Δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών για κυρώσεις της ΕΕ κατά της Τουρκίας και άλλα θέματα τρεχούσης πολιτικής φύσεως
Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης προέβη σε δηλώσεις σήμερα Παρασκευή 12 Ιουλίου 2019 στο «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος Ραδιοφώνου του ΡΙΚ για κυρώσεις της ΕΕ κατά της Τουρκίας και άλλα θέματα τρεχούσης πολιτικής φύσεως.
Οι σχετικές ερωτο-απαντήσεις έχουν ως ακολούθως:
«Ερώτηση: Τί γίνεται με τις κυρώσεις που θέλει να επιβάλει η ΕΕ για τις ενέργειες της Τουρκίας;
Απάντηση: Το θέμα που υπήρχε ήταν κατά πόσον η συνέχιση της εξέτασης των επιλογών από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το θέμα των κυρώσεων χρειαζόταν νέες προϋποθέσεις. Εκείνο που λέγαμε ήταν ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ήταν ξεκάθαρη. Δεν μπορούν να τεθούν νέες προϋποθέσεις για εξέταση αυτών των επιλογών και θεωρώ ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Αυτές οι αποφάσεις ,όμως, θα ληφθούν σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών την ερχόμενη Δευτέρα. Η διαδικασία που γίνεται τώρα δεν είναι κάτι ειδικό για την Κύπρο. Στην ΕΕ συμφωνούμε και κλείνουμε ένα κείμενο όταν όλα τα κράτη μέλη είναι ικανοποιημένα. Επομένως, αυτό που γίνεται είναι μια συνήθης διαδικασία, όπως γενικότερα και οι υπόλοιπες διεργασίες που γίνονται.
Ερώτηση: Ισχύει το ότι η Κύπρος ήθελε να επιβληθούν «στοχευμένα» και όχι «περιοριστικά» μέτρα στην Τουρκία;
Απάντηση: Αυτό δεν είναι ακριβές. Η διαφωνία που υπήρχε ήταν το αν η μελέτη για τα στοχευμένα μέτρα πρέπει να συνεχιστεί αυτή τη στιγμή ή όχι και να περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν οι τουρκικές ενέργειες. Τα στοχευμένα μέτρα είναι οι κυρώσεις που αναφέρονται στα άτομα και στις εταιρίες που εμπλέκονται. Εμείς λέμε ότι στη βάση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που λήφθηκε από τους ηγέτες που καλούσε την Επιτροπή να εξετάσει επιλογές και γι’ αυτό το θέμα θα πρέπει να συνεχιστεί αυτή η μελέτη και όχι η εξέτασή της να εξαρτάται από το αν υπάρχει κλιμάκωση από πλευράς Τουρκίας. Ήδη υπάρχει κλιμάκωση σε μεγάλο βαθμό, όπως περιγράφεται ξεκάθαρα.
Οι κυρώσεις δεν είναι όπως τα υπόλοιπα πολιτικά, διπλωματικά και οικονομικά μέτρα, χρειάζονται περισσότερη επεξεργασία και το αντιλαμβανόμαστε απόλυτα. Όπως είπε και ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, η Επιτροπή και οι Υπηρεσίες της έδρασαν σε χρόνο ρεκόρ σε σχέση με τον κατάλογο των μέτρων. Εκείνο που ζητούμε είναι να συνεχιστεί αυτή η μελέτη για το θέμα των κυρώσεων και να μην χρειάζεται νέα απόφαση για να εξεταστεί κατά πόσο θα μας υποβάλουν εισηγήσεις. Το θέμα είναι σε σιωπηρή διαδικασία μέχρι τις 10 ώρα Βρυξελών και μπορώ να σας πω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έσπασε ούτε θα σπάσει τη σιωπηρή διαδικασία διότι το κείμενο είναι απόλυτα ικανοποιητικό.
