Χαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας
Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Ζέτας Αιμιλιανίδου στην 21η Σύνοδο
της Βουλής των Γερόντων
Ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας για να παρευρεθώ στην 21η Σύνοδο της Βουλής των Γερόντων που είναι αναμφίβολα ένας αξιόλογος θεσμός, ο οποίος συμβάλλει ενεργά στον κοινωνικό προβληματισμό και στην προώθηση των διαφόρων αιτημάτων που αντιμετωπίζει η τρίτη ηλικία στην Κύπρο, αλλά και συνάμα στην εξεύρεση λύσεων για επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Η σημερινή Σύνοδος πραγματεύεται γύρω από το σύνθημα «Διεκδικώ, Επιμένω, Κερδίζω», το οποίο πρέπει να ασπαστεί ο κάθε συνάνθρωπος μας που διανύει την τρίτη ηλικία της ζωής του, αποδεικνύοντας ότι συνεχίζει να είναι ενεργός πολίτης, με απαιτήσεις, απόψεις, εισηγήσεις και προτάσεις.
Στα άτομα τρίτης ηλικίας, μια ευαίσθητη αλλά και σεβαστή ομάδα των συμπολιτών μας, που έζησαν και δημιούργησαν σε χρόνους δύσκολους, οραματιζόμενοι ένα καλύτερο μέλλον για τις νέες γενιές οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για όσα έχετε επιτύχει.
Ταυτόχρονα, εκφράζω τα συγχαρητήρια μου στο Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού και στο Συντονιστικό Σώμα της Βουλής των Γερόντων για τη διοργάνωση της σημερινής Συνόδου.
Με την ευκαιρία της ανακήρυξης του Διεθνούς Έτους για την Τρίτη Ηλικία, το 1999 από τον ΟΗΕ, το Επαρχιακό Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού Λευκωσίας, οργάνωσε για πρώτη φορά τη Βουλή των Γερόντων, με σκοπό να συμβάλει στους στόχους του Διεθνούς Έτους, ενώ από το 2001, η ευθύνη λειτουργίας και συντονισμού της Βουλής των Γερόντων ανατέθηκε στο Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού.
Το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ως ο κατεξοχήν αρμόδιος Φορέας για θέματα κοινωνικής πολιτικής προβαίνει σε σχεδιασμό και εφαρμογή συγκεκριμένων και ουσιαστικών μέτρων, με στόχο την ενίσχυση της ενεργούς γήρανσης, τη συνεχή βελτίωση του επιπέδου ζωής των ατόμων της τρίτης ηλικίας και της διαβίωσης τους σ’ ένα ασφαλές περιβάλλον που να ανταποκρίνεται στις σημερινές σύγχρονες απαιτήσεις τους.
Η Κυβέρνηση έχει θέσει τα ζητήματα που απασχολούν τους συνταξιούχους και ιδιαίτερα τους συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα σε προτεραιότητα. Οι πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί από το 2013 και συνεχίζουν να εφαρμόζονται στοχεύουν στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής όλων των συνταξιούχων, στην ουσιαστική αύξηση των συντάξεων όσων συνταξιούχων έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας και στην παροχή ποιοτικών και αναγκαίων υπηρεσιών δωρεάν ή με μειωμένο κόστος για τους συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι παροχές σε χαμηλοσυνταξιούχους ενισχύθηκαν με αντίστοιχες Αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, για μεγάλη σειρά θεμάτων. Ενδεικτικά αναφέρω τα ακόλουθα:
(1) Παραχωρήθηκε τον Ιανουάριο 2019 αύξηση στο Επίδομα Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα κατά €40-€50 με μεγαλύτερη αύξηση στα πιο χαμηλά εισοδήματα (αύξηση μηνιαίου επιδόματος από €170 σε €220 για τις χαμηλότερες συντάξεις).
(2) Παραχωρήθηκε κατά το 2016 αύξηση στο Επίδομα Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα, από 9,5% μέχρι 13,3% με μεγαλύτερη αύξηση στα πιο χαμηλά εισοδήματα (αύξηση μηνιαίου επιδόματος από €150 σε €170 για τις χαμηλότερες συντάξεις).
(3) Εντάχθηκαν όλοι οι δικαιούχοι του Σχεδίου Ενίσχυσης Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα από το 2017 στο Σχέδιο Χριστουγεννιάτικου Δώρου λαμβάνοντας διπλό επίδομα για τα Χριστούγεννα, με ελάχιστο ποσό Χριστουγεννιάτικου Δώρου τα €100.
