Αθήνα, 19 Νοεμβρίου 2021
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα στην Αθήνα, στo πλαίσιo της πρώτης τετραμερούς συνάντησης Ελλάδος – Κύπρου – Αιγύπτου – Γαλλίας, τεσσάρων ομονοουσών χωρών με κοινούς στόχους, κοινές προκλήσεις και κοινό όραμα για την περιοχή.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, τον φίλο Νίκο, για την πρόσκληση και τη φιλοξενία.
Η σημερινή μας συνάντηση καταδεικνύει τον στρατηγικό προσανατολισμό που προσλαμβάνει η μεταξύ μας συνεργασία, η οποία αναπτύσσεται και ενισχύεται σε όλα τα επίπεδα.
Και οι τέσσερις χώρες συμμετέχουμε ενεργά στους υπό διαμόρφωση ενεργειακούς σχεδιασμούς της Ανατολικής Μεσογείου και μέσα σε αυτό το πλαίσιο είχαμε σήμερα την ευκαιρία να συζητήσουμε ενδελεχώς τις συνέργειες που δημιουργούνται, οι οποίες ως γνωστό επικεντρώνονται σε έργα στρατηγικής υποδομής όπως ο υποθαλάσσιος αγωγός Φυσικού Αερίου μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, η ηλεκτρική διασύνδεση των χωρών μας που στόχο έχει τη μεταφορά ηλεκτρισμού από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη, όπως και στον κοινό στόχο για ανάδειξη των προοπτικών της περιοχής ως εναλλακτικού ενεργειακού διαδρόμου για την Ευρώπη.
Άλλωστε, και οι τέσσερις χώρες είναι ιδρυτικά μέλη του Ενεργειακού Φόρουμ του Καΐρου, η εγκαθίδρυση και λειτουργία του οποίου το 2020 αποτελεί μια κορυφαίας σημασίας εξέλιξη για την ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο, και που δείχνει το δρόμο για την υλοποίηση του κοινού μας οράματος, που βασίζεται στην ενίσχυση του διαλόγου και την θεσμοθέτηση της περιφερειακής συνεργασίας με στόχο την εδραίωση συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και ευημερίας.
Σήμερα είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που άπτονται των περιφερειακών εξελίξεων. Συνεχάρην ασφαλώς τον φίλο Υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας για την επιτυχή διοργάνωση της πρόσφατης Διάσκεψης των Παρισίων για τη Λιβύη, κατά την οποία λήφθηκαν συγκεκριμένα και δεσμευτικά για τους συμμετέχοντες αποτελέσματα, όπως η ταυτόχρονη διεξαγωγή Προεδρικών και Βουλευτικών Εκλογών τον Δεκέμβριο και η άμεση αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, μισθοφόρων και μαχητών από τη χώρα. Πέραν της αυτονόητης σημασίας που θα έχει για ολόκληρη την περιοχή η επιστροφής της Λιβύης στην ομαλότητα — πρωτίστως βέβαια για τον Λιβυκό λαό — προσεγγίζουμε το εν λόγω θέμα και υπό τη γεωστρατηγική θεώρηση της Μεσογείου. Είναι προς τούτο νωπές οι μνήμες της εκμετάλλευσης της απουσίας λαϊκής εντολής στη Λιβύη, την οποία μόχλευσε συγκεκριμένη χώρα για να παράξει τα γνωστά παράνομα μνημόνια.
Από δικής μου πλευράς, ενημέρωσα σχετικά τους συναδέλφους και για τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας, τόσο στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου όσο και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, που εκδηλώνονται μέσα στο πλαίσιο της αναθεωρητικής και αποσταθεροποιητικής πολιτικής της Άγκυρας στην ευρύτερη περιοχή. Επί αυτού του ζητήματος ανέφερα και τη σημασία που έχει να προσδώσει η συζήτηση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, σε συνάφεια με τις υπό εξέλιξη συνεργασίες κρατών της περιοχής με τη Γαλλία.
Επιπρόσθετα, είχαμε σήμερα την ευκαιρία να συζητήσουμε και μία σειρά θεμάτων που αφορούν τη Μέση Ανατολή, την περιοχή του Κόλπου και την Αφρική όπως η κατάσταση στην Συρία, τον Λίβανο και το Σάχελ. Ως το κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκεται σε άμεση εγγύτητα με την περιοχή, η Κύπρος παρακολουθεί στενά όλες τις εξελίξεις, καθώς είναι έκδηλη η σημασία της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου για την περιφερειακή και Ευρωπαϊκή ασφάλεια. Παρά τα υποσχόμενα σημάδια από τις πρόσφατες συμφωνίες ομαλοποίησης σχέσεων ανάμεσα σε κράτη της περιοχής, που αναμφίβολα αποτελούν μια θετική εξέλιξη, στην περιοχή υφίστανται σαφώς κρίσεις οι οποίες ενισχύουν την αβεβαιότητα και δύναται να επιφέρουν αλυσιδωτές επιδράσεις και ως εκ τούτου κρίνεται αναγκαία η ανάληψη κοινών δράσεων.
