Οι Υπουργοί Εξωτερικών Κύπρου και Ελλάδας είχαν συνάντηση στην Λευκωσία
Κυπριακό, διμερείς σχέσεις, οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και περιφερειακά ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος απασχόλησαν, μεταξύ άλλων, τη σημερινή συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών της Κύπρου και της Ελλάδας κ.κ. Νίκο Χριστοδουλίδη και Νίκο Κοτζιά.
Οι δύο Υπουργοί πραγματοποίησαν, στο Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου, κατ’ ιδίαν συνάντηση, ενώ ακολούθως προήδρευσαν διευρυμένων συνομιλιών μεταξύ αντιπροσωπειών των δύο χωρών.
Στη συνέχεια, μιλώντας στους εκπροσώπους των ΜΜΕ, αφού καλωσόρισε στην Κύπρο τον Έλληνα ομόλογό του και την ελληνική αντιπροσωπεία, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι συζητήθηκε μια πλειάδα θεμάτων, όπως οι πρόσφατες εξελίξεις στο Κυπριακό, οι επερχόμενες εκλογές στην Τουρκία, η κατάσταση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και σημαντικές περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις, όπως επίσης οι κοινές δράσεις Λευκωσίας και Αθηνών σε διάφορα επίπεδα. «Η συζήτηση μας θα συνεχιστεί και μετά το πέρας της συνέντευξης Τύπου, αλλά και ειδικότερα όσον αφορά στο Κυπριακό και τα επόμενα βήματα, κατά την διάρκεια της απογευματινής συνάντησης που θα έχουμε με τον Προέδρο της Δημοκρατίας, αλλά και αύριο στο πλαίσιο της συνάντησης του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Προέδρο Αναστασιάδη», ανέφερε ο κ. Υπουργός.
Όσον αφορά στο Κυπριακό, ο Κύπριος Υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε ιδιαίτερα θετική εξέλιξη την απόφαση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να αναθέσει σε μια προσωπικότητα να επισκεφθεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στο Κυπριακό, για να διερευνήσει το ενδεχόμενο επανέναρξης των συνομιλίων, έχοντας ως βάσει, πέραν των σχετικών ψηφισμάτων των ΗΕ και τις αρχές και αξίες της ΕΕ, και το πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα όπως διαμορφώθηκε στο Crans Montana. Πρόσθεσε πως «η απόφαση του Γενικού Γραμματέα, λαμβάνοντας υπόψη και τις τελευταίες εξελίξεις, αποτελεί αποτέλεσμα και δικών μας ενεργειών και ευελπιστούμε ότι θα δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα δώσουν μια νέα ώθηση στην διαδικασία, και κατ’ επέκταση θα μας επιτρέπουν να αισιοδοξούμε για την συνέχεια. Ευχή και επιθυμία μας είναι όπως τα αποτελέσματα της εν λόγω αποστολής οδηγήσουν σε επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό. Σε αυτό το πλαίσιο, η δική μας προσέγγιση είναι πως η αποστολή της προσωπικότητας που θα επιλέξει ο Γενικός Γραμματέας πραγματοποιηθεί αμέσως και χωρίς τους όποιους όρους και τις όποιες προϋποθέσεις».
Αναφορικά με τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, ο κ. Χριστοδουλίδης επεσήμανε πως σύμφωνα και με την φετινή Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία που άρχισε να συζητείται σε επίπεδο Βρυξελλών, «η χώρα απομακρύνεται με μεγάλα βήματα από την ΕΕ. Σημειώνουμε την χθεσινή δήλωση του κ. Erdogan ότι η Τουρκία δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τον στόχο της ΕΕ. Ως Κυπριακή Δημοκρατία επιθυμούμε την ύπαρξη προόδου στις σχέσεις των Βρυξελλών με την Άγκυρα και ευελπιστούμε ότι η δήλωση του Τούρκου Προέδρου θα μετουσιωθεί και σε συγκεκριμένες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση.
