Χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στην πολιτιστική εκδήλωση Σολέας, στο Μεταλλείο της Σκουριώτισσας
31/07/2010
Να μη μεταδοθεί πριν τις 9 μ.μ.
Στη Σκουριώτισσα, στην ακριτική περιοχή των μεταλλείων, ο πολιτισμός συναντά σήμερα την ιστορία. Αυτός ο χώρος φιλοξενεί απόψε ένα πολιτιστικό γεγονός και υποδέχεται όλους εμάς για να μας ψυχαγωγήσει. Να μας γνωρίσει μια περιοχή που στάθηκε και στέκεται ως ένας από τους σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία μας, ένας χώρος που ταυτίζεται με την ιστορία και τους εργατικούς αγώνες του νησιού μας.
Πέραν της όμορφης τοπογραφίας της και του φυσικού περιβάλλοντός της, των μνημείων που τιμούν την ίδια την περιοχή, αλλά και τον τόπο μας γενικότερα, η Σολιά είναι επίσης γνωστή για τα μεταλλεία της. Εδώ στη Σκουριώτισσα βρίσκεται ένα από τα αρχαιότερα μεταλλεία χαλκού και σε αυτό το μεταλλείο γράφτηκε το σημαντικότερο κομμάτι στην ιστορία των μεταλλωρύχων της Κύπρου. Εδώ έχουμε τα χαλκούχα κοιτάσματα Φουκάσας και Φοίνιξ στα οποία άρχισε η επανεκμετάλλευση το 1996. Εδώ στην περιοχή Σκουριώτισσας - Μαυροβουνίου, όμως, βρίσκεται και το λίκνο των απεργιακών εργατικών αγώνων του λαού μας, η επιτυχία των οποίων μας επιτρέπει τώρα να απολαμβάνουμε τα πολλά εργατικά μας δικαιώματα.
Οι μεταλλωρύχοι έβαψαν με το τίμιο αίμα τους αυτά τα χώματα. Στις 18 Μαρτίου του 1925 συνέβη στο μεταλλείο της Σκουριώτισσας φοβερό εργατικό ατύχημα, που σημαδεύθηκε με τον θάνατο 10 μεταλλωρύχων. Ο «Νέος Άνθρωπος», η εφημερίδα του ΚΚΚ, αναφερόμενος στο ατύχημα και τις ευθύνες της ξένης εταιρείας και της αποικιακής κυβέρνησης, χαρακτηρίζει ως «κολαστήρια» τα μεταλλεία της Σκουριώτισσας και του Αμιάντου.
Τον Αύγουστο του 1936 στη Σκουριώτισσα και στο Μαυροβούνι έγινε μια από τις πρώτες απεργίες στα κυπριακά μεταλλεία, στην οποία πήραν μέρος μαζικά Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μεταλλωρύχοι.
Στην ίδια περιοχή Μαυροβουνίου – Λεύκας – Ξερού και Σκουριώτισσας ξέσπασε το 1948, κάτω από την καθοδήγηση της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας (ΠΕΟ) ο μεγάλος και δυναμικός απεργιακός αγώνας των μεταλλωρύχων, που μεταλαμπαδεύτηκε αργότερα τον ίδιο χρόνο στους αμιαντωρύχους και στους οικοδόμους. Μόλις μερικά χιλιόμετρα μακριά από εδώ που βρισκόμαστε, στο κατεχόμενο σήμερα μεταλλείο του Μαυροβουνιού, στις 3 Μαρτίου του 1948, η αποικιακή αστυνομία πυροβόλησε ενάντια στους απεργούς μεταλλωρύχους. Ακολούθησε πραγματική μάχη με τις δυνάμεις καταστολής της αποικιακής κυβέρνησης που είχαν ταχθεί με το μέρος της ξένης εταιρείας. Οι πυροβολισμοί κατά των απεργών και οι συγκρούσεις επαναλήφθηκαν πέντε μέρες αργότερα στον Ξερό. Δεκάδες ήταν οι τραυματίες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μεταλλωρύχοι, ενώ πολύ περισσότεροι σύρθηκαν στα δικαστήρια και τις φυλακές.
