Ομιλία του Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων κ. Ευθύμιου Φλουρέντζου για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 στον Ιερό Ναό Αγίων Πάντων, στη Δερύνεια
28/10/2011
Με αισθήματα περηφάνιας και συγκίνησης τιμούμε σήμερα λαός και Πολιτεία την 71η επέτειο της 28ης Οκτωβρίου του 1940. Θυμόμαστε και τιμούμε τους νεκρούς του πολέμου ενάντια στο φασισμό, τους ήρωες της αντίστασης κατά της φασιστικής κατοχής, τιμούμε την κορυφαία στιγμή της νεότερης ελληνικής ιστορίας.
Η μικρή Ελλάδα, οχυρωμένη πίσω από το θάρρος και την ανδρεία της ψυχής των ανθρώπων της, δεν δίστασε να αντιτάξει το ανάστημά της μπροστά στο Μουσολίνι που την καλούσε σε υποταγή και ταπείνωση. Δεν δίστασε να προτάξει το ιστορικό «Όχι», που αντιλάλησε απ’ άκρου σ΄ άκρο σ’ όλη την Ελλάδα, που γέμισε με θέληση και πείσμα την ψυχή τους για να αντιταχθούν στον φασισμό και να δώσουν τον αγώνα μέχρις εσχάτων.
Η μικρή Ελλάδα σήκωσε στους ώμους της το βάρος του μαρτυρίου μιας ολόκληρης ηπείρου. Κανένας μέχρι τότε δεν είχε τολμήσει να αντισταθεί στο χείμαρρο του ναζισμού. Άλλοι συνθηκολόγησαν και άλλοι υπόγραψαν συμφωνία φιλίας με τον Άξονα.
Οι Έλληνες με το σθένος της ψυχής τους και τη δύναμη του δικαίου ανέτρεψαν τα αριθμητικά δεδομένα και έγραψαν μερικές από τις ενδοξότερες σελίδες της ελληνικής ιστορίας στα βουνά της Αλβανίας.
Σταμάτησαν τη φασιστική εισβολή συντρίβοντας τις επίλεκτες μεραρχίες του Μουσολίνι, υποχρεώνοντάς τον ουσιαστικά στην πρώτη του ήττα, η οποία αποδείχθηκε ζωτικής σημασίας στην τελική επικράτηση των συμμαχικών δυνάμεων πάνω στις δυνάμεις του Άξονα.
Η υποδουλωμένη μέχρι τότε Ευρώπη παρακολουθούσε με κομμένη ανάσα τη μικρή Ελλάδα που τόλμησε να αντιταχθεί, με το μικρό της ανάστημα και τη μεγάλη της καρδιά, αλλά και με την αυτοπεποίθηση την οποία γεννά η ιδέα της τιμής και της ελευθερίας, στην πολεμόχαρη βία του ιταλικού φασισμού. Οι νίκες των Ελλήνων ηλεκτρίζουν πια κάθε αγνή συνείδηση της ανθρωπότητας, ενώ εκπέμπουν μια λάμψη άπειρης ηθικής σε όλη την οικουμένη.
Παρά το γεγονός ότι στο τέλος η Ελλάδα καταλήφθηκε από τους εχθρούς, το γεγονός και μόνο ότι οι Έλληνες αντιτάχθηκαν αλλά έφεραν και τις πρώτες ουσιαστικές νίκες των Συμμάχων τη στιγμή που ο ΄Αξονας φαινόταν πανίσχυρος, ενθάρρυναν τους άλλους διστακτικούς λαούς και επηρέασαν καταλυτικά τη στάση του αμερικανικού λαού. Απέδειξαν ότι η παγκόσμια κοινωνία έπρεπε αλλά και μπορούσε να αντιμετωπίσει τις δυνάμεις του φασισμού και του χιτλερισμού. Η μέχρι τότε ανεξέλεγκτη ορμή των δυνάμεων του Χίτλερ χαλιναγωγήθηκε από την νέα δυναμική που δημιουργήθηκε, η οποία οδήγησε τελικά στη νίκη και στην απελευθέρωση.
