Επιμνημόσυνος λόγος του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Μάριου Καρογιάν στο Εθνικό Μνημόσυνο των ηρώων Ανδρέα Τσέλεπου, Κώστα Καρνάβαλου και Βλαδίμηρου Ηρακλέους, στον Ιερό Ναό Αγίου Παύλου, στην ΠάφοΤο χρέος προς τρία ηρωικά τέκνα της Πάφου, αλλά και το καθήκον να παραμείνουμε όρθιοι επί των επάλξεων του αγώνα για την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας, μας έφεραν σήμερα εδώ στον ιερό αυτό ναό, για να μνημονεύσουμε και να τιμήσουμε τους γενναίους της πατρίδας Ανδρέα Τσέλεπο, Κώστα Καρνάβαλο και Βλαδίμηρο Ηρακλέους.
Μνημονεύουμε και τιμούμε τρεις κορυφαίες ηρωικές μορφές της Πάφου, που με αυταπάρνηση και τόλμη αντιμετώπισαν τους προπομπούς του Αττίλα την περίοδο της τουρκοανταρσίας. Στάθηκαν όρθιοι στις επάλξεις του αγώνα και με την ηρωική θυσία τους πέρασαν δαφνοστεφανωμένοι στο Πάνθεον των αθανάτων μαρτύρων της κυπριακής ελευθερίας.
Τιμούμε τη μνήμη τους και αποθέτουμε στους τάφους τους δάφνες και άνθη ευγνωμοσύνης. Παράλληλα επαναλαμβάνουμε τη διαβεβαίωση ότι παραμένουμε σταθεροί στην πορεία του αγώνα, της τιμής και του καθήκοντος που εκείνοι με την ηρωική τους θυσία χάραξαν.
Γαλουχημένοι με τα υψηλά ιδεώδη της φυλής και τις αρετές του έθνους μας, οι τρεις ήρωες που σήμερα μνημονεύουμε και τιμούμε, από τα νεανικά τους χρόνια, έδωσαν ενεργά το «παρών» τους στους αγώνες της πατρίδας και του λαού μας. Βρέθηκαν στις επάλξεις του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα 1955-'59 και πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες.
Όταν οι Τούρκοι στασιαστές επιχείρησαν να δημιουργήσουν τουρκικό θύλακα στην Πάφο, έσπευσαν πάλι από τους πρώτους να υπερασπιστούν το κράτος και τη νομιμότητα και να αποκρούσουν τα τουρκικά σχέδια σε βάρος της Κύπρου. Αντιστάθηκαν και πολέμησαν γενναία, παρόλο που υποτυπώδης ήταν ο εξοπλισμός που είχαν στη διάθεσή τους. Στην καρδιά και την ψυχή είχαν σίγουρα υπεροπλία.
Όσοι έζησαν τα τραγικά γεγονότα εκείνου του θλιβερού Μάρτη του 1964 στην Πάφο, έχουν τοποθετημένα πολύ ψηλά τα ονόματα των Ανδρέα Τσέλεπου, Κώστα Καρνάβαλου και Βλαδίμηρου Ηρακλέους. Και σίγουρα αιώνια θα συντηρούν τη μνήμη τους.
Μνημονεύοντας και τιμώντας σήμερα τους ήρωες και τους μάρτυρες της κυπριακής ελευθερίας, πρέπει παράλληλα να είμαστε έτοιμοι να εκπληρώσουμε το δικό μας χρέος προς τους ίδιους τους ηρωικούς μας νεκρούς και προς την πατρίδα. Να δώσουμε συνέχεια στους αγώνες τους μέχρι την τελική δικαίωσή τους, μέχρι την τελική δικαίωση της θυσίας τους.
Σαράντα έξι χρόνια μετά την ηρωική θυσία του Ανδρέα Τσέλεπου, του Κώστα Καρνάβαλου και του Βλαδίμηρου Ηρακλέους, συνεχίζουμε τον αγώνα για τερματισμό των συνεπειών της τουρκικής εισβολής και κατοχής, για την απελευθέρωση και την επανένωση της Κύπρου.
Για 35 τώρα χρόνια η Τουρκία αρνείται να παραδεχθεί το έγκλημά της. Για 35 χρόνια παραμένει ατιμώρητη. Για 35 χρόνια αποφεύγει να συμβάλει στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος.