Ανταλλάξαμε επίσης απόψεις για το μεταναστευτικό, ένα μείζον ζήτημα της ευρύτερης περιοχής και της Ευρώπης, που μας απασχολεί όλους. Όπως ίσως γνωρίζετε, η Κύπρος, εξαιτίας και των ιδιαιτεροτήτων της ως ημικατεχόμενο κράτος με νησιωτικό χαρακτήρα, αποτελεί για πέμπτη συνεχή χρονιά το κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δέχεται τις περισσότερες αιτήσεις ασύλου κατ’ αναλογία πληθυσμού, γεγονός που έχει ανεβάσει το ποσοστό των αιτητών ασύλου και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στο 4% του πληθυσμού, πολύ ψηλότερο από το αντίστοιχο στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ, με εξαίρεση την Ελλάδα.
Θα ήθελα με την ευκαιρία που μου δίδεται σήμερα, να εκθειάσω και δημόσια τον υπεύθυνο τρόπο με τον οποίο η Αίγυπτος διαχειρίζεται τις τεράστιες πιέσεις που δέχεται από διερχόμενες μεταναστευτικές ροές, σε αντίθεση με άλλες χώρες της περιοχής που επιλέγουν συστηματικά να εργαλειοποιούν τον ανθρώπινο πόνο με στόχο να εκμαιεύσουν πολιτικά και άλλα οφέλη ή ανταλλάγματα.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις ΕΕ-Αιγύπτου, επανέλαβα και σήμερα τη σημασία του στρατηγικού τους προσήμου. Ανταλλάξαμε επί τούτου απόψεις για το πώς οι σχέσεις αυτές δύναται να πορευθούν στο μέλλον, προς όφελος σαφώς, τόσο της Αιγύπτου όσο και της ΕΕ, ιδιαίτερα εν όψει και της επερχόμενης Γαλλικής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Επανέλαβα, προς τούτο το γεγονός ότι η Κύπρος παραμένει, ως φίλη χώρα της Αιγύπτου, προσηλωμένη στην ουσιαστική ανάπτυξη των σχέσεων ΕΕ-Αιγύπτου.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, το Κυπριακό, ενημέρωσα σήμερα τους συναδέλφους μου για τις τελευταίες εξελίξεις. Ευχαρίστησα για τη σταθερή υποστήριξή τους, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη όπως η διεθνής κοινότητα στο σύνολο της, αποστείλει τα απαραίτητα μηνύματα προς την τουρκική πλευρά ως προς την ανάγκη άμεσης επανέναρξης των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Ο ρόλος της Γαλλίας σε αυτή την προσπάθεια – ως του μοναδικού κράτους μέλους της ΕΕ που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και της Αιγύπτου εντός του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας και στον Αραβικό Σύνδεσμο – είναι ιδιαίτερα σημαντικός και θα ήθελα να εκφράσω προς τους αγαπητούς συναδέλφους την ειλικρινή εκτίμηση και τις ευχαριστίες μας για αυτό.
Κυρίες και κύριοι,
Έχω αναφέρει πολλές φορές, ότι τόσο οι δράσεις όσο και οι διευρυμένες συναντήσεις που πραγματοποιούμε, ανά τακτά πλέον χρονικά διαστήματα, δεν έχουν χαρακτήρα παιγνίου μηδενικού αθροίσματος, ούτε στοχεύουν στον αποκλεισμό οιασδήποτε χώρας. Το αντίθετο, είναι ανοικτές προς όλες τις χώρες που επιθυμούν στη βάση μιας θετικής προσέγγισης να συνδράμουν στην εμβάθυνση της συνεργασίας και κατ’ επέκταση της ειρήνης στην περιοχή, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, τις σχέσεις καλής γειτονίας και τον σεβασμό της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας κάθε χώρας. Αυτό αποδεικνύεται και από το ολοένα και αυξημένο νέο ενδιαφέρον συμμετοχής.
Κλείνοντας, θα ήθελα να χαιρετήσω τη δέσμευση όλων των συναδέλφων προς την κατεύθυνση της συνέχισης και περαιτέρω εμβάθυνσης της συνεργασίας μας, η οποία είμαι βέβαιος ότι θα είναι επωφελής όχι μόνο για τις δικές μας χώρες, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή και για την ΕΕ.
Φίλε Νίκο, σ’ ευχαριστώ και πάλι για τη συνεργασία και για την άψογη φιλοξενία.