Στην πράξη η αντίσταση που προέβαλε η Ελλάδα ανάγκασε τον Χίτλερ να επιτεθεί ο ίδιος πλέον στην Ελλάδα και να αναβάλει την επίθεσή του στην Σοβιετική Ένωση. Αυτή η καθυστέρηση υπήρξε, ως γνωστόν, και η κύρια αιτία της αποτελεσματικής ανακοπής της επέλασής του ενάντια στη Σοβιετική Ένωση.
Σημαντικές επιπτώσεις είχαν οι εξελίξεις αυτές και στο μέτωπο στη Μεσόγειο Θάλασσα και στη Βόρεια Αφρική. Συγκεκριμένα, η καθυστέρηση των χιτλερικών δυνάμεων στην Ελλάδα έδωσε χρόνο στην Αγγλία να ανατρέψει το αρνητικό ισοζύγιο δυνάμεων στις περιοχές αυτές. Οι εξελίξεις προλείαναν το έδαφος για την κατάρρευση του Άξονα.
Αυτό το μεγαλειώδες επίτευγμα του ελληνικού λαού, ωστόσο, δεν ήταν χωρίς το ανάλογο βαρύτατο τίμημα. Με την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα μέσω της Βουλγαρίας στις 6 Απριλίου του 1941, η Ελλάδα μπαίνει στη μαύρη περίοδο της γερμανικής κατοχής που επέφερε ένα τεράστιο πλήγμα στην Ελλάδα, με χιλιάδες αμάχους θύματα και ανείπωτα δεινά. Αλλά και στην περίοδο της κατοχής θριαμβεύει η ψυχή του απλού Έλληνα. Η εθνική αντίσταση με πρωτοστάτη το Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και το αντάρτικό του, τον ΕΛΑΣ, λαμβάνει χαρακτήρα λαϊκής εξέγερσης. Η δράση των ανταρτών στα βουνά επεκτάθηκε πολύ γρήγορα και στις πόλεις, με άλλη βέβαια μορφή, αλλά με την ίδια θέληση και μαχητικότητα, επιφέροντας σοβαρότατα πλήγματα στην πολιτική του Χίτλερ να ελέγξει την αφρικανική ήπειρο, αφού του απέκοψαν τις γραμμές τροφοδοσίας των στρατευμάτων του στην βόρεια Αφρική, γέρνοντας έτσι την πλάστιγγα υπέρ των ΄Αγγλων. Πέρα από τις πολεμικές επιχειρήσεις στην ορεινή Ελλάδα, που απέφεραν την απελευθέρωση των τριών πέμπτων της χώρας πριν την αποχώρηση των δυνάμεων κατοχής, στις πόλεις, με πρωτοπόρα τη νεολαία, διοργανώνονται απεργιακές κινητοποιήσεις. Η αντίσταση του ελληνικού λαού και ο αγώνας για απελευθέρωση καταγράφει νεκρούς που έφθασαν στις 520 χιλιάδες. Ολόκληρα χωριά και περιοχές ξεκληρίστηκαν και κάηκαν από τους γερμανούς ναζί.
Δυστυχώς, η μετέπειτα πορεία δεν δικαίωσε τις προσδοκίες των Ελλήνων για ένα ειρηνικό μέλλον και μια καλύτερη ζωή, αφού την απελευθέρωση ακολούθησε το ξέσπασμα του εμφύλιου πολέμου, του οποίου οι συνέπειες βασάνισαν την Ελλάδα για πολλές δεκαετίες. Έφεραν την ξενοκρατία, τους Βρετανούς αρχικά και τους Αμερικανούς αργότερα, που καθόρισαν ουσιαστικά τις μετέπειτα εξελίξεις για πάρα πολλά χρόνια.
