Χαιρετισμός του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού κ. Γιώργου Δημοσθένους στο συνέδριο του Λυκείου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ με θέμα: «Σκέφτομαι, συνεργάζομαι, δημιουργώ», χθες στη Λευκωσία
04/04/2012
Με ιδιαίτερη χαρά απευθύνω χαιρετισμό στο συνέδριο που διοργανώνει σήμερα το Λύκειο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ (Λύκειο Δασούπολης) με θέμα «Σκέφτομαι, Συνεργάζομαι, Δημιουργώ», το οποίο εντάσσεται στις δραστηριότητες για την προώθηση των στόχων της σχολικής χρονιάς 2011 - 2012. Ο φιλόδοξος αυτός στόχος αποβλέπει στην προώθηση δημιουργικών και καινοτόμων προσεγγίσεων σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και τονίζει τη μεγάλη σημασία της δημιουργικότητας, της συνεργασίας και της κριτικής σκέψης για την προσωπική, κοινωνική και οικονομική εξέλιξη του ανθρώπου. Είναι ένας στόχος στο πλαίσιο της υλοποίησης της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, ο οποίος δεν ολοκληρώνεται ούτε και περιορίζεται μέσα στα στενά χρονικά πλαίσια μιας σχολικής χρονιάς, αλλά αποτελεί ένα διαχρονικό στόχο στα εκπαιδευτικά δρώμενα.
Για το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ο στόχος αυτός έχει δύο αποδέκτες, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Πιστεύουμε στην ευαισθητοποίηση των καθηγητών μας σε ό,τι αφορά την προαγωγή της δημιουργικότητας, της κριτικής σκέψης και της συνεργασίας στον χώρο της εκπαίδευσης μας, οι οποίοι καλούνται να αναπτύξουν τις δικές τους γνώσεις και ικανότητες, ώστε να καταστούν ικανοί στο να δημιουργούν ένα πιο αποτελεσματικό και ευχάριστο περιβάλλον μάθησης και ανάπτυξης των μαθητών τους. Ένα περιβάλλον χωρίς άγχος, που θα χαρακτηρίζεται από τη χαρά της μάθησης και της δημιουργίας και όχι τον εξαναγκασμό.
Από την άλλη, οι μαθητές οι ίδιοι καλούνται με τη βοήθεια των καθηγητών τους και του σχολείου τους να καλλιεργήσουν και να αναπτύξουν τη δημιουργική και κριτική τους σκέψη, ώστε να γίνουν ικανοί όχι μόνο για το δικό τους καλό αλλά και για το καλό της Κύπρου μας, γιατί θα είναι οι αυριανοί πολίτες αυτού του τόπου, το στήριγμα και η ελπίδα του για ένα καλύτερο αύριο.
Με την κριτική σκέψη το άτομο αποκτά την ικανότητα να προσδιορίζει το πρόβλημα του με ακρίβεια, να συλλέγει, να κατηγοριοποιεί και να αξιολογεί τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτό, δίνοντας λύση ή καταλήγοντας σε ορθά συμπεράσματα. Η ακρίβεια, η λογικότητα, η ολοκλήρωση, η αμεροληψία θέσεων και επιχειρημάτων, η σε βάθος και σφαιρική αντιμετώπιση ενός προβλήματος είναι, μεταξύ άλλων, μερικά από τα χαρακτηριστικά της κριτικής σκέψης. Το σημαντικό για μας είναι πως η κριτική σκέψη μπορεί να καλλιεργηθεί και να διδαχθεί. Εδώ είναι που καλούνται οι εκπαιδευτικοί και το εκπαιδευτικό μας σύστημα να διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο.
Από την άλλη, η δημιουργική σκέψη σπρώχνει τον άνθρωπο σε νέους δρόμους, αναζητώντας συνεχώς το νέο, το καινούριο, το άγνωστο. Διατυπώνει υποθέσεις, πειραματίζεται και παράγει κάτι το νέο, το πρωτοποριακό. Ο δημιουργικός άνθρωπος, μπροστά σε ένα πρόβλημα, σκέφτεται διάφορες επιλογές, εφαρμόζει διαφορετικούς τρόπους επίλυσης του προβλήματος, επινοεί και τέλος υιοθετεί εναλλακτικές λύσεις.
Όπως είναι από όλους αποδεκτό ότι η δημιουργική σκέψη χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία. Εμπεριέχει το στοιχείο του ρίσκου και αποτελεί σύνθεση των πληροφοριών και των δεδομένων με ένα μοναδικό τρόπο. Το άτομο εκπαιδεύεται να είναι δημιουργικό καλλιεργώντας μια κουλτούρα αποδοχής και εμπιστοσύνης, καταργώντας τις όποιες κοινωνικές και πολιτιστικές διαφορές υπάρχουν.
Επιπλέον η δημιουργικότητα και η κριτική σκέψη ενισχύεται και ενδυναμώνεται από το συνεργατικό πνεύμα, το οποίο με τη σειρά του διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία. Η συνεργατική μάθηση συμβάλλει στη μεγαλύτερη διατήρηση της γνώσης, καλλιεργεί τη δεξιότητα προφορικής επικοινωνίας, ενισχύει την αυτοεκτίμηση, δημιουργεί θετικότερες στάσεις απέναντι στον δάσκαλο, στο σχολείο και τέλος στη μάθηση.
Το Δημοκρατικό και Ανθρώπινο σχολείο λοιπόν που οραματιζόμαστε, θα σέβεται την απόλυτη αξιοπρέπεια των μαθητών/μαθητριών και θα παρέχει σε όλα τα παιδιά τη δυνατότητα επίτευξης όλων των στόχων της εκπαίδευσης, χωρίς εκπτώσεις στην ποσότητα και στην ποιότητα των μορφωτικών αγαθών. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να δούμε πώς λειτουργεί μία σχολική τάξη και κυρίως πότε αποκτά τον χαρακτήρα της ομάδας, όπου τα μέλη της, εκπαιδευτικοί και μαθητές γίνονται όλοι μαζί συνεργάτες και κοινωνοί στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Αυτό σημαίνει ότι με βάση όσα αναφέρθηκαν έχουμε ως ζητούμενο ένα δημοκρατικό σχολείο, στο οποίο το πνεύμα της συνεργασίας είναι καθοριστικός παράγοντας.
Καλούνται όλοι οι εκπαιδευτικοί να δημιουργήσουν το κατάλληλο συνεργατικό μαθησιακό περιβάλλον, μέσα στο οποίο θα υιοθετήσουν νέες πρακτικές για ενίσχυση της δημιουργικότητας των μαθητών. Οι μαθητές θα πρέπει να θέτουν στόχους, να σχεδιάζουν την υλοποίηση τους, να δοκιμάζουν λύσεις και να μην φοβούνται ενδεχομένως την αποτυχία. Το πείσμα και η αποτυχία καμιά φορά είναι ισχυρά κίνητρα για παραπέρα προσπάθειες και επιλογής νέων τρόπων, έξω από τα καθημερινά, τα αποδεκτά και τα εύκολα.
Συγχαίρω θερμά τη Διευθύντρια, τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής αλλά και όλα τα παιδιά που λαμβάνουν μέρος. Με αυτές τις σκέψεις κηρύσσω την έναρξη του συνεδρίου και εύχομαι καλές επιτυχίες στις εργασίες σας.