Εκείνοι οι σκληροί απεργιακοί αγώνες, γεμάτοι ηρωισμό και αυταπάρνηση, αποτέλεσαν θεμέλιο των οργανωμένων μαζικών κινητοποιήσεων, των εργατικών κατακτήσεων που βοήθησαν στην αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου στον τόπο μας. Υπήρξαν αγώνες ενάντια στους απάνθρωπους όρους και συνθήκες εργασίας, ενάντια στα εξευτελιστικά χαμηλά μεροκάματα, ενάντια στη φτώχεια και την εξαθλίωση. Εδώ, δόθηκε η πρώτη μάχη των μεταλλωρύχων που εργάζονταν στην τότε εργοδότρια αμερικανική μεταλλευτική εταιρεία. Το μήνυμα των αγώνων δεν άργησε να εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές, στους αμιαντωρύχους, τους οικοδόμους και σε άλλα οργανωμένα τμήματα των εργαζομένων και να μετατραπεί σε ένα παλλαϊκό ξεσήκωμα για καλύτερες συνθήκες και όρους εργασίας, για μια καλύτερη ζωή. Ένα μήνυμα αγωνιστικό, διεκδικητικό, ανθρώπινο και γεμάτο αυτοθυσία. Τίποτα στην κυπριακή κοινωνία δεν χαρίστηκε και δεν ήρθε από μόνο του. Όλα κερδήθηκαν μέσα από σκληρούς, δύσκολους, αλλά ωραίους και ελπιδοφόρους αγώνες.
Θέλω να τονίσω με έμφαση ότι οι μεταλλωρύχοι, οι αμιαντωρύχοι και οι οικοδόμοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, διεξήγαγαν μαζί ενωμένοι αυτούς τους αγώνες. Οι απεργίες διήρκεσαν μήνες και οι σύζυγοι των απεργών, Ελληνοκύπριες και Τουρκοκύπριες, οργάνωναν διαδηλώσεις αλληλεγγύης και συγκρούονταν με την αστυνομία, διοργάνωναν εκστρατείες συλλογής τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης για τους απεργούς και τις οικογένειές τους.
Αγαπητοί μου,
Ιδιαίτερη είναι η χαρά μου που παρευρίσκομαι απόψε μαζί σας, σε αυτό το χώρο-σύμβολο, για να χαιρετίσω την πολιτιστική αυτή εκδήλωση. Καλωσορίζω στην Κύπρο τον αγαπητό φίλο Γιώργο Νταλάρα και τους συνεργάτες του που θα μας κρατήσουν συντροφιά στη συνέχεια με την μουσική τους.
Συγχαίρω θερμά τις Τοπικές Αρχές των 13 κοινοτήτων Σολέας για την πρωτοβουλία τους να διοργανώσουν μαζί με την εταιρεία Hellenic Copper Mines Ltd, την αποψινή εκδήλωση. Συγχαίρω τις κοινότητες αυτές για το έργο που επιτελούν, για το προοδευτικό πνεύμα που τις χαρακτηρίζει και για την έγνοια τους να διασφαλίσουν στους κατοίκους την ανάπτυξη και την ευημερία που τους αξίζει. Αξιέπαινη είναι η συλλογική τους προσπάθεια να καταπολεμήσουν την αστυφιλία και, μαζί με την πολιτεία, να δημιουργήσουν εκείνες τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για να ενθαρρύνουν τους κατοίκους και, κυρίως, τους νέους να παραμείνουν στην ύπαιθρο, κοντά στις ρίζες και τις παραδόσεις μας. Άξιες συγχαρητηρίων είναι επίσης γιατί, ως υπεύθυνες Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έχουν πάντοτε στις προτεραιότητές τους τον πολιτισμό.
Αγαπητοί Σολιάτες και Σολιάτισσες,
Αποτελείτε παράδειγμα προς μίμηση. Το κράτος στέκεται και θα στέκεται πάντα δίπλα σας. Είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε την ύπαιθρο ώστε να αναβαθμισθεί το επίπεδο της ζωής σας και να ανατραπεί η τάση αστυφιλίας που παρατηρείται. Παρά την οικονομική κρίση που επηρεάζει και την Κύπρο, εμείς προωθούμε την κατασκευή των έργων ανάπτυξης και των έργων υποδομής στις κοινότητες, την κατασκευή οδικού δικτύου τόσο υπερτοπικού όσο και τοπικού χαρακτήρα, την κατασκευή έργων που θα προβάλλουν την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής και που θα προσελκύσουν ξένους και ντόπιους επισκέπτες. Επιγραμματικά αναφέρω ότι, ανάμεσα στα μέτρα στήριξης που προωθούνται περιλαμβάνεται η κατασκευή του ενιαίου κεντρικού αποχετευτικού συστήματος Σολέας, η κατασκευή του φράγματος Σολέας, η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Αστρομερίτη – Ευρύχου, η ετοιμασία του περιφερειακού Τοπικού Σχεδίου Σολέας, η δημιουργία της Βιοτεχνικής περιοχής Σολέας, ο διαχωρισμός οικοπέδων για τη στέγαση άπορων οικογενειών της περιοχής και η ενίσχυση των πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Θερμά συγχαίρω την εταιρεία Hellenic Copper Mines Ltd που με την πρωτοβουλία της να εγκατασταθεί στη Σκουριώτισσα συνέβαλε στην αναβίωση της μεταλλευτικής βιομηχανίας του τόπου μας. Οι δραστηριότητες της εταιρείας συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου και στην αναζωογόνηση της περιοχής. Οι σχέσεις της με τις γύρω κοινότητες και η σημερινή εκδήλωση είναι ένα παράδειγμα της καλής αυτής συνεργασίας.
