Χαιρετισμός του Υπουργού
Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνά Νικολάου στο 2ο Εθνικό Φόρουμ
για τα Δικαιώματα των Παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον
Είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που απευθύνω σήμερα χαιρετισμό, στο 2ο Εθνικό Φόρουμ για τα Δικαιώματα των Παιδιών, που διοργανώνει ο Οργανισμός Hope for Children, και που φέτος αφορά τα δικαιώματα των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον.
Με στόχο τη διαφύλαξη της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου και των ευκαιριών που μας προσφέρει, ως μέσο ανάπτυξης της επικοινωνίας και γρήγορης διάδοσης των πληροφοριών, και ταυτόχρονα την παρεμπόδιση της μετατροπής του σε ένα ανεξέλεγκτο πεδίο δράσης επίδοξων εγκληματιών, η Κυβέρνηση εργάζεται εντατικά για την ανάπτυξη ενός περιβάλλοντος ασφάλειας για τα παιδιά μας στον κυβερνοχώρο, στα πλαίσια της Εθνικής Στρατηγικής Κυβερνοασφάλειας της Δημοκρατίας.
Όραμα της ψηφιακής στρατηγικής της Κυβέρνησης είναι οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών να στηρίξουν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και να ενισχύσουν τη συμμετοχή των πολιτών στο κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό γίγνεσθαι.
Είναι γεγονός ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας και γενικότερα του ψηφιακού περιβάλλοντος στις μέρες μας, έχουν αλλάξει τον τρόπο εκπαίδευσης και έκφρασης των παιδιών. Το δικαίωμα πρόσβασης των παιδιών σε ένα ασφαλές διαδικτυακό περιβάλλον, αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες της Κυβέρνησης, η οποία προχώρησε στον καταρτισμό της «Εθνικής Στρατηγικής για ένα Καλύτερο Διαδίκτυο για τα Παιδιά στην Κύπρο», με στόχο την ανάπτυξη κουλτούρας αξιοποίησης του διαδικτύου με δημιουργικότητα, ασφάλεια, υπευθυνότητα, κριτική και ηθική σκέψη.
Στα πλαίσια της Εθνικής Στρατηγικής Κυβερνοασφάλειας, η οποία έχει λάβει υπόψη τις βασικές παραμέτρους της Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εστιάζει στη διακυβερνητική συνεργασία καθώς επίσης και στη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει αναγνωρίσει τομείς δράσεως για την πρόληψη και δίωξη του ηλεκτρονικού εγκλήματος όπως, η ενίσχυση της αναφοράς εγκλημάτων και της συλλογής πληροφοριών μέσω της ανάπτυξης επιγραμμικής πλατφόρμας καταγγελιών, η βελτίωση των τεχνικών μέσων και εξοπλισμού για την αποτελεσματική διερεύνηση τέτοιων υποθέσεων, η αναθεώρηση της νομοθεσίας, η βελτίωση της συνεργασίας με τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου, καθώς επίσης η εκπαίδευση τόσο των Αρχών επιβολής του νόμου, όσο και των εισαγγελικών και δικαστικών Αρχών που καλούνται να χειριστούν τέτοιες υποθέσεις.
Σημαντικό μέρος των προσπαθειών μας εστιάζεται και στην πρόληψη και την ευαισθητοποίηση του κοινού. Ειδικότερα, απευθυνόμαστε στους μαθητές με σκοπό να τους ενημερώσουμε για τους κινδύνους που παραμονεύουν στο διαδίκτυο, άλλα και σε στελέχη επιχειρήσεων με στόχο την προστασία σημαντικών πληροφοριών και δεδομένων που σχετίζονται με τη λειτουργία της επιχείρησής τους.
Η εκπαίδευση του προσωπικού των Αρχών επιβολής του νόμου, των δικηγόρων, αλλά και των δικαστών σε θέματα αποτελεσματικής διερεύνησης και δίωξης εγκλημάτων αποτελεί επίσης σημαντική παράμετρο των προσπαθειών μας. Στα πλαίσια ευρωπαϊκού προγράμματος και με τη συμβολή άλλων κυβερνητικών τμημάτων, ιδιωτικών οργανισμών, περιλαμβανομένων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και ΜΚΟ, έχουμε πρόσφατα ολοκληρώσει σειρά εκπαιδεύσεων, με στόχο την ενημέρωση και την κατάρτιση όλων των εμπλεκόμενων φορέων στους τομείς των αρμοδιοτήτων τους.
Η εφαρμογή των δράσεων μας έχει αξιολογηθεί με πολύ θετικά αποτελέσματα από το Συμβούλιο της ΕΕ, το οποίο στην Έκθεσή του έχει καταγράψει καλές πρακτικές που εφαρμόζονται στην Κύπρο, ειδικότερα στους τομείς της πρόληψης και ευαισθητοποίησης μαθητών και μικρών παιδιών, της αξιοποίησης ευρωπαϊκών πόρων και του επιπέδου κατάρτισης του προσωπικού του Γραφείου Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και του Δικανικού Εργαστηρίου Ηλεκτρονικών Δεδομένων της Αστυνομίας.
