Στην ομιλία της η κα Υπουργός εξέφρασε την άποψη ότι η Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ είναι τόσο μια πρόκληση όσο και μια ευκαιρία. Τόνισε ότι όλες οι προετοιμασίες έχουν ολοκληρωθεί και η Κύπρος είναι έτοιμη να αναλάβει την Προεδρία σε 18 ημέρες. Το εξάμηνο Πρόγραμμα της Προεδρίας θα δημοσιευθεί από την έναρξή της. Επιπλέον προετοιμασία έχει γίνει και για τυχόν κρίσεις που ενδεχομένως να προκύψουν κατά τη διάρκεια του ερχόμενου εξαμήνου, ενώ στενή συνεργασία υφίσταται με όλα τα κράτη μέλη, καθώς και με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ κ. Herman Van Rompuy και τον Πρόεδρο του Eurogroup κ. Jean-Claude Juncker, με σκοπό τη λήψη των απαραίτητων συλλογικών αποφάσεων.
Η Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και οι συνομιλίες για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ θα αποτελέσουν δύο εκ των βασικών προτεραιοτήτων της Κυπριακής Προεδρίας, αλλά ωστόσο η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε δεν πρέπει να οδηγήσει σε μια εσωστρεφή ΕΕ. «Μέρος της επίλυσης των προβλημάτων και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε είναι μια δραστήρια και αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική προς τον υπόλοιπο κόσμο» είπε η κα Υπουργός.
Σε ό ,τι αφορά στο θέμα της Διεύρυνσης, η δρ Μαρκουλλή διευκρίνησε ότι η συνολική προσέγγιση δεν θα παρεκκλίνει από προηγούμενες πρακτικές που ακολουθήθηκαν από περασμένες Προεδρίες και τόνισε: «Οι δράσεις μας έναντι κάθε υποψήφιας χώρας, ξεχωριστά, θα καθοδηγούνται αποκλειστικά και μόνο από τις αρχές των ‘αξιοκρατικών κριτηρίων’ και των αυστηρών προϋποθέσεων και από πνεύμα αντικειμενικότητας».
Επιπλέον, στην ομιλία της η κα Υπουργός ανέλυσε τις προσδοκίες και τη στάση που θα τηρήσει η Κυπριακή Προεδρία σχετικά με την προσχωρούσα χώρα Κροατία, τις υποψήφιες χώρες Μαυροβούνιο, Σερβία, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και Ισλανδία, καθώς και τις εν δυνάμει υποψήφιες χώρες Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κοσσυφοπέδιο.
Σε ό,τι αφορά στην υποψήφια για ένταξη χώρα Τουρκία, η δρ Μαρκουλλή επανέλαβε την αναμφίβολη στήριξη της Κύπρου για την πλήρη ένταξη της Τουρκίας, υπό τον όρο ότι σέβεται και εκπληρώνει όλες ανεξαιρέτως τις υποχρεώσεις της έναντι της ΕΕ. Σημείωσε ότι, παρόλη την εμφανή απογοήτευση της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφορικά με τη στάση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, ενός κράτους μέλους της ΕΕ, θα συνεχίσουν να παρακολουθούν την πρόοδο των ενταξιακών συνομιλιών της. Η Κύπρος δεν θα εκμεταλλευτεί τη θέση της ως προεδρεύουσα χώρα του Συμβουλίου της ΕΕ για να προωθήσει την εθνική της ημερήσια διάταξη, ενώ παράλληλα δεν θα δεχθεί να εκμεταλλεύεται η Τουρκία την Προεδρία για να παρακάμψει την Κύπρο ή να παραβιάσει τα δικαιώματά της ως κυρίαρχο κράτος και μέλος της ΕΕ. «Η Κύπρος θα ηγηθεί μιας αμερόληπτης Προεδρίας και δεν θα καθοδηγηθούμε με τις πολιτικές μας ούτε από απειλές ούτε από φόβο», ανέφερε η δρ Μαρκουλλή.
Μεταξύ άλλων, η Υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι η Κυπριακή Προεδρία θα κληθεί επίσης να ηγηθεί της συζήτησης για το Πακέτο Διεύρυνσης της Επιτροπής για το 2012, όπου στόχος θα είναι η επίτευξη ομοφωνίας στην υιοθέτηση σχετικών Συμπερασμάτων, τα οποία θα αντανακλούν τις απόψεις και των 27 κρατών μελών.
