, να κάνει τους Ευρωπαίους πολίτες να πιστέψουν στο μέλλον. Οι άνθρωποί μας, όλη η κοινωνία μας, έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα και είναι αποφασισμένοι να δώσουν το άπαν των δυνάμεων τους για να τα βγάλουμε πέρα και για να κάνουμε και τον τόπο μας περήφανο και όλη την Ευρώπη περήφανη για την Κύπρο.
Η Κυπριακή Προεδρία θα εργαστεί για μια καλύτερη Ευρώπη, στοχεύοντας στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής και της ανάπτυξης, μέσω πιο αποτελεσματικών πολιτικών και στη βάση της αρχής της αλληλεγγύης. Θα εργαστούμε για μια Ευρωπαϊκή Ένωση πιο κοντά στους πολίτες της και στον κόσμο, προωθώντας την ανάγκη για καλύτερη ποιότητα ζωής και περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης, με έμφαση τις νεότερες γενεές.
Συμπατριώτισσες – συμπατριώτες,
Σήμερα τιμούμε τη μνήμη όλων όσοι, προδομένοι, υπερασπίστηκαν με σθένος τη δημοκρατία και αντιστάθηκαν στην τουρκική εισβολή. Τιμούμε τους αγώνες και τις θυσίες επώνυμων και ανώνυμων ηρώων της Κύπρου που έδωσαν τη ζωή τους αγωνιζόμενοι για την ελευθερία, υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και τη νομιμότητα ή θυσιαζόμενοι στο βωμό του καθήκοντος.
Μέσα στα πλαίσια της σημερινής πραγματικότητας, οι ήρωες των αγώνων του κυπριακού ελληνισμού προβάλλουν ως φωτεινά παραδείγματα για όλους. Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε καλούμαστε να αποδείξουμε πως είμαστε άξιοι διαχειριστές του οράματος και της θυσίας τους, να δικαιώσουμε τους αγώνες τους. Προπάντων, να ενισχύσουμε την ενότητά μας σε κοινούς στόχους και σκοπούς, αποφεύγοντας την πάντα αγωνοφθόρο διχόνοια. Να οριοθετήσουμε τους στόχους και τις προσδοκίες μας και να παραμείνουμε αταλάντευτοι εραστές μιας λεύτερης πατρίδας, που θα ανήκει σ’ όλους τους νόμιμους κατοίκους της.
Είναι μέρα περισυλλογής αλλά και τιμής στα θύματα του πραξικοπήματος και του τουρκικού επεκτατισμού - στους πρόσφυγες, τους εγκλωβισμένους, τους αγνοούμενους, τους νεκρούς μας. Είναι ιστορικό ορόσημο που μας διδάσκει ότι ποτέ ξανά δεν πρέπει να επιτρέψουμε στη μισαλλοδοξία και τον εθνικισμό να παρεισφρήσει στον τόπο μας και να επισύρει νέα δεινά. Σήμερα καλούμαστε να αναθερμάνουμε τη δέσμευσή μας ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας μέχρι την απαλλαγή της χώρας μας από την κατοχή.
Θυμόμαστε, τιμούμε και ελπίζουμε. Η ιστορική μνήμη μπορεί και πρέπει να τροφοδοτήσει την πολιτική σκέψη με σύνεση και ωριμότητα, με εμμονή και επιμονή σε στόχους δίκαιους, μα και συνάμα εφικτούς. Το μέλλον, για να είναι ευοίωνο, απαιτεί όπως οι μνήμες διατηρούνται ζωντανές. Ο κυπριακός λαός δεν μπορεί και δεν πρόκειται να βυθιστεί στο σκοτάδι της ιστορικής αμνησίας, αλλά απαιτεί η ιστορία μας να αποτελέσει πυξίδα ορθού προσανατολισμού στον αγώνα που διεξάγουμε για την επίτευξη δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού.
Εκ μέρους της Κυβέρνησης σας διαβεβαιώνω πως δεν πρόκειται να συμβιβαστούμε με το στάτους κβο και την κατοχή, αλλά ούτε και θα βολευτούμε με την παθητική ροή του χρόνου που εδραιώνει το σημερινό απεχθές καθεστώς μιας μοιρασμένης πατρίδας. Τη διχοτόμηση θα την αντιπαλέψουμε γιατί δεν έχουμε το δικαίωμα να αποδεχθούμε μια τέτοια καταστροφική λύση που θα επιφέρει νέα δεινά στον τόπο. Άλλωστε, είμαστε υπόλογοι έναντι αυτών που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν, αλλά και στις μελλοντικές γενιές των Κυπρίων. Δεν μπορούμε να υποθηκεύουμε την ίδια την ύπαρξη της πατρίδας μας και το μέλλον των παιδιών μας με μια διχοτομημένη πατρίδα, την παρουσία χιλιάδων κατοχικών στρατευμάτων και την ανεξέλεγκτη έλευση χιλιάδων εποίκων. Ο αγώνας που διεξήγαγαν οι ηρωικές μορφές των θυμάτων του πραξικοπήματος και της εισβολής μας στοιχειώνουν και δεν επιτρέπουν ούτε τον εφησυχασμό ούτε το ξεπούλημα της γης μας.
Για άλλη μια φορά σας ευχαριστώ που είστε εδώ και σας καληνυχτίζω με την ευχή και την ελπίδα ότι σύντομα θα υπάρξουν θετικές εξελίξεις που θα αποτελέσουν την απαρχή για την επίτευξη μιας ειρηνικής, δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης που θα επανενώνει την πατρίδα μας και τον λαό μας.
