Υπεγράφη Μνημόνιο Συναντίληψης μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση του μεταναστευτικού
«Με το Μνημόνιο Συναντίληψης γυρνάμε σελίδα μαζί, Ευρωπαϊκή Ένωση και Κυπριακή Δημοκρατία, στη διαχείριση ενός προβλήματος που έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις και δημιουργεί ένα δυσανάλογο βάρος διαχείρισης στην Κύπρο», είπε σήμερα ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας κ. Μαργαρίτης Σχοινάς. Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Ύλβα Γιόχανσον, σημείωσε πως η υπογραφή του Μνημονίου είναι ένα παράδειγμα αλληλεγγύης που γίνεται πράξη, ενώ ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Νίκος Νουρής χαρακτήρισε τη σημερινή υπογραφή ως την πλέον τρανή απόδειξη, ότι η Ευρώπη είναι εδώ.
Ο Αντιπρόεδρος της ΕΕ, η Επίτροπος των Εσωτερικών Υποθέσεων και ο Υπουργός Εσωτερικών προέβηκαν σε δηλώσεις προς τους δημοσιογράφους αμέσως μετά την τελετή υπογραφής του Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, που διεξήχθη σήμερα στο Προεδρικό Μέγαρο.
Το Μνημόνιο υπέγραψε η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διαδικτυακά σε απευθείας σύνδεση, και ο Υπουργός Εσωτερικών, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η τελετή υπογραφής έγινε στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη και του Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μαργαρίτη Σχοινά.
To Μνημόνιο συνυπογράφουν επίσης και οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (ΕUAA), Frontex και Europol.
Στην δήλωση του ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας κ. Μαργαρίτης Σχοινάς χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα μεγάλη, σημαντική και εμβληματική.
«Γυρνάμε σελίδα μαζί, Ευρωπαϊκή Ένωση και Κυπριακή Δημοκρατία, στη διαχείριση ενός προβλήματος που έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις και δημιουργεί ένα δυσανάλογο βάρος διαχείρισης στην Κύπρο, ένα από τα μικρότερα κράτη μέλη της ΕΕ, που δέχεται μεγάλη πίεση, σε μια ιδιαίτερη πολιτική και θεσμική πτυχή της λειτουργίας της, που συνδέεται άμεσα με την πράσινη γραμμή», είπε ο Αντιπρόεδρος.
«Η πράσινη γραμμή δεν είναι εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πράσινη γραμμή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτό που κάνουμε σήμερα είναι να συστηματοποιούμε σε ένα ενιαίο πλαίσιο πολιτικών δεσμεύσεων, δράσεων και συγκεκριμένων δεσμεύσεων, ένα πλέγμα πρωτοβουλιών που θα κινητοποιήσει όλες τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες, αλλά και όλους τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς, που συνδέονται με τη διαχείριση του μεταναστευτικού και του ασύλου, σε μια ενιαία συνεκτική δέσμη πρωτοβουλιών, που πιστεύω εγώ ότι θα αλλάξει την κατάσταση κα μάλιστα σύντομα», ανάφερε.
Σημείωσε ότι υπάρχουν τρεις βασικοί άξονες δράσης. Ο πρώτος άξονας, είπε ο κ. Σχοινάς, έχει να κάνει με τα σημεία εκκίνησης και προέλευσης των μεταναστευτικών ροών και απαιτεί άμεση δράση, την οποία δεσμεύτηκε προσωπικά ότι θα αναλάβει με σχετικές πρωτοβουλίες.
«Το δεύτερο πεδίο είναι να βοηθήσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία να ενισχύσει τις δομές υποδοχής και διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, με την ιδιαιτερότητα βεβαία της πράσινη γραμμής», σημείωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΕ, λέγοντας ότι είχε την τύχη να την επισκεφθεί χθες, σε μια επί του πεδίου επίσκεψη, με τον Υπουργό Εσωτερικών.
Το τρίτο και εξίσου βασικό στοιχείο αυτής της νέας πρωτοβουλίας, σημείωσε, είναι η υιοθέτηση ενός ενισχυμένου κύματος επιστροφών των μεταναστών στις χώρες προέλευσης τους, οι οποίοι δεν έχουν λόγο να βρίσκονται υπό τη νόμιμη προστασία της ΕΕ, με το καθεστώς ασύλου.
«Σε αυτούς τους τρεις άξονες θα δουλέψουμε μαζί Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Κυπριακή Δημοκρατία, χέρι με χέρι», τόνισε ο κ. Σχοινάς.