(4) Διατηρήθηκε το εισοδηματικό όριο για το Επίδομα Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα σημαντικά πάνω από το όριο της φτώχειας: Το όριο της φτώχειας σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας είναι για το 2018 στα €9.202 για ένα πρόσωπο, ενώ το όριο για στήριξη μέσω επιδόματος καθορίστηκε κατά περίπου 12% ψηλότερα, στα €10.324 για ένα πρόσωπο (€15.486 για νοικοκυριά 2 προσώπων), ούτως ώστε να λαμβάνει στήριξη σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός συνταξιούχων με εισοδήματα που υπερβαίνουν το στατιστικό όριο της φτώχειας.
(5) Δόθηκε στους δικαιούχους του Σχεδίου Ενίσχυσης Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα πρόσβαση στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και περίπου 6600 έχουν καταστεί δικαιούχοι ΕΕΕ.
(6) Οι δικαιούχοι του Σχεδίου Ενίσχυσης Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα απέκτησαν πρόσβαση σε επιδότηση υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας τις οποίες χρειάζονται, επιπλέον του επιδόματος που παρέχεται βάσει του Σχεδίου Ενίσχυσης Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα.
(7) Παραχωρήθηκε δωρεάν διακίνηση με δημόσιες συγκοινωνίες για όλους τους δικαιούχους του Σχεδίου Ενίσχυσης Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα.
(8) Εφαρμόστηκε για 2η χρονιά το Σχέδιο Επιχορηγημένων Διακοπών για δικαιούχους του Σχεδίου Ενίσχυσης Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα σε ορεινά θέρετρα και θέρετρα του Πύργου Τυλληρίας, βάσει του οποίου επιχορηγείται το 100% του κόστους για 4ήμερες διακοπές για όλους τους δικαιούχους.
(9) Αυξήθηκαν τα εισοδηματικά όρια για παροχή Πασχαλινού Επιδόματος, από €9.750 για νοικοκυριό δύο ατόμων, σε €11.000, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο αριθμός των δικαιούχων του Πασχαλινού Επιδόματος.
(10) Από το 2017 άρχισε η σταδιακή επαναφορά του Τιμητικού Επιδόματος Πολύτεκνης Μάνας που είχε καταργηθεί το 2012. Δικαιούχοι για το Επίδομα Μάνας είναι οι πολύτεκνες μάνες με τουλάχιστον τέσσερα παιδιά.
Ως αποτέλεσμα των διαδοχικών αυξήσεων του Επιδόματος Συνταξιούχων με Χαμηλά Εισοδήματα που αναφέρονται ανωτέρω, ένα ζεύγος συνταξιούχων που λαμβάνουν την κατώτατη σύνταξη από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους €357 μηνιαίως χωρίς άλλα εισοδήματα, θα λαμβάνουν επίσης και από €200 μηνιαίως ο καθένας ως επίδομα χαμηλοσυνταξιούχων, δηλαδή συνολικά και οι δύο μαζί θα λαμβάνουν μηνιαίως ποσό €1.114, ποσό που υπερβαίνει το όριο της φτώχειας όπως αυτό υπολογίζεται από τη Στατιστική Υπηρεσία ενώ θα δικαιούνται επιπλέον όλες τις προαναφερόμενες παροχές επιπρόσθετα από το μηνιαίο επίδομα.
Στόχος και διαρκής προσπάθεια της Κυβέρνησης είναι η συνεχής ενίσχυση των συνταξιούχων, τόσο ως προς τα εισοδήματα τους αλλά και με αναγκαίες υπηρεσίες και προς αυτή την κατεύθυνση, όπως γνωρίζετε, έχει συσταθεί ο Φορέας Τρίτης Ηλικίας ο οποίος αναπτύσσει στρατηγική για την τρίτη ηλικία, ενώ μελετά θέματα ευρύτερης πολιτικής που αφορούν στους ηλικιωμένους και υποβάλλει σχετικές εισηγήσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων.
Η αναλογιστική μείωση στη σύνταξη σε περίπτωση που αυτή λαμβάνεται πρόωρα, πριν την ηλικία των 65 ετών, εφαρμόστηκε για σκοπούς ίσης μεταχείρισης των πολιτών, καθώς το ύψος αναλογιστικής μείωσης της σύνταξης που παρέχεται σε αυτές τις περιπτώσεις αντιστοιχεί στον αυξημένο αριθμό μηνών για τους οποίους καταβάλλεται η σύνταξη, δεδομένου ότι παρέχεται από πιο μικρή ηλικία σε σχέση με πρόσωπα που την λαμβάνουν στην προβλεπόμενη από τη Νομοθεσία ηλικία και έχουν τις ίδιες εισφορές. Η Κυπριακή Δημοκρατία το 2012 επέλεξε τη δεύτερη επιλογή, δηλαδή αντί της πλήρους κατάργησης της σύνταξης πριν τα 65 έτη, την αναλογιστική προσαρμογή της για τους ανωτέρω λόγους.