Μια εξέλιξη που προϋποθέτει ότι η Τουρκία θα προχωρήσει στην υλοποίηση των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει ως υποψήφιο κράτος έναντι της ΕΕ και όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δυστυχώς, από το 2005 όταν άρχισαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της χώρας, η Τουρκία δεν έχει μέχρι στιγμής ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, μεταξύ αυτών, στην ομαλοποίηση των σχέσεων της με όλα τα κράτη μέλη, στην πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας, στις σχέσεις καλής γειτονίας, αλλά και στην συνδρομή της -το πιο σημαντικό-, με ουσιαστικό τρόπο, στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού».
Επιπρόσθετα, ο Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέφερε ότι κατά τη σημερινή συνάντηση με τον κ. Κοτζιά αξιολογήθηκαν τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα των Τριμερών Διασκέψεων. Οι δύο Υπουργοί συμφώνησαν στην ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσής τους σε συγκεκριμένους τομείς που άπτονται ευρύτερα θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας, ενώ αντήλλαξαν απόψεις για το πώς μπορούν οι εν λόγω συναντήσεις, από την μια να διευρυνθούν θεματικά σε συγκεκριμένους τομείς με ομονοούντα κράτη από την περιοχή, όπως επίσης με κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά και πώς μπορεί να υπάρξει μια πιο θεσμική διασύνδεση αυτών των συναντήσεων, κάτι που αναπόφευκτα θα έχει προστιθέμενη αξία, ανάμεσα σε άλλα, και στην αποτελεσματικότητά τους αλλά και στον σχεδιασμό τους. Σύντομα θα πρέπει να αναμένονται εξελίξεις και προς τις δυο αυτές κατευθύνσεις, είπε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Στο πλαίσιο της συζήτησης για τις Τριμερείς Διασκέψεις, έγινε επίσης ανταλλαγή απόψεων και για τις εξελίξεις στην περιοχή, αλλά και πώς, μέσα από την προσέγγιση και τις δράσεις, οι δύο χώρες μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο, είτε σε περιφερειακό, είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Με τη σειρά του, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε τη μεγάλη τιμή, συγκίνηση και χαρά που βρίσκεται στην Κύπρο. Ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε στη σημερινή συνάντηση με τον Κύπριο ομόλογό του, ενώ σημείωσε ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί και κατά την κατ’ ιδίαν συνάντησή του με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη αργότερα σήμερα και στο πλαίσιο της Τριμερούς Συνάντησης αύριο.
«Θέλω να πω ότι κάναμε πολλές σκέψεις πώς να ανοίξουμε καινούργιους τρόπους και να προχωρήσουμε. Σήμερα δεν είχαμε μια τυπική συζήτηση -ποτέ δεν έχουμε. Σήμερα κάναμε μια τολμηρή συζήτηση για να κάνουμε τολμηρά βήματα. Άκουσα με προσοχή μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πρόταση της κυπριακής πλευράς για το πώς να ενισχύσουμε και να ενεργοποιήσουμε τις τριμερείς συνεργασίες στην περιοχή με δημιουργικό πνεύμα τις έχει διατυπώσει η Κυπριακή Δημοκρατία. Εμείς είμαστε ανοικτοί και σύμφωνοι στη βασική σκέψη που υπήρχε», σημείωσε ο κ. Κοτζιάς.
Συμπλήρωσε δε πως συζητήθηκαν οι τριμερείς διασκέψεις και οι πρωτοβουλίες στην περιοχή των Βαλκανίων. Σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά, έγινε ανταλλαγή απόψεων για πώς θα μπορούσε να ενσωματωθεί και η Κύπρος σε αυτές τις γεωγραφικές διασυνδέσεις και συνεργασίες.
