Με πρωτοβουλία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και της Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας τελείται σήμερα, γιορτή των Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών Γραμμάτων, το ετήσιο μνημόσυνο, για να τιμήσουμε, μαζί με «τους τρεις Μεγίστους Φωστήρας της τρισηλίου θεότητος», όλους όσοι υπηρέτησαν στα Σχολεία της Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Λευκωσίας.
Αποτίουμε φόρο τιμής στους μακαριστούς ιδρυτές και εφόρους σχολείων, στους ευεργέτες, στους πρώην Υπουργούς Παιδείας, στους εκπαιδευτικούς που αφιέρωσαν τη ζωή τους στη διαπαιδαγώγηση των νέων, καθώς και στους σχολικούς υπαλλήλους. Η συμβολή τους στην ανάπτυξη και στην πρόοδο της παιδείας μας ήταν πολύτιμη. Στο πρόσωπό τους τιμούμε την αξία της μόρφωσης, χωρίς την οποία είναι αδύνατη η ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου και η αυτοπραγμάτωσή του.
Οι τρεις μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος, στάθηκαν μοναδικοί μέσα στην πορεία του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού, αφού ανέδειξαν τη διαχρονική αξία των αρχαίων ελληνικών γραμμάτων και την ανθρωποκεντρική τους διάσταση και κατέδειξαν στην πράξη την αρετή της κοινωνικής προσφοράς προς τους πάσχοντες συνανθρώπους. Αγωνίστηκαν με θάρρος και παρρησία για τις ιδέες τους, αποτέλεσαν πρότυπα για την εποχή τους και για κάθε εποχή και παρέμειναν προσηλωμένοι σε υψηλές αξίες και αρχές.
Επίτευγμα και των τριών Πατέρων είναι η γόνιμη σύνθεση του αρχαίου ελληνικού και του χριστιανικού πνεύματος που συνιστά πολύτιμη κληρονομιά όχι μόνο στο επίπεδο της πνευματικής καλλιέργειας, αλλά και στο επίπεδο της κοινωνικής δράσης για την ανακούφιση όλων όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα και δυσκολίες.
Οι Τρεις Ιεράρχες ανέδειξαν στην καθημερινή πράξη αξίες της αληθινής παιδείας όπως η αγάπη, η μόρφωση και ο σεβασμός του ανθρώπινου προσώπου. Η σχέση παιδαγωγού-μαθητή για τους Άγιους Πατέρες είναι μια σχέση ελευθερίας και δημιουργίας. Ο διάλογος είναι το καλύτερο μέσο για να επιτευχθεί ο σκοπός της αγωγής. Και οι Τρεις τονίζουν πως ο εκπαιδευτικός οφείλει πρώτιστα να σέβεται το δώρο της ελευθερίας που χάρισε ο δημιουργός στα παιδιά και να μην φυλακίζει τις ανησυχίες τους, αλλά να ανοίγει δρόμους, διευρύνοντας τους ορίζοντές τους.
Ο δάσκαλος, απ’ όποια βαθμίδα κι αν υπηρετεί την Παιδεία, ασκεί αναμφίβολα σημαντικό παιδαγωγικό και πνευματικό έργο. Το λειτούργημά του, το οποίο συμβάλλει στη διάπλαση πολιτών με ολοκληρωμένη προσωπικότητα, προϋποθέτει μεγάλη επιμονή, υπομονή, θέληση και νηφαλιότητα, αλλά κυρίως μεγάλο απόθεμα αγάπης για τον άνθρωπο. Πολύ περισσότερο στις μέρες μας που το έργο του δάσκαλου είναι πιο δύσκολο και πιο απαιτητικό.
Η σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη έχει αναθεωρήσει πολλές από τις βασικές αρχές και μεθόδους της, προκειμένου να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και στις ανάγκες της σύγχρονης πραγματικότητας. Αυτό που παραμένει όμως διαχρονικά αμετάβλητο είναι η θέση του εκπαιδευτικού στην όλη μαθησιακή διαδικασία: ο «δάσκαλος», ο οποίος οφείλει να είναι επιστημονικά καταρτισμένος, επικοινωνιακός και μεταδοτικός, παραμένει ο κύριος διαμεσολαβητής ανάμεσα στο μορφωτικό αγαθό και στον μαθητή και ο βασικός φορέας αγωγής εντός του σχολικού περιβάλλοντος.
