22/6/12

Χαιρετισμός της Υπουργού Εσωτερικών κας Ελένης Μαύρου στην ημερίδα «Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Οικιακών Αποβλήτων» 22/06/2012

Σας καλωσορίζω και ευχαριστώ όλους εσάς που μας τιμάτε με την παρουσία σας, ιδιαίτερα όσους έχουν αποδεχθεί την πρόσκλησή μας να είναι ομιλητές στη σημερινή ημερίδα.
Η αλόγιστη οικιστική και βιομηχανική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών έδωσαν τη χαριστική βολή σε ένα φυσικό περιβάλλον το οποίο είχε αρχίσει να νιώθει σημαντικές πιέσεις από τα χρόνια των πρώτων βιομηχανικών επαναστάσεων περίπου δύο αιώνες πριν. Όμως η ποιότητα και η ποσότητα των ανθρώπινων παρεμβάσεων στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα υπήρξαν καθοριστικές για τη διατάραξη των φυσικών ισορροπιών σε ευρεία κλίμακα, αλλά και για τη γένεση του όρου «περιβαλλοντική συνείδηση».
Η νέα οπτική στη θεώρηση της φύσης, των φαινομένων και της κοινωνίας, εκτός από τις νέες αξίες, τις στάσεις ζωής, ανέδειξε και τις υποχρεώσεις μας απέναντι στη φύση. Οι κάτοικοι του «πλανητικού χωριού» οφείλουμε να προστατέψουμε το κοινό μας σπίτι από την καινούργια πραγματικότητα που βιώνει η Γη μας, την περιβαλλοντική υποβάθμιση, τη ρύπανση των υδάτων μας και των εδαφών μας.
Στην προσπάθεια αυτή είναι που εντάσσονται και τα προγράμματα διαχείρισης αποβλήτων. Στόχος της σημερινής ημερίδας είναι αφενός η ενημέρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και του κοινού ευρύτερα για τις προσπάθειες που καταβάλλει το Υπουργείο Εσωτερικών όσον αφορά στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Στερεών Οικιακών Αποβλήτων στην Κύπρο. Αφετέρου, μέλημα μας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
Σίγουρα οι απαντήσεις και οι λύσεις που ψάχνουμε δεν είναι εύκολες. Μετά την ένταξη μας στην ενωμένη Ευρώπη η Κύπρος βρέθηκε στην ανάγκη να κάνει άλματα στη διαχείριση των αποβλήτων της. Να καταφέρει σε πολύ λίγα χρόνια να μεταβεί από την απουσία διαχείρισης, στην πλήρη διαχείριση των απορριμμάτων της. Να φτάσει σε λίγα χρόνια εκεί που άλλες χώρες της Ευρώπης έφτασαν μέσα από προσπάθειες πολλών χρόνων. Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο. Οι λύσεις δεν είναι μονοδιάστατες, αλλά απαιτούν πολυεπίπεδη και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση. Δεν μας λύνουν το πρόβλημα μόνο οι υποδομές. Δεν λειτουργούν οι μηχανισμοί στο κενό και εν τη απουσία της κοινωνίας. Η κοινωνία, ο πολίτης, η τοπική αρχή, είναι στην καρδιά αυτής της διαδικασίας. Η μεταβολή των συνηθειών μας ως πολίτες και η συλλογική αλλαγή της κουλτούρας μας ως κοινωνία είναι απαραίτητα στοιχεία για να πετύχουμε ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων. Στους ώμους μας πέφτει το βάρος να δώσουμε και λύσεις μέσα από τη μείωση, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των αποβλήτων. Να εμπλέξουμε τον πολίτη και να τον κάνουμε μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος.
Την ίδια ώρα, για να πετύχουμε όσα πρέπει να πετύχουμε είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε και τις αναγκαίες υποδομές. Να φύγουμε από τις χωματερές και να πάμε σε ολοκληρωμένα κέντρα διαχείρισης των αποβλήτων. Να συμπληρώσουμε την υποδομή μας και με τα πράσινα σημεία που θα εξυπηρετήσουν για διάφορες άλλες κατηγορίες αποβλήτων.
Αυτή η μετάβαση αντιλαμβάνεστε ότι απαιτεί και μεγάλες επενδύσεις. Ευτυχώς σε αυτή την προσπάθεια έρχεται αρωγός η Ευρωπαϊκή Ένωση και μας στηρίζει χρηματοδοτώντας το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων που απαιτούνται σε υποδομές. Αυτές οι αποφάσεις και αυτές οι υποδομές πρέπει να προχωρήσουν άμεσα. Χρειάζονται, λοιπόν, γρήγορες αποφάσεις και ταχύτατες διαδικασίες.
