Επιμνημόσυνος λόγος του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος κ. Δημήτρη Ηλιάδη, στο μνημόσυνο του ήρωα Γιαννάκη Ταλιώτη, στην Γεροσκήπου
01/08/2010
Με αισθήματα σεβασμού και ευγνωμοσύνης μαζευτήκαμε σήμερα εδώ στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Γεροσκήπου για να αποτίσουμε την οφειλόμενη τιμή σ’ ένα από τα ηρωικά παιδιά του λαού μας που έπεσε ηρωικά μαχόμενος στις μάχες της Τηλλυρίας, τον Αύγουστο του 1964. Ο Γιαννάκης Ταλιώτης ανήκει στην πρωτοπορία των ηρώων γιατί στρατεύτηκε στους αγώνες της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας από πολύ νωρίς, από την εφηβεία του. Αυτή η γενιά του απελευθερωτικού αγώνα και των πρώτων βημάτων της κυπριακής ανεξαρτησίας ωρίμασε πρόωρα μέσα τα δύσκολα χρόνια της ταραγμένης ιστορίας του μαρτυρικού μας νησιού.
Αυτή η γενιά του αιώνιου εφήβου - ποιητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη και του Γιαννάκη Ταλιώτη δεν έζησε τη χαρά της νεότητας και οι ξέγνοιαστοι έφηβοι έγιναν μεμιάς αγωνιστές, πατριώτες, ήρωες και μάρτυρες.
Η σύντομη ζωή του Γιαννάκη Ταλιώτη μοιάζει με επικό μυθιστόρημα στο οποίο πρωταγωνιστεί ο πατριωτισμός και η λεβεντιά του νεαρού ήρωα. Μόλις 16 χρονών εντάσσεται στους λόχους εθελοντών για αντιμετώπιση της πρώτης απόπειρας των σωβινιστικών στοιχείων της τουρκοκυπριακής κοινότητας να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις της διχοτόμησης. Ο λαός μας αντιστάθηκε για να διαφυλάξει τη νεαρή, τότε, Κυπριακή Δημοκρατία από την απειλή της διχοτόμησης, που αργότερα επιβλήθηκε δια πυρός και σιδήρου κάτω από τις γνωστές τραγικές συνθήκες.
Ο έφηβος Γιαννάκης Ταλιώτης λαμβάνει μέρος σ’ όλες τις μάχες της Πάφου όπου και διακρίνεται. Αλλά η δράση του δεν σταματά εκεί. Μαζί με τον αδελφό του Νίκο Ταλιώτη είναι από τους πρώτους που κατατάσσονται στον εθελοντικό λόχο, υπό τον Δημήτρη Κωνσταντινίδη, στους λόφους της Τηλλυρίας για να ανακόψουν την επιχειρούμενη από τους Τούρκους επέκταση του θύλακα Κοκκίνων- Μανσούρας- Λεύκας. Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία τότε αντιλαμβανόταν ότι, αν αυτό το επεκτατικό εγχείρημα πετύχαινε, θα δημιουργείτο ένα προγεφύρωμα στη βόρεια Κύπρο για την επαπειλούμενη τουρκική εισβολή. Τότε δεν πέτυχαν το στόχο. Το 1974 η προδοσία άνοιξε την κερκόπορτα.
Από τις 5 ως τις 8 Αυγούστου 1964, στους κακοτράχαλους λόφους των Κόκκινων και της Μανσούρας γράφονται σελίδες ηρωισμού και αυταπάρνησης. Σε συνθήκες πείνας και δίψας, κάτω από τον καυτό ήλιο, οι εθελοντές αποκρούουν με επιτυχία τις αλλεπάλληλες προσπάθειες των Τούρκων να δημιουργήσουν ένα ευρύ προγεφύρωμα. Μόνο όταν δυνάμεις της νεοσύστατης τότε Εθνικής Φρουράς έρχονται να τους αντικαταστήσουν, οι εθελοντές μαχητές αποσύρονται στον Παχύαμμο για λίγη ανάπαυλα.
Αλλά και στη δεύτερη γραμμή του πυρός δέχονται τις ανελέητες επιθέσεις της τουρκικής αεροπορίας, που ανενόχλητη επιτίθεται αδιακρίτως σε μάχιμους και αμάχους. Ο Γιαννάκης Ταλιώτης συνεχίζει να μάχεται. Το πολυβόλο του κροταλίζει για ώρες εναντίον των αεροπλάνων και τότε μόνο θα σιγήσει, όταν μια σφαίρα μυδραλίου των αεροπλάνων τον βρίσκει στην καρδιά. Τα βουνά της Τηλλυρίας γίνονται ο τόπος της θυσίας του υπέροχου δεκαεξάχρονου έφηβου.
Τιμούμε σήμερα τη μνήμη του Γιαννάκη Ταλιώτη και ανακαλούμε το νόημα της θυσίας του που παραμένει αδικαίωτη. Διότι το κυπριακό πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει. Όχι όπως ήταν το 1964 όταν θυσιάστηκε. Παραμένει άλυτο όπως διαμορφώθηκε το 1974. Με την προδοσία του πραξικοπήματος, την εισβολή, την κατοχή.