Σε ό,τι αφορά στη Νότια Γειτονία, η κα Υπουργός τόνισε ότι η ΕΕ πρέπει να έχει πρωταρχικό ρόλο στην περιοχή και να καταστεί ηγέτιδα στις διεθνείς προσπάθειες μεταρρύθμισης των χωρών της Νότιας Μεσογείου. Όπως σημείωσε, τα τεκταινόμενα στον αραβικό κόσμο επηρεάζουν άμεσα την ΕΕ σε θέματα όπως η ασφάλεια, η οικονομία, η κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον.
Η δρ Μαρκουλλή τόνισε τη σημασία της συνεισφοράς που μπορεί να προσφέρει η Κύπρος, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, στη διαμόρφωση μιας στέρεης, λειτουργικής και περιεκτικής προσέγγισης της ΕΕ στις εξελίξεις της περιοχής, ενώ παράλληλα, αναφέρθηκε και στις εμπειρίες που αποκόμισε από τις πρόσφατες επισκέψεις της σε χώρες της περιοχής όπως η Λιβύη, η Αίγυπτος, η Τυνησία και η Ιορδανία. Τέλος, η κα Υπουργός παρέθεσε κάποιες απόψεις σχετικά με το τι μπορεί να κάνει η ΕΕ ως απάντηση στην Αραβική Άνοιξη και όσον αφορά στις σχέσεις της με τις χώρες του αραβικού κόσμου γενικότερα.
Σε ό,τι αφορά στις εξελίξεις στη Συρία, η κα Υπουργός εξέφρασε την ανησυχία της, σημειώνοντας ότι η Κύπρος καταδικάζει τις πρόσφατες θηριωδίες στη χώρα . Όπως τόνισε, μαζί με την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα, η Κύπρος υποστηρίζει πλήρως το Σχέδιο των έξι σημείων των Ηνωμένων Εθνών. Εξωτερική στρατιωτική παρέμβαση θα πρέπει να αποφευχθεί και θα πρέπει να αναζητηθεί μια πολιτική λύση, ούτως ώστε να αποτραπεί μια σημαντική περιφερειακή κρίση, η οποία αρχικά θα επηρεάσει τον Λίβανο και στη συνέχεια ολόκληρη την περιοχή.
Η δρ Μαρκουλλή αναφέρθηκε στην εξαίρετη σημασία της περιφερειακής προσέγγισης καθώς και στην ανάγκη ορθής λειτουργίας της τονίζοντας ότι «η Κύπρος πρότεινε την δραστηριοποίηση της Ένωσης για τη Μεσόγειο, μέσω ενός αριθμού υπουργικών συναντήσεων, όπως για παράδειγμα σε θέματα Εκπαίδευσης και Έρευνας, καθώς και Τουρισμού. Δυστυχώς, η Τουρκία αποφάσισε να εμποδίσει όλες αυτές τις προτάσεις, εις βάρος τόσο της ΕΕ, όσο και των γειτόνων μας στο Νότο». Παρόλα αυτά, όπως σημείωσε, κατόπιν πρωτοβουλίας της Κύπρου, η δεύτερη Υπουργική Συνάντηση μεταξύ της ΕΕ και του Αραβικού Συνδέσμου θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας στο Κάιρο, ενώ παράλληλα εξέφρασε την πίστη της για τη θετική έκβαση της Ειρηνευτικής Διαδικασίας στη Μέση Ανατολή.
Όσον αφορά στο θέμα της Αναπτυξιακής και Ανθρωπιστικής Βοήθειας, η δρ Μαρκουλλή δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας θα δοθεί έμφαση στον αγώνα κατά της πείνας και στην επισιτιστική ασφάλεια. Σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η Προεδρία θα στοχεύει στην ενδυνάμωση των προσπαθειών της ΕΕ για μείωση του υποσιτισμού και για έμφαση στην πρόληψη .
Εν κατακλείδι, η Υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι ο στόχος της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ είναι η επίτευξη μιας καλύτερης Ευρώπης, τονίζοντας ότι «μια δυνατή ευρωπαϊκή παρουσία στον κόσμο, ως δύναμη δημοκρατικοποίησης, σταθερότητας και ειρήνης, θα βοηθήσει όχι μόνο τους εταίρους μας αλλά και εμάς τους ίδιους».
