Δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών κ.
Νίκου Χριστοδουλίδη, μετά από συνάντησή του με τη Μόνιμη Αντιπρόσωπο
των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, Πρέσβειρα Nikki Haley
Συνεχίζοντας τις επαφές του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης είχε το πρωί της Πέμπτης 8 Νοεμβρίου 2018, συνάντηση με τη Μόνιμη Αντιπρόσωπο των Ηνωμένων Πολιτειών στα Ηνωμένα Έθνη, Πρέσβειρα Nikki Haley.
Τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη συνάντηση, η οποία έγινε στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία των Ηνωμένων Πολιτειών στα Ηνωμένα Έθνη, στη Νέα Υόρκη, ήταν η επανέναρξη των συνομιλιών και η ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (ΟΥΝΦΙΚΥΠ). Ο Υπουργός Εξωτερικών συνοδευόταν από τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κύπρου στα Ηνωμένα Έθνη, Πρέσβη Κορνήλιο Κορνηλίου και τη Διευθύντρια του Γραφείου του κα Μαρία Χατζηθεοδοσίου, ενώ από αμερικανικής πλευράς, παρών ήταν ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών στα Ηνωμένα Έθνη, Πρέσβης Jonathan Cohen.
Αμέσως μετά από τη συνάντηση, ο κ. Χριστοδουλίδης προέβη σε δηλώσεις και απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ως ακολούθως:
«Υπουργός Εξωτερικών: Ήταν μια πολύ καλή και ειλικρινής συζήτηση, κατά τη διάρκεια της οποίας δύο ήταν τα θέματα που κυριάρχησαν:
Πρώτον, οι προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών. Εκτιμούμε και ευελπιστούμε ότι σύντομα η κα Lute θα βρίσκεται στην Κύπρο, αλλά θα επισκεφθεί και τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη, ούτως ώστε να καθοριστούν, το συντομότερο δυνατόν, οι όροι αναφοράς που θα οδηγήσουν στην επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών, με την ελπίδα θετικής κατάληξης το συντομότερο δυνατόν. Θεωρούμε θετικό το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν την προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα, στηρίζουν την προσπάθεια της κας Lute και ευελπιστούμε ότι πολύ σύντομα θα υπάρξουν αποτελέσματα.
Το δεύτερο θέμα, αφορά στην ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών. Συμφωνούμε απόλυτα, είναι κοινή η προσέγγιση για την ανάγκη ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο. Μια ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της, χωρίς φυσικά να αλλοιώνεται το πλαίσιο βάσει του οποίου η ΟΥΝΦΙΚΥΠ εγκαταστάθηκε στην Κύπρο, και λαμβάνοντας φυσικά υπόψη και τη διάσταση των διμερών σχέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ερώτηση: Δηλαδή διαπιστώσατε μια διαφοροποίηση της αμερικανικής θέσης σε σχέση με την αρχική;
Υπουργός Εξωτερικών: Δεν θα έλεγα διαφοροποίηση. Εκείνο που μέσα από τον διάλογο προκύπτει είναι ότι οι στόχοι μας είναι κοινοί. Από την μια, να επαναρχίσει ο διάλογος το συντομότερο δυνατόν, και θεωρούμε ότι είναι σημαντικό που οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, στηρίζουν αυτή την προσπάθεια. Αλλά και σε σχέση με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η κοινή προσέγγιση που έχουμε είναι η ανάγκη ενίσχυσης της αποτελεσματικότητάς της, χωρίς να αγγίζουμε τους όρους εντολής, βάσει των οποίων η δύναμη εγκαταστάθηκε στην Κύπρο το 1964.
Ερώτηση: Έχουν αντιληφθεί, κ. Υπουργέ, ότι βάζοντας κάποιους σκληρότερους όρους, ουσιαστικά βοηθούν αυτό που θέλει η Τουρκία, την αποχώρηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ή κάτι ανάλογο με όσα έλεγε και ο κ. Akinci στην επιστολή του τον Ιούλιο;
Υπουργός Εξωτερικών: Είναι δεδομένο, γίνεται κατανοητό, ότι η όποια συζήτηση σε σχέση με το μέλλον της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ενδεχομένως να εκλαμβάνεται από κάποιους ως ευκαιρία, ως κίνητρο για μη επανέναρξη των συνομιλιών, στοχεύοντας με αυτό τρόπο σε ουσιαστικές αλλαγές, περισσότερο σε σχέση το πώς εγκαταστάθηκε η ειρηνευτική δύναμη στην Κύπρο το 1964. Είναι γνωστή η τουρκική προσέγγιση από το 1964 και σε σχέση με το Ψήφισμα 186 αλλά και τη λειτουργία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην Κύπρο, με φιλοξενούσα χώρα την Κυπριακή Δημοκρατία. Θέλω να αναφέρω ότι όλα αυτά συζητήθηκαν και θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για τα αποτελέσματα των συζητήσεων αλλά και τα όσα έχω ακούσει.