Από αυτό τον πανεθνικό αγώνα δεν ήταν δυνατόν να απουσιάσει η Κύπρος, η οποία έγραψε τη δική της τιμημένη ιστορία. Χιλιάδες Κύπριοι κατατάχθηκαν εθελοντικά στις συμμαχικές δυνάμεις και πολέμησαν τον χιτλεροφασισμό στα μέτωπα της Βορείου Αφρικής και της Ευρώπης. Ένας από τους λόγους που ώθησαν τους Κύπριους να καταταγούν στο στρατό ήταν στην αρχή η φασιστική επίθεση κατά της Ελλάδας και στη συνέχεια η πάλη του ελληνικού λαού ενάντια στην ναζιστική κατοχή. Πολλοί Κύπριοι πήραν μέρος, επίσης, στην εθνική αντίσταση στην Ελλάδα αλλά και στην αντίσταση σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Ωστόσο, η μικρή μας πατρίδα με τη μεγάλη ψυχή των ανθρώπων της εισέπραξε απογοήτευση από τους συμμάχους της, καθώς εδώ και δεκαετίες ακόμα παλεύει για να πετύχει αυτά που για τα πλείστα κράτη θεωρούνται αυτονόητα. Τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αποκατάσταση του διεθνούς δικαίου.
Η φετινή επέτειος της 28ης Οκτωβρίου βρίσκει την Κύπρο να συνεχίζει τον αγώνα της για τον τερματισμό της κατοχής, για μια λύση που θα επανενώνει το νησί και τον λαό μας σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία που θα είναι λειτουργική και βιώσιμη. Μια λύση που να έχει τα εχέγγυα ότι θα αντέξει στο χρόνο. Που δεν θα τη σκιάζει η κηδεμονία της Τουρκίας. Μια λύση που θα επιτρέπει σε όλους τους Κύπριους να είναι αφέντες στον τόπο τους και θα αποτρέπει τις οποιεσδήποτε ξένες επεμβάσεις, μια λύση που θα στηρίζεται στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και θα επιτρέπει στο κυπριακό κράτος να λειτουργεί αποτελεσματικά ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια λύση που να σέβεται και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες ολόκληρου του κυπριακού λαού, όπως κατοχυρώνονται στις πολυάριθμες διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις που αποτελούν τον κώδικα παγκόσμιας και ευρωπαϊκής συμπεριφοράς.
Δίνουμε σήμερα το μήνυμα προς όσους ενδιαφέρονται για τη λύση και για τη διαμόρφωση συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή ότι θα πρέπει επιτέλους να στραφούν προς την πλευρά της Τουρκίας, που είναι η πλευρά που έχει παραβιάσει και εξακολουθεί να παραβιάζει τον διεθνή νόμο. Θα πρέπει να δοθεί στην κατοχική δύναμη το μήνυμα ότι δεν είναι δυνατή η ομαλή εξέλιξη της ευρωπαϊκής της πορεία χωρίς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της απέναντι στην ΕΕ και απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, πρώτιστη των οποίων είναι ο τερματισμός της παράνομης και αναχρονιστικής στρατιωτικής κατοχής της Κύπρου, η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η άρση και ο τερματισμός όλων των τετελεσμένων που δημιούργησε στο νησί για να διαιωνίσει την διχοτομική και επεκτατική της πολιτική.
Καλούμε ταυτόχρονα την τουρκοκυπριακή ηγεσία να ανταποκριθεί κατά τρόπο ουσιαστικό και θετικό στις άμεσες, έντιμες και ειλικρινείς προσπάθειες του Προέδρου Χριστόφια να διαμορφωθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις οι οποίες θα ανοίξουν τον δρόμο για τη λύση. Καλούμε, επίσης, και τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, που βρίσκονται και εκείνοι κάτω από τον ασφυκτικό κλοιό των τουρκικών επεκτατικών συμφερόντων και στρατηγικών στόχων, να ενώσουν τις δυνάμεις τους μαζί μας για να οικοδομήσουμε την Κύπρο που οραματιστήκαμε, την Κύπρο που θα πρέπει να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας.
Συμπατριώτες, συμπατριώτισσες,
Εδώ σ’ αυτό το μοιρασμένο από την εισβολή και κατοχή Δήμο της Δερύνειας, εδώ στις παρυφές της θαλασσοφίλητης πόλης του Ευαγόρα, στο συρματόπλεγμα της ντροπής θα βροντοφωνάξουμε το δικό μας ηχηρό «Όχι» στα τετελεσμένα της εισβολής και κατοχής. Θα κρατήσουμε το διαχρονικό μήνυμα της 28ης Οκτωβρίου και θα διατρανώσουμε τη θέλησή μας για εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο εθνικό μας πρόβλημα, διατηρώντας άσβεστο τον πόθο της επιστροφής.
