Καταρχάς θα ήθελα θερμά να ευχαριστήσω τόσο για την πρόσκληση να συμμετάσχω στις εργασίες της σημαντικής 2ης Ευρω-Αραβικής Συνόδου όσο και την Ελληνική Κυβέρνηση και ιδιαίτερα τον Πρωθυπουργό, φίλο Αλέξη Τσίπρα, και τον Πρόεδρο, φίλο Προκόπη Παυλόπουλο, για την πρόσκληση να απευθυνθώ σε σημαντικές προσωπικότητες της οικονομίας και όχι μόνο.
Η παρούσα Σύνοδος πραγματοποιείται σε μια περίοδο σημαντικών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, που καταδεικνύουν το ευμετάβλητο της περιοχής, και την αναγκαιότητα συλλογικής δράσης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουμε ενώπιον μας.
Προκλήσεις, όπως η φτώχεια, η πείνα, η παιδική θνησιμότητα, η κοινωνική και οικονομική ανισότητα, η έλλειψη επαρκούς επιπέδου παροχής υγείας και ευκαιριών εκπαίδευσης έχουν με τη σειρά τους επιδεινώσει ανησυχητικά φαινόμενα όπως ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, ο σεκταριανισμός, η τρομοκρατία, ο πόλεμος και οι εθνικές διενέξεις.
Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων έχει ως αποτέλεσμα μια αναπάντεχη ανθρωπιστική κρίση βίαιου εκτοπισμού εκατομμυρίων ανθρώπων με ένα χωρίς προηγούμενο κύμα προσφύγων και μεταναστευτικών ροών των οποίων όλοι γινόμαστε μάρτυρες, κάποιοι από μας στο κατώφλι μας.
Για να ανατραπούν αυτές οι εξελίξεις και να εδραιωθούν πιο ευημερούσες, δίκαιες και ειρηνικές κοινωνίες θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε συλλογικά και κατά τρόπο αποτελεσματικό τις γενεσιουργές αιτίες που οδήγησαν στην ανεξέλεγκτη επιδείνωση τους, μέσω μιας διττής αλληλοσυνδεόμενης προσέγγισης:
Πρώτα, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές μας στο να κάνουμε επιτέλους την αειφόρο ανάπτυξη μια πραγματικότητα σε όλες εκείνες τις χώρες που υποφέρουν από τα φαινόμενα που έχω αναφέρει.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν υιοθετήσουμε μια προσέγγιση στοχευμένη και προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων για συνεργασία για την ανάπτυξη που θα δημιουργήσει όλες εκείνες τις πολιτικές και κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που θα οδηγήσουν στη δημιουργία ισχυρών θεσμών και στη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη μέσα από, ανάμεσα σε άλλα:
• Την εξάλειψη της ανισότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού,
• Τη διευκόλυνση των επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων και της εκπαίδευσης, ιδιαίτερα προωθώντας την εκπαίδευση σε νεαρές γυναίκες,
• Την ενδυνάμωση του ρόλου κύριων παραγωγικών τομέων, όπως η γεωργία, η ενέργεια και η υγεία, η καινοτομία, η έρευνα.
• Την εδραίωση του πλήρους σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών,
• Την ενίσχυση της χρηστής διακυβέρνησης και την προώθηση του κράτους δικαίου, όπως και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Δεύτερον, χρειάζεται με ευρηματικότητα να αντιμετωπίσουμε τις απειλές που προκύπτουν από τις συνεχιζόμενες διενέξεις όπως, επίσης, να αποτρέψουμε μελλοντικές διενέξεις ώστε να επιτευχθούν διαρκείς και βιώσιμες πολιτικές λύσεις που θα προωθήσουν την περιφερειακή ειρήνη και την ασφάλεια.
