Χαιρετισμός Κυβερνητικού Εκπρόσωπου στο δείπνο για τον εορτασμό των 20 χρόνων λειτουργίας της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου
Είναι με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση που βρίσκομαι εδώ απόψε μαζί σας για τα εικοσάχρονα της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου. Με την ευκαιρία της αποψινής εορταστικής εκδήλωσης, σας συγχαίρω για το σημαντικό και πολύπλευρο έργο που επιτελεί η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης εδώ και είκοσι χρόνια.
Πηγαίνοντας πίσω, πριν 20 χρόνια, το 1998, υπήρξε έτος-ορόσημο για τον τομέα της ραδιοτηλεόρασης στην Κύπρο. Τότε, έξι χρόνια προτού η Κύπρος καταστεί πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απέκτησε με νομοθετική πράξη έναν σημαντικό ευρωπαϊκό θεσμό, με στόχο τη ρύθμιση του νευραλγικού και συνάμα ευαίσθητου τομέα της ραδιοτηλεόρασης.
Ζήσαμε τότε, όσοι είχαμε εμπλακεί στα ραδιοτηλεοπτικά δρώμενα της εποχής –και έτυχε να είμαι ένας από αυτούς- μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία με την καινοτομία, αλλά και τις τόσες προκλήσεις που καλείτο να αντιμετωπίσει η κυπριακή κοινωνία. Ένα κοινωνικό ρεύμα έφερε από το τέλος της δεκαετίας του 1980 και τις αρχές της δεκαετίας του 1990 τη μεγάλη αλλαγή που ήταν η λειτουργία μη κρατικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών μέσων. Για την Κύπρο ήταν μια διαδικασία κοσμογονικής όσμωσης. Μέσα σε ένα περιβάλλον από το οποίο όμως δεν έλειπαν πάντοτε και οι απορίες και τα ερωτηματικά, αφού απουσίαζε οποιοδήποτε ρυθμιστικό πλαίσιο. Ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά της κυπριακής εμπειρίας –όπως εξάλλου συνέβηκε και σε κάποιες άλλες χώρες- ότι η ραγδαία αλλαγή στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο προηγήθηκε της όποιας συνολικής ρύθμισης. Η κοινωνία το ζητούσε και τελικά έγινε πραγματικότητα. Η πολιτεία όμως δεν ήταν από την αρχή προετοιμασμένη.
Ενώ και αμέσως μετά, περί το τέλος της δεκαετίας του 1990, η Κυβέρνηση πρότεινε και μετά από διαβουλεύσεις το Κοινοβούλιο –του οποίου ήμουν τότε και εγώ μέλος- θεσμοθέτησε το πρώτο ρυθμιστικό πλαίσιο. Ήταν μια διαδικασία που έλαβε βεβαίως υπόψη τη διεθνή εμπειρία και πρακτική, αλλά συχνά προχωρούσε και με ψηλαφίσεις και προσαρμογές.
Γιατί τα αναφέρω όλα αυτά; Διότι πρέπει να θυμόμαστε και να έχουμε συνείδηση ότι περάσαμε από πολλά στάδια και διακυμάνσεις μέχρι να φτάσουμε στη σημερινή κατάσταση πραγμάτων. Και ότι το έργο των Ρυθμιστικών Αρχών και ειδικά της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης δεν ήταν πάντοτε απλό ή δεδομένο, αφού είχε βρεθεί εξ αρχής αντιμέτωπο με τετελεσμένα και έπρεπε να οριοθετήσει έναν χώρο κοινωνικής δραστηριότητας με μεγάλη επιρροή και σημασία, ο οποίος όμως προϋπήρξε της ιδίας.