Με την ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και την
εφαρμογή της τροποποιητικής νομοθεσίας για την παροχή σύνταξης χηρείας
σε άνδρες με τους ίδιους όρους όπως και στις γυναίκες, έχει αρθεί μια
πολύ μεγάλη αδικία αλλά και αντισυνταγματικότητα που υπήρχε τόσο ενάντια
στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, των οποίων οι εισφορές χάνονταν
αντί να μετατρέπονται σε σύνταξη χηρείας με το θάνατό τους. Οποιαδήποτε
περαιτέρω βήματα σε σχέση με το θέμα αυτό θα πρέπει να εξεταστούν μόνο
υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης της βιωσιμότητας του Ταμείου
Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ζήτημα που αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα του
Υπουργείου.
Σχετικά με το Σχέδιο επιδόματος που προστίθεται στη θεσμοθέτηση
σύνταξη των προσώπων με πρόσθετη διάρκεια θητείας / εφεδρείας στην
Εθνική Φρουρά κατά την περίοδο της τουρκικής εισβολής του 1974 και των
αιχμαλώτων, ομήρων και παθόντων πολέμου σας ενημερώνω ότι έχει ήδη
εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και εφαρμόζεται η πρότασή μου για
συμπερίληψη και όσων λαμβάνουν σύνταξη αναπηρίας καθώς και άλλων ειδικών
περιπτώσεων στους δικαιούχους του Σχεδίου.Τέλος, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι η εισήγηση αρκετών από τα μέλη του Φορέα Τρίτης Ηλικίας για δημιουργία ενημερωτικού εγχειριδίου για τα δικαιώματα των συνταξιούχων, την οποία είχα υιοθετήσει κατά την τελευταία συνεδρία του Φορέα, έχει προχωρήσει σημαντικά και στην επόμενη συνεδρία του Φορέα αναμένω ότι θα συζητηθεί το πρώτο προσχέδιο του εν λόγω εγχειριδίου και την εισαγωγή του κόκκινου κουμπιού.
Το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, θέτει πάντα σε υψηλή προτεραιότητα την εφαρμογή προγραμμάτων που έχουν στόχο τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού και ιδιαίτερα της τρίτης ηλικίας. Είναι για το λόγο αυτό, που στηρίζουμε τη δημιουργία δομών φροντίδας και κοινωνικοποίησης των ηλικιωμένων στις οποίες παρέχουμε οικονομική ενίσχυση μέσα από το Σχέδιο Κρατικών Ενισχύσεων που διαχειρίζονται οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Συγκεκριμένα, στα πλαίσια του Σχεδίου Κρατικών Ενισχύσεων, δίδεται ετήσια οικονομική ενίσχυση, σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για τη λειτουργία προγραμμάτων που στοχεύουν στην κάλυψη των αναγκών φροντίδας των ηλικιωμένων είτε σε 24ωρη βάση, είτε για διημερεύουσα φροντίδα, ή για κατ’ οίκον φροντίδα. Συγκεκριμένα, το 2018, 62 τέτοια προγράμματα που εξυπηρετούν περίπου 2000 ηλικιωμένους, έλαβαν συνολική κρατική ενίσχυση πέραν του €1.380.000, ποσό το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 17% του συνολικού ποσού, που δόθηκε για επιχορήγηση όλων των προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας παγκύπρια.
Για το 2019 οι Κρατικές Ενισχύσεις είναι σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2019. Ήδη πολλοί Φορείς έχουν λάβει και αξιοποιήσει τη χορηγία τους.
Αναμένουμε να σας ακούσουμε να καταθέτετε τις σκέψεις και τους προβληματισμούς σας. Κλείνοντας, θέλω και πάλι να σας διαβεβαιώσω ότι η μέριμνα του Κράτους για βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων τρίτης ηλικίας και η διασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης τους, θα συνεχίσει να είναι ουσιαστική και διαρκής.
Εύχομαι καλή επιτυχία στις σημερινές σας εργασίες.