Όσον αφορά τον τομέα πρόληψης της τρομοκρατίας, ως Υπουργείο θεωρούμε εξαιρετικά σημαντική τη συνεχή ανάπτυξη της στενής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την πρόληψη και αντιμετώπιση των απειλών και της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο. Για το θέμα αυτό, όπως και για την προπαγάνδα που γίνεται μέσω του διαδικτύου με σκοπό τη στρατολόγηση παιδιών-νεαρών τρομοκρατών, υποστηρίξαμε σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη λειτουργία εξειδικευμένων Τμημάτων στην ΕΥΡΩΠΟΛ (EUROPOL), τα οποία τροφοδοτούν με πληροφόρηση, αλλά και στηρίζουν τις εθνικές Αρχές στο έργο τους, με σημαντικά μέχρι στιγμής αποτελέσματα.
Περαιτέρω, μεγάλο μέρος της προσπαθειών μας ως Πολιτεία, είναι η μείωση και η πρόληψη του ηλεκτρονικού εγκλήματος, αφού το ηλεκτρονικό έγκλημα, όχι μόνο αυξάνεται αλλά παρουσιάζεται να λαμβάνει συνεχώς διαφορετικές μορφές, όπως είναι η σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων, η παιδική πορνογραφία, οι εκβιασμοί, οι οικονομικές απάτες και η απόσπαση ή κλοπή δεδομένων.
Λόγω της σημαντικής τεχνογνωσίας που αποκτήθηκε τα τελευταία χρόνια, μέσω της συστηματικής εκπαίδευσης άλλα και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και πληροφοριών με άλλα κράτη και οργανισμούς, που εξειδικεύονται στο θέμα, οι διωκτικές Αρχές έχουν διαχειριστεί αυξημένα περιστατικά παιδικής πορνογραφίας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το έτος 2017, η Αστυνομία διαχειρίστηκε 130 υποθέσεις και φέτος έχουν διερευνηθεί 120 υποθέσεις μέχρι σήμερα, από τις μόλις 23 που διαχειρίστηκε κατά το έτος 2013. Σημαντικό μέτρο αποτελεί και η λειτουργία πλατφόρμας καταγγελιών, η οποία το 2017 έχει δεχθεί περίπου 1000 καταγγελίες.
Η Αστυνομία προβαίνει σε ενημερωτικές διαλέξεις και εργαστήρια, τόσο σε σχολεία όσο και σε οργανωμένα σύνολα, για θέματα ασφαλούς χρήσης διαδικτύου, cyber bullying και ρατσισμού, κλπ. Πέραν των ενημερωτικών εντύπων και των παρεμβάσεων που γίνονται ολόχρονα στα ΜΜΕ, για την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση των παιδιών, κατά το τρέχον έτος πραγματοποιήθηκαν 24 διαλέξεις παγκύπρια, σε σχολεία Δημοτικής και Μέσης εκπαίδευσης.
Όμως είναι εξαιρετικά σημαντικός ο ρόλος των ιδίων των γονέων όσον αφορά την προστασία και καθοδήγηση των παιδιών κατά τη χρήση του διαδικτύου. Εάν, για παράδειγμα, το περιεχόμενο που έχουν δημοσιεύσει θέτει σε κίνδυνο την αξιοπρέπεια, την ασφάλεια ή την ιδιωτική τους ζωή, ή μπορεί να είναι επιζήμιο γι αυτά, θα πρέπει να διαγραφεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει, κυρίως, να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για προστασία των παιδιών, από παρεμβάσεις που αποσκοπούν στη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση τους.
Η Κυβέρνηση επενδύει στην πρόληψη και μείωση του κυβερνοεγκλήματος, μέσα από συγκεκριμένες δράσεις, όπως είναι η διαρκής ενίσχυση των διαθέσιμων τεχνικών εργαλείων και λογισμικών προγραμμάτων για αποτελεσματική διερεύνηση τέτοιων υποθέσεων και διαφύλαξη των νέων χρηστών του διαδικτύου από νέες παράνομες εφαρμογές και λογισμικά.
Παράλληλα, στηρίζει κάθε δράση που αφορά στην πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση του κοινού, μέσω οργανωμένων σεμιναρίων και διαλέξεων, όπως είναι το σημερινό φόρουμ, θεωρώντας ότι η εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ Δημόσιου τομέα και ΜΚΟ, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην πρόληψη και διερεύνηση του εγκλήματος που διαπράττεται μέσω του διαδικτύου και ιδιαίτερα σε βάρος των παιδιών.
Είμαι βέβαιος ότι οι εκλεκτοί ομιλητές που μετέχουν στο φόρουμ, θα μοιραστούν πολύτιμες γνώσεις και εμπειρίες όσον αφορά τα δικαιώματα στην παροχή και τη συμμετοχή, καθώς και την προστασία και ενδυνάμωση των παιδιών και των νέων μας στον ραγδαία εξελισσόμενο ψηφιακό κόσμο που ζούμε.
Κλείνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ τον οργανισμό Hope for Children για τη σημερινή διοργάνωση και να ευχηθώ το φόρουμ να αποτελέσει μια ακόμα ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, που θα μπορέσουμε όλοι να αξιοποιήσουμε στο άμεσο μέλλον.