Δυστυχώς, η άλλη πλευρά δεν έχει δώσει ακόμα οποιοδήποτε δείγμα καλής θέλησης ή οποιαδήποτε ένδειξη ότι έχει τη βούληση να εργαστεί για την εξεύρεση μια δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης.
Από τον ιερό τούτο χώρο, απευθύνουμε προς κάθε κατεύθυνση το μήνυμα ότι αυτός ο λαός δεν βολεύεται με λιγότερη λευτεριά και ότι συνεχίζει τον αγώνα των ηρώων και των μαρτύρων του μέχρι την τελική δικαίωση.
Αρνούμαστε να δεχθούμε λύση που δεν θα δικαιώνει τη θυσία των ηρώων μας και δεν θα αποκαθιστά τα δίκαια και τα δικαιώματα της πατρίδας μας και του λαού μας.
Είμαστε έτοιμοι για ένα έντιμο και δίκαιο συμβιβασμό. Όμως, δεν αποδεχόμαστε νόθες λύσεις και ένα κλείσιμο του Κυπριακού που δεν θα αποδίδει δικαιοσύνη, δεν θα τερματίζει την κατοχή, δεν θα αποκαθιστά την ενότητα του κράτους, του λαού και των θεσμών και δεν θα τερματίζει τον εποικισμό. Δεν αποδεχόμαστε λύση που θα προκύψει από παρθενογένεση ή που θα παρέχει στην Τουρκία εγγυητικά ή επεμβατικά δικαιώματα. Είμαστε έτοιμοι για ένα ιστορικό συμβιβασμό, για μια λύση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας. Απορρίπτουμε λύση συνομοσπονδίας ή δύο κρατών.
Λέμε ξεκάθαρα: Ναι, θέλουμε λύση του Κυπριακού το συντομότερο δυνατόν. Ναι, αποδεχόμαστε ότι η λύση του Κυπριακού θα είναι ένας οδυνηρός συμβιβασμός. Όμως, δεν αποδεχόμαστε λύση στη βάση των όρων, των στόχων και των επιδιώξεων της Τουρκίας. Άλλο συμβιβασμός και άλλο υποταγή. Όπως πολλές φορές έχουμε διακηρύξει, ούτε εθελόδουλοι είμαστε ούτε αυτόχειρες σκοπεύουμε να καταστούμε.
Ως αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής και κατοχής δεχθήκαμε τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία ως ιστορικό και οδυνηρό συμβιβασμό. Όχι μια ψευδεπίγραφη ομοσπονδία. Όχι συνομοσπονδία. Όχι δύο χωριστά κράτη.
Πάνω σε αυτή τη βάση τα Ηνωμένα Έθνη για τρεις και πλέον δεκαετίες επιχειρούν, με τη μια ή την άλλη διαδικασία, με τη μια ή την άλλη μεθοδολογία, να οδηγήσουν τα πράγματα σε μια συμφωνημένη λύση. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν το έχουν κατορθώσει.
Γιατί; Επειδή, προφανώς, δεν αντιμετώπισαν με την αποφασιστικότητα που έπρεπε την τουρκική αδιαλλαξία και την τουρκική αλαζονεία.
Αν τα Ηνωμένα Έθνη δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν στην Τουρκία να σεβαστεί τις αρχές και τα ψηφίσματά τους και να πειθαρχήσει σε όσα το διεθνές δίκαιο και οι αρχές της διεθνούς έννομης τάξης υπαγορεύουν, ποια αξιοπιστία και ποιο κύρος, αλήθεια, θα μπορέσουν να διαφυλάξουν;
Σίγουρα οι ευθύνες των Ηνωμένων Εθνών και γενικά της διεθνούς κοινότητας είναι τεράστιες για την πολύχρονη εκκρεμότητα του κυπριακού προβλήματος. Για 35 χρόνια ένα διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής, ένα διεθνές έγκλημα παραμένει άλυτο και ατιμώρητο.
Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και αυτή την αλήθεια πρέπει, επιτέλους, να την κατανοήσουν και τα Ηνωμένα Έθνη και εκείνοι οι ισχυροί παράγοντες της διεθνούς κοινότητας που οφείλουν να επιβάλουν στην Τουρκία σεβασμό του διεθνούς δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κανόνων της διεθνούς έννομης τάξης.