Ερώτηση: κ. Υπουργέ, πώς σχολιάζετε την άποψη ότι η διμερής συμφωνία είναι ουσιαστικά το σχέδιο Β’ των Αμερικανών σε περίπτωση που δεν τα βρουν με την Άγκυρα;
Υπουργός Εξωτερικών: Η δική μας συμφωνία, η Δήλωση Προθέσεων που υπογράψαμε, είναι βασισμένη σε μια θετική προσέγγιση, σε μια θετική ατζέντα και δεν στρέφεται ενάντια στην όποια τρίτη χώρα. Εργαζόμαστε μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και άλλα κράτη της περιοχής, στη βάση μιας θετικής προσέγγισης, για να αντιμετωπίσουμε από κοινού προκλήσεις, οι οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν σαφώς πιο αποτελεσματικά εάν υπάρχει αυτή η συνεργασία.
Ερώτηση: Από αμερικανικής πλευράς υπήρξε τοποθέτηση ότι θα βοηθούσε και η τουρκική συνεργασία στην περιοχή;
Υπουργός Εξωτερικών: Αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία. Εμείς επιθυμούμε, εάν θέλετε, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, να υπάρξει πλήρης ομαλοποίησης των σχέσεων μας με την Τουρκία. Μια υποχρέωση εξάλλου που απορρέει και από την ευρωπαϊκή της προοπτική, έτσι ώστε να μπορεί και η Άγκυρα να συμμετάσχει στον διάλογο που αναπτύσσεται στην περιοχή, όχι μόνο για τα ενεργειακά αλλά και για πολλά άλλα θέματα. Αυτό εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την Τουρκία. Εάν η Τουρκία σεβαστεί το διεθνές δίκαιο, εάν η Τουρκία μοιράζεται το ίδιο όραμα που έχουν όλα τα κράτη για την περιοχή και εάν η Τουρκία προχωρήσει στην επίλυση του Κυπριακού, φυσικά και επιθυμούμε να συμμετάσχει στον περιφερειακό διάλογο που έχει αναπτυχθεί.
Ερώτηση: Πώς τοποθετήθηκε ο αμερικανικός παράγοντας για τις προσκλήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή και στην ελληνική ΑΟΖ;
Υπουργός Εξωτερικών: Υπάρχει η δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών που αναφέρεται πολύ συγκεκριμένα στην άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από εκεί και πέρα, εδώ και καιρό, ακούμε καθημερινά δηλώσεις από τουρκικής πλευράς, που στην ουσία πρόκειται για απειλές έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας και των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη μας. Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να εμπλακούμε σε έναν δημόσιο διάλογο που στόχο έχει την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στις ενέργειές μας, που διαχρονικά γίνονται, στη βάση του διεθνούς δικαίου και της σχετικής Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας του 1982. Η παρουσία όλων αυτών των ενεργειακών κολοσσών είναι ξεκάθαρη ψήφος εμπιστοσύνης και δεν θα εμπλακούμε σε έναν δημόσιο διάλογο αμφισβήτησης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Ερώτηση: Θεωρείτε, κ. Υπουργέ, ότι όποιες πιθανές κινήσεις της Τουρκίας μπορεί να τις ελέγξει η δική μας πλευρά; Μπορεί να προκύψουν κάποιες απρόβλεπτες κινήσεις;
Υπουργός Εξωτερικών: Εκεί που επικεντρώνεται η προσοχή μας, είναι να προβαίνουμε σε όλες εκείνες τις ενέργειες – κι αυτό κάνουμε εδώ και καιρό – έτσι ώστε να υπάρξει απρόσκοπτη συνέχιση των ενεργειακών μας σχεδιασμών.
Ερώτηση: Και στρατιωτικές ενέργειες;
Υπουργός Εξωτερικών: Εμείς θεωρούμε ότι είναι μέσα από τις διπλωματικές ενέργειες, μέσα από τον διάλογο, που μπορούν να βρεθούν λύσεις. Ποτέ οι στρατιωτικές επιλογές δεν ήταν προσφερόμενη λύση, είτε σε θέματα που αφορούν στην περιοχή μας ή και γενικότερα διαφορές που υπάρχουν σε διεθνές επίπεδο.
Ερώτηση: Πού στηρίζετε την αισιοδοξία σας ότι θα προκύψει συμφωνία στους ‘όρους αναφοράς’ και θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες, με δεδομένη τη στάση της Άγκυρας;
Υπουργός Εξωτερικών: Η αισιοδοξία μου προκύπτει από την παρουσία μου στη συζήτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με την κα Lute. Από τη συζήτηση που έγινε, από τα αποτελέσματα αυτής της συζήτησης, από το πολύ έντονο ενδιαφέρον της κας Lute, από τον τρόπο που προσεγγίζει τα θέματα. Θέλω να πιστεύω ότι σύντομα θα υπάρξει κατάληξη στους ‘όρους αναφοράς’ που θα οδηγήσουν στην άμεση επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών.»
