Ανακοίνωση του Υπουργείου Γεωργίας για τη Διεθνή Ημέρα Προστασίας της Στιβάδας του Όζοντος στις 16 Σεπτεμβρίου
13/09/2011
Η ζωή στη γη εξαρτάται από την ύπαρξη μιας λεπτής ασπίδας προστασίας που παρέχεται από ένα αέριο, το όζον. Η στιβάδα του όζοντος, όπως ονομάζεται, απορροφά σχεδόν όλη την υπεριώδη ακτινοβολία που προέρχεται από τον ήλιο. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε καταστροφή της στιβάδας του όζοντος αναπόφευκτα επιτρέπει περισσότερη υπεριώδη ακτινοβολία να φτάσει στην επιφάνεια της γης. Έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία σε υψηλά επίπεδα δυνατό να προκαλέσει προβλήματα υγείας στον άνθρωπο (καταρράκτη ματιών, καρκίνο του δέρματος), στα ζώα, στα φυτά και στους μικροοργανισμούς ενώ, επίσης, μπορεί να καταστρέψει υλικά που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή μας ζωή.
Οι ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος βρίσκονται συνήθως στα συστήματα ψύξης και κλιματισμού, στα ψυγεία και στον μονωτικό αφρό. Το 1997, στο Μοντρεάλ, υπογράφηκε το Πρωτόκολλο για τις ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος. Τότε, δεν διαφαινόταν σε καμία περίπτωση ότι θα ήταν δυνατό να τερματιστεί η χρήση των ουσιών αυτών, στο σύντομο χρονικό διάστημα που προβλεπόταν. Σήμερα, περισσότερο από 98% της παγκόσμιας παραγωγής και κατανάλωσης των ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος έχει τερματιστεί. Επιπρόσθετα, λόγω του ότι οι ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος έχουν και τις ιδιότητες των αερίων που συντείνουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, το Πρωτόκολλο αποτελεί σημαντικό όργανο ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Παρά τα πιο πάνω, υπάρχουν, ακόμη πολλές προκλήσεις, πριν να θεωρηθεί ότι ο στόχος έχει επιτευχθεί, μερικές από τις οποίες είναι:
· Τήρηση χρονοδιαγραμμάτων «παγώματος» παραγωγής και χρήσης ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος, σε αναπτυσσόμενες χώρες, ξεκινώντας από το 2013.
· Επίσπευση απόσυρσης υδροφθορανθράκων (HCFCs).
· Παραγωγή και χρήση εναλλακτικών ουσιών με χαμηλό κόστος και ταυτόχρονα χαμηλό δυναμικό θέρμανσης πλανήτη (GWP).
· Ορθή περιβαλλοντική διαχείριση συσσωρευμένων ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος σε υφιστάμενες συσκευές κατά το τέλος της ζωής τους.
· Καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου των ουσιών και της μη εξουσιοδοτημένης παραγωγής και κατανάλωσης.
Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα του Διεθνούς Οργανισμού Μετεωρολογίας και του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι οι ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος έχουν μειωθεί στην ατμόσφαιρα ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι η καταστροφική τους δυνατότητα στη στρατόσφαιρα άρχισε να μειώνεται. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις, η στιβάδα του όζοντος πάνω από το βόρειο ημισφαίριο αναμένεται να ανακάμψει γύρω στο 2050 ενώ πάνω από την Ανταρκτική γύρω στο 2060. Εκτιμάται ότι αν δεν υπήρχε το πρωτόκολλο, μέχρι το 2050 η καταστροφή της στιβάδας θα έφτανε μέχρι και το 70%. Επίσης, υπολογίζεται ότι αποφεύχθηκαν 130 εκατομμύρια περιστατικών καταρράκτη των ματιών και 1,5 εκατομμύρια περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος.
Η Κύπρος, ως μέρος του Πρωτοκόλλου του Μοντρεάλ από το 1992 και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεσμεύτηκε και εφαρμόζει όλες τις υποχρεώσεις της με στόχο τη δική της συνεισφορά στην επίλυση ενός από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα του αιώνα.