Αντί κάποιοι από αυτούς να επιχειρούν και να επινοούν τρόπους αποενοχοποίησης της Τουρκίας, αντί να έχουν ως πρώτη έγνοια τους το πώς θα διευκολύνουν την Τουρκία είτε στους σχεδιασμούς της για να καταστεί ισχυρή υπερδύναμη στην περιοχή, είτε για να προχωρήσουν ανεμπόδιστα οι ενταξιακές της διαπραγματεύσεις, αντί να προσπαθούν με διάφορα διλήμματα, πιέσεις ή και εκβιασμούς να παγιδεύσουν τη δική μας πλευρά είτε με ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, είτε με επιδιαιτησία, καλά θα κάνουν να στρέψουν την προσοχή και τις προσπάθειές τους προς την Τουρκία. Προς τον θύτη. Όχι προς το θύμα. Εκεί βρίσκεται το κλειδί της λύσης του κυπριακού προβλήματος, εκεί βρίσκεται το άδικο, εκεί βρίσκεται το πρόβλημα.
Φαίνεται ότι η Τουρκία έχει παρεξηγήσει πολλά πράγματα.
Αντί να ανταποκριθεί θετικά στη δική μας καλή θέληση για την εξεύρεση μιας δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό, διατυπώνει μαξιμαλιστικές θέσεις. Και καταθέτει προκλητικά και απροκάλυπτα προτάσεις για λύση συνομοσπονδίας.
Αντί να επιδείξει νομιμοφροσύνη έναντι του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς έννομης τάξης, επιμένει να συμπεριφέρεται ως ταραξίας της περιοχής και να καταπατεί κάθε αρχή δικαίου.
Αντί να εισακούσει τις εκκλήσεις και τις παραινέσεις της διεθνούς κοινότητας και να αποκτήσει μια καθώς πρέπει ευρωπαϊκή συμπεριφορά, προβάλλει προκλητικά αξιώσεις και καταφεύγει σε μεθοδεύσεις που παραπέμπουν σε μια νέο-οθωμανική Τουρκία.
Για να πετύχει η προσπάθεια για επίτευξη συμφωνίας στις διαπραγματεύσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, πρέπει η Τουρκία να αποφασίσει ότι θέλει λύση του Κυπριακού. Μέχρι τώρα δεν έχουμε καμιά τέτοια ένδειξη. Απεναντίας, επιμένει σε λύση συνομοσπονδίας.
Χωρίς τη βούληση της Άγκυρας για λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, των συμφωνιών υψηλού επιπέδου και του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, τα Ηνωμένα Έθνη θα αποτύχουν και στην παρούσα προσπάθειά τους. Θα φορτωθούν ακόμα μια αποτυχία. Ας μεριμνήσουν, λοιπόν, να μην προσθέσουν ακόμα μια αποτυχία στο ενεργητικό τους. Ας στρέψουν τις προσπάθειές τους προς την Άγκυρα και ας αντιμετωπίσουν με περισσότερη αποφασιστικότητα και αυστηρότητα την αδιαλλαξία της και τα διαιρετικά της σχέδια.
Εμείς, πάντως, προειδοποιούμε ότι αποκλείεται να δεχθούμε λύση στη βάση των τουρκικών όρων. Άλλο συμβιβασμός και άλλο υποταγή στους όρους του κατακτητή. Όταν αναφερόμαστε σε ιστορικό συμβιβασμό δεν εννοούμε ιστορικό παραλογισμό.
Ούτε υπό το βάρος του διλήμματος περί τελευταίας ευκαιρίας, ούτε υπό το κράτος οποιουδήποτε εκβιασμού είναι δυνατόν ο κυπριακός λαός να αποδεχθεί τους όρους του κατακτητή και να προσυπογράψει λύση αυτοκτονίας.
Αυτές τις ώρες η ενότητα και η ισχύς πρέπει να χαρακτηρίζουν το εσωτερικό μας μέτωπο. Γιατί μόνο αν είμαστε ενωμένοι και, κατά συνέπεια, διαπραγματευτικά ισχυροί, μπορούμε να ελπίζουμε σε ευόδωση του αγώνα μας ώστε να δικαιωθεί και η θυσία των ηρώων μας.
Ουδενός οι ώμοι είναι τόσο ισχυροί για να μπορούν από μόνοι τους να σηκώσουν το βάρος της μεγάλης ευθύνης για τη διαχείριση του κυπριακού προβλήματος.
Είναι, λοιπόν, κρίσιμης σημασίας η διαμόρφωση συνθηκών που θα οδηγούν σε μια συλλογική διαχείριση του εθνικού μας θέματος. Η ενότητα στόχων και δυνάμεων είναι ένα βασικό ζητούμενο.