«Χαίρομαι πάρα πολύ που αυτή η ιστορική ημέρα σημαίνει και την ανατολή αυτής της νέας εποχής που είμαι σίγουρος θα είναι καλύτερη», κατέληξε ο Αντιπρόεδρος της ΕΕ.
Στη δήλωσή του ο Υπουργός Εσωτερικών είπε ότι «η σημερινή ημέρα αποτελεί ορόσημο για την Κυπριακή Δημοκρατία και τις προσπάθειες που καταβάλλει η Κυβέρνηση για τη διαχείριση ενός προβλήματος που ταλανίζει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια».
«Η αποτελεσματική διαχείριση των υπέρμετρων μεταναστευτικών ροών που κατέρχονται στην Κύπρο, δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο για τη χώρα μας, αλλά είναι κοινή θέση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σαν αποτέλεσμα χρειάζεται να υπάρχει αποτελεσματικής διαχείριση , αφού το μεταναστευτικό έφτασε να απειλεί ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα», ανάφερε ο Υπουργός.
Σημείωσε ότι στην Κύπρο οι υπέρμετρα αυξημένες ροές έχουν επιφέρει σωρεία αρνητικών επιπτώσεων στην οικονομία, την κοινωνική συνοχή αλλά και την ασφάλεια της χώρας. Πρόσθεσε δε πως την ίδια ώρα που «οι δυνατότητες υποδοχής και φιλοξενίας έχουν προ πολλού εξαντληθεί, η εκμετάλλευση του συστήματος ασύλου από πρόσωπα τα οποία δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας, στερούν στο κράτος τη δυνατότητα να παράσχει ουσιαστική φιλοξενία, φροντίδα και στήριξη στους πραγματικά έχοντες ανάγκη».
Είπε ότι αυτή η αγωνία έχει εκφραστεί επανειλημμένα σε κάθε επίπεδο, πολιτικό και τεχνοκρατικό στον ευρωπαϊκό χώρο.
«Είναι γι΄αυτό τον λόγο που χαρακτηρίζω τη σημερινή υπογραφή του Μνημονίου Συναντίληψης Κύπρου-Ευρωπαϊκής Ένωσης σαν την πλέον τρανή απόδειξη, ότι η Ευρώπη είναι εδώ», τόνισε ο Υπουργός Εσωτερικών.
«Μας άκουσαν, κατάλαβαν το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε και είναι στο πλευρό μας», είπε.
Σημείωσε πως το προηγούμενο διάστημα έγινε μια επίπονη δουλειά, για την οποία ευχαρίστησε τους συνεργάτες του στο Υπουργείο, αλλά και τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας.
Επιτεύχθηκε, είπε, «η συνομολόγηση αριθμού συμφωνιών με τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (ΕUAA) για στήριξη στα θέματα διαχείρισης των δομών, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα θέματα επιστροφών, με τον FRONTEX μόλις προχθές για τη συνδρομή μας, επίσης, στα θέματα επιστροφών σε επιχειρησιακό επίπεδο, ενώ έχουμε ήδη προχωρήσει και σε αριθμό συμφωνιών σε διμερές επίπεδο με σημαντικότερες αυτές με την Γερμανία και την Γαλλία».
«Σήμερα κορυφώνονται και θα τολμήσω να πω ολοκληρώνονται οι συνέργειες μας με την συνυπογραφή του Μνημονίου μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κύπρου που καθορίζει το πλαίσιο συνεργασίας και εφαρμογής ενός συμφωνηθέντος σχεδίου δράσης», υπογράμμισε ο κ. Νουρής.
Πρόσθεσε ότι είναι ένα «Σχέδιο Δράσης που αποτελεί πλέον έναν ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό οδικό χάρτη για όλες τις δράσεις που διαλαμβάνει η αλυσίδα διαχείρισης του μεταναστευτικού».
Εξήγησε ότι περιλαμβάνει «από τις διαδικασίες ελέγχου, τη βελτίωση των συνθηκών υποδοχής και ασύλου, την ένταξη και κοινωνικοποίηση, τις πολύπλοκες, αλλά εξαιρετικά σημαντικές διαδικασίες επιστροφών, την επανεισδοχή, αλλά και τον πολύ σημαντικό πυλώνα της στήριξης των ευάλωτων ομάδων, όπως είναι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι».
«Όλα αυτά θα γίνουν πράξη με στόχο την αποσυμφόρηση του συστήματος Ασύλου και Μετανάστευσης, αλλά και της ίδιας της Δημοκρατίας, μέσα από την στοχευμένη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που θα καλύπτει τις ανάγκες της Κύπρου», είπε ο Υπουργός.