Παράλληλα, όλοι μας πρέπει να στρέψουμε τις προσπάθειές μας κατά τρόπο ολοκληρωμένο κατά των υποκινητών της τρομοκρατίας.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, όλοι μας - αν και σε διαφορετικό πλαίσιο και βαθμό ο καθένας - αντιμετωπίζουμε αναπόφευκτα κάποιες από όλες αυτές τις προκλήσεις, πρώτιστος στόχος θα πρέπει να είναι η ενίσχυση των περιφερειακών και πολυμερών μηχανισμών σταθερότητας και ασφάλειας, αλλά και της οικονομικής συνεργασίας. Και αυτή η σύνοδος που διοργανώνεται από επιχειρηματικούς κύκλους Ευρωπαίων και αραβικών χωρών με την πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυβέρνησης, δημιουργεί τις προοπτικές έτσι μέσα από τις συνέργειες, τις οικονομικές συνεργασίες, τις επενδύσεις, να δημιουργηθεί πραγματικά εκείνη η συναντίληψη που θα οδηγήσει και στην επίτευξη της ειρήνης αλλά το σημαντικότερο, στη δημιουργία εκείνων των προοπτικών για ευημερία όλων εκείνων που συνεργάζονται και συνδημιουργούν.
Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να επανασχεδιάσουμε τους μηχανισμούς αποτροπής και επίλυσης διενέξεων που έχουμε στη διάθεσή μας, ώστε να τους καταστήσουμε πιο αποδοτικούς, αποτελεσματικούς και άμεσους.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ενίσχυσης της στήριξης και της δέσμευσής μας προς τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία αποτελούν το μόνο διεθνές φόρουμ που δημιουργήθηκε από όλους μας με στόχο τη συλλογική επίλυση περιφερειακών και διεθνών απειλών προς την ειρήνη και την ασφάλεια.
Επιπλέον, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ενίσχυση της συνεργασίας με τον Αραβικό κόσμο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πιο πάνω πολιτικής μέσω των προσπαθειών αναζήτησης λύσεων σε υφιστάμενες διενέξεις, όπως το Μεσανατολικό, η αστάθεια στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, την Υεμένη και εσχάτως τον Λίβανο.
Διαφορετικά αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο διαιώνισης της σημερινής ανθρωπιστικής κρίσης και των συνεχιζόμενων διενέξεων που θα υπηρετήσουν τα συμφέροντα των δημιουργών τους σε βάρος των παγκόσμιων αρχών και των χωρών μας.
Παράλληλα, ενισχυτικά του πιο πάνω και ιδιαίτερα στην περιοχή μας, καθίσταται ως αναγκαιότητα περισσότερο παρά ποτέ η ενίσχυση των περιφερειακών συνεργασιών μεταξύ των χωρών που στηρίζουν την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία μεταξύ αραβικού κόσμου, ΕΕ αλλά ειδικότερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κυπριακή Δημοκρατία, σε στενή συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση, έχει προχωρήσει σε τριμερή διάλογο και συνέργειες με χώρες της περιοχής, διμερείς και τριμερείς, όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, ο Λίβανος και το Ισραήλ, διανοίγοντας προοπτικές πρακτικής συνεργασίας σε τομείς όπως η Άμυνα, η Ασφάλεια και η Ενέργεια.
Εξίσου σημαντικό αποτέλεσμα της αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας είναι και η δυναμική προώθηση θετικού κλίματος επιχειρηματικής συνεργασίας και επενδύσεων, όπως ακριβώς συμβαίνει και σε αυτό το φόρουμ, δημιουργώντας θέσεις εργασίας, αυξάνοντας το εμπόριο, ενδυναμώνοντας τον τουρισμό και τις αερομεταφορές και προωθώντας έργα στρατηγικής σημασίας.
Το πλέον σημαντικό είναι πως αυτοί οι τριμερείς ή πολυμερείς μηχανισμοί αποτελούν παράδειγμα των ωφελημάτων που απορρέουν από ένα ευρύτερο περιφερειακό διάλογο, μεταξύ άλλων, μέσω του στενού συντονισμού ενεργειών και δράσεων σε διεθνή φόρα, καθώς και μέσω των προσπαθειών για την περαιτέρω εμβάθυνση της σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Αραβικού κόσμου.
Όραμα και στόχος της Κυβέρνησης μου, αλλά και σε στενή συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση είναι η σύγκλιση των τριμερών μηχανισμών σε ένα περιφερειακό, άτυπο φόρουμ διαβουλεύσεων και συνεργασίας προς όφελος των κοινωνιών και των κρατών της περιοχής και, βεβαίως, των σχέσεων Ε.Ε.-και του Αραβικού κόσμου.