Ως Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού εκφράζουμε με κάθε ευκαιρία τον σεβασμό και τη συμπαράστασή μας στο έργο που επιτελούν οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων. Με στόχο να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στην αποστολή μας, αναπτύξαμε την τελευταία πενταετία πολυδιάστατο έργο, μέσα από το οποίο επιδιώξαμε να υλοποιήσουμε μια σειρά από εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και να εφαρμόσουμε καινοτομίες, προκειμένου να εκσυγχρονίσουμε και να διαμορφώσουμε καλύτερες συνθήκες για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Η επιτυχημένη, ωστόσο, υλοποίηση των στόχων και των επιδιώξεών μας βασίζεται κυρίως στη συστηματική δουλειά και στη συνεργασία που αναπτύσσουμε με τους εκπαιδευτικούς μας και, κατ’ επέκταση, με τους μαθητές, αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Αναγνωρίζοντας, λοιπόν, τον ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί θέσαμε στο επίκεντρο των προσπαθειών μας την εφαρμογή πολιτικών που συνδέονται άμεσα μαζί τους. Έτσι, εφαρμόσαμε μεταρρυθμίσεις για τον αξιοκρατικό διορισμό των εκπαιδευτικών που θα διδάσκουν στα σχολεία μας, αλλά και για τη στήριξή τους καθ’ όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας τους στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Παράλληλα, εκσυγχρονίσαμε το περιεχόμενο των μαθημάτων που διδάσκονται στα σχολεία μας, καθώς και το ίδιο το σχολικό πρόγραμμα, όπως επίσης και τις μεθόδους διδασκαλίας, αξιοποιώντας την εμπειρογνωμοσύνη και τη σοφία εκατοντάδων πανεπιστημιακών, τεχνοκρατών και έμπειρων εκπαιδευτικών. Δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην αποτελεσματική διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και την καλλιέργεια της ορθής χρήσης της στην κυπριακή κοινωνία. Πετύχαμε, με νομοθετικές ρυθμίσεις, την έγκαιρη και αποτελεσματική στελέχωση των σχολικών μας μονάδων. Έχουμε εισαγάγει μια σειρά από πολιτικές και καινοτομίες που συνδέονται με νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ευρύτερα η κοινωνία μας, καθώς και πολιτικές που αποσκοπούν στο να δώσουν σε κάθε παιδί τη δυνατότητα να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.
Εφαρμόσαμε, για πρώτη φορά, ή διευρύναμε πετυχημένους θεσμούς που αγκαλιάστηκαν από την κοινωνία, όπως τα θερινά σχολεία, τα μουσικά και τα αθλητικά σχολεία, όπως και τα ολοήμερα σχολεία. Ενισχύσαμε τη διά βίου μάθηση, με διάφορα μέτρα για επέκταση του Ανοιχτού Σχολείου, την ενίσχυση των Επιμορφωτικών Κέντρων, των Κρατικών Ινστιτούτων Επιμόρφωσης και των Εσπερινών Σχολείων.
Προωθήσαμε στη Βουλή των Αντιπροσώπων και ψηφίστηκαν από αυτήν νέοι Κανονισμοί που εκσυγχρονίζουν συνολικά τη λειτουργία των σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης. Αξιοποιώντας ευρωπαϊκούς πόρους, αρχίσαμε την εφαρμογή προγράμματος για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση όλων των σχολείων της Κύπρου, κάτι που θα συμβάλει στον εκσυγχρονισμό και στην πιο εύρυθμη λειτουργία τους.
Θα ήταν παράληψη να μην γίνει αναφορά και στην ίδρυση της Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών, η οποία αναμένεται να αποτελέσει το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα του τόπου, αξιοποιώντας επιφανείς πνευματικούς ανθρώπους και καταξιωμένους Κύπριους επιστήμονες με όλα τα προφανή πλεονεκτήματα για την αναβάθμιση των τομέων της Επιστήμης, των Γραμμάτων και του Πολιτισμού στον τόπο μας.
Ασπίδα μας, απέναντι στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής και στη συνεχιζόμενη εδώ και 44 χρόνια κατοχή μεγάλου μέρους της πατρίδας μας, είναι αναμφίβολα η Παιδεία και ο Πολιτισμός μας, για τα οποία η προσφορά όσων τιμούμε και μνημονεύουμε σήμερα είναι ανεκτίμητη. Το έργο και οι προσπάθειες που καταβάλλουμε στηρίζονται στην κληρονομιά των τριών Μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας μας που διαπίστωσαν ότι η ελληνική γραμματεία με τις πανανθρώπινες αξίες που εκφράζει μπορεί να γίνει ισχυρή παιδαγωγούσα δύναμη. Στηρίζονται επίσης σε όσα μας κληροδότησαν οι ακάματοι εργάτες της Παιδείας μας.
Σήμερα, λοιπόν, μέρα των Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών Γραμμάτων, τους μνημονεύουμε όλους και τους ευγνωμονούμε για όσα πρόσφεραν στην Παιδεία και στον άνθρωπο.
Αιωνία τους η μνήμη.