«Κάναμε συζήτηση για πολλά περιφερειακά ζητήματα. Έχω δηλώσει στην Αθήνα και θέλω να το επαναλάβω, ότι με ανησυχεί το νομοθετικό έργο της Κυβέρνησης καθ’ αυτό, που δυσκολεύει την επιστροφή των προσφύγων, διότι τους αμφισβητεί ουσιαστικά το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς σε σπίτια, κατοικίες, οικόπεδα και επιχειρήσεις και αυτό δεν πρέπει η ΕΕ να το αποδεχθεί», είπε.
Ο κ. Κοτζιάς ανέφερε ακόμη ότι συζητήθηκαν τα θέματα της ενέργειας. «Νομίζω ότι οι περιοχές μας, της Ελλάδας και της Κύπρου, έχουν αναβαθμιστεί και με τις μεγάλες προόδους που έχει κάνει η Κύπρος στον τομέα της ενέργειας», τόνισε ο Έλληνας Υπουργός.
Επιπλέον, έγινε ανασκόπηση της σταθερότητας στην περιοχή, σημειώνοντας ότι «είναι ένα από τα πιο θεμελιακά ζητήματα που μας απασχολούν και τους δύο. Σε μια περιοχή που είναι γεμάτη αστάθεια, πολέμους, με εκατομμύρια ανθρώπων σε αδιέξοδο, πώς θα μπορέσουμε να συμβάλουμε εμείς, δύο τρομερά σταθερές και βαθιά δημοκρατικές χώρες στη σταθερότητα αυτής της περιοχής και να συμβάλουμε με μοχλό τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές, να συμβάλουμε όσο είναι δυνατό για μια ‘ορθή’, πιο ανθρώπινη και δημοκρατική προσέγγιση αυτών των προβλημάτων».
Στο πλαίσιο αυτό, συνέχισε, συζητήθηκαν και οι σχέσεις με την Τουρκία. «Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα πάντα ονειρεύεται και ελπίζει σε μια ευρωπαϊκή Τουρκία, γιατί θα σήμαινε μια Τουρκία χωρίς κατοχή ξένων εδαφών, μια Τουρκία που δεν θα επιζητά να δίνει εγγυήσεις και να έχει παρεμβατικά δικαιώματα σε τρίτες χώρες, μια Τουρκία που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό της, που δεν θα επεμβαίνει όπως στο Αφρίν σε τρίτες χώρες. Άρα μια Τουρκία ευρωπαϊκή, με την οποία θα έχουμε φυσιολογικές σχέσεις και φυσιολογικά σύνορα. Αν ο ένας στόχος μας είναι η Κύπρος ως κανονικό κράτος, ο άλλος, πιο δύσκολος στόχος είναι οι φυσιολογικές σχέσεις. Αυτό πορευόμαστε μαζί, και συζητήσαμε τρόπους και δρόμους για να επηρεάσουμε περισσότερο τους παίχτες -με την έννοια των διεθνών σχέσεων- που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία», υπογράμμισε ο κ. Κοτζιάς.
Τέλος, ο κ. Υπουργός ευχαρίστησε «την Κυπριακή Δημοκρατία για τις στιγμές βαθιού συναισθήματος που μας επιτρέπει να έχουμε ερχόμενοι σε αυτόν τον τόπο, να υποκλιθούμε».
Κληθείς να σχολιάσει τα όσα προηγήθηκαν στο Δικαστήριο νωρίτερα, ο κ. Κοτζιάς δεν θέλησε να σχολιάσει, σημειώνοντας ότι «εδώ είμαι για την ανάδειξη των διμερών σχέσεων με ένα κράτος που είναι το σπίτι μου και δεν θα απαντήσω για κάτι που δεν θα έπρεπε καν να συμβεί. Θα ήταν λάθος μου να μεταφέρω αυτό που δεν έπρεπε να συμβεί σε γεγονός εδώ».