Αγαπητοί μου Φίλοι,
Σημαντικός και συγκινητικός ο συμβολισμός της αποψινής εκδήλωσης αφού πραγματοποιείται δίπλα από τη διαχωριστική γραμμή που επέβαλε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το μαύρο καλοκαίρι του 1974. Με αφορμή τις επετείους εκείνων των τραγικών ημερών του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, σας επαναλαμβάνω ότι αγωνιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις για να καταργήσουμε αυτή τη γραμμή. Να την καταργήσουμε και να επανενώσουμε τον τόπο μας, παρά τα πολλαπλά εμπόδια και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε.
Αντιμετωπίζουμε αυτά τα εμπόδια και τις δυσκολίες με αισιοδοξία και ελπίδα. Δέσμευσή μας είναι η εξεύρεση λύσης στηριγμένη σε βασικές αρχές, λειτουργική και βιώσιμη. Έχουμε ήδη προχωρήσει στην εξαγγελία προτάσεων που στηρίζονται σε τρείς άξονες και που αν γίνουν αποδεκτές από την τουρκική πλευρά, θα δώσουν νέα ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία. Πρώτον, προτείνουμε όπως ήδη γνωρίζετε, τη διασύνδεση της συζήτησης τριών κεφαλαίων του Κυπριακού. Το περιουσιακό συνδέεται και πρέπει να συζητηθεί ταυτόχρονα μαζί με το κεφάλαιο των εδαφικών αναπροσαρμογών και το κεφάλαιο της μετανάστευσης, ιθαγένειας, αλλοδαπών και ασύλου.
Δεύτερον, καλούμε την Τουρκία να εφαρμόσει το Ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που υιοθετήθηκε από το 1984. Το Ψήφισμα προνοεί την παράδοση από την Τουρκία της πόλης των Βαρωσίων στα Ηνωμένα Έθνη. Στόχος, η επιδιόρθωση και αποκατάσταση της πόλης και η επιστροφή της στους νόμιμους κατοίκους της. Προτείνουμε συνάμα τη χρησιμοποίηση του λιμανιού της Αμμοχώστου για εμπόριο των Τουρκοκυπρίων κάτω από την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και την αναπαλαίωση της εντός των τειχών πόλης της Αμμοχώστου.
Ο τρίτος άξονας των προτάσεών μας αφορά τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης. Εμείς, θεωρούμε αναγκαία τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης, όταν φτάσουμε σε ακτίνα συμφωνίας πάνω στις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού. Η διεθνής διάσκεψη θα πρέπει να συγκληθεί από τα Ηνωμένα Έθνη και σε αυτήν να συμμετάσχουν τα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εγγυήτριες δυνάμεις, η Κυπριακή Δημοκρατία και οι δύο κυπριακές κοινότητες.
Με ειλικρίνεια και καλή θέληση διεξάγουμε ένα δύσκολο αγώνα. Δύναμη ωστόσο αντλούμε από την ιστορία, την παράδοσή μας και τον πολιτισμό μας. Ας μην ξεχνούμε ότι η ιστορία, η παράδοση κράτησαν και κρατούν τον λαό μας όρθιο μέσα από τους αιώνες. Ας μην ξεχνούμε ότι για τον τόπο μας ο πολιτισμός είναι θέμα επιβίωσης και πηγή αισιοδοξίας για το λαό μας, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Ο πολιτισμός διαμορφώνει σκέψεις και ενώνει. Ενώνει τους ανθρώπους μέσα από τη διαφορετικότητά τους. Μόνο μέσα από ένα πολιτισμό επανένωσης, ο ενωμένος κυπριακός λαός μπορεί να πετύχει και την επανένωση του τόπου μας και την επιβίωσή μας.
Εδώ σε αυτά τα μεταλλεία και στις υπόγειες γαλαρίες τους, δούλεψαν σκληρά, πότισαν με το αίμα και τον ιδρώτα τους κάθε σπιθαμή της κυπριακής γης, αδελφωμένοι στη ζωή ακόμη και στο θάνατο, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργαζόμενοι. Τίποτα δεν τους χώριζε. Τους ένωναν πολλά. Μέσα από αυτό το πεντακάθαρο πνεύμα της συμβίωσης αντλούμε και εμείς δυνάμεις στον αγώνα μας για την επανένωση της πατρίδας μας.
Με αυτές τις σκέψεις, χαιρετίζω την πολιτιστική αυτή εκδήλωση και εύχομαι σε όλους να έχετε μια όμορφη βραδιά.