Την ίδια ώρα, και παράλληλα με την υλοποίηση των προνοιών αυτής της εξαιρετικά σημαντικής και για τα δύο μέρη συμφωνίας, συνέχισε ο κ. Νουρής, «μαζί με τα υπόλοιπα κράτη μέλη πρέπει να ολοκληρώσουμε επιτέλους τη Συμφωνία για το Σύμφωνο μετανάστευσης και Ασύλου».
«Η Κυπριακή Δημοκρατία ανεπιφύλακτα υποστηρίζει την αναγκαιότητα να καταλήξουμε σε συμφωνία», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι πρέπει να είναι μια συμφωνία που απαρέκκλητα θα στηρίζεται στην πραγματική αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα όλων.
«Είναι γι΄αυτό τον λόγο που υποστηρίζουμε τις πρωτοβουλίες της Γαλλικής Προεδρίας και είναι για τον ίδιο λόγο που είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για την επίτευξη αυτού του κοινού και μεγαλεπήβολου στόχου», είπε.
Απευθυνόμενος στον Αντιπρόεδρο της ΕΕ είπε ότι χθες είχε την ευκαιρία να δει από πρώτο χέρι το πρόβλημα που η Κύπρος αντιμετωπίζει στην πράσινη γραμμή. Μια γραμμή, συνέχισε, «που ενώ δεν είναι το εξωτερικό μας σύνορο, εντούτοις, είναι η ‘αχίλλειος μας πτέρνα’ μας και ο χώρος από τον οποίο καθημερινά διέρχονται δεκάδες παράτυποι μετανάστες, όλοι προερχόμενοι από την Τουρκία, είτε αεροπορικώς είτε δια θαλάσσης». «Αυτή η πληγή πρέπει να κλείσει», υπογράμμισε ο Υπουργός.
«Η Κύπρος χρειάζεται την έμπρακτη Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», είπε και σημείωσε ότι πρέπει να πειστεί η Τουρκία για την αναγκαιότητα συμμόρφωσης της με όσα η Ευρώπη προέταξε στη Λιθουανία, την Πολωνία, την Εσθονία.
«Χρειάζεται να τερματιστεί η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού σε βάρος της Κύπρου, χρειάζεται να σταλεί ένα αποφασιστικό μήνυμα στις Τουρκικές αρχές όπως ακριβώς και στην περίπτωση της Λιθουανίας», ανάφερε.
Η πατρίδα μας χρειάζεται, είπε, ένα αποτελεσματικό σύστημα επιστροφών σε ασφαλείς τρίτες χώρες, ώστε να μειωθούν οι τεράστιοι αριθμοί που συναθροίστηκαν στη Δημοκρατία.
«Είμαστε και ρεαλιστές και πραγματιστές. Πολύ δε περισσότερο, δεν είμαστε αγνώμονες. Μετά από πολλά χρόνια, για πρώτη φορά, η Κυπριακή Δημοκρατία τυγχάνει της πραγματικής και ουσιαστικής στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα του μεταναστευτικού», σημείωσε ο Υπουργός Εσωτερικών.
Πρόσθεσε πως το προσωπικό ενδιαφέρον που επέδειξαν τόσο ο Αντιπρόεδρος κ. Σχοινάς όσο και η Επίτροπος κ. Γιόχανσον, αλλά και υψηλόβαθμοι τεχνοκράτες της Επιτροπής, «μας επιτρέπουν να αισθανόμαστε αισιόδοξοι ότι η Κύπρος δεν είναι μόνη σε αυτή την προσπάθεια, αλλά τυγχάνει πλέον της συμπαράστασης της μεγάλης ευρωπαϊκής μας οικογένειας».
Ευχαρίστησε κλείνοντας τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά, την Επίτροπο Ύλβα Γιόχανσον, τους τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλες, ιδιαίτερα τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων, αλλά και την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, «για την ειλικρινή και αγαστή συνεργασία που αναπτύξαμε και που επέτρεψε να φτάσουμε στη σημερινή υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας και μάλιστα σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα».
Απευθυνόμενος δε στην Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων κα Γιόχανσον, την ευχαρίστησε προσωπικά εκφράζοντας την πεποίθηση για επέκταση της εποικοδομητικής αυτής συνεργασίας.
Ο Υπουργός ευχαρίστησε και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι παρεμβάσεις του οποίου σε ανώτατο επίπεδο συνέδραμαν, όπως είπε, καταλυτικά.
Είναι στιγμές σαν τη σημερινή που μας υπενθυμίζουν τις αξίες και τις αρχές πάνω στις οποίες εγκαθιδρύθηκε και εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, είπε ο Υπουργός. «Αξίες και αρχές όπως η αλληλεγγύη, η ενότητα και η αδελφοσύνη που δεν απαντώνται αλλού στον παγκόσμιο χάρτη» τόνισε.