Συζήτηση γίνεται με όλα τα κράτη και έτσι γίνεται κάθε φορά. Εξάλλου, δεν λαμβάνεται τώρα η πολιτική απόφαση. Η πολιτική απόφαση έχει ληφθεί ήδη. Εκεί ήταν το δύσκολο κομμάτι. Λήφθηκε πολιτική απόφαση και τώρα συζητούνται τα συγκεκριμένα. Σίγουρα, η κάθε χώρα τοποθετείται λαμβάνοντας υπόψη και τα δικά της συμφέροντα. Επίσης, έχουμε να κάνουμε με την Τουρκία: μια πολύ σημαντική χώρα που παίζει ρόλο και στο μεταναστευτικό κ.ά. Αυτές όμως οι συζητήσεις είναι πολύ συνηθισμένες στην ΕΕ. Έτσι λαμβάνονται οι αποφάσεις στην ΕΕ. Για την ώρα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι λέμε δημόσια. Είχαμε πει ότι η αντίδρασή μας θα επικεντρωθεί σε πολιτικά, διπλωματικά, οικονομικά και νομικά μέσα αξιοποιώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την οποία θεωρούμε ότι έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα. Οι Υπηρεσίες της ΕΕ έδρασαν σε χρόνο ρεκόρ για να ετοιμαστεί ένας κατάλογος. Ευελπιστούμε να μην χρειαστεί να ληφθούν περαιτέρω μέτρα. Στόχος μας είναι να υπάρξει αποκλιμάκωση, κάτι που θα βοηθήσει και στην επανέναρξη των συνομιλιών. Θέλω να αναφέρω και κάτι άλλο διότι βλέπω δύο στοιχεία που είναι σημαντικά. Κατ’ αρχάς αναφέρω ότι στην περίπτωση της Ρωσίας, η ΕΕ άρχισε να παίρνει μέτρα τον Μάρτιο 2014. Η κλιμάκωση αυτής της διαδικασίας κράτησε 6 μήνες. Τα τελευταία μέτρα λήφθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2014. Είναι λοιπόν σημαντικό να έχουμε αυτό το στοιχείο υπόψη μας. Το δεύτερο στοιχείο που θέλω να αναφέρω είναι ότι από το 2005 που ξεκίνησε η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, με εξαίρεση το 2006 που η ΕΕ προχώρησε σε πάγωμα 8 κεφαλαίων λόγω του ότι η Τουρκία δεν επέκτεινε την τελωνειακή ένωση με την Κυπριακή Δημοκρατία, αν ληφθούν μέτρα αυτή τη φορά θα είναι η πρώτη φορά που λαμβάνονται συλλογικά μέτρα. Μονομερή θέματα έχουν ληφθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία και ,πράγματι, το 2009 παγώσαμε 6 κεφάλαια. Αυτές οι ενέργειες ήταν μονομερείς. Τώρα όμως μιλάμε για συλλογική αντίδραση της ΕΕ και όχι της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τα μέτρα, όμως, από μόνα τους δεν μπορούν να οδηγήσουν σε τερματισμό των τουρκικών ενεργειών. Είναι μια συλλογική αντίδραση της ΕΕ που στέλνει ένα μήνυμα στην Τουρκία ότι οι ενέργειές της δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει έκκληση προς την Τουρκία να διαπραγματευτεί με την Κυπριακή Δημοκρατία για τον καθορισμό των θαλάσσιών μας συνόρων, αλλά υπάρχει και η ετοιμότητα της ΕΕ να βοηθήσει για να υπάρξει αποκλιμάκωση μέσω τερματισμού των τουρκικών ενεργειών για ν’ αρχίσει διάλογος. Έχει γίνει μια προσπάθεια από την κα Λουτ. Στις 8 Ιουλίου έγινε τηλεδιάσκεψη με αξιωματούχους του βρετανικού Υπουργείου εξωτερικών. Συζήτησε και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πρόσφατα. Εκτιμώ ότι το τελευταίο δεκαήμερο Ιουλίου θα έχει πιο εντατικές επαφές και ευελπιστούμε αυτή η προσπάθεια να έχει αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο. Εκείνο όμως που θα βοηθήσει στην επανέναρξη των συνομιλιών είναι ο τερματισμός των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας.
Οι επιλογές που εχουμε αυτή τη στιγμή είναι είτε κοινή συνάντηση των 2 ηγετών με την κα Λουτ, είτε με το ΓΓ του ΟΗΕ είτε διάσκεψη τύπου Κραν Μοντανά. Θα διερευνηθεί το έδαφος για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που είχαμε μείνει στο Κραν Μοντανά. Υπάρχουν κάποια σημεία στα οποία διαφωνούμε και πρέπει να δούμε πώς αντιμετωπίζουμε αυτές τις διαφωνίες. Για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις διαφωνίες υπάρχουν τρείς τρόποι. Ο ένας τρόπος είναι να επιμένουμε στις θέσεις μας ξέροντας ότι η άλλη πλευρά δεν θα τις δεχτεί και δεν θα έχει αποτέλεσμα. Ο δεύτερος τρόπος είναι να υιοθετήσουμε αυτό που λέει η άλλη πλευρά, κάτι που αντιλαμβάνεστε ότι δεν το εισηγείται κανείς. Ο τρίτος τρόπος είναι να προβληματιστούμε πάντα εντός του πλαισίου των συζητήσεων και των ψηφισμάτων για επίλυση του Κυπριακού. Αυτή είναι η προσέγγιση ούτως ώστε να βρεθούν λύσεις στα σημεία διαφωνίας. Αν δεν βρεθούν λύσεις στα σημεία διαφωνίας, πώς θα καταλήξουμε σε θετικό αποτέλεσμα; Οι διαφωνίες είναι πολύ συγκεκριμένες και σε αυτές θα πρέπει να επικεντρωθούμε. Οι ιδέες του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν αναιρούν συγκλίσεις. Έρχονται να λύσουν τα προβλήματα που προέκυψαν στη Γενεύη και στο Μοντ Πελεράν και στο Κραν Μοντανά.