Σε ερώτηση σχετικά με τις δηλώσεις του κ. Ακιντζί αναφορικά με το Πλαίσιο Γκουτέρες και κατά πόσο επιχειρείται διαστρέβλωση των προνοιών του, ο Έλληνας Υπουργός είπε πως αυτό έχει απαντηθεί τόσο από την ιστορία όσο και από όλες τις πλευρές. «Είμαι αυτός που σχολίασε επί μακρόν εκείνο το βράδυ τις προτάσεις του Γενικού Γραμματέα, όπως έκανε και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, πριν τινάξουν οι τρίτες πλευρές τη συζήτηση στον αέρα. Ο κ. Γκουτέρες προσπάθησε να συνοψίσει τη συζήτηση στη βάση και των αρχών του ΟΗΕ ότι δεν μπορούν τρίτα κράτη να παρεμβαίνουν σε κράτη μέλη του ΟΗΕ, ότι αυτά είναι ξεπερασμένα, αντιδημοκρατικά, ενάντια στο διεθνές δίκαιο ‘δικαιώματα’, ότι πρέπει να αποσυρθούν τα παράνομα στρατεύματα της Τουρκίας για αυτό που υπολείπεται από τη συμμαχία θα πρέπει να το δουν οι ηγέτες σε μια κατ’ ιδίαν συζήτηση και όχι οι Υπουργοί Εξωτερικών, δηλαδή ο κ. Αναστασιάδης και οι Πρωθυπουργοί των δύο κρατών και ότι η Συνθήκη Εγγυήσεων πρέπει να καταργηθεί», δήλωσε.
Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε ότι «το Πλαίσιο Γκουτέρες ήταν ξεκάθαρο και ένα ήταν: Το Πλαίσιο όπως διαμορφώθηκε στο Crans Montana. Ακούμε κατ’ επανάληψη τις τελευταίες μέρες διάφορες δηλώσεις. Εμείς δεν πρόκειται να εμπλακούμε σε ένα δημόσιο διάλογο περί του Πλαισίου Γκουτέρες. Είναι ξεκάθαρο, τα Ηνωμένα Έθνη το γνωρίζουν, ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας το γνωρίζει πολύ καλά και υπάρχει εδώ μια πολύ καλή ευκαιρία με την απόφαση του Γενικού Γραμματέα, να αποστείλει κάποιον σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για να τοποθετηθούν ξεκάθαρα επί του Πλαισίου.
Εμείς έχουμε ζητήσει η αποστολή να γίνει αμέσως, το συντομότερο δυνατό και την ίδια στιγμή χωρίς τις όποιες προϋποθέσεις ή όρους από τον οποιονδήποτε. Άρα όποιος επιθυμεί πραγματικά να δούμε πώς δημιουργούνται οι προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών, θα πρέπει πολύ συγκεκριμένα και να καλωσορίσει την απόφαση του Γενικού Γραμματέα, αλλά και να τοποθετηθεί συγκεκριμένα στο πώς διαμορφώθηκε και τι περιλαμβάνει το Πλαίσιο Γκουτέρες».
Καταληκτικά, σε ερώτηση σχετικά με την ενέργεια της Τουρκίας να καταθέσει χάρτες οριοθέτησης της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της αγνοώντας τις περιοχές που ανήκουν στην Ελλάδα και την Κύπρο, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι «η Τουρκία έχει καταθέσει μια απάντηση σε εμάς στον ΟΗΕ και την περιφέρει όπου δει. Είναι λανθασμένες τοποθετήσεις, αλλά η Τουρκία προσπαθεί με όλους τους τρόπους να νομιμοποιήσει τα παράνομα αιτήματά της, γιατί όπως έχω πει προσπαθεί να κάνει νομιμοφανείς τις κινήσεις της. Αλλά το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να εγκλωβιστεί σε τέτοια σχέδια».
Απαντώντας στην ίδια ερώτηση, ο κ. Χριστοδουλίδης επεσήμανε ότι «οι όποιες αποφάσεις γίνονται σε σχέση με την υλοποίηση των ενεργειακών μας σχεδιασμών είναι στη βάση του διεθνούς δικαίου, της σχετικής Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας το 1982 και δεν προκύπτει η όποια ανησυχία από τέτοιες επιστολές ή δηλώσεις γίνονται από τουρκικής πλευράς».