«Σήμερα, η Κυπριακή Δημοκρατία αισθάνεται την Ευρώπη πραγματικά στο πλευρό της. Μαζί, λοιπόν, θα αντιμετωπίσουμε τις μεταναστευτικές προκλήσεις για να επαναφέρουμε τη συνοχή και το αίσθημα ασφάλειας στον τόπο μας», κατέληξε ο Υπουργός Εσωτερικών.
Στην παρέμβασή της η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων εξέφρασε τη χαρά της που η ΕΕ και η Κύπρος συμφώνησαν σε ένα Μνημόνιο Συναντίληψης, το οποίο υποστηρίζεται από ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για τη διαχείριση της μετανάστευσης.
Ευχαρίστησε τον Υπουργό Εσωτερικών για την πολύ καλή συνεργασία. Σημείωσε ότι το Μνημόνιο είναι η απάντηση στις μεταναστευτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς είναι το κράτος μέλος που δέχεται τον υψηλότερο αριθμό αιτήσεων ασύλου σε αναλογία πληθυσμού στην ΕΕ, τα τελευταία χρόνια.
Με αυτό το Μνημόνιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μαζί με την EUAA, τον Frontex, την Europol, συνεχίζει να ενισχύει ακόμη περισσότερο στη διαχείριση της μετανάστευσης στην Κύπρο, είπε η αρμόδια Επίτροπος.
Η σημερινή υπογραφή θα βοηθήσει στη δημιουργία ενός λειτουργικού μελλοντικού συστήματος διαχείρισης της μετανάστευσης, σύμφωνα με τα σχετικά πρότυπα και τη νομοθεσία της ΕΕ, είπε η κα Γιόχανσον και πρόσθεσε πως στέλνεται με την υπογραφή του ένα ισχυρό μήνυμα υποστήριξης της Κύπρου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους οργανισμούς της ΕΕ.
Το Μνημόνιο επικυρώνει, σημείωσε, τη στήριξη της ΕΕ προς την Κύπρο, κυρίως μέσω του αναθεωρημένου Σχεδίου Δράσης που συμφωνήθηκε μεταξύ της Επιτροπής και της Κύπρου το 2019, και θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για όλες τις προτεραιότητες που απαιτούνται σε όλη την αλυσίδα διαχείρισης της μετανάστευσης, από την υποδοχή των νεοαφιχθέντων μεταναστών, στις διαδικασίες ασύλου, την ένταξη και τις επιστροφές.
Ανάφερε ότι η εφαρμογή του Μνημονίου και του Σχεδίου Δράσης θα ενισχύσει τις ικανότητες πρώτης υποδοχής, θα βοηθήσει στη αποτελεσματικότερη εφαρμογή των διαδικασιών ασύλου και στη βελτίωση του συστήματος επιστροφών, όπως επίσης στην υποδοχή και την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών.
Η Επίτροπος δήλωσε πως η Επιτροπή είναι έτοιμη να υποστηρίξει πρωτοβουλίες αλληλεγγύης και σημείωσε ότι θα τεθεί προς συζήτηση στα κράτη μέλη το θέμα της εθελοντικής μετεγκατάστασης.
Το μνημόνιο καθορίζει ένα πλαίσιο αμοιβαίας συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κυπριακών αρχών για τη βελτίωση της διαχείρισης της μετανάστευσης στην Κύπρο, είπε, η Επίτροπος. Πρόσθεσε πως η κατάσταση που αντιμετωπίζει η Κύπρος επισημαίνει την αναγκαιότητα για ένα δίκαιο και αποτελεσματικό ευρωπαϊκό σύστημα μετανάστευσης και ασύλου, το οποίο να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε διαφορετικές καταστάσεις, να παρέχει προστασία σε άτομα που έχουν ανάγκη, αλλά και να είναι και ικανό να διαχειριστεί τη μετανάστευση σε κανονικούς καιρούς, σε περιόδους πίεσης και σε περιόδους της κρίσης.
Η εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης που βασίζεται στην υφιστάμενη εθνική και κοινοτική νομοθεσία αποτελεί παράδειγμα της αλληλεγγύη σε πράξη, ανάφερε καταληκτικά. «Αυτή η αρχή θα πρέπει να είναι ο πυλώνας για μια ολιστική προσέγγιση της μετανάστευσης, όπως αντικατοπτρίζεται στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο», υπογράμμισε κλείνοντας η Επίτροπος Ύλβα Γιόχανσον.