Ερώτηση: Δηλαδή τώρα λέμε στον ΓΓ του ΟΗΕ «όλες οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί και έχουν καταγραφεί με το τέλος του Κραν Μοντανά ισχύουν και πάμε να λύσουμε αυτές τις διαφορές που είχαν προκύψει»;
Απάντηση: Όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλά για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από εκεί που είχαμε μείνει στο Κραν Μοντανά τί διαφορετική ερμηνεία μπορείτε να δώστε σ’ αυτό; Η απάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι ξεκάθαρη και ο προβληματισμός αυτός έρχεται να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις διαφωνίες που δεν μας οδήγησαν σε θετικό αποτέλεσμα. Πώς διαφορετικά θα λύσουμε το Κυπριακό; Τώρα είμαστε στην προσπάθεια να δούμε πώς θα προχωρήσει η διαδικασία. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον κ. Ακιντζί και ελπίζουμε να έχουν συνάντηση το συντομότερο.
Ερώτηση: Αυτή η συνάντηση θα γίνει πριν έρθει η κα Λουτ;
Απάντηση: Δεν γνωρίζω διότι δεν ξέρω ακριβώς την ημερομηνία που θα έρθει η κα Λουτ. Πάντως δεν είναι κατ’ ανάγκη απαραίτητο να μιλήσουν οι δύο ηγέτες πρώτα μόνοι τους. Θεωρώ ότι οι τηλεφωνικές επαφές που είχαν πρόσφατα οι δύο ηγέτες είναι εξελίξεις που μπορούν να συμβάλουν θετικά στην προσπάθεια. Αντιλαμβάνεστε είναι σημαντικό να υπάρχει αυτή η σχέση ανάμεσα στους δύο ηγέτες. Δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα αλλά θεωρώ ότι είναι κάτι θετικό.
Ερώτηση: Τι γίνεται με τις πρόσφατες ρυθμίσεις του δικτύου κινητής τηλεφωνίας;
Απάντηση: Είναι μια εξέλιξη θετική. Μπορεί να μην λύνει εξ ολοκλήρου το πρόβλημα, αλλά είναι θετική, ένα μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ένα από τα 21 που είχε προτείνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Στόχος είναι να υιοθετούμε ΜΟΕ που ενισχύουν το στόχο της λύσης όπως περιγράφεται/συζητείται και όχι αυτά που παγιώνουν την υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων. Δεν τίθεται θέμα οποιουδήποτε καθεστώτος και δεν υπάρχει καμιά αρνητική εξέλιξη που μπορεί να προκύψει από το να βοηθηθεί η επικοινωνία μεταξύ Ε/κ και Τ/κ μέσα από την τηλεφωνική επικοινωνία που έγινε χθες.
Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε το προσχέδιο της έκθεσης;
Απάντηση: Η μεγάλη εικόνα είναι η ξεκαθαρη ανάγκη απρόσκοπτης συνέχισης της Ειρηνευτικής Δύναμης στη βάση του τι κάνει στην Κύπρο και είναι σημαντικό που αυτό το βλέπει ο ΓΓ του ΟΗΕ. Το δεύτερο και πιο σημαντικό είναι το Ψήφισμα που θα υιοθετηθεί στη βάση αυτής της έκθεσης. Υπάρχουν ,όμως, και αναφορές στην έκθεση που δεν είναι ικανοποιητικές ,και δεν είναι η πρώτη φορά. Εν πάση περιπτώσει, η μεγάλη εικόνα που κρατάμε αυτή τη στιγμή είναι η προσέγγιση του ΓΓ του ΟΗΕ για απρόσκοπτη συνέχιση της ειρηνευτικής δύναμης.
Ερώτηση: Ο ΓΓ του ΟΗΕ έχει στείλει απαντήσεις στις επιστολές του Προέδρου της Δημοκρατίας;
Απάντηση: Επιστολές για συγκεκριμένες προσεγγίσεις μπορεί μερικές φορές να απαντώνται μέσα από προφορικές συζητήσεις και διαλόγους που γίνονται. Έχει όμως υπάρξει μια απάντηση σε επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας για το θέμα της Αμμοχώστου.»