Με τη θέσπιση του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Οργανισμών Νόμου 7(Ι) του 1998, άνοιξε ο δρόμος για τη δημιουργία και λειτουργία της ανεξάρτητης Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου. Της Αρχής, που ανάμεσα σε άλλες αρμοδιότητες, είχε την ευθύνη να χορηγήσει άδειες τόσο σε υφιστάμενους όσο και σε νέους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς οργανισμούς, καθώς επίσης να ρυθμίσει και να εποπτεύσει τη λειτουργία τους, στο πλαίσιο της προαναφερθείσας νομοθεσίας. Το πόσο νευραλγικής σημασίας είναι αυτή η λειτουργία της Αρχής το διαπιστώσαμε, για παράδειγμα, με τη μεγάλη αναστάτωση που είδαμε να παρατηρείται αλλού γύρω από τις σχετικές αδειοδοτήσεις.
Το 2018 αποτελεί μια ξεχωριστή χρονιά για την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, εφόσον συμπληρώνονται φέτος 20 χρόνια λειτουργίας της. Δύο δεκαετίες συνυφασμένες με ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, γεγονός που επέβαλλε στην Αρχή την ανάλογη αναπροσαρμογή της σε μια νέα τάξη πραγμάτων. Και θα πρέπει χωρίς αμφιβολία να συγχαρούμε την Αρχή και όλους τους συντελεστές της για το έργο που έχουν επιτελέσει και για την ικανότητα συνεχούς αναπροσαρμογής και εξέλιξης.
Μια από τις σημαντικότερες αλλαγές υπήρξε η επιτυχής μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή τηλεόραση, καθώς επίσης και η εμφάνιση της έξυπνης τηλεόρασης (Smart TV) που δίνει τη δυνατότητα στους δέκτες να συνδέονται άμεσα με διαδικτυακές πλατφόρμες, εφαρμογές και άλλες υπηρεσίες.
Η Κύπρος, κατάφερε να υλοποιήσει την πλήρη μετάβασή της από την αναλογική στη ψηφιακή τηλεόραση το 2011, με την παράλληλη δημιουργία και λειτουργία δύο δικτύων επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Το ένα δίκτυο που ανατέθηκε από το κράτος σε ιδιωτική εταιρεία, μετά από διαδικασία διαγωνισμού και το δίκτυο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, το οποίο ανατέθηκε απευθείας στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, με περιορισμούς στη χρήση του.
Η εξέλιξη αυτή επηρέασε άμεσα και τη σχετική Κοινοτική Οδηγία, που αφορά στη ρύθμιση των ραδιοτηλεοπτικών μέσων στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, η νέα Οδηγία για τις «Υπηρεσίες Οπτικοακουστικών Μέσων», περιέλαβε, για πρώτη φορά, πρόνοιες που ρύθμιζαν υπηρεσίες, πέραν από τις παραδοσιακές που προσφέρονταν στο κοινό στην αναλογική εποχή. Οι νέες αυτές πρόνοιες ρύθμιζαν, μεταξύ άλλων, τις «οπτικοακουστικές υπηρεσίες κατά παραγγελία». Πρόκειται για υπηρεσίες που παρέχονται στους χρήστες, κατόπιν δικού τους αιτήματος, στη χρονική στιγμή που οι ίδιοι επιθυμούν. Το περίφημο «on demand».
Οι εξελίξεις αυτές ήταν καθοριστικές για την πορεία της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, η οποία μέσα σε πολύ λίγα χρόνια από τη δημιουργία της, κλήθηκε, όπως και άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες, να αναπροσαρμοστεί και να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ψηφιακής εποχής.
Το κεφάλαιο «οπτικοακουστικά μέσα» και ιδιαίτερα το φαινόμενο της σύγκλισης μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών που παρατηρείται στο ψηφιακό περιβάλλον, βρίσκεται πάντοτε σε ψηλή θέση στην ατζέντα όλων των ευρωπαϊκών χωρών και ειδικότερα των αρμόδιων Ρυθμιστικών τους Αρχών.