Οι συνθήκες είναι ακόμη πιο δύσκολες. Και όσο περνά ο καιρός τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα. Οι έποικοι πολλαπλασιάζονται, οι περιουσίες μας γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και σφετερισμού, ενώ τα τουρκικά στρατεύματα συνεχίζουν να κατέχουν το βόρειο τμήμα και να αποτελούν μόνιμη απειλή για το μέλλον.
Σήμερα καταβάλλεται μια σοβαρή προσπάθεια με τις απευθείας συνομιλίες για τη λύση του προβλήματος. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συμμετέχει στις συνομιλίες με συναίσθηση ιστορικής ευθύνης στηριγμένος σε αρχές και με πολιτική βούληση για εξεύρεση λύσης. Στόχος είναι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ομόσπονδο δικοινοτικό διζωνικό κράτος με κατοχυρωμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών του.
Ωστόσο η προσπάθεια προσκρούει στη διχοτομική αδιαλλαξία του κ. Έρογλου και της Άγκυρας. Δυστυχώς, μέχρι στιγμής, η επικοινωνιακή φιλολογία για λύση, και μάλιστα για σύντομη λύση, παραμένει χωρίς αντίκρυσμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Οι πρόσφατες εποικοδομητικές προτάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας για επιτάχυνση της διαδικασίας και ουσιαστική υποβοήθηση της εξεύρεσης λύσης, παραμένουν χωρίς ανταπόκριση. Οι προτάσεις αυτές του Προέδρου, σύμφωνα με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, βάζουν την Κύπρο ένα βήμα μπροστά και χαρακτηρίζονται ως ενδιαφέρουσες από τον εκπρόσωπο των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτές τις κρίσιμες, ίσως και καθοριστικές ώρες, η ενότητα είναι αναγκαίος όρος επιβίωσης. Αλλά η εικόνα που παρουσιάζει το εσωτερικό μας μέτωπο, μόνο θλίψη και απογοήτευση προκαλεί στο λαό μας. Γιατί αλοίμονο αν μικροί και αδύναμοι διαπραγματευόμαστε διασπασμένοι και αλληλοϋπονομευόμενοι. Ποιά θα ειναι στο τέλος η μοίρα μας;
Δεν είναι η ώρα για τα εύκολα τα λόγια, τα μεγάλα. Είναι η ώρα της ευθύνης, της μεθοδικότητας, της διεκδίκησης, της συλλογικής προσπάθειας. Μόνο με σοβαρότητα, αξιοπιστία και συγκεκριμένους στόχους θα επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Οι σύγχρονες κοινωνίες δεν προωθούν και δεν λύνουν τα μεγάλα προβλήματα με συνεχείς διαπληκτισμούς, ατέλειωτες αντιδικίες και ασταμάτητες αντιπαραθέσεις. Προχωρούν μπροστά μέσα απο το διάλογο, τη σύνθεση και τη συναίνεση. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τα κρίσιμα υπαρξιακά μας προβλήματα.
Ενότητα δεν σημαίνει, βέβαια, κατάργηση της διαφωνίας, σημαίνει, όμως, σύγκλιση και συναίνεση πάνω στα πολλά και σημαντικά στα οποία συμφωνούμε και μας ενώνουν. Τα περιθώρια δεν είναι απεριόριστα και οι εξελίξεις δεν θα μας περιμένουν. Ο λαός, όταν δεν αποστρέφει το πρόσωπο, παρακολουθεί με αγωνία και ανησυχία. Εάν δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας, πώς θα πείσουμε τους ξένους και πώς θα διαπραγματευθούμε αξιόπιστα; Το πρόσφατο τραγικό παρελθόν δεν μας έχει διδάξει;
Τιμούμε με ευγνωμοσύνη τους ήρωες και τους μάρτυρές μας. Αλλά στο τέλος, εκτός απο επιμνημόσυνους λόγους και καταθέσεις στεφάνων, τι άλλο θα αναφέρουμε στο Γιαννάκη Ταλιώτη, τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, το Γρηγόρη Αυξεντίου, στους μαχητές της αντίστασης και του αντικατοχικού αγώνα;
Θα μπορέσουμε, άραγε, να τους κοιτάξουμε στα ζωντανά τους μάτια και να τους πούμε ότι όλοι μαζί, ενωμένοι, αγωνιζόμαστε για μια Κύπρο ελεύθερη και ενωμένη που θα την κάνουμε νησί της ειρήνης, της προόδου και του πολιτισμού για όλους τους κατοίκους της;
Αυτό το μήνυμα θα μπορέσουμε να το δώσουμε στον ηρωικό δεκαεξάχρονο έφηβο που θυσιάσε τη ζωή του για να ζούμε εμείς ελεύθεροι;