Το Υπουργείο Εσωτερικών προωθεί την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής μέσα από αποφάσεις στα πλαίσια συλλογικής συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους. Βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο σχεδιασμού των απαιτούμενων υποδομών και έργων που απορρέουν από την Εθνική Στρατηγική για την ολοκληρωμένη διαχείριση των δημοτικών απόβλητων. Η πρώτη Μονάδα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Στερεών Οικιακών Απορριμμάτων στην Κύπρο, που καλύπτει τις ανάγκες των επαρχιών Λάρνακας και Αμμοχώστου, βρίσκεται σε λειτουργία από την 1η Απριλίου 2010. Η Κύπρος θεωρείται πλέον ένα κράτος με επιτυχίες στη διαχείριση των δημοτικών στερεών απορριμμάτων και το έργο χαρακτηρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ένα από τα καλύτερα της προγραμματικής περιόδου 2004-2006.
Ο στρατηγικός σχεδιασμός του Υπουργείου Εσωτερικών περιλαμβάνει, επίσης, την κατασκευή ακόμα δύο τέτοιων σύγχρονων Μονάδων για τις επαρχίες Λευκωσίας και Λεμεσού και την αναβάθμιση του Χ.Υ.Τ.Α Πάφου σε Μονάδα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Οι Μονάδες των επαρχιών Λευκωσίας και Λεμεσού αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία μέχρι το 2015. Το δίκτυο των Μονάδων ολοκληρώνεται με τον σχεδιασμό και την κατασκευή Μονάδας Ενεργειακής Αξιοποίησης. Η Μονάδα θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια από την καύση στερεού δευτερογενούς καυσίμου που θα παράγεται από την επεξεργασία των αποβλήτων των επαρχιών, αφού φυσικά πρώτα αφαιρεθούν τα χρήσιμα ανακυκλώσιμα υλικά με σύγχρονες μηχανικές διαδικασίες. Η παραγωγή ενέργειας από νέες μορφές καυσίμων είναι κατεύθυνση την οποία προωθεί και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ένας από τους λόγους της κατασκευής των πιο πάνω Μονάδων είναι η επίτευξη του στόχου της μείωσης, μέχρι τα μέσα του 2016, των ποσοτήτων των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων που προορίζονται για ταφή στο 35% της συνολικής κατά βάρος ποσότητας που είχε παραχθεί το 1995.
Στο σημείο αυτό θέλω να υπογραμμίσω ότι όλα τα έργα υποδομής στα οποία έχω αναφερθεί αποφασίστηκαν με βάση την Εθνική Στρατηγική και τη σύμφωνο γνώμη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφού αφορούν έργα τα οποία θα διαχειρίζονται οι τοπικές αρχές μέσω των Συμβουλίων Εκμετάλλευσης.
Στις παρουσιάσεις που θα ακολουθήσουν θα ενημερωθείτε αναλυτικά για την πορεία υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής και το στάδιο στο οποίο βρίσκονται τα διάφορα έργα, σημειώνοντας τα ήδη πιεστικά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης τους. Επιγραμματικά να αναφέρω ότι τους επόμενους μήνες θα γίνει η προκήρυξη των προσφορών για την κατασκευή των πράσινων σημείων στην επαρχία Πάφου και θα αρχίσουν οι κατασκευαστικές εργασίες για την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ των επαρχιών Πάφου, Λάρνακας και Αμμοχώστου.
Η ημερίδα αυτή δίνει επίσης την ευκαιρία να παρουσιαστεί το Σχέδιο Διαχείρισης για τα Οικιακά και Παρόμοιου τύπου Απόβλητα, που ετοιμάζεται από το Τμήμα Περιβάλλοντος και θα πρέπει να εφαρμοστεί από κοινού με το Υπουργείο Εσωτερικών. Το Σχέδιο έρχεται να επικαιροποιήσει το μέρος της Εθνικής Στρατηγικής που αφορά τα δημοτικά απόβλητα.
Η άριστη συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, του Επιτρόπου Περιβάλλοντος, των Ατομικών και Συλλογικών Συστημάτων Διαχείρισης Αποβλήτων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η βασικότερη προϋπόθεση για να πετύχουμε ο κάθε ένας τους στόχους μας ξεχωριστά αλλά και συνολικά. Μόνο έτσι η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορέσει να ανταποκριθεί με επιτυχία στις υποχρεώσεις και δεσμεύσεις της τόσο στον Κύπριο πολίτη αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είμαι βέβαιη ότι με το τέλος της ημερίδας θα καταγραφούν συμπεράσματα και προτάσεις που θα έχουν ουσιαστική σημασία στην περαιτέρω προσέγγιση και υλοποίηση της εθνικής μας στρατηγικής. Θα επαναλάβω για ακόμα μία φορά ότι η βασικότερη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων μας είναι η στενή συνεργασία όλων μας.
Κλείνοντας, θα ήθελα για άλλη μια φορά να ευχαριστήσω όλους για την παρουσία σας και να σας διαβεβαιώσω ότι το Υπουργείο Εσωτερικών και εγώ προσωπικά επιδιώκουμε τον δημόσιο διάλογο, τον οποίο θεωρούμε σημαντικό για τη διαμόρφωση ορθών, αντιπροσωπευτικών και εφαρμόσιμων αποφάσεων.