Πρόκειται άλλωστε για κεφάλαιο που επηρεάζει και διαμορφώνει κοινωνικές τάσεις και συμπεριφορές, ενώ είναι ταυτόχρονα συνδεδεμένο με πτυχές της οικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης των κρατών μελών και εν τέλει, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της έννοιας της δημοκρατίας. Σήμερα, μάλιστα, που το στοίχημα της ψηφιακής εποχής βρίσκεται σε μία από τις πρώτες θέσεις προτεραιότητας στο πρόγραμμα διακυβέρνησης της χώρας μας, αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντική είναι και η ψηφιακή μετεξέλιξη του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, το οποίο ταυτόχρονα αντιμετωπίζει και ισχυρό ανταγωνισμό, αλλά βρίσκει και τεράστιες δυνατότητες πολλαπλασιαστικής ενδυνάμωσης και ποιοτικής διαφοροποίησης μέσω του διαδικτύου και των εφαρμογών σε φορητές συσκευές. Η εποχή του «καθήμενου τηλεθεατή/ακροατή» έχει παρέλθει και ζούμε στα χρόνια του μετακινούμενου, αλλά και περιπλανώμενου θεατή/ακροατή, με απεριόριστες δυνατότητες διαντίδρασης του ανθρώπου με τα μέσα.
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τις πιο πάνω επισημάνσεις, δεν έχουμε παρά να αναγνωρίσουμε τον καταλυτικό και σημαντικό ρόλο που έχει να διαδραματίσει στη σύγχρονη κοινωνία της πληροφόρησης, μια ανεξάρτητη ρυθμιστική Αρχή, όπως η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου.
Κυρίες και κύριοι,
Πριν 20 χρόνια, το 1998, η τότε Κυβέρνηση, υπό την Προεδρία του αείμνηστου Γλαύκου Κληρίδη, καινοτομούσε με τη δημιουργία και τη λειτουργία της ανεξάρτητης Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου. Έναν θεσμό τον οποίο δικαιολογημένα και σοφά στήριξαν με τη σειρά τους όλες οι επόμενες Κυβερνήσεις.
Η συνέχιση της στήριξης αυτής, αλλά και η περαιτέρω ενίσχυσή της από τη σημερινή Κυβέρνηση του Προέδρου Αναστασιάδη, είναι δεδομένη. Όπως είναι επίσης δεδομένη η περιφρούρηση και η διασφάλιση της ανεξαρτησίας του θεσμού της Αρχής και η απρόσκοπτη, χωρίς παρεμβάσεις, λειτουργία της.
Εκ μέρους και του Προέδρου της Δημοκρατίας, θα ήθελα με την ευκαιρία αυτής της ιδιαίτερης βραδιάς να απευθύνω τα θερμά συγχαρητήρια της Κυβέρνησης, τόσο στην Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και τα Μέλη όσο και στη Διεύθυνση και σε όλο το προσωπικό της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, για το τόσο σημαντικό έργο που επιτελούν. Είστε όλοι ταυτόχρονα εργάτες στην υπηρεσία της κοινωνίας για την προάσπιση αρχών και αξιών μέσα στην πολυσημία του σύγχρονου οπτικοακουστικού πολιτισμού, αλλά και συνεργάτες της Πολιτείας στην προσπάθειά της να βλέπει τους πολίτες να επωφελούνται των δυνατοτήτων που δίνει η τεχνολογία, αποτρέποντας όμως τυχόν καταχρήσεις, στρεβλώσεις ή άλλες ανεπιθύμητες συνέπειες.
Θα ήταν παράλειψή μου, εφόσον απόψε γιορτάζουμε τα 20χρονα της Αρχής, να μην απευθύνω θερμές ευχαριστίες και σε όλους τους Προέδρους, Αντιπροέδρους και Μέλη των προηγούμενων Συμβουλίων της Αρχής, για το τόσο σημαντικό έργο που έχουν επιτελέσει κατά τη διάρκεια της δικής τους θητείας.
Κλείνοντας, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η Κυβέρνησή μας θα είναι πάντοτε συμπαραστάτης και αρωγός σε κάθε προσπάθειά σας που στόχο έχει την αναβάθμιση της ποιότητας των ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων και κατ’ επέκταση την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.