Η εδραίωση της ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή μας θα είναι ο κύριος άξονας δράσης του άτυπου φόρουμ, το οποίο θα εδράζεται στις αρχές της τήρησης του διεθνούς δικαίου, του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας των συμμετεχόντων κρατών, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του σεβασμού της θρησκευτικής, πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς των χωρών. Ταυτόχρονα και πάντοτε και η οικονομική συνεργασία.
Θα ήθελα να επαναλάβω πως οι συνεργασίες αυτές δεν στρέφονται ενάντια οποιουδήποτε κράτους και είναι ανοικτές σε συμμετοχή για οποιαδήποτε χώρα της περιοχής επιθυμεί να το πράξει. Κανείς δεν αποκλείεται. Φυσικά, μια εκ των ουκ άνευ προϋπόθεση για τη συμμετοχή κρατών σε αυτές τις συνεργασίες είναι οι σχέσεις καλής γειτονίας, ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου, καθώς και η αρχή της μη παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις κυρίαρχων κρατών.
Η εστίαση της εξωτερικής μας πολιτικής στην περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων μας με τις χώρες του Αραβικού κόσμου, το γεγονός ότι η Κύπρος, η νότιο-ανατολική γωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί γέφυρα μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ανατολικής Μεσογείου, Βορείου Αφρικής και Ασίας και η δημιουργία περιφερειακών μηχανισμών συνεργασίας, αναδεικνύει την προστιθέμενη αξία της Κύπρου και το γεγονός ότι είμαστε ένας αξιόπιστος εκπρόσωπος των γειτόνων μας, του Αραβικού κόσμου.
Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική πολιτική μας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάντα σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση, είναι η προώθηση της «θετικής ατζέντας» μεταξύ ΕΕ και Αραβικού Κόσμου για ουσιαστική και πρακτική ενίσχυση της συνεργασίας μας στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την έρευνα και φυσικά την οικονομία.
Παράλληλα, η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στη γειτονία μας και στην δική μας αποκλειστική οικονομική ζώνη, έχει αδιαμφισβήτητα αναβαθμίσει τον γεωστρατηγικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα.
Δραττόμενος της ευκαιρίας και αναφερόμενος στο σταθεροποιητικό περιφερειακό μας ρόλο, θα ήθελα να τονίσω πως είναι διεθνώς αντιληπτό πως η λύση του Κυπριακού θα πρέπει να διασφαλίζει πως η εξωτερική πολιτική, περιλαμβανομένου των δράσεων μας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η πολιτική ασφάλειας θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη, χωρίς εξαρτήσεις και έξωθεν επεμβάσεις.
Θέλω να ελπίζω ότι τόσο η Τουρκία όσο και τουρκοκυπριακή ηγεσία θα συμμεριστούν το όραμα μας να τερματιστεί η διαίρεση της Κύπρου μέσα από μια λύση που θα διασφαλίζει τα δικαιώματα όλων των Κυπρίων, να μετατρέπει την Κύπρο σε ένα ευρωπαϊκό κράτος, σε ένα ομαλό κράτος που θα επιτρέπει την ειρηνική συνύπαρξη και συνδημιουργία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Μιας λύσης που θα:
• Επιτρέψει στην Κύπρο να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της, απομακρύνοντας όλα τα πολιτικά εμπόδια που εμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση της μοναδικής γεωγραφικής μας θέσης στο σταυροδρόμι της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας.
• Μεταμορφώσει την Κύπρο σε ένα λαμπρό παράδειγμα εθνοτικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής και γλωσσικής συνεργασίας μεταξύ χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων.
• Μετατρέψει την Κύπρο σε μια χώρα υπόδειγμα όσον αφορά αξιοπιστία, σταθερότητα και ασφάλεια, σε μια πολύ ταραχώδη και ασταθή περιοχή, που χαρακτηρίζεται από παρατεταμένες συγκρούσεις και αστάθεια.
