Δήλωση του Υπουργού Οικονομικών κ. Κωνσταντίνου Πετρίδη αναφορικά με τη μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα
Η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το οποίο επιβαρύνει τις διεθνείς οικονομίες και ιδιαίτερα τους ευάλωτους συμπολίτες μας.
Η Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή έλαβε μέτρα προς άμβλυνση του φαινομένου, όπως:
- Η μείωση από την ΑΗΚ κατά 10% περίπου στα τιμολόγια των καταναλωτών, η οποία συνεχίζεται για 10 μήνες και μέχρι τον Φεβρουάριο. Η Κύπρος είναι από τις μόνες χώρες στην Ε.Ε. που έλαβε τέτοιου είδους οριζόντια μέτρα για όλους τους καταναλωτές.
- Η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος στα ευάλωτα νοικοκυριά, από 19% σε 5%, για διάστημα 6 μηνών, από την οποία μπορούν να επωφεληθούν δυνητικά περίπου 34.000 νοικοκυριά.
Πέραν των πιο πάνω, ανταποκρινόμενοι στην έκκληση της Βουλής για περαιτέρω ενίσχυση, και μελετώντας τις διακυμάνσεις των τιμών, κοινοποιήσαμε στην Επιτροπή ΦΠΑ της Ε.Ε., την πρόθεσή μας όπως μειώσουμε για περίοδο 3 μηνών το ΦΠΑ για οικιακή χρήση από το 19% στο 9%.
Θεωρούμε ότι και το πιο πάνω μέτρο συνάδει σε γενικές γραμμές με την εργαλειοθήκη και τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών, που αναφέρεται στην υιοθέτηση προσωρινών αλλά και στοχευμένων μέτρων που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας και δεν θα επηρεάσουν την αγορά.
Παράλληλα, ανταποκρινόμενος θετικά στην έκκληση της Βουλής, απευθύνω και εγώ τη δική μου έκκληση όπως αποφεύγονται προτάσεις νόμου, οι οποίες έχουν τεράστιες επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά, ειδικά όταν αυτές επηρεάζουν τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους σε μόνιμη βάση και αστόχευτα. Πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε ότι η προστασία των δημόσιων οικονομικών θα πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό στόχο όλων, γιατί, όπως αποδείχθηκε και στην κρίση της πανδημίας, τα έσοδα του κράτους είναι αυτά που στηρίζουν τις ευάλωτες ομάδες και τους εργαζόμενους πολίτες την ώρα της κρίσης. Είναι, άλλωστε, αυτά τα έσοδα και η ορθή δημοσιονομική διαχείριση που επέτρεψαν στην Κυβέρνηση να αυξήσει τις δαπάνες κοινωνικής προστασίας κατά 18% το 2020, σε σχέση με το 2019, που αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη αύξηση στην Ε.Ε, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ε.Ε.
Τα προσωρινά μέτρα στοχεύουν στην άμβλυνση των συνεπειών της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος σε βραχυπρόθεσμη βάση. Πρέπει, όμως, να επισημάνουμε ότι, σταδιακά και στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, αυτό στο οποίο πρέπει να στοχεύσουμε είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση, άλλωστε, θα οδηγήσει στο άμεσο μέλλον σε περαιτέρω αύξηση της τιμής των ορυκτών καυσίμων.
Είναι γι’ αυτό τον λόγο που οι προϋπολογισμοί του κράτους για τα επόμενα χρόνια εμπεριέχουν σχετικά προγράμματα και σχέδια, παρέχοντας την απαραίτητη στήριξη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Κάνω έκκληση σε όλους να εκμεταλλευτούν τα εν λόγω προγράμματα, γιατί αποτελούν κλειδί στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τις διακυμάνσεις των τιμών. Προγράμματα όπως:
- παροχή χορηγιών για αντικατάσταση ενεργοβόρων οικιακών συσκευών και συγκεκριμένα κλιματιστικών, ψυγείων και πλυντηρίων, με νέα αποδοτικά προϊόντα υψηλής ενεργειακής κλάσης, για τους ευάλωτους καταναλωτές, από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας
- επιχορήγηση στους ευάλωτους καταναλωτές αντικατάστασης παλαιού τύπου λαμπτήρων με λαμπτήρες LED
- Σχέδιο Χορηγιών για εγκατάσταση φωτοβολταικών και net-metering
- Σχέδιο του Ταμείου ΑΠΕ για θερμομονώσεις και φωτοβολταϊκά
- Σχέδια ενεργειακής αναβάθμισης
Επιπλέον, όσον αφορά άλλες πολιτικές οι οποίες συνεισφέρουν στην αποκατάσταση του διαθέσιμου εισοδήματος, τόσο των εργαζομένων όσο και των συνταξιούχων, αποτελεί:
- Η ΑΤΑ σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα, τόσο αυτών που χορηγούνται από τον Δημόσιο τομέα, όσο και στους μισθούς των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, με βάση τη συμφωνία που έχει γίνει μεταξύ των κοινωνικών εταίρων με το Υπουργείο Εργασίας. Με τις τρέχουσες πληθωριστικές τάσεις, οι εν λόγω αυξήσεις λόγω ΑΤΑ, αναμένεται να υπερβούν τα 200 εκ. ευρώ, και θα προέρχονται κατά ένα τρίτο από το δημόσιο τομέα και κατά δυο τρίτα από τον ιδιωτικό τομέα.
- Η σύνδεση του κόστους ζωής με το ΕΕΕ και άλλα επιδόματα.
- Για τις επιχειρήσεις, ο ΦΠΑ που καταβάλλεται για την ηλεκτρική ενέργεια εκπίπτει από το ΦΠΑ που εισπράττουν οι επιχειρήσεις και συνεπώς δεν αποτελεί κόστος για τις ίδιες και ούτε αυξάνει το κόστος των υπηρεσιών που παρέχουν ή προϊόντων που κατασκευάζουν ή πωλούν.
Επισημαίνεται ότι, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2021 η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος παρουσίασε αύξηση 10,1% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο τον προηγούμενο χρόνο. Η συγκρατημένη αύξηση οφείλεται, τόσο στην ιδιαίτερη αύξηση των διεθνών τιμών πετρελαίου, όσο και στη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10%.
Με βάση στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2021 ο αριθμητικός μέσος όρος της κατηγορίας «Ηλεκτρικό ρεύμα» του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) ανήλθε στις 115,36 μονάδες από 104,82 μονάδες το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2020. Σημειώνεται παράλληλα ότι, κατά το ίδιο δεκάμηνο, το 2019 ο μέσος όρος της κατηγορίας αυτής του ΔΤΚ ανήλθε στις 116,39 μονάδες, δηλαδή ψηλότερος από τον αντίστοιχο μέσο όρο του 2021.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ στην Κύπρο ύψους 19% είναι από τους χαμηλότερους σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ σε 23 από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. κυμαίνεται μεταξύ 20% και 27%.