Αν οι κρίσιμες μέρες που μας αναμένουν δεν μας βρουν ενωμένους τόσο στους στόχους όσο και στην προσπάθεια αντιμετώπισης των εξελίξεων, πολλά δεινά, ίσως, μας αναμένουν.
Ασπίδα και δόρυ μας παραμένουν το δίκαιο και οι αρχές και οι αξίες που η συντεταγμένη διεθνής κοινότητα διακηρύσσει.
Μπορεί τα 35 χρόνια που έχουν περάσει από το δίδυμο έγκλημα του Ιούλη 1974 να είναι πολλά. Μπορεί στην πορεία αυτών των χρόνων, πρόσκαιρα και κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, να μειώθηκε προς στιγμήν η πίστη του λαού μας στο δίκαιο του αγώνα του. Μπορεί σε όλα αυτά τα χρόνια λάθη και παραλείψεις να μείωσαν τις αντοχές και τις αντιστάσεις του κυπριακού λαού. Μπορεί διάφορα γεγονότα και διάφορες θεωρίες να αποπροσανατόλισαν προς στιγμήν το λαό μας.
Όμως, η σκληρή πραγματικότητα δεν επιτρέπει ούτε ψευδαισθήσεις ούτε εγκατάλειψη του αγώνα. Τα 35 χρόνια είναι πολλά, όχι όμως για να μας οδηγήσουν σε μια στάση αποδοχής ή ανοχής των αποτελεσμάτων της τουρκικής εισβολής. Αντιθέτως, πρέπει να κάνουν μεγαλύτερο το βάρος της ευθύνης μας και βαρύτατο το χρέος μας να αγωνιστούμε για το δίκαιό μας.
Αν χάσουμε την πίστη μας στο δίκαιο του αγώνα μας και αν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε μειώσουν τις αντοχές και κάμψουν τις αντιστάσεις μας, η κατάληξη θα είναι οδυνηρή.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο εμμένουμε στις αρχές μιας δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης του κυπριακού προβλήματος. Είναι γι’ αυτό που εμμένουμε στις αρχές του διεθνούς δικαίου και τις αρχές και τις αξίες στις οποίες εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εμείς, δεν υιοθετούμε τη θεωρία ότι πρέπει να σπεύσουμε να περισώσουμε ό,τι μπορούμε γιατί δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με την Τουρκία.
Αλίμονο στους λαούς εκείνους που έτσι σκέφτονται και έτσι ενεργούν όταν αντιμετωπίζουν την επιβουλή του όποιου ισχυρού. Εμείς, ουδέποτε θα ασπαστούμε τέτοιες μοιρολατρικές θεωρίες. Ούτε, βεβαίως, παρασυρόμαστε από κάποιες άλλες θεωρίες που αγνοούν τη λογική των πραγμάτων και τρέφουν το λαό με υπέρμετρες προσδοκίες και συναισθηματικού τύπου ρητορείες.
Σήμερα, 35 χρόνια μετά το δίδυμο έγκλημα του Ιούλη του 1974, διαμηνύουμε, για μια ακόμα φορά, προς κάθε κατεύθυνση ότι καμιά δύναμη δεν μπορεί να μας εξαναγκάσει να αποδεχθούμε και να προσυπογράψουμε μια άδικη λύση. Κανένας εκβιασμός και καμιά πίεση δεν μπορούν να μας υποχρεώσουν να ξεγράψουμε τα απαράγραπτα δικαιώματά μας.
Δεν μπορούμε ούτε δικαιούμαστε να αδικήσουμε όσους θυσιάστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας μας και να αφήσουμε αδικαίωτη τη θυσία τους, ούτε θα μπορέσουμε να δικαιολογηθούμε σε όσους θα ‘ρθουν μετά από εμάς σε αυτή τη μαρτυρική γη αν δεν μεριμνήσουμε για την ασφάλειά τους.
Μνημονεύοντας και τιμώντας σήμερα τους τρεις ήρωες μας, επαναδιακηρύσσουμε ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα τους και δεν θα αφήσουμε αδικαίωτη τη θυσία και το μαρτύριό τους.
Αυτό είναι το χρέος μας, το οποίο δεν μπορούμε να αφήσουμε ανεξόφλητο.
Αιωνία ας είναι η μνήμη τους και φωτεινό πάντοτε το ηρωικό παράδειγμά τους.